پیش‌بینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت

سقوط بهای نفت به نقطه پیش‌بینی

دنیای اقتصاد / اولین روزهای هفته میلادی جاری برای نفت روزهای خوشی نبود. کاهش قیمت که به روالی برای نفت طی چند ماه اخیر تبدیل شده است، طی دو روز گذشته نیز ادامه داشت به‌طوری که نفت خام سبک آمریکا کف سه ساله خود را شکست.

دیروز تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت نفت WTI آمریکا با کاهش حدودا 2.20 دلاری به کمتر از 77 دلار رسید و نزدیک به 3 درصد کاهش قیمت در یک روز را تجربه کرد، در عین حال نفت برنت نیز کاهش قابل توجه‌ای داشته و با 2.30 دلار کاهش به زیر 83 دلار سقوط کرده است. از طرفی در آخرین به روز رسانی سایت اوپک بهای سبد نفتی این سازمان در روز یکم نوامبر نیز با کاهش یک دلار و 33 سنتی 80.64 دلار اعلام شده است. بهای نفت خام آمریکا در حالی به مرز 76 سنت نزدیک می‌شود که پیش از این روزنامه «دنیای اقتصاد» طی گزارشی سقوط نفت خام آمریکا تا 75 دلار را پیش‌بینی کرده بود.

نفت از ماه ژوئن تا کنون قیمت نزولی داشته است به‌طوری که از پیک قیمتی خود در این ماه تا کنون نزدیک به 30 دلار افت کرده است. اما طی دو هفته اخیر کاهش قیمت‌ها متوقف شده بود به‌طوری که نفت برنت بدون اینکه تغییر محسوسی داشته باشد در مرز 86 دلاری نوسان می‌کرد، نفت خام آمریکا نیز در بازه 82 تا 83 دلار در نوسان بود. اما از آخرین روزهای هفته میلادی گذشته، در پی آخرین جلسه بانک مرکزی آمریکا و تصمیم به توقف خرید اوراق قرضه، استارت کاهش دوباره قیمت نفت خورده شد و از آن روز تاکنون نزدیک به 5 دلار کاهش قیمت داشته است. در این بین انتشار اخباری از وضعیت اقتصادی چین به کاهش قیمت نفت دامن زد. به گفته بانک اچ‌اس‌بی‌سی شاخص خرید مدیران PMI در این کشور کاهش یافته است.

اما تحلیلگران مهم‌ترین دلیل کاهش بهای روز گذشته نفت را اعمال تخفیف به مشتریان آمریکایی از سوی عربستان و از سوی دیگر افزایش سطح ذخایر نفتی آمریکا می‌دانند. به گزارش بلومبرگ، عربستان نفت خود را به‌طور میانگین با 40 سنت تخفیف در هر بشکه در آمریکا، جایی که رقابتی سخت برای فروش نفت به دلیل وجود نفت‌های شیل‌ وجود دارد، عرضه کرد و باعث کاهش قیمت در بازار داخلی این کشور و بازار نفت لندن شد. عربستان پیش از این نیز نفت خود را با تخفیفی که طی 6 سال اخیر بی‌سابقه بوده است به مشتریان آسیایی خود عرضه کرده بود و در پی این اقدام عربستان دیگر اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت از جمله ایران و عراق نیز قیمت نفت خود را کاهش دادند. بسیاری از تحلیلگران به شروع جنگ قیمتی بین اعضای اوپک برای حفظ مشتریان خود تاکید دارند؛ اما وقوع جنگ قیمتی مساله‌ای است که از سوی اعضای این سازمان و همچنین دبیر کل اوپک، البدری تاکنون رد شده است. اما به تازگی وزیر نفت عراق در جلسه پارلمانی این کشور اعلام کرده است که اعضای اوپک درگیر جنگ قیمتی شده‌اند، این برای اولین بار است که یکی از مقامات رسمی سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) به شروع جنگ قیمتی اقرار کرده است. از سویی براساس آمار منتشر شده، سطح ذخایر آمریکا برای پنجمین هفته پیاپی افزایش داشته و در هفته منتهی به 31 اکتبر با 1.9 میلیون بشکه افزایش به 381.6 میلیون بشکه رسید که بیشترین مقدار طی چهار ماه گذشته بوده است.

وقوع جنگ پیش‌بینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت قیمتی و افزایش سطح تولید دو موردی است که از سوی کشورهای عضو اوپک روی بازار نفت اثرگذارتر بوده و باعث قیمت‌های کاهشی چند وقت اخیر شده است. با وجود اینکه به گفته بیشتر تحلیلگران بازار انرژی مهم‌ترین عامل کاهش بهای نفت فزونی عرضه به تقاضا است و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی در آخرین گزارش خود از ماه سپتامبر مازاد عرضه اوپک را نزدیک به دو میلیون بشکه در روز برآورد کرد؛ اما این سازمان همچنان در حال افزایش سطح تولید خود است. به گزارش بلومبرگ، تولید اوپک در ماه اکتبر روزانه به بیش از 30 میلیون و 900 هزار بشکه رسیده است در حالی که تولید این سازمان در ماه سپتامبر 30.470 میلیون بشکه در روز برآورد شده بود. در حالی که ناظران بازار منتظرند که کشورهای عضو اوپک با کاهش سطح تولید خود در نشست آینده این سازمان در 27 نوامبر، به کاهش قیمت نفت واکنش نشان دهند و از کاهش قیمت نفت جلوگیری کنند، دبیر کل این سازمان در آخرین سخنان خود اعلام کرد که سطح تولید اوپک در سال 2015 تغییر چندانی نخواهد کرد، چرا که پیش‌بینی می‌شود تولید نفت شیل از سال 2018 رو به کاهش رود و اوپک باید خود را برای آن زمان آماده نگه دارد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، یکی از تحلیلگران بازار نفت در این خصوص به بلومبرگ گفته است: در نشست بعدی اوپک احتمال رویارویی بین اعضای این سازمان زیاد است، چراکه عربستان حاضر نخواهد شد تولید خود را کاهش دهد حتی اگر قیمت‌ها با افت بیشتری مواجه شوند. مدیر کل امور اوپک و مجامع انرژی کشورمان نیز معتقد است سطح تولید اوپک در چند ماه باقی مانده از سال 2014 میلادی بهتر است که کاهش یابد چراکه در سال 2015 با مازاد عرضه بیشتری مواجه خواهد شد و به قیمت نفت فشار بیشتری وارد می‌شود.

عربستان همچنان که قیمت نفت برای مشتریان آمریکایی خود را کاهش داده، بهای آن را برای مشتریان آسیا افزوده است. شرکت دولتی نفت سعودی آرامکو عربستان قیمت‌های رسمی فروش نفت خام سبک خود را برای عرضه در ماه دسامبر به آسیای شرقی نسبت به قیمت‌های ماه نوامبر ٩٥سنت افزایش داد.

بنابر این به نظر می‌رسد عربستان بیشتر به دنبال فشار آوردن به نفت شیل است. پیش از این سه سناریو در تحلیل اقدام به کاهش بهای نفت از سوی عربستان مطرح شده بود که یکی از آنها فشار به آمریکا با کاهش قیمت نفت است. برخی گمانه‌زنی‌ها بر این باورند به دلیل برخی تضادها بین مواضع عربستان سعودی و آمریکا بر سر مسائل هسته‌ای کشورمان و همچنین مسائل سوریه و گروه تروریستی داعش، عربستان قصد دارد با کاهش بهای نفت تولید نفت شیل آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد و با این کار آمریکا را مجبور به همکاری بیشتر با خود کند.

این در حالی است که برخی تحلیلگران بر این باورند نفت شیل آمریکا همچنان اقتصادی بوده و عربستان نمی‌تواند چندان بر آن تاثیر بگذارد. فریدون فشارکی، رئیس موسسه FGE ، بزرگترین مرکز مشاوره در زمینه انرژی در این خصوص به بلومبرگ گفت: کاهش بهای نفت آنقدری که عربستان فکر می‌کند روی نفت شیل تاثیر نمی‌گذارد چراکه آمریکا با کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌تواند قدری کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در این مخازن را جبران کند. به نظر فشارکی قیمت نفت می‌تواند به مدت 6 ماه در بازه قیمتی 60 تا 80 دلار مقاومت کند تا مقدار عرضه و تقاضای بازار به تعادل برسند.

از طرفی مدیر ارشد شرکت هالیبرتون، شرکت تولید کننده تجهیزات نفت و انرژی معتقد است که کاهش‌های قیمتی کنونی به دلیل عدم تعادل عرضه و تقاضا است و این کاهش قیمت بر حفاری‌های شیل اثرگذار خواهد بود و باعث کاهش تولید می‌شود. برهمین اساس به اعتقاد وی کاهش قیمت نفت موقتی است. به نظر وی قیمت واقعی نفت خام بین 80 تا 100 دلار است و دوباره قیمت‌ها به این بازه قیمتی بر می‌گردد. به گفته این کارشناس حوزه انرژی حفاری‌های شیل نیازمند سه عامل برای صرفه اقتصادی هستند: اول سنگ ‎ های شیلی به خوبی در نفت غوطه‌ور باشند، دوم وجود زیرساخت‌های مناسب جهت حفاری و سوم قیمت مناسب نفت که هم اکنون تنها آمریکا دارای هر سه مولفه به‌طور همزمان است.

در حال حاضر، بازار نفت شرایط بسیار پیچیده‌ای دارد، به‌طوری که بسیاری از تحلیل‌ها ضد و نقیض یکدیگر و بیشتر در حد گمانه‌زنی هستند. به نظر می‌رسد تنها گذشت زمان بسیاری ابهامات وضعیت کنونی بازار را شفاف خواهد کرد.

تحلیلگران می‌گویند: بازارهای نفتی در صورت به نتیجه نرسیدن گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی باید منتظر یک افزایش قابل توجه در قیمت نفت باشند.به گزارش «ایسنا»، به نقل از شبکه خبری ان بی سی، آلیستر نیوتن تحلیلگر ارشد سیاسی شرکت سرمایه‌گذاری ژاپنی نومورا گفت: اگر مذاکرات هسته‌ای ایران به نتیجه نرسد بازارهای نفتی به راحتی به‌دلیل عدم ثبات منطقه تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و این امر روی قیمت نفت برنت که از ماه ژوئن به شدت کاهش یافته تاثیر می‌گذارد.نیوتن هشدار داد: مساله ایران می‌تواند قبل از پایان سال مجددا سیاست را وارد پروسه تعیین قیمت نفت برنت کند. وی گفت: ‌در صورت عدم حصول توافق تا 24 نوامبر فکر می‌کنم کنگره آمریکا تحریم‌های تازه‌ای را اعمال کند. نیوتن افزود: زمینه‌هایی وجود دارد که احتمال حصول توافق کمتر از 50 درصد است.ضرب‌الاجل تکمیل مذاکرات بین تهران و گروه 1+5 برای 24 نوامبر تعیین شده است. هشتمین دور گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی در ماه جاری برگزار شد؛ اما مسائل اصلی بر سر غنی‌سازی اورانیوم، بازرسی‌های سازمان ملل و لغو تحریم‌های ایران هنوز حل نشده است. البته گفت‌وگوها می‌تواند تمدید شود، اما قطعیتی در این زمینه وجود ندارد.این تحلیلگر سیاسی گفت: اگر به دلایلی مذاکرات شکست بخورد، بهای نفت افزایش خواهد یافت. وی به مارس 2012 اشاره کرد زمانی‌که نفت برنت به‌دلیل نگرانی درباره برنامه هسته‌ای ایران به 128 دلار در هر بشکه رسید.

قیمت نفت امروز ۱۴ آبان ۱۴۰۱/ ۳ عامل افزایش قیمت نفت

قیمت نفت در بحبوحه ابهامات نسبت به افزایش نرخ‌های بهره توسط بانک مرکزی آمریکا، نزدیک شدن به زمان اجرای تحریم اتحادیه اروپا علیه واردات نفت روسیه و احتمال تسهیل محدودیت‌های کووید در چین افزایش یافت.

به گزارش تجارت‌نیوز، قیمت نفت امروز ۱۴ آبان ۱۴۰۱ بیش از پنج درصد رشد کرد.

به نقل از ایسنا، بهای معاملات نفت برنت با سه دلار و ۹۹سنت افزایش، در ۹۸دلار و ۵۷سنت در هر بشکه بسته شد و رشد هفتگی ۲.۹درصد را ثبت کرد. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با دو دلار و ۹۶سنت معادل پنج درصد افزایش، در ۹۲دلار و ۶۱سنت در هر بشکه بسته شد و رشد هفتگی ۴.۷درصد را نشان داد.

چین پس از افزایش موارد ابتلا به کووید۱۹ در روز پنج‌شنبه به بالاترین رکورد از اوت، محدودیت‌های سخت‌گیرانه برای مقابله با گسترش بیماری را حفظ کرد، اما یک مقام سابق کنترل بیماری چین اعلام کرد به‌زودی تغییرات قابل توجهی در سیاست کووید۱۹ این کشور صورت می‌گیرد.

تاثیر افزایش نرخ بهره آمریکا بر قیمت نفت

بازارهای سهام چین هفته گذشته از شایعه پایان قرنطینه، رونق گرفته بودند، هرچند که هیچ خبری رسما اعلام نشد. با این حال، سیگنال‌ها درباره میزان افزایش نرخ بهره آمریکا، باعث شد نفت بخشی از رشد قیمتش را از دست بدهد.

وزارت کار آمریکا روز جمعه اعلام کرد نرخ بیکاری این کشور در اکتبر به ۳.۷درصد در مقایسه با ۳.۵درصد در سپتامبر افزایش پیدا کرده است. این آمار ممکن است باعث شود بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را به میزان کمتری افزایش دهد.

جان کیلداف، از شرکای شرکت اگین‌کپیتال در این باره گفت: صحبت درباره گشایش اقتصاد چین در معاملات روز جمعه از قیمت نفت حمایت کرد، اما اظهارات مقامات مختلف بانک مرکزی آمریکا که روشن کرد هنوز راه زیادی درخصوص افزایش نرخ بهره در پیش است، بازارهای نفت را حساس‌تر کرد.

هم‌زمان با نگرانی‌هایی که درخصوص دورنمای تقاضا برای سوخت وجود دارد، عرضه به‌دلیل تحریم اتحادیه اروپا علیه واردات نفت روسیه و کاهش ذخایر نفت آمریکا، محدود خواهد ماند.

تحریم روسیه در قیمت نفت تاثیر دارد؟

به گفته تاماس وارگا، تحلیلگر شرکت پی‌وی‌ام‌اویل آسوشیتس، ضعف اندک دلار و ممنوعیت آتی علیه فروش نفت روسیه با تغییر جهت نگرانی‌ها از رکود به سمت مسائل عرضه، مطمئنا از قیمت‌ها حمایت می‌کنند. با این حال، عامل اصلی، گزارش‌ها درباره احتمال تسهیل محدودیت‌های کووید چین مانده که باعث رونق اقتصاد این کشور و تقاضا برای نفت خواهد شد.

ممنوعیت اتحادیه اروپا علیه واردات دریابرد نفت از روسیه از پنجم دسامبر به اجرا گذاشته می‌شود. جزئیات طرح گروه هفت برای اعمال سقف قیمت برای فروش نفت روسیه خارج از اتحادیه اروپا همچنان در دست بررسی قرار دارد.

اما عامل منفی برای بازار نفت، افزایش نگرانی‌ها نسبت به وقوع رکود در آمریکاست که بزرگترین مصرف‌کننده نفت در جهان به شمار می‌رود. جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا پنج‌شنبه گذشته اعلام کرد هنوز خیلی زود است درباره توقف افزایش نرخ بهره فکر کنیم. بانک مرکزی انگلیس هم پنج‌شنبه گذشته هشدار داد تصور می‌کند انگلیس وارد دوره رکود شده و اقتصاد این کشور ممکن است به‌مدت دو سال آینده رشد نکند.

تحلیلگران گروه ANZ Research در یادداشتی نوشتند: شبح افزایش بیشتر نرخ بهره، امیدها نسبت به اوج‌گیری تقاضا را ضعیف کرد.

در اقدامی که منعکس‌کننده نگرانی‌ها نسبت به وضعیت تقاضاست، عربستان سعودی قیمت فروش رسمی نفت عرب لایت به آسیا برای دسامبر را ۴۰سنت کاهش داد و پنج دلار و ۴۵سنت بالاتر از قیمت پایه نفت عمان/دوبی تعیین کرد. این کاهش قیمت، مطابق با پیش‌بینی منابع تجاری بر مبنای دورنمای ضعیف‌تر تقاضای چین برای سوخت، بود.

بر اساس گزارش رویترز، سرمایه‌گذاران هفته جاری منتظر انتشار گزارش دورنمای انرژی کوتاه مدت اداره اطلاعات انرژی آمریکا و شاخص قیمت مصرفی آمریکا در نوامبر به‌منظور ارزیابی روند تورم هستند.

پايان درآمدهاي نفتي تا 1410 / 30 درصد ايرانيان زيرخط فقرند / احياي برجام لوث شده است / ايران بعد از پيروزي انقلاب 1.5تريليون دلار نفت فروخته است/ مهاجرت گسترده از مناطق جنوبي ايران به مناطق غربي و شمالي پيش‌بيني ‌مي‌شود

کبنا ؛ سال1401 خورشيدي در شرايطي براي ايرانيان تحويل شد كه ابهامات فراواني پيش روي كشور در حوزه‌هاي گوناگون اقتصادي، ديپلماسي، سياسي، اجتماعي و. وجود دارد. مشكلات اقتصاد ايران در دهه قبل (1390 تا 1400خورشيدي) كه همراه با تورم‌هاي بالا، استهلاك سرمايه‌گذاري، عدم نوسازي زيرساخت‌ها، تحريم‌هاي مستمر، فساد افسارگسيخته و. بروز پيدا كرد، دهه پيش‌رو را به هنگامه‌اي سرنوشت‌ساز براي ايران بدل كرده است. در اين شرايط از يك طرف موضوع برجام، همچنان در تيررس رايزني‌ها قرار دارد و از سوي ديگر، مساله حذف ارز 4200 توماني باعث شده تا وضعيت بازارها و سفره‌هاي معيشتي مردم ملتهب شود. تحريم‌هاي كمرشكن نيز هنوز سايه سنگين خود را از اقتصاد ايران برنداشته و درآمد سرانه ايرانيان به كمتر از 200دلار رسيده است. در اين شرايط افكار عمومي و تحليلگران به دنبال يافتن پاسخي براي اين پرسش كليدي هستند كه در اين شرايط چه بايد كرد؟ براي آگاهي از چشم‌اندازي كه طي دهه آينده پيش روي اقتصاد ايران قرار دارد، سلسله گفت‌وگوهايي را انجام گرفته تا عالمان علوم مختلف، تصويري از چشم‌انداز پيش روي اقتصاد ايران طي دهه آينده ارايه كنند.
در اين نوبت پاي صحبت وحيد شقاقي‌شهري، اقتصاددان و استاد دانشگاه خوارزمي نشستيم تا بخشي از ابهامات پيش روي اقتصاد و رفاه ايرانيان روشن شود. شقاقي با اشاره به اينكه ايران از ابتداي پيروزي انقلاب تا سال1401 بيش از 1.5تريليون دلار نفت فروخته است به اين نكته اشاره مي‌كند كه اروپا و غرب برنامه كاهش برنامه وابستگي به نفت و گاز را تا پايان سال 2030ميلادي عملياتي خواهند كرد. امري كه باعث شده زنگ‌هاي خطر را براي كشورهاي نفتي مانند ايران، روسيه و عربستان به صدا در‌آيد. شقاقي انجام اصلاحات اقتصادي با كابينه فعلي را ناممكن مي‌داند و در خصوص ضرورت تغيير در تركيب اقتصادي كابينه صحبت مي‌كند.
به گزارش کبنا، در ادامه گفتگوی شقاقی‌شهری را با اعتماد می‌خوانید.
اقتصاد ايران در شرايط خاصي وارد قرن جديد خورشيدي مي‌شود. مشكلاتي چون تحريم‌ها، فساد، سوءمديريت‌هاي داخلي و. ، دهه‌اي متفاوت را براي ايران ايجاد كردند.با عبور از چنين سال‌هاي پر فراز و نشيبي آيا مي‌توان، پيش‌بيني خاصي از وضعيت كشور در سال 1401 به عنوان طليعه قرن جديد داشت؟
براي بررسي وضعيت اقتصاد كلي ايران در سال 1401، لازم است تا موضوع، ذيل يك دهه پيش‌رو (يعني از 1401 تا پايان پیش‌بینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت 1410خورشيدي) بررسي شود. اقتصاد ايران در حال حاضر با چالش‌ها و ابرچالش‌هايي روبه‌رو است كه مسوولان و سياستگذاران نه تنها گامي براي حل آنها بر نداشته‌اند، بلكه بر دامنه مشكلات و چالش‌ها افزوده‌اند. از سال 1350 خورشيدي كه يك دولت-ملت رانتير نفتي در ايران شكل گرفت، همه ساختارها و نهادها و حكمراني اقتصادي ايران مبتني بر وابستگي به نفت شكل گرفت. در سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب نيز به‌‌رغم همه توصيه‌هايي كه رهبر انقلاب بر كاهش وابستگي دولت‌ها به نفت داشتند، تاكنون وابستگي اقتصاد و دولت‌ها بر نفت تداوم دارد. در دهه 90 خورشيدي، ايران دو شكل تحريم‌هاي اقتصادي هولناك را تجربه كرده كه ريشه بسياري از مشكلات بوده است. بر اثر تحريم‌ها، سرمايه‌گذاري در ايران كاهش پيدا كرد و نرخ رشد تشكيل سرمايه در دهه 90 به منهاي 5درصد رسيد. متوسط تورم در اين دهه به 24درصد و رشد اقتصادي نيز به صفر درصد رسيد. بنابراين زماني كه به ارزيابي تحليلي، سال 1401 و دهه پيش‌رو مي‌رسيم بايد بدانيم كه از دل چنين شرايط وخيمي بايد به موضوعات نگاه كنيم.
اما اين شرايط كه به آن اشاره كرديد چه معنا و مفهومي براي اقتصاد ايران مي‌تواند داشته باشد. اقتصاد ايران در دهه آينده با چه چالش‌هايي روبه‌رو است؟
در 10سال آينده، جامعه ايراني با چالش‌ها و ابرچالش‌هاي جدي روبه‌رو است. يكي از جدي‌ترين چالش‌ها، بحران آب و خشكسالي است كه در صورت بي‌توجهي اساس تمدن ايراني را تهديد مي‌كند.آخرين گزارش‌هاي سازمان بين‌المللي نشان مي‌دهد كه در سال‌هاي آينده بخش قابل توجهي از كشورهاي حاشيه خليج فارس به دليل خشكسالي غير قابل سكونت خواهند شد. بنابراين در دهه آينده بايد منتظر يك مهاجرت گسترده از مناطق جنوبي ايران به مناطق غربي و شمالي باشيم. اثرات اين روند خشكسالي از 2 الي 3سال قبل نمايان شده است و احتمالا بايد منتظر اعتراضات كشاورزان اين مناطق در تابستان 1401 باشيم. پس يكي از ابرچالش‌هاي جدي پيش روي ايران، بحث آب است. چالش بعدي، موضوع كاهش وابستگي كشورهاي توسعه يافته به انرژي‌هاي فسيلي و نفت و گاز است. جنگ روسيه و اوكراين به اين مساله سرعت داده است.كشورهايي چون آلمان، فرانسه، انگليس و ساير كشورهاي اروپايي تصميم گرفتند كه تا سال 2030 وابستگي خود به نفت و گاز را تا حد بالايي كاهش دهند. تجاوز روسيه به اوكراين نيز اين روند را تسريع كرده است. در واقع يك‌بار ديگر مسير تاريخ در عصر نبردهاي مهم دچار دگرگوني مي‌شود.
از اين دست متغيرهاي مهم استراتژيك در تاريخ به كرات مشاهده مي‌شود. بسياري از تحولات مهم بر اثر جنگ‌هاي راهبردي عالم‌گير شكل گرفته‌اند.
اخيرا كتابي را مطالعه مي‌كردم و به موضوع جالبي برخورد كردم. بحث بستن درياي مديترانه توسط عثماني‌ها در قرن15ميلادي باعث شد تا كشورهاي اروپايي شامل بريتانيا، پرتغال، هلند و اسپانيا بحث توسعه صنعت دريانوردي و ساخت كشتي‌هاي اقيانوس‌پيما را دنبال كنند. گزاره‌اي كه باعث شد اروپا وارد عصر اكتشافات دريايي شود و جهش بزرگي در اين كشورها به وجود‌ آيد. بر اثر اين تحول، پرتغال به سمت كشورهاي شرق عالم و اسپانيا به سمت غرب جهان ميل پيدا كرد. كشورهاي شرق، مستعمره پرتغال و كشورهاي غرب مستعمره اسپانيا شدند. روندي كه در ادامه توسط انگليس و هلند تداوم پيدا كرد و جهاني كه امروز ما مي‌شناسيم از بطن اين تحولات شكل گرفت. با گذشت بيش از 500 سال از اين تحولات، به نظر مي‌رسد چنين متغيري بر اثر جنگ روسيه و اوكراين در حال شكل‌گيري است. اين جنگ يك هشدار و علامت خطر را به اروپا صادر كرد و باعث شد تا در كنار بحث‌هاي مرتبط با محيط زيست، اروپا نگران وابستگي بيش از حد خود به انرژي روسيه شود. مشكلاتي كه اروپا در تامين نفت و گاز دارد، باعث شده تا اروپا به خود بيايد. با اطمينان مي‌توان گفت كه اروپا طي دهه آينده وابستگي بالاي خود به نفت و گاز را تا حد زيادي كاهش مي‌دهد.

آيا نشانه‌هاي عيني و ميداني براي اين تحولات تازه مشاهده شده است؟
در حال حاضر كشورهايي چون فنلاند، دانمارك، سوئد، نروژ و. اين مسير را استارت زده‌اند و فرانسه و آلمان و انگليس نيز به سرعت سرمايه‌گذاري در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير را آغاز كرده‌اند. اخيرا خبري منتشر شد كه آلمان‌ها مجوز لازم براي حضور تسلا در آلمان براي ايجاد كارتل‌هاي عظيم خودروسازي برقي را صادر كرده‌اند تا تلنگري به برندهايي چون بنز و بي‌ام دبليو زده شود. اين يك تحول بنيادي است كه هشدارهاي جدي به كشورهاي نفتي مانند ايران، عربستان، روسيه و. مي دهد.اين كشورها بيش از نيم قرن، ساختارهاي وابسته به درآمدهاي نفتي داشته‌اند. هم روابط اقتصادي و هم حكمراني ايران به نفت آغشته بوده و سياستگذاري‌ها ذيل آن تعريف مي‌شده است.
يعني معتقديد، طي دهه آينده تقاضاي جهاني براي خريد نفت كاهش پيدا مي‌كند؟
طي دهه آينده شاهد كاهش صادرات ايران در حوزه‌هاي انرژي خواهيم بود. بررسي كتاب خاطرات اسدالله علم به عنوان يكي از بازيگران مهم عرصه سياست ايران نشان مي‌دهد كه قبل از دهه 50 اشتياق براي خريد نفت ايجاد شده است. اينكه كشورهاي توسعه يافته سرمايه‌گذاري براي جايگزيني انرژي‌هاي تجديدپذير به جاي انرژي‌هاي فسيلي را در دستور كار قرار مي‌دهند، نشان مي‌دهد كه ايران نهايتا 10سال براي صادرات نفت و گاز فرصت دارد. ايران از ابتداي انقلاب تا به امروز بيش از 1.5تريليون دلار نفت فروخته است. بخش قابل توجهي (حدود نيمي از اين درآمدها) از اين درآمدهاي نفتي تنها طي سال‌هاي 84تا 92 ايجاد شده‌اند. اگر ايران به جاي اتلاف اين منابع، درآمدهاي نفتي خود را صرف سرمايه‌گذاري‌هاي معقول مي‌كرد، در بدبينانه‌ترين شكل در صندوق ثروت ايرانيان حدود 3تريليون دلار درآمد ارزي وجود داشت. كشوري مانند نروژ به عنوان يكي از كشورهاي نفتي، بيش از يك تريليون دلار ثروت اندوخته است. اما ايران منابع نفتي خود را ارزان از دست داده و حيف و ميل كرده است.
پس چالش نخست، از نظر شما، بحث خشكسالي است، چالش دوم، كاهش صادرات نفتي كشور طي دهه آينده . چالش سوم از نظر شما چيست؟
چالش سوم، بحث پيري جمعيت ايران است. آمارها نشان مي‌دهد در پايان سال 1410، از حدود 90 الي 95 ميليون نفر جمعيت ايران، حدود 25الي 30ميليون سالمند خواهد بود. اين روند زنگ خطر را در بخش‌هايي چون صندوق‌هاي بازنشستگي و بخش سلامت به صدا در مي‌آورد. در حال حاضر نيز صندوق‌هاي بازنشستگي كشور در وضعيت بحراني قرار دارند. در پیش‌بینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت سال 1401 بيش از 200هزار ميليارد تومان فقط براي صندوق‌هاي كشوري و لشكري در نظر گرفته شده است. اين عدد را اگر در كنار بدهي دولت به صندوق‌هاي تامين اجتماعي قرار دهيم، بيش از 300 الي 400هزار ميليارد تومان حجم وابستگي اين صندوق‌ها به درآمدهاي دولت و بودجه كشور است. حدودا از 1300هزار ميليارد تومان بودجه كلي، 300الي 400هزار ميليارد تومان بايد صرف صندوق‌هاي بازنشستگي شود. در صورت عدم اصلاح، اين روند وابستگي هر سال افزايش مي‌يابد تا اينكه در پايان اين دهه اين وابستگي به بيش از 50درصد كل بودجه و منابع مي‌رسد. در واقع دولت به زودي به يك صندوق دريافت و پرداخت بدل خواهد شد. بعد از اين 3چالش، نوبت به يكي از مهم‌ترين مشكلات پيش روي جامعه ايراني مي‌رسد كه شكاف طبقاتي و گسترش فقر است. در سال 97، تنها 11درصد ايرانيان زير خط فقر قرار داشتند، اما اين روند در سال 1400 به بيش از 25درصد رسيده است. به عبارتي، فقر افزايش پيدا كرده و شكاف طبقاتي نيز گسترش يافته است.اوايل سال 90، ضريب جيني در اقتصاد ايران 36.5 بود كه در پايان دهه 90 به 41رسيده است. اعدادي كه نشان مي‌دهد، نظامات بازتوزيع ثروت مانند نظامات مالياتي، يارانه‌اي و بانكي در خدمت ثروتمندان و به ضرر دهك‌هاي مياني به پايين كار مي‌كند. اين هم يك زنگ هشدار است كه اگر ايران نتواند اصلاحات لازم را در اين نظامات انجام دهد، روند افزايش فقر مطلق تسريع خواهد شد.
اگر مجموعه اين گزاره‌هاي تشريح شده كنار هم قرار بگيرند، چه معنا و مفهوم مشتركي را مي‌توان از دل آنها استخراج كرد؟
مجموعه اين گزاره‌ها نشان مي‌دهد كه اقتصاد ايران دوران سرنوشت‌سازي را پيش‌رو دارد. در اين ميان مساله برجام نيز به درازا كشيده شده و هنوز هم حل نشده است. در واقع مي‌توان گفت برجام لوث شده است. وقتي در زمان مناسب، موضوع برجام نهايي نشد، تحولات بيروني باعث شد تا دستاوردهاي كمتري از اين سند نصيب ايران شود. در شرايط فعلي هم امريكايي‌ها و هم ايراني‌ها با نوعي رخوت اين پرونده را پيگيري مي‌كنند. فراموش نكنيد در آبان 1401، انتخابات كنگره و سناي ايالات متحده برگزار مي‌شود. احتمال پيروزي جمهوري‌خواهان در اين انتخابات بالاست. از هم‌اكنون چهره‌هاي جمهوري‌خواه به ايران هشدار مي‌دهند كه بعد از پيروزي به شيوه متفاوت با برجام برخورد مي‌كنند. حتي دموكرات‌ها نيز قبول نكرده‌اند كه سپاه را از ليست تحريم‌ها كنار بگذارند. شايد بهتر بود در زمان دولت قبل و بعد از 6دور مذاكره، برجام نهايي مي‌شد. در كنار برجام، مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي فراواني وجود دارد. ايران مذاكرات دامنه‌داري با كشورهاي عربي منطقه دارد و بحثFATF در موضوعات پولي و بانكي جدي است. مجموعه اين گزاره‌ها بر ريسك اقتصاد ايران مي‌افزايد و پيش‌بيني‌ها را از دورنماي اقتصاد ايران دشوار مي‌كند. وقتي اقتصادي پيش‌بيني ناپذير مي‌شود، سرمايه‌گذار پیش‌بینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت نيز حاضر به سرمايه‌گذاري نخواهد بود. در دهه 90 آمار سرمايه‌گذاري ايران منفي شد و رشد انباشت سرمايه، منهاي5درصد شد. در 3سال گذشته، هزينه‌هاي جبران استهلاك از سرمايه‌گذاري پيشي گرفت و اقتصاد ايران وارد مرحله فرسودگي شد. بنابراين اقتصاد ايران براي جبران اين فرسودگي نيازمند جذب سرمايه‌هاي خارجي است.برآوردهاي من نشان مي‌دهد كه اقتصاد ايران در 5سال آينده، نيازمند جذب بيش از 400ميليارد دلار سرمايه است. مهم‌ترين حوزه‌هاي نيازمند سرمايه‌گذاري آب، نفت، گاز، صندوق‌هاي بازنشستگي، ناترازي بانك‌ها، زيست محيطي و. است. جذب اين عدد نيازمند ايجاد يك اتمسفر تنش‌زدا و فعال در حوزه ديپلماسي است.
آيا دولت سيزدهم با چنين كابينه و برنامه‌هايي قادر است، اين ضرورت‌ها را محقق كند؟
دولت سيزدهم، دولتي است كه هنوز يك برنامه اقتصادي مدون و قابل مطالعه ارايه نكرده است. دولت سيزدهم، دولتي است كه هنوز تيم اقتصادي‌اش حرف روشني نزده است. كابينه و تيم اقتصادي اقتدار و آگاهي لازم نسبت به مسائل اقتصادي را ندارند. طبيعي است چنين دولتي قادر نباشد در برابر چنين چالش‌ها و ابرچالش‌هايي بايستد. بايد توجه داشت كه فرصت و زمان محدود است و ايران همه فرصت‌هاي طلايي خود طي دهه‌هاي قبل را از دست داده است. دهه آينده شايد آخرين فرصت ايران براي اصلاح وضعيت خود باشد.زمان تصميمات سخت، اصلاحات ساختاري و جراحي‌هاي عميق اقتصادي از راه رسيده است. اين امر نيازمند آن است كه مردم و اقتصاد پذيرش اين اصلاحات را داشته باشند. يعني به حكمرانان و تصميم‌سازان خود اعتماد داشته باشند. از سوي ديگر يك تيم اقتصادي زبردست، خبره و مقتدر بايد، بالاي سر اقتصاد ايران باشد. اين تيم هم به آساني تشكيل نمي‌شود، بلكه تشكيل اين تيم نيازمند زمان، آموزش و تربيت و اقتدار است.
اگر قرار باشد به دولت، پيشنهادي براي مواجهه با اين چالش‌ها داشته باشيد، چه پيشنهاد يا پيشنهاداتي را مطرح مي‌كنيد؟
دولت در وهله نخست بايد نسبت به مسائل تاريخي كشور اشراف داشته باشد. بايد توجه داشت، مشكلات امروز، انباشت نظام تصميم‌سازي كشور در برهه زماني بيش از نيم قرن گذشته است. در مرحله بعد، دولت بايد يك راهبرد و برنامه مشخص اقتصادي و راهبردي داشته باشد و اين برنامه را در معرض نقد تحليلگران و اساتيد قرار دهد. دولت بايد مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي خود را به سرعت حل كند. سناريوهاي مشخصي براي حل مشكلات داشته باشد تا در تاريكي قدم برندارد. چالش‌ها بايد اولويت‌بندي شوند و به نسبت اهميت اين مسائل بررسي شوند.بحث شايسته‌سالاري موضوع مهم ديگري است كه بايد در دستور كار قرار بگيرد. دولت بايد گروه‌بندي و رويكردهاي جناحي را كنار بگذارد. بايد اجازه داده شود، نخبگان و اساتيد نقدهاي خود را آزادانه ارايه كنند.

در خصوص تركيب اقتصادي كابينه نظر شما چيست؟ آيا با تيم فعلي مي‌توان، مشكلات ياد شده را حل و فصل كرد؟
تيم اقتصادي دولت بايد توانمند‌تر و كابينه بازسازي شود. اين تيم اقتصادي، آگاه به مسائل اقتصاد ايران نيست و ظرفيت حل مسائل را ندارد. با اين تيم اقتصادي شايد بتوان برخي مشكلات سطحي را حل كرد، اما چالش‌هايي كه ما در خصوص آن صحبت كرديم، بسيار پيچيده هستند و نيازمند تركيب متخصص‌تري است.
طي هفته‌هاي اخير موضوع حذف ارز4200 توماني و افزايش قيمت اقلام مصرفي نگراني‌هاي فراواني را براي افكار عمومي ايجاد كرده. بعد از حذف ارز 4200توماني، وضعيت بازارها و معيشت مردم چه سمت و سويي پيدا مي‌كند؟
موضوع تورم و تبعات حذف ارز 4200 توماني، برآمده از مشكلات بزرگ اقتصادي است. براي حل مشكل تورم بايد ناترازي بودجه، بانك، مسائل تجاري و . نيز حل و فصل شوند. بدون حل اين مشكلات ساختاري و نهادي، مشكل تورم حل نمي‌شود.ممكن است، بعد از احياي احتمالي برجام براي مدت محدودي، بازارها ثبات پيدا كنند، اما اين موارد موقتي است و براي حل ريشه‌اي مشكلات بايد اصلاحات ساختاري را در دستور كار قرار داد. دولت بايد افق ده ساله اقتصاد ايران را حلاجي و با يك تيم شايسته به دنبال بهبود وضعيت حركت كند. مسائل خارجي و بين‌المللي نيز هر چه زودتر بايد حل شوند. براي گرفتن اين تصميمات سخت، نيازمند كابينه‌اي شايسته هستيم كه در شرايط فعلي كابينه چنين وضعيتي ندارد.

قیمت جهانی نفت امروز/ پیش‌بینی نفت ۱۰۰ دلاری با اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه نفت روسیه

قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با ۱ دلار و ۶ سنت معادل ۱.۱۲ درصد افزایش به ۹۵ دلار و ۷۱ سنت رسید.

به‌گزارش تسنیم به نقل از رویترز، خبر کاهش غیرمنتظره ذخایر نفت خام آمریکا باعث افزایش قیمت نفت در اولین ساعات تجارت در روز چهارشنبه شد. به‌نظر می‌رسد تقاضا برای نفت علی‌رغم افزایش شدید نرخ بهره بانک‌های مرکزی و کند شدن روند رشد اقتصاد دنیا، در سطح بالایی قرار داشته باشد.

قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با ۱ دلار و ۶ سنت معادل ۱.۱۲ درصد افزایش به ۹۵ دلار و ۷۱ سنت رسید. نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا هم با ۱ دلار و ۱۷ سنت معادل ۱.۳۲ درصد افزایش ۸۹ دلار و ۵۴ سنت معامله می‌شود.

انتشار خبر غیرمستند کم‌کردن محدودیت‌های کرونایی در چین از مارس ۲۰۲۳ باعث افزایش ۲ درصدی قیمت هر دوی این شاخص‌های نفتی در معاملات روز گذشته شد. البته تضعیف دلار آمریکا هم در این افزایش قیمت بی‌تاثیر نبود.

اطلاعات مؤسسه نفت آمریکا نشان می‌دهد ذخایر نفت خام این کشور ۶.۵ میلیون بشکه در هفته منتهی به ۲۸ اکتبر کاهش‌یافته است که می‌تواند نشانه‌ای از بالا رفتن تقاضا باشد.

ذخایر بنزین آمریکا هم کاهش غیرمنتظره‌ای داشته و ۲.۶ میلیون بشکه در روز پایین آمده‌است. درحالی‌که تحلیلگران انتظار کاهش ۱.۴ میلیون بشکه‌ای را داشتند.

سیاست کرونای صفر چین یکی از عوامل اصلی پائین نگه‌داشتن قیمت نفت بوده‌است، چون قرنطینه‌های مکرر رشد اقتصاد این کشور را کند کرده و تقاضا برای نفت در دومین اقتصاد بزرگ دنیا را کاهش داده‌است.

پیش‌بینی نفت ۱۰۰ دلاری با اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه نفت روسیه

مجمع بین‌المللی انرژی اعلام کرد اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه ۱ تا ۳ میلیون بشکه در روز از عرضه نفت این کشور را به بازارهای جهانی کم می‌کند و قیمت نفت را به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه می‌رساند.

به‌گزارش اویل پرایس، مجمع بین‌المللی انرژی که مقر آن در ریاض است اعلام کرد اگر تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه نفت خام روسیه در ماه آینده میلادی اجرایی شود و ۳ میلیون بشکه در روز از عرضه نفت این کشور را پائین بیاورد، قیمت نفت به‌راحتی به بیش‌از ۱۰۰ دلار در هر بشکه می‌رسد.

دبیر کل مجمع بین‌المللی انرژی در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ در حاشیه کنفرانس انرژی ادیپک در ابوظبی گفت این مجمع و بسیاری از کشورهای مصرف‌کننده نه‌فقط آمریکا نگران اتفاقی هستند که پس‌از اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا در بازار نفت خواهد افتاد.

طبق اطلاعیه مجمع بین‌المللی انرژی که بزرگ‌ترین سازمان بین‌المللی از وزرای انرژی است، اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه ۱ تا ۳ میلیون بشکه در روز از عرضه نفت این کشور را به بازارهای جهانی کم می‌کند.

دبیرکل این مجمع گفت:«طی ماه‌های اخیر گمانه‌زنی‌ها و پیش‌بینی‌های بسیاری در مورد آنچه پس‌از اجرایی شدن این تحریم‌ها اتفاق می‌افتد انجام‌شده، اما نفت ۱۰۰ دلاری اتفاقی است که پس‌از بیرون رفتن بشکه‌های نفت روسیه از بازار خواهد افتاد».

وی گفت اجرایی شدن این تحریم‌ها باعث بی‌ثباتی شدید در بازار خواهد شد، چون به‌طور واضح مشخص نیست چه مقدار از بشکه‌های نفت روسیه از بازار خارج می‌شوند و این بی‌ثباتی قیمت نفت را به بیش‌از ۱۰۰ دلار می‌رساند که خبر خوبی برای بازار نیست.

تحلیلگران پیش بینی خود را برای قیمت نفت در سال ۲۰۲۱ کاهش دادند

نظرسنجی انجام شده از ۳۸ تحلیلگر اقتصادی نشان می دهد که قیمت نفت برنت ممکن است تا پایان سال جاری میلادی حدود ۶۸.۷۶ دلار برای هر بشکه باشد در حالی که پیش بینی قبلی حدود ۸۰ دلار بوده است.

نقتی ها /به نقل از راشاتودی، گزارش ها حاکی است که شیوع انواع جدید ویروس کرونا در جهان و صادرات کندتر از حد انتظار نفت ایران، تا پایان سال جاری میلادی بر بازارهای جهانی نفت تأثیر خواهد گذاشت و همچنان علت اصلی نوسان قیمت ها خواهد بود.
بر اساس نظرسنجی ماهانه رویترز، به نظر می رسد پیش بینی قیمت ۷۰ دلار برای هر بشکه نفت برنت تا پایان سال ۲۰۲۱ بیشتر از قیمت پیش بینی شده قبلی یعنی ۸۰ دلار به واقعیت نزدیک باشد.
نظرسنجی انجام شده از ۳۸ تحلیلگر نشان می دهد که قیمت نفت برنت ممکن است حدود ۶۸.۷۶ دلار برای هر بشکه باشد که کمی بیشتر از برآورد ۶۷.۴۸ دلار در ماه ژوئن است. تا کنون امسال، معیار جهانی معادل ۶۶.۵۷ دلار بوده است.
کارستن منکه، تحلیلگر موسسه جولیوس بائر، در این باره گفت: نوسانات بیماری کووید-۱۹ تا پایان سال بیشتر از عرضه و تقاضا بر روند بازار مصرف تأثیر می گذارد در حالی که انتظار نداریم سیاستمداران دیگر اقدامات سخت و گسترده ای را برای قرنطینه اعمال کنند.
این کارشناس افزود که انتظار می رود سیاست نفتی همچنان یکی دیگر از عوامل بی ثباتی باشد، به خصوص اگر قیمت ها در تابستان امسال از حد خود فراتر برود و تولیدکنندگان را تحت فشار قرار دهد تا واکنش نشان دهند.
پیش از این، سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش (ائتلاف اوپک پلاس) توافق دیگری را برای افزایش تولید نفت به میزان دو میلیون بشکه در روز از آگوست تا دسامبر ۲۰۲۱، پس از رسیدن قیمت به بالاترین سطح ۲.۵ سال گذشته، منعقد کردند.
اگرچه اوپک پلاس و پیش‌بینی تحلیلگران از آینده قیمت نفت آژانس بین المللی انرژی پیش بینی کرده اند که تقاضا تا سال آینده به سطح قبل از همه گیری برسد اما چین و دیگر کشورهای آسیایی هنوز در حال اعمال محدودیت های کرونایی به علت افزایش موارد ابتلا هستند.
قیمت جهانی نفت خام نیز تحت تأثیر تأخیر در بازگشت نفت ایران، که در حال حاضر منتظر لغو تحریم های آمریکا است، قرار می گیرد.
سوورو سرکر، تحلیلگر بانک DBS می گوید: به نظر می رسد که داستان (افزایش تولید نفت) ایران در سال ۲۰۲۲ رخ خواهد داد و این موضوع چشم اندازهای بازار نفت را در آینده نزدیک افزایش می دهد اما احتمالاً قیمت نفت را در نیمه اول ۲۰۲۲ کاهش خواهد داد.