مقایسه حد نوسان با توقف معاملات

-->

حد نوسان قیمت در بورس

حد نوسان قیمت سهام، حداکثر یا حداقل تغییر قیمت مجاز سهام در یک روز است به شکلی که انجام معامله در خارج از دامنه تعیین شده در هر روز غیرممکن باشد. به حدنوسان قیمت سهام، حدنوسانات2 و حد معاملات روزانه3 هم گفته می شود.

1-B80 Rule of NYSE Regulation, 1988 :Trading Halts Due to Extraordinary Market Volatility
قانون B80 مصوب بورس اوراق بهادار نیویورک، با موضوع توقف معاملات در مواقع نوسان فوق العاده بازار است.
2- Fluctuation Limit
3- Daily Trading Limit

همانگونه که بیان گردید، حدنوسان قیمت سهام از افزایش ویا کاهش قیمت سهام در خارج از دامنه تعیین شده در یک روز جلوگیری به عمل می آورد. به شکل منطقی، حد نوسان روزانه قیمت سهام دارای دو ویژگی است که باعث کنترل نوسان قیمت سهام می شود.

این دو ویژگی عبارتند از:
1- ایجاد محدودیت (مانع) قانونی در تغییر قیمت سهام
2- ایجاد یک فرصت زمانی برای ارزیابی مجدد و منطقی سهام

تاثیر این ویژگی ها در مواقعی که بازار دچار آشفتگی شده، کاملا" مشهود است. در شرایط آشفتگی بازار معمولا"سرمایه گذاران، تحت تاثیر جو روانی بازار قرار می گیرند و تصمیمات عجولانه و غیرعقلایی اتخاذ می نمایند. اتخاذ این تصمیمات عجولانه در میان سرمایه گذاران انفرادی بیشتر و احتمال زیان این سرمایه گذاران در شرایط آشفتگی بازار، بسیار بالا است (اسکندری، 1383، 18).به عقیده برخی محققان، یکی از آثاری که برای حدنوسان قیمت متصور است تسری نوسانات است. در زمینه تسری نوسانات پس از اعمال حدنوسان قیمت سهام، فاما دست به انجام تحقیق زد. نتایج تحقیق او نشان می دهد که اگر مداخله ای در فرآیند رسیدن به قیمت واقعی (کشف قیمت) ایجاد شود آنگاه میزان نوسانات افزایش می یابد. (فاما، 1989، 25).

این استدلال توسط کورسک، کاهن و لوک(1991)1 تایید شده است. به عنوان مثال کاهن بیان می کند که حد نوسان قیمت در کاهش میزان نوسانات در بحران مالی کوچک در ایلات متحده در سال 1989 بی تاثیر بوده است. لهمن (1989) هم استدلال می کند که عدم تعادل در عرضه و تقاضا در معاملات سبب می شود که سهام به حد قیمت خود برسند و رسیدن به حد قیمت موجب انتقال معاملات به روزهای آتی می شود. بنابراین حد قیمت، اگرچه در یک روز نوسان قیمت را محدود می نماید اما سبب گسترش نوسانات در طول زمان و تسری نوسانات به روزهای آتی می گردد. همچنین او در تحقیق خود استدلال کرد که چون حد قیمت در یک روز از نوسان سهام برای رسیدن به قیمت واقعی جلوگیری می کند بنابراین باعث ایجاد یک روند صعودی یا نزولی برای نزدیک شدن به قیمت واقعی می گردد و این امر می تواند در بلند مدت به افزایش نوسان قیمت سهام منجر شود (اسکندری، 1383، 19). تحقیق انجام گرفته در ایران در سال 1383 توسط اسکندری نیز تسری نوسانات را پس از اعمال حدنوسان قیمت سهام در بورس اوراق بهادار ایران تایید می کند.

تسلر در سال 1981 در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که حد نوسان قیمت در شرایط آشفته 2، زمان بیشتری برای مشاوره و ارزیابی مجدد در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد و استدلال نمود که حدهای غیررسمی3 در بازار سهام نیز وجود دارد زیرا اختیار متوقف نمودن معاملات در شرایط ضروری واحتیاطی به ناظران بورس اوراق بهادار داده شده است.

1- Kuhn, Kursek & Locke(1991)
2- Market Turbulence
3- Informal Limits

بسیاری از محققان1، رفتار آشفته2 را در افزایش نوساناتی که به بحران 1987 منجر شده، موثر می دانند و به همین دلیل در بازارهای مالی استفاده از حدنوسان قیمت سهام را توصیه می نمایند. این محققان ادعا می کنند که حدنوسان قیمت سهام از سقوط بیش از اندازه قیمت ها3 در بحران سال 1987 جلوگیری کرده، سبب آرام شدن معامله گران آشفته شده و در کاهش بحران موثر بوده است.لازم به ذكر است كه علاوه بر بورس هاي آمريكا در استراليا ،كانادا ،آلمان ، هنگ كنگ ، انگلستان نيز توقف نماد معاملاتي و كشورهاي اتريش ،بلژيك ، فرانسه ،يونان ، ايتاليا ،هلند، اسپانيا، سوئيس، و تركيه در اروپا و چين ، ژاپن، كره، مالزي ، تايوان ، و تايلند در آسيا محدوديت نوسان قيمت را برگزيده اند.هر کدام از این بورس ها، توجیه منطقی خاص خود را برای استفاده از ابزارهای کنترلی اعلام می کنند.

به عنوان مثال، بورس اوراق بهادار توکیو، دلیل اصلی اعمال حدنوسان قیمت خود را چنین بیان می کند: حدنوسان قیمت از نوسان ناگهانی قیمت سهام به صورت روزانه جلوگیری و یک وقفه زمانی ایجاد می نماید(اسکندری، 1383، 20). کیم تغییرات اعمال شده بر روی حد نوسان قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تایوان در فاصله بین سالهای 1975 لغایت 1996 که طی آن حدنوسان قیمت در شش مرحله تغییر کرد را بررسی نمود. او به این نتیجه رسید که با حدنوسان قیمت محدودکننده تر، نوسان بازار سهام کمتر نخواهد شد (کیم، 2001، 15).

جیمی یانگ و کیم4 در تحقیق خود در بورس اوراق بهادار تایوان در سال 2007، سه اعمال محدودیت متفاوت با عناوین: نهایی، واحد و به صورت متوالی را تعریف نمودند. آنها دریافتند که نوسان قیمت مشخصا" در نتیجه اعمال محدودیت به صورت متوالی کاهش می یابد. آنها همچنین دریافتند که طی دوره طولانی تری از اعمال محدودیت به صورت متوالی، نوسان کاهش بیشتری خواهد یافت. نتایج یافته های آنها نشان می دهد که حد نوسان قیمت، عکس العمل بیش از اندازه را تنها وقتی که محدودیت به صورت متوالی اعمال می شود کاهش می دهد. گرچه اعمال محدودیت به صورت متوالی، نوسان را کاهش می دهد، اما قادر به تقلیل عدم تقارن اطلاعات نیست. یافته های آنها می تواند معانی مهمی داشته باشد. به دلیل آن که حدنوسان قیمت می تواند پس از اعمال محدودیت به صورت متوالی، نوسان مقایسه حد نوسان با توقف معاملات را کاهش دهد

مقدمه
در بازارهای سرمایه به شکل نیمه قوی1 (کارآیی با اشاره به نوع اطلاعات منتشر شده و تقارن یا عدم تقارن اطلاعاتی)، قیمت سهام، منعکس کننده تمامی اطلاعاتی است که منتشر شده و در اختیار عموم قرار دارد2 (مانند صورتهای مالی شرکت ها، وضعیت رقبا، شرایط اقتصادی کشور و . ). در چنین بازارهایی قیمت سهام نسبت به اطلاعات جدید مرتبط3 واکنش نشان می دهد و تغییرات، متناسب با اطلاعات دریافتی خواهد بود (فاما، 1989، 25) 4. اما در بعضی از بازارها، رویه هایی به منظور کنترل تغییرات قیمت سهام وضع شده است و توسط مسئولان بورس اوراق بهادار مورد استفاده قرار می گیرد که به آنها متوقف کننده های خودکار5 (جلوگیری از انجام معاملات به صورت خودکار در شرایط ضروری) گفته می شود. این نوع کنترل قیمت سهام باعث می شود که قیمت سهام منعکس کننده اطلاعات منتشره نباشد و بازار غیرکارا گردد.

با توجه به فرضیه کارایی بازار، هرگونه وقفه مصنوعی سبب جلوگیری از تطابق سریع قیمت سهام و ارزش ذاتی آن می گردد. لذا وجود متوقف کننده های خودکار می تواند مانع از تغییر قیمت سهام بر اساس اطلاعات جدید شود و کارایی بازار را با مشکل مواجه نماید. در بازارهایی که از متوقف کننده های خودکار استفاده می شود، قیمت سهام تا اندازه ای از آخرین اطلاعات موجود در بازار تاثیر می پذیرد. اما سوال اصلی این است که میزان تاثیر پذیری قیمت سهام از اطلاعات جدید چقدر است و آیا همیشه قیمت سهام نسبت به اطلاعات جدید واکنش درست و منطقی از خود نشان می دهد؟

به تجربه ثابت شده است که در بازارهای مالی، تغییر پذیری قیمت سهام همواره به بهترین شکل ممکن و در پاسخ به اطلاعات واقعی صورت نمی پذیرد، زیرا:
اولا"- در بعضی موارد، بازار واکنش درستی نسبت به اطلاعات جدید از خود نشان نمی دهد و دچار عکس العمل بیش از اندازه6 می شود. به عبارت دیگر، نسبت به یک خبر مثبت، قیمت سهام با افزایش زیاد و نسبت به یک خبر منفی، قیمت سهام با کاهش زیادی مواجه می شود، بدون آن که تاثیر واقعی اخبار جدید بر سهام مذکور سنجیده شود.

ثانیا"- این احتمال وجود دارد که اخبار جدید منتشر شده در بازار نادرست باشند ویا اینکه با شایعات گمراه کننده همراه شوند. بنابراین، همواره احتمال وجود واکنش نادرست و غیر منطقی به این گونه از اطلاعات وجود دارد.
البته این مسئله در بازار های مالی مختلف یکسان نیست و با توجه به قابلیت اعتماد به منابع خبری و سطح تحلیل مالی در هر بازار، متفاوت است. در صورتی که بر یک بازار، شرایط ذیل حاکم باشد آنگاه احتمال وجود نوسانات غیر منطقی در قیمت سهام و عکس العمل بیش از اندازه کاهش می یابد:

- منابع خبری متنوع و قابل اعتماد وجود داشته باشد.
- اطلاعات به صورت شفاف منتشر شود.
- تعداد زیادی از تحلیلگران مالی، بازارسازان و متخصصان بازاربه پردازش اطلاعات بپردازند.

اما از آنجا که در بازارهای نوظهور، همه عوامل فوق به صورت کامل وجود ندارند بنابراین، بورس اوراق بهادار با مسئولیت هایی که بر عهده گرفته است می تواند خلا موجود را با مقایسه حد نوسان با توقف معاملات به کارگیری رویه های خاصی پر کند (اسکندری، 1383، 13).

مقدمه 1
2-2- عملکرد بورس اوراق بهادار 2
2-3- متوقف کننده های خودکار 4
2-4- تعریف توقف معاملات 6
2-5- تعریف حدنوسان قیمت سهام 6
2-6- مقایسه توقف معاملات و حدنوسان فیمت سهام 11
2-7- حدنوسان قیمت و توقف معاملات، کدامیک برتری دارد؟ 12
2-8- بررسی شیوه اعمال حد نوسان قیمت سهام در بورس اوراق بهادار ایران و چند کشور دیگر 16
2-8-1- بورس اوراق بهادار ایران 16
2-8-2- حجم مبنا 18
2-8-3- بررسی شیوه به کارگیری حدنوسان قیمت در برخی از کشورها 22
2-8-3-1- بورس اوراق بهادار توکیو(TSE)1 22
2-8-3-2- بورس های اوراق بهادار چین 24
2-8-3-2-1- معرفی بورس اوراق بهادار شانگهای (SSE) 24
2-8-3-2-2- بورس اوراق بهادار شنزن (SZSE) 25
2-8-3-3- بورس اوراق بهادار تایوان (TWSE) 28
2-8-3-4- بورس اوراق بهادار کره (KSE) 30

حد ضرر یا استاپ لاس چیست و چه اهمیتی دارد

به طور کلی دستورات توقف معامله به دو دسته “تیک پروفیت” و “استاپ لاس” تقسیم می شود. معنی stop loss توقف معامله در زیان و تیک پروفیت توقف در سود است. این دو اردر برای کنترل پوزیشن های باز به کار می رود که از اهمیت بسیاری در مدیریت سرمایه برخوردار است.

دستور	معنی	مفهوم
Stop loss	حد زیان	حداکثر زیان در یک معامله
Take profit	حد سود	حداکثر سود در یک معامله

استاپ لاس چیست؟

استاپ لاس (stop loss) در لغت به معنی “توقف ضرر” است. استاپ لاس در تمام بازار های مالی به توقف معامله در قیمتی از قبل مشخص شده اشاره دارد به عبارت دیگر دستور از قبل تعیین شده برای توقف معامله در زیان را ( stop loss ) می گویند.

یکی از مواردی که در هنگام باز کردن معامله می توان آن را مشخص کرد توقف ضرر است. در بخش ایجاد اردر در هر پلتفرم معاملاتی قسمتی با نام (stop loss) وجود دارد که تریدر با استفاده از آن می تواند حد ضرر را برای معامله تعیین کند. بازار فارکس به دلیل نوسان شدید در دوره های زمانی مختلف بیش از حد ناپایدار است و به همین جهت استفاده از حد ضرر برای جلوگیری از زیان های بزرگ ضروری است. (stop loss) برای هر دو اوردر خرید و فروش در فارکس قابل اجرا است.

استاپ لاس دستوری است که به صورت خودکار توسط پلتفرم معاملاتی در قیمتی که تریدر مشخص می کند، اجرا می شود. در بازار پر نوسان فارکس تمام تحرکات غیر قابل پیش بینی است و دستورات توقف معامله از جمله استاپ لاس (stop loss) و تیک پروفیت (take profit) از معدود مکانیسم هایی است که معامله گران باید از آن برای مدیریت سرمایه خود استفاده کنند.

چرا استاپ لاس (stop loss) مهم است؟

هرگر نمی توان آیند را دید!! در بعضی از دوره های زمانی در بازار فارکس نوسانات و تغییرات قیمت به گونه ای می شود که کمتر کسی انتظار آن را دارد.

در واقع هیچ چیز به طور کامل قابل پیش بینی نیست و ریسک به طور دائمی در تمام معاملات باز وجود دارد و نمی توان آن را نادید گرفت. در ادامه به اهمیت مدیریت پوزیشن در ضرر می پردازیم و موارد پیشرفته را در مدیریت سرمایه بررسی می کنیم.

وبسایت پژوهشی (DailyFX) در تحقیقاتی از 12 میلیون تریدر که در سراسر دنیا در حال معامله بودن به یک یافته کلیدی دست پیدا کرد، تریدرها بیش از نیمی از کل معاملات خود در یک بازه یک ساله را با موفقیت به پایان رسانده بودند.

به طور دقیق تر این پژوهش بروی مشتریان شرکت (FXCM) در سراسر دنیا بین سال های 2009 تا 2010 انجام شده که با نتایج فوق العاده همراه بود. در تصویر بالا 15 جفت ارز که بیشترین معامله را در این تحقیقات داشته اند لیست شده است، نکته قابل تامل برتری نسبی پوزشن های سود آور است .

به طور مثال در جفت ارز (AUD/NZD) بیش از 70 درصد معاملات با سود بسته شده اند و کمتر از 30 درصد با شکست روبرو بوده است. به جز جفت ارز (AUD/JPY) که تقریبا تعداد معاملات موفقیت آمیز با شکست خورده برابر است در سایر جفت ها معامله گران پوزیشن های خود را با سود بسته اند.

تا به اینجا با یک تناقض بزرگ روبرو هستیم، در این تحقیقات با معامله گرانی که بیش از نیمی از معاملاتشان در سود بسته می شود روبرو هستیم در حالی که بیشتر کسانی که به عنوان تریدر وارد بازار فارکس می شوند با تجربه تلخ از آن خارج می شوند.

همه چیز در نمودار زیر مشخص می شود:

رنگ آبی، میانگین تعداد پیپ های معامله گران حاصل از معاملات سودآور را بیان می کند و رنگ قرمز، میانگین تعداد پیپ های از دست رفته در معاملات را نشان می دهد.

نتیجه و برآیند معاملات 12 میلیون نفر از دست دادن میانگین 42 پیپ در هر جفت بوده است. در اینجا متوجه می شویم که توقف ضرر برای یک معامله به چه میزان اهمیت دارد. در واقع عاملی که باعث شکست تریدرها در فارکس می شود عدم مدیریت معامله در ضرر است. به عبارت دیگر در معاملات شکست خورده، پیپ های زیادی از دست تریدرها خارج می شود که همین امر برآیند معاملاتی آنها را منفی می کند.

تا به اینجا به مفهوم و معنی استاپ لاس پرداختیم در ادامه به طور اختصار در مورد مدیریت حد ضرر می پردازیم.

استراتژی های مدیریت استاپ لاس در فارکس

حال با در نظر گرفتن این موضوع 5 استراتژی برای مدیریت معاملات باز در فارکس را طبق گفته dailyFx بررسی می کنیم.

• استاتیک استاپ
• استاتیک استاپ با اندیکاتور
• توقف های دستی دنباله دار
• توقف دنباله دار
• توقف دنباله دار ثابت

استاتیک استاپ (static stop)

تنظیم توقف ضرر یا استاپ لاس در یک قیمت مشخص بدون تغییر را استاتیک استاپ (static stop) می گویند. در این روش تا زمانی که معامله به قیمت توقف یا محدوده مشخص شده نرسیده است، دستور استاپ لاس اجرا نمی شود. به عبارت دیگر اگر تریدر این روش را پیش بگیرد در جریان معامله نباید حد ضرر را تغییر بدهد و طبق برنامه در قیمت مشخص شده با ضرر از معامله خارج می شود.

حدلقل ریسک به ریوارد در این روش باید یک به یک در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، اگر بخواهیم یک معامله با هدف خرید در جفت ارز یورو دلار قرار دهیم با روش یک به یک در ساده ترین حالت ممکن با در نظر گرفتن ایکویتی (equity) حساب، 50 پیپ را به عنوان استاپ لاس معامله قرار می دهیم بدون این که تغییری در آن ایجاد کنیم،
به همین ترتیب تیک پروفیت یا سودی را که برای معامله در نظر می گیرم 50 پیپ است.

استاتیک استاپ با اندیکاتور (Static Stops based on Indicators)

روش دیگری که تریدر ها از آن برای قرار دادن استاپ لاس استفاده می کنند، حد ضرر ثابت با کمک اندیکاتور است. اندیکاتور (Average True Range) گزینه مناسب برای استفاده معامله گران برای تعیین حد ضرر می باشد. (این اندیکاتور در بخش اندیکاتورها در متاترید است)

اما استفاده از اندیکاتور کجا به معامله گر در تعیین حد ضرر کمک می کند، مثال ریسک به ریوارد، یک به دو را نظر بگیرد.( 50 پیپ ضرر و 100 پیپ سود). این توقف 50 پیپ در بازار ناپایدار به چه معناست و آن توقف 50 پیپ در یک بازار آرام چه معنی می دهد.

اندیکاتور ATR یک وضعیت نسبی از قدرت بازار است که زمانی که بازار دارای نوسان است می تواند به تریدر کمک کند.

اگر بازار آرام باشد، 50 پیپ می تواند یک حرکت بزرگ باشد و اگر بازار بی ثبات باشد، همان 50 پیپ را می توان یک حرکت کوچک دانست. استفاده از شاخصی مانند میانگین محدوده واقعی، (Average True Range) می تواند به معامله گران اجازه دهد تا از اطلاعات اخیر در بازار برای تجزیه و تحلیل دقیق تر گزینه های مدیریت ریسک خود کمک بگیرند.

Average True Range می تواند به معامله گران در تنظیم توقف معامله کمک کند.

توقف های دنباله دار به صورت دستی (Manual Trailing Stops)

برای معامله گران که بیشترین سطح کنترل بروی معامله خود را می خواهند، روش تغییر حد ضرر به صورت دستی پیشنهاد می شود در این روش موقعیت طبق برنامه پیش می رود و حد ضرر نیز به دنبال آن تغییر پیدا می کند.

نمودار زیر حرکت توقف ها در یک موقعیت فروش نشان می دهد. با حرکت بیشتر موقعیت به نفع معامله (پایین تر)، معامله گر متعاقبا سطح توقف را پایین می آورد. هنگامی که روند در نهایت معکوس می شود (و اوج های جدیدی ایجاد می شود)، موقعیت متوقف می شود یا به عبارت دیگر استاپ لاس می خورد.

استاپ لاس به روش (Trailing Stops)

توقف های استاتیک می تواند روش مناسبی برای معامله گران مبتدی باشد، اما سایر معامله گران برای به حداکثر رساندن مدیریت معامله خود از توقف به روشی دیگر استفاده می کنند.

تریلینگ استاپ، توقفی است که با حرکت معاملات به نفع معامله گر تنظیم می شود تا بتوانند خطر نادرست بودن در معاملات را بیشتر کاهش دهد.
به طور مثال در قیمت 1.3723 در جفت ارز پوند دلار موقعیت خرید می گیرم و حد ضرر را حدود 30 پیپ پایین تر در قیمت 1.3692 قرار می دهیم، پس از این که معامله در جهت ترید ما پیش رفت استاپ لاس را به عدد 1.3723 یا همان قیمت ورود خود به بازار تغییر می دهیم تا اگر بازار خلاف جهت معامله ما قصد حرکت داشت با ضرر مواجه نشویم.

این نوع استاپ لاس به معامله گر اجازه می دهد تا ریسک اولیه خود را در معاملات حذف کند.

توقف دنباله دار ثابت (Fixed Trailing Stops)

در این روش با حرکت قیمت به نفع معامله، حد ضرر به همان اندازه به سمت حرکت قیمت تغییر پیدا می کند. به طور مثال معامله گر می توانند برای هر 10 پیپ حرکت به نفع خود، استاپ لاس را نیز 10 پیپ تغییر دهند.

اگر در جفت ارز یورو دلار در قیمت 1.3100 پوزیشن خرید قرار دهیم و حد ضرر اولیه را در 1.3050 مقایسه حد نوسان با توقف معاملات در نظر بگیریم با حرکت قیمت به نرخ 1.3110، استاپ لاس را نیز 10 پیپ تغییر داده و به عدد 1.3060 ارتقا می دهیم. توقف ثابت نیز از روش های مناسب برای مدیریت معامله است.

قیمت ماشه (Trigger Price) چیست و چگونه تعیین می شود؟

قیمت ماشه یا ترایگر پرایس همان سطح قیمتی است که معامله گر می خواهد توقف ضرر او در آن اجرا شود. گفتیم که به آن قیمت حد ضرر نیز گفته می شود که معمولاً به عنوان درصد قیمت خرید یا فروش معامله گر محاسبه می شود.

برخی از سیستم عامل های معاملاتی به معامله گر اجازه می دهند این قیمت را به صورت درصدی تنظیم کنند (10٪ در مثال بالا) ، در حالی که برخی دیگر از سیستم عامل های معاملاتی به کاربران امکان می دهند رقم دقیق قیمت را وارد کنند (180 دلار در مثال بالا).

با استفاده از قیمت ماشه (Trigger Price)، کاربران نیازی به مراقبت از بازار در تمام مدت و اختصاص تمام زمان خود به نظارت بازار ندارند، در عوض، آنها می توانند پیش نویس سفارشات خود را برای فروش یا خرید در زمان معین انجام دهند که این امر به سودآوری و جلوگیری از ضرر کمک شایانی می کند.

در کنار سفارشات معمول مانند خرید فروش که توسط هر معامله گر در بازارهای مالی استفاده می شود، ثبت سفارشاتی مانند سفارش توقف ضرر (Stop-loss Order) نیز می تواند به سهولت انجام معاملات کمک کند.

سفارش توقف ضرر برای محدود کردن ضرر سرمایه گذار در موقعیت های خاص طراحی شده است. معامله گران با تنظیم یک قیمت ماشه (Trigger Price) در سفارش، از ضرر بیشتر جلوگیری می کنند. البته نوسانات قیمت کوتاه مدت می تواند قیمت ماشه را فعال کند و فروش غیر ضروری را فعال کند.

سفارش توقف ضرر (Stop-loss Order) چیست؟

منظور از دستور یا سفارش توقف ضرر این است که معامله گر از طریق بستر معاملاتی خود دستورالعمل هایی را ارائه می دهد که وقتی قیمت به یک سطح از پیش تعیین شده می رسد یا پایین تر از آن می رود، سیستم باید دارایی او را به طور خودکار بفروشد. در موقعیت های شورت (Short) (وقتی سود خود را از کاهش قیمت بدست می آورید) ، با افزایش قیمت در سطح از پیش تعیین شده، Stop-Loss فعال می شود.

سطح از پیش تعیین شده می تواند یک قیمت یا یک رقم درصدی باشد. اگر رقم قیمت باشد ، قیمتی است که کاربر می خواهد توقف ضرر او اجرا شود. اگر این رقم درصدی باشد، از درصد ارزش خرید یا فروش معامله گر در آن معامله محاسبه می شود.

بیایید یک مثال سریع برای این مفهوم ببینیم. یک معامله گر ارز دیجیتال X را به قیمت 200 دلار خریده است و دوست دارد بیش از 10٪ این مبلغ را از دست ندهد. 10 درصد 200 دلار 20 دلار می شود. معامله گر این ده درصد که معادل ۲۰ دلار است را از قیمت خرید 200 دلار کم می کند و عدد ۱۸۰ دلار به دست می آید. این بدان معناست که اگر قیمت آن ارز دیجیتال به 180 دلار برسد، معامله گر باید ارز دیجیتال خود را بفروشد. این قیمت حد ضرر یا توقف ضرر معامله گر در این معامله خواهد بود.

تفاوت بین stop-Loss و stop-limit چیست؟

تصور کنید یک معامله گر ارز دیجیتال X را دوباره به قیمت 200 دلار خریداری کرده است. هنگامی که معامله گر یک سفارش حد ضرر و زیان با قیمت 180 دلار (Stop Loss) تنظیم می کند، به سادگی این مفهوم را می رساند که به کارگزار خود می گوید: «اگر می بینید کسی این ارز دیجیتال را با قیمت 180 دلار معامله کرده است، ارز دیجیتال x من را بفروشید».

حال ببینیم Stop-Limit چگونه معنای متفاوتی ایجاد می کند؟

در اصل استاپ لیمیت ترکیبی از یک دستور Stop-Loss و یک حد مجاز است. به زبان ساده، استاپ لیمیت گویای این عبارت است که «اگر می بینید کسی ارز دیجیتال x را با قیمت 180 دلار معامله کرده است، این ارز دیجیتال را از سبد من بفروشید، اما هرگز آن را پایین تر از 160 دلار نفروشید».

Stop-Loss و Stop-Limit می تواند به صورت درصد (از قیمت خرید) و به عنوان یک قیمت دقیق تنظیم شود. این گزینه به کارگزار بستگی دارد ، هیچ استانداردی برای این کار وجود ندارد. کارگزاری ها برای سرمایه گذاران حرفه ای یا معامله گران با تجربه معمولاً امکان تنظیم قیمت های دقیق را فراهم می کنند.

چه زمانی از Stop-Loss استفاده می شود؟

موارد بسیاری وجود دارد که کاربران بهتر است و توصیه می شود که از یک دستور توقف ضرر یا حد ضرر استفاده کنند. اما از کجا بدانیم که این همان زمانی است که باید از آن استفاده کرد؟ ابتدا باید بدانیم که هدف اصلی تعیین حد ضرر چیست: نجات معامله گر از ضررهای بزرگ.

به عنوان یک قاعده کلی باید به خاطر داشت که همه معامله گران به جز سرمایه گذارانی که به صورت بلند مدت معامله و سرمایه گذاری می کنند، بهتر است از این تکنیک استفاده کنند. این یک تکنیک بسیار مناسب معاملاتی است. سرمایه گذاران بلند مدت معمولا از حد ضرر استفاده نمی کنند زیرا در بلند مدت نوسانات کوتاه مدتی آنها را آزار نمی دهد و تصمیمات خرید یا فروش خود را در بازه ی طولانی تری تنظیم می کنند.

به کارگیری این تکنیک همچنین به نوع دارایی ای که معامله گر با آن سروکار دارد نیز بستگی دارد (مانند فارکس، سهام و ارز دیجیتال). به طور مثال حد ضرر و زیان با سهولت بیشتری می تواند در بازار سهام نسبت به اوراق قرضه ایجاد شود.

مزایای استفاده از سفارش Stop-Loss و قیمت ماشه (Trigger Price)

مهمترین مزیت سفارش توقف ضرر این است که اجرای آن هزینه ای ندارد. کارمزد عادی و معمول کاربر تنها پس از رسیدن به قیمت ماشه و فروش سهام باید شارژ شود و از او دریافت می شود.

یک مزیت دیگر در سفارش توقف ضرر این است که اجازه می دهد تصمیم گیری معامله گر در خصوص خرید و فروش از هرگونه تأثیر عاطفی آزاد و جدا باشد. مردم تمایل دارند عاشق سهام یا ارز دیجیتال خود شوند. به عنوان مثال، آنها ممکن است این باور غلط را همیشه در ذهن داشته باشند که اگر فرصت سرمایه گذاری در دارایی دیگری را به خود بدهند قطعا پشیمان خواهند شد یا دوباره به دارایی قبلی خود باز خواهند گشت. اما در واقعیت، این تاخیر در تصمیم گیری ممکن است فقط باعث افزایش ضرر شود.

صرف نظر از اینکه معامله گر از چه نوع سرمایه گذاری باشد، باید بتواند به راحتی دلیل خرید و نگهداری دارایی خود را تشخیص دهد. معیارهای یک سرمایه گذار کوتاه مدت با معیارهای یک سرمایه گذار بلند مدت متفاوت خواهد بود، که این ها نیز با معیارهای یک معامله گر روزانه متفاوت هستند. مهم نیست که چه استراتژی ای انتخاب شده است، استراتژی فقط در صورتی جواب می دهد که معامله گر به استراتژی پایبند باشد. بنابراین ، اگر یک سرمایه گذار سخت گیر در خرید و نگهداری یک دارایی باشد ، سفارشات حد ضرر و زیان و قیمت ماشه او در این مرحله بی فایده است. اما در پایان، اگر قرار است یک سرمایه گذار در مسیر خود موفق باشد ، باید از استراتژی خود اطمینان کامل داشته باشد. این به این معنی است که برنامه و استراتژی خود را ادامه دهد. مزیت سفارشات حد ضرر این است که آنها می توانند به کاربر کمک کنند تا در مسیر خود باشد و مانع از مداخله احساسات او شود.

سرانجام، مهم است که درک کنیم تعیین سفارشات ضرر و زیان و قیمت ماشه تضمین نمی کند که در بازارهای مالی درآمد کسب کنیم. معامله گر هنوز هم باید علاوه بر استفاده از این تکنیک، تصمیمات هوشمندانه در مورد سرمایه گذاری بگیرد. اگر این کار را نکند ، به همان اندازه که این تکنیک ضرر او را متوقف می کند، از راه دیگری ضرر خواهد کرد (فقط با سرعت بسیار کندتر).

سفارشات توقف ضرر و زیان به طور سنتی به عنوان راهی برای جلوگیری از ضرر در نظر گرفته می شود. با این حال ، استفاده دیگر از این ابزار، قفل کردن سود است. در این حالت، گاهی اوقات از دستورات توقف ضرر به عنوان ” trailing stop” یا توقف عقب افتادن یاد می شود. در اینجا ، سفارش ضرر و زیان در درصدی کمتر از قیمت فعلی بازار تنظیم می شود (نه قیمتی که آن را خریداری کرده اید). قیمت توقف ضرر با نوسان قیمت دارایی تنظیم می شود و تغییر می کند (چون به صورت درصدی تنظیم می شود). مهم است که به خاطر داشته باشید که اگر ارزش یک دارایی صعود کند، یک سود بالقوه به دست می آید. اما کاربر هنوز تا وقتی که دارایی را بفروشد پول نقد را در دست ندارد. استفاده از یک trailing stop به معامله گر اجازه می دهد تا سود او ادامه یابد، در حالی که در عین حال، حداقل سود واقعی تحقق یافته را نیز تضمین می کند.

در ادامه برای درک بهتر این مثال را در نظر بگیرید: فرض کنید معامله گر یک دستور trailing stop برای 10٪ زیر قیمت فعلی تعیین کرده است و دراریی او در طی یک ماه به 30 دلار افزایش می یابد. سفارش trailing stop در هر سهم 27 دلار (30 دلار – (٪10* ۳۰دلار)) = 27 مقایسه حد نوسان با توقف معاملات مقایسه حد نوسان با توقف معاملات دلار قفل می شود. از آنجا که این پایین ترین قیمتی است که دارایی در آن فروخته می شود ، حتی اگر دارایی یک افت غیر منتظره داشته باشد، معامله گر ضرر نمی کند.

البته ، به خاطر داشته باشید که دستور ضرر و زیان همچنان یک سفارش در بازار است و به سادگی در حالت خاموش باقی می ماند و فقط با رسیدن به قیمت ماشه فعال می شود. بنابراین ، ممکن است قیمتی که فروش معامله گر در آن انجام می شود کمی متفاوت از قیمت ماشه تعیین شده باشد.

معایب سفارشات توقف ضرر

گفتیم که یک مزیت سفارش توقف ضرر این است که معامله گر نیازی به نظارت بر عملکرد روزانه دارایی خود ندارد. این راحتی به خصوص هنگامی که معامله گر در تعطیلات به سر می برد یا در شرایطی است که مانع نظارت بر دارایی خود برای مدت طولانی می شود، بسیار مفید است. اما عیب اصلی این ویژگی این است که نوسان کوتاه مدت قیمت سهام می تواند حد ضرر را فعال کند. نکته مقایسه حد نوسان با توقف معاملات کلیدی حل این مشکل، انتخاب درصدی حد ضرر است که به سهام اجازه می دهد روز به روز نوسان داشته باشد و در عین حال از خطر نزول هرچه بیشتر جلوگیری می کند. تعیین سفارش توقف ضرر 5٪ در دارایی هایی که سابقه نوسان 10٪ یا بیشتر در یک هفته را داشته باشد ممکن است بهترین استراتژی نباشد و به احتمال زیاد معامله گر در کارمزد دریافت شده حاصل از اجرای سفارش توقف ضرر، ضرر خواهد کرد.

هیچ قانون درست و سریعی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد. تعیین این عدد کاملا به سبک سرمایه گذاری فردی هر معامله گر بستگی دارد. یک معامله گر فعال ممکن است از حد ضرر 5٪ استفاده کند ، در حالی که یک سرمایه گذار بلند مدت ممکن است 15٪ یا بیشتر را انتخاب کند.

یکی دیگر از معایب این روش که باید بدانید این است که هنگامی که دارایی به قیمت ماشه خود رسید، سفارش توقف ضرر به یک سفارش باز تبدیل می شود. بنابراین ممکن است قیمتی که دارایی در آن فروخته می شود بسیار متفاوت از قیمت ماشه که توسط معامله گر تعیین شده، باشد. این واقعیت به ویژه در یک بازار پر سرعت و پر نوسان مانند ارزهای دیجیتال که قیمت دارایی ها می تواند به سرعت تغییر کند، صادق و در عین حال پر ریسک است.

محدودیت دیگر در مورد سفارش توقف ضرر این است که بسیاری از کارگزاران به معامله گران اجازه نمی دهند در برخی از اوراق بهادار مانند سهام تابلوی OTC سفارش توقف ضرر ایجاد کنند.

علاوه بر موارد گفته شده، سفارشات توقف ضرر محدود خطرات بالقوه بیشتری نیز دارند که معامله گران باید با توجه به هر دارایی و میزان نوسان و دامنه تغییرات آن، نسبت به تنظیم یا عدم تنظیم قیمت ماشه، تصمیم درستی اتخاذ کنند.

شرح پارامترها

قیمت ماشه / ماشه (Trigger Price/ Trigger): هنگامی که آخرین قیمت معامله شده به Trigger Price/ Trigger رسید ، سفارش از پیش تعیین شده اجرا می شود.

قیمت سفارش (Order price): قیمتی که کاربران برای قرارداد خرید و فروش وارد می کنند. هنگامی که آخرین قیمت معامله شده به Trigger رسید ، سیستم به طور خودکار سفارش را در Order Price از پیش تعیین شده در دفتر سفارشات انجام می دهد.

مبلغ قرارداد (Contracts Amount): مقدار یا حجمی که کاربران برای فروش / خرید قراردادها وارد می کنند. هنگامی که آخرین قیمت معامله شده به Trigger رسید، سیستم بطور خودکار سفارش این حجم از قراردادهای از پیش تعیین شده را در دفتر سفارش ثبت می کند.

اکنون با یک مثال مفهوم پارامترها را روشن می کنیم:

یک کاربر دارای 100 عدد قرارداد سه ماهه ارز دیجیتالی با موقعیت Long، با متوسط قیمت موقعیت باز 12000 USD است. او فکر می کند حمایت مهم و کلیدی نزدیک به 10000 دلار باشد. اگر قیمت به زیر 10000 دلار برسد ، افت زیادی خواهد داشت. برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر ، کاربر می تواند از تکنیک Trigger Order برای جلوگیری از ضرر استفاده کند.

حال با جزییات ببینیم این روش چگونه پیاده سازی می شود:

متد سفارش شماره ۱: انتخاب ” Trigger order ” تعیین قیمت ماشه 10000 دلار ، و برنامه ریزی برای فروش 100 عدد قرارداد برای موقعیت Long (تعداد قرارداد) با 9980 دلار (قیمت سفارش) ، پس از وارد کردن اعداد، مرحله بعد کلیک کردن روی ” Close Long”برای ثبت سفارش. هنگامی که آخرین قیمت معامله شده به 10000 دلار برسد ، سیستم سفارش Trigger را اجرا می کند و آن را با قیمت 9980USD ، یعنی سفارش Limit Order به بازار می فروشد.

متد سفارش شماره ۲: انتخاب ” trigger order” ، تعیین قیمت ماشه 10000 دلار و انتخاب سطح قیمت مورد نظر از میان 5 قیمت برتر (top 5 optimal BBO price) یا 20 قیمت برتر (top 20 optimal BBO price) و سپس کلیک بر روی گزینه “Close Long “و سپس منعقد کردن قرارداد. وقتی آخرین قیمت معامله شده به 10000USD رسید ، سیستم سفارش Trigger را اجرا می کند و در اسرع وقت با قیمت BBO انتخاب شده سریع معامله می کند تا قیمت بازار را از دست ندهد.

چگونگی بررسی وضعیت سفارش

پس از تنظیم و بستن قرار دادن سفارش ماشه (Trigger Order)، کاربر می تواند سفارش را در بخش “” Open Orders – Trigger Orders پیدا کند تا وضعیت سفارش را بررسی کند.

نکات مهم

1. هنگامی که قراردادهای مورد نظر در مرحله تحویل ، تسویه حساب یا تعلیق قرار دارند ، کاربران نمی توانند سفارشات ماشه را راه اندازی کنند ، این بدان معنی است که عملکرد سفارش ماشه فقط برای قراردادهای وضعیت معامله (trading-status) موجود است.
2. برای سفارشات ماشه محدودیت سفارش وجود دارد. هنگام عبور از حد سفارش آن نوع قرارداد ، کاربران نمی توانند سفارشات ماشه را چندین بار برای یک نوع قرارداد ثبت کنند.
3. هنگامی که آخرین قیمت معامله شده به “Trigger” رسید، سفارش از پیش تعیین شده اجرا می شود. اما اگر قیمت سفارش از پیش تعیین شده در محدوده قیمت نباشد (یعنی کاربران یک قیمت خرید بالاتر از بالاترین قیمت خرید یا یک قیمت فروش پایین تر از پایین ترین قیمت فروش تعیین کنند)، در این صورت ، سفارش ماشه شکست می خورد .
4. ممکن است سفارشات ترایگر به دلیل نوسانات شدید ، محدودیت قیمت ، محدودیت موقعیت ، حاشیه ناکافی ، نبود موقعیت کافی برای بستن قرارداد، وضعیت غیر عادی ، مشکلات شبکه یا سایر مشکلات سیستم فعال نشود.
۵. قبل از اینکه سفارش فعال شود و تا زمانی که سفارش ماشه در موقعیت های باز / بسته شدن با قیمت و مقدار سفارش از پیش تعیین شده آغاز شود حاشیه یا موقعیت های دیگر مسدود نمی شوند.
۶. هنگامی که سفارش ماشه فعال شد ، به سفارش محدود منتقل می شود و در سفارش دفتر کل با قیمت از پیش تعیین شده توسط کاربر قرار می گیرد.

لطفا توجه داشته باشید که امکان انجام موفقیت آمیز سفارش ماشه، کاملا بستگی به شرایط بازار در آن زمان دارد که آیا می توان در آن موقعیت سفارش را با موفقیت انجام داد یا خیر.

تغییر دامنه نوسان پویا و ایستا در بازار سهام/ بررسی افزایش ساعت معاملات

عضو هیات مدیره سازمان بورس از بررسی راه اندازی دامنه ایستا و دامنه پویا نوسان قیمتی در بازار سهام خبر داد و افزود: ورود نقدینگی و اقبال برای خرید سهام می‌تواند به کنترل نقدینگی سرگردان در اقتصاد بیانجامد.

به گزارش فارس به نقل از اقتصاد آنلاین، سعید فلاح‌پور با بیان اینکه ورود نقدینگی به بازار سهام با توجه به تعدیل نرخ ارز با فاصله ای معنی دار تأثیر خود را بر روی بازار سهام می‌گذارد ، عنوان کرد: ورود نقدینگی و اقبال برای خرید سهام از اتفاق‌های قابل تأمل این روزها است که می‌تواند به کنترل نقدینگی سرگردان در اقتصاد بیانجامد.

فلاح پور با اعلام بررسی تغییر زمان فعالیت بازار معاملات سهام در سال جاری از بهبود فرایند ارائه اطلاعات از سوی ناشران بورسی به بازار سهام سخن گفت و افزود: توقف نمادهای معاملاتی هم اکنون به شدت کاهش یافته و در مجموع به کمتر از 7 نماد معاملاتی رسیده است.

به گفته وی بازگشایی نماد معاملاتی «های وب» منوط به تکمیل فرایند نظر جامعه حسابداران نسبت به اظهارات حسابرس و صورت‌های مالی این شرکت است.

معاون اجرایی سازمان بورس در برابر این پرسش فارس که با توجه به حجم بالای نقدینگی و خطر خروج پول به سمت بازارهای غیر مولد و موازی، سازمان بورس چه برنامه ای برای ایجاد جذابیت بازار سرمایه برای سرمایه گذاران دارد، گفت: راه اندازی دامنه نوسان پویا امسال جزو برنامه‌های سازمان بورس است، هر چند باید دانست در هیچ کشوری معاملات بدون دامنه نوسان وجود ندارد، منتهی کیفیت عملکرد دامنه نوسان در بازارهای مختلف سهام متفاوت است.

فلاح پور از بررسی راه اندازی دامنه ایستا و دامنه پویا نوسان قیمتی در بازار سهام کشور خبر داد و افزود: در حال حاضر مبنای نوسان قیمت پایه امروز سهام، قیمت پایانی دیروز است، اما در دامنه پویا قیمتی که مبنای دامنه قرار می‌گیرد، در روند معاملات روزانه به روز رسانی می‌شود. به عبارتی با به روز رسانی این فرایند، دامنه نوسان پویا نیز تغییر می‌کند.

وی با اشاره به آغاز شبیه سازی حذف حجم مبنا و دامنه نوسان پویا در بازار سهام افزود: بر اساس این فرایند، حد قیمتی برای سهام در روز تغییر می‌کند.

به گفته فلاح پور دامنه نوسان پویا به گونه‌ای است که اگر قیمت پایانی دیروز معادل 100 بوده امروز قیمت می‌تواند بین 95 تا 105 تومان نوسان کند، منتهی مبنای قیمت امروز معادل 101 خواهد بود که می‌تواند مثبت و منفی 5 درصد نسبت به این عدد بروز رسانی می‌شود. البته در این میان یک دامنه ایستا نیز همواره وجود دارد. مثلاً اگر دامنه نوسان پویا سه درصد باشد، حد دامنه ایستا 10 درصد است.

دامنه نوسان 3 درصد تابلوهای بازار پایه تا زمان توقف نمادها

هامونی به عنوان نهاد ناظر به اهالی بازار اطمینان داد که هیچ دغدغه‌ای برای دامنه نوسان نداشته باشند ‏چراکه در اصلاحات جدید، افزایش تعداد حراج و افزایش دامنه نوسان ذیل اختیارات ناظر تعریف شده است و ‏در ادامه یادآور شد: دامنه نوسان و سایر ریزساختارها تاثیری در ارزش ذاتی قیمت سهام شرکت‌ها نخواهد ‏داشت و از سوی دیگر سهم‌هایی که باید اصلاح شوند بر اساس روند بازار قیمتشان اصلاح می‌شود.‏

-->

به گزارش شمانیوز به نقل از مدیریت ارتباطات مقایسه حد نوسان با توقف معاملات فرابورس ایران، مدیرعامل فرابورس ایران صبح امروز در نشست خبری پیرامون «اصلاحات مقررات بازار پایه» از برنامه‌ریزی برای انجام چند اقدام مهم و اثرگذار در این بازار مانند اعطای مجوز به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام و مختلط برای فعالیت در بازار پایه و نیز کاهش دامنه نوسان تابلوهای «ب» و «ج» به 3 درصد از فردا تا زمان توقف تمامی نمادهای مورد معامله در این بازار طی هفته جاری خبر داد.

امیر هامونی با بیان اینکه درصددیم با هماهنگی سازمان بورس به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام و مختلط برای فعالیت در بازار پایه مجوز بدهیم گفت: صد در صد بازار پایه در دست سهامداران حقیقی است و با اعطای مجوز به این صندوق‌‌ها آن‌ها می‌توانند به عنوان فعالان حقوقی و حرفه‌ای بازار سرمایه بخشی از پرتفوی خود را تا سقف مشخصی به خرید سهام در بازار پایه اختصاص دهند که به بهبود شرایط این بازار نیز کمک خواهد کرد.

هامونی همچنین در این نشست خبری اعلام کرد که از روز یکشنبه 10 شهریورماه تا پایان هفته جاری و زمان توقف تمامی نمادهای بازار پایه، دامنه نوسان برای تابلوهای «ب» و «ج» 3 درصد خواهد بود.

اصلاحات بازار پایه 18 ماه پیش استارت خورد

مدیرعامل فرابورس ایران همچنین از امکان فعالیت بازارگردان‌ها در بازار پایه بر اساس ظرفیت‌های دستورالعمل جدید با هدف ورود حرفه‌ا‌ی‌ها به این بازار و نقدشوندگی سهام خبر داد و گفت: اگر در سهمی بازارگردان به عنوان یک نهاد مالی که از سازمان بورس دارای مجوز است، حضور داشته باشد محدودیت دامنه نوسان یک، 2 و 3 درصد برای تابلوهای قرمز، نارنجی و قرمز برداشته خواهد شد به این معنی که به بازارگردان‌ اختیار عمل داده می‌شود که قیمت آغازین روز معامله را تعیین کند و دامنه نوسان را تا دو برابر افزایش دهد به شرط آنکه از دامنه نوسان در بازارهای عادی بیشتر نباشد.

هامونی با بیان اینکه اصلاحات بازار پایه به 18 ماه گذشته بازمی‌گردد، افزود: کارشناسان، فعالان بازار، ذی‌نفعان، هیات‌مدیره سازمان و فرابورس، کانون‌ نهادهای سرمایه‌گذاری، کانون کارگزاران و کمیته تدوین مقررات همگی در تدوین مقررات جدید نقش داشتند و این دستورالعمل در بهمن‌ماه سال 97 ابلاغ شد که شهریورماه 98 شاهد اجرای این دستورالعمل با اصلاحات جدید هستیم.

چگونگی نمایش مظنه‌ها در تابلوهای جدید

مدیرعامل فرابورس ایران در مورد نحوه نمایش مظنه‌ها در بازار پایه نیز گفت: طبق دستورالعمل بازار پایه قرار شد که مظنه‌‌ها مخفی شود اما با اصلاحاتی که در راستای تدریجی‌شدن قوانین جدید انجام شد، تمامی سفارش‌های خریدوفروش در حال حاضر نمایش داده می‌شود.

وی با اعلام اینکه اگر هر زمان دیگری نیز غیر از شهریورماه مقررات جدید بازار پایه اجرایی می‌شد ممکن بود اعتراضاتی به زمان اعمال آن صورت گیرد، بیان کرد: بنا بود بر اساس گزارش مردادماه، ۱۱۲ شرکت به تابلو زرد وارد شوند اما این تعداد به ۱۲۵ شرکت رسیده است، بنابراین وضعیت بازار در شرایط خوبی بوده و طبیعی است که در زودترین زمان ممکن و در چارچوب ضرب‌الاجل ۱۰ روزه این قوانین وارد فاز اجرایی شود.

تدریجی بودن روش‌های انجام معاملات

مدیرعامل فرابورس ایران در بخش دیگری از این نشست خبری در پاسخ به این سوال که چرا قوانین بازار پایه به صورت تدریجی اجرا نشد، گفت: در خصوص تدریجی بودن دو بحث مطرح شد؛ یکی اینکه در تابلوهای بازار پایه قوانین به صورت تدریجی اعمال شود و دیگر اینکه روش‌های انجام معامله را تدریجی کنیم. از آنجا که از 182 نماد معاملاتی، 14 نماد در بازار قرمز حضور داشتند که حدود نیمی از آن‌ها به دلیل ورشکستگی شرکت‌ها، متوقف‌اند؛ از همین رو اجرای معاملات به ترتیب تابلوها علاوه بر اینکه عادلانه نبود، اهداف اصلاحات قوانین بازار پایه را محقق نمی‌کرد.

هامونی با بیان اینکه تصمیم بر آن شد که روش‌های اجرای دستورالعمل به صورت تدریجی اعمال شود، در مورد نحوه نمایش مظنه‌ها توضیح داد: بحث پنهان بودن مظنه‌ها در دستورالعمل بازار پایه که با استانداردهای جهانی نیز مطابق است، در پی اصلاحاتی که در راستای تدریجی‌شدن قوانین جدید انجام شد فعلا در دستور کار قرار نگرفت و تمامی سفارش‌های خریدوفروش در حال حاضر نمایش داده می‌شود.

اختیارات هیات‌مدیره فرابورس در دستورالعمل جدید

وی در ادامه در خصوص اختیاراتی که در دستورالعمل بازار پایه به هیات مدیره فرابورس داده شده است، اظهار کرد: این‌ اختیارات شامل تعیین حداقل حجم ورود به بازار، برگزاری آزمون برای ورود سهامداران تازه‌وارد و. می‌شود که با هدف تدریجی‌ بودن، تصمیم گرفتیم فعلا اجرایی نکنیم.

هامونی ضمن مقایسه دامنه نوسان بین بورس‌های خارجی و بازار سهام ایران، گفت: در همه دنیا محدوده نوسان وجود دارد اما فرق بازار ما با بورس‌های دیگر در داینامیک و استاتیک بودن دامنه نوسان است. در بورس‌های خارجی نیز نماد پس از رسیدن به سقف دامنه، بسته شده و بعد از چند دقیقه با مجوز و اطلاع‌رسانی ناظر، بازگشایی و بر اساس دامنه نوسان جدید کشف قیمت خواهد شد.

هامونی اشاره کرد: یکی از اختیاراتی که در دستورالعمل جدید برای هیات‌مدیره فرابورس دیده شده امکان افزایش حداقل ارزش هر سفارش خرید معامله‌گران برخط به صورت تدریجی است که فعلا از این اختیار استفاده نمی‌کنیم و کماکان سهامداران با همان حداقل‌های بازارهای اول و دوم می‌توانند در بازار پایه حضور داشته باشند.

مدیرعامل فرابورس ایران با اشاره به اینکه با توجه به اختیارات نهاد ناظر که در اصلاحات جدید مقررات بازار پایه در نظر گرفته شده، یک قدم به استانداردهای بین‌المللی نزدیک شده‌ایم، عنوان کرد: دامنه‌های نوسان سه، دو و یک درصدی در تابلوهای بازار پایه، پویا و داینامیک است و اگر در جریان بازار، گره معاملاتی ایجاد شد می‌توان در لحظه دامنه نوسان را به دو برابر افزایش داد که این موضوع به نقدشوندگی معاملات و کنترل صف‌های خریدوفروش منجر می‌شود.

وی همچنین به عنوان نهاد ناظر به اهالی بازار اطمینان داد که هیچ دغدغه‌ای برای دامنه نوسان نداشته باشند چراکه در اصلاحات جدید، افزایش تعداد حراج و افزایش دامنه نوسان ذیل اختیارات ناظر تعریف شده است و در ادامه یادآور شد: دامنه نوسان و سایر ریزساختارها تاثیری در ارزش ذاتی قیمت سهام شرکت‌ها نخواهد داشت و از سوی دیگر سهم‌هایی که باید اصلاح شوند بر اساس روند بازار قیمتشان اصلاح می‌شود.

چرا شرکت‌های ضعیف از بازار پایه حذف نمی‌شوند؟

هامونی در پاسخ به این سوال که چرا شرکت‌های دارای عملکرد مالی ضعیف را منحل و از بازار حذف نمی‌کنید گفت: فرابورس هیچ‌گونه دخالتی در اعلام ورشکستگی تا انحلال شرکت‌ها ندارد و اموری از این قبیل در زمره اختیارات مجمع شرکت‌هاست. شرکت‌هایی که تصمیم به اعلام ورشکستگی می‌گیرند، از طریق مجمع خود این فرآیند را آغاز می‌کنند و پس از اعلام به طلبکاران و قوه قضائیه، بررسی‌های لازم توسط کارشناسان این قوه در این خصوص انجام و در صورت تایید، حکم ورشکستگی صادر می‌شود. همچنین زمانی که شرکتی تصمیم به انحلال می‌گیرد، این هیات‌مدیره و مجمع شرکت‌ها هستند که بر اساس قانون تجارت بایستی به آن رسیدگی کنند.

وی در تشریح تفاوت فرهنگی شرکت‌های ایرانی و خارجی در زمینه ورشکستگی گفت: باید بپذیریم در کشور ما جو فرهنگی به گونه‌ای است که شرکت‌ها در برابر اعلام ورشکستگی به شدت مقاومت می‌کنند و به هر شکل ممکن در هر شرایطی به فعالیت خود ادامه می‌دهند. حال آنکه لازم است سهامداران و شرکت‌ها توجیه شوند که نیاز نیست برای اعلام ورشکستگی یا انحلال نگران باشند؛ به‌ هر صورت ممکن است شرکت با شرایط جدیدی مواجه شود که امکان حضور یا رقابت در بازار را نداشته باشد و منطقا می‌تواند با خروج از این فعالیت اقتصادی و تسویه با سهامداران، به فعالیت اقتصادی دیگری روی بیاورد.

هامونی یکی از حلقه‌های گمشده کشور را صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی دانست و افزود: در صورت راه‌اندازی و حمایت از این صندوق‌ها، آن‌ها می‌توانند این توان را داشته باشند که در مراحل مختلف زندگی یک شرکت از تولد تا مرگ حضور داشته باشند. این صندوق‌ها قادر خواهند بود شرکت‌هایی که به مشکل برخورده‌اند را خریداری و با بازسازی ساختار آن‌ها، شرکت را به چرخه اقتصادی و به تعبیری تابلو اصلی بازگردانند. برای مثال می‌توان از شرکت‌های«ویتانا» و «بهپاک» نام برد که از تابلو اصلی اخراج یا لغو پذیرش شدند اما توانستند با تجدید ساختار اقتصادی خود، مجدد به تابلوها بازگردند.

مدیرعامل فرابورس در پاسخ به این دغدغه که قدرت مضاعف بازارگردان بر اساس مقررات جدید چگونه است توضیح داد: بر اساس مقررات جدید این اختیار عمل به بازرگردان داده شده که قیمت مد نظر خود را در بازه نوسان روز تعیین کند. قاعدتا ما به عنوان ناظر نمی‌توانیم در کار بازارگردان دخالت کنیم و قیمت تعیینی او را دستکاری کنیم، اما از طرف دیگر چیزی که برای ما اهمیت دارد و آن را بررسی می‌کنیم، پارامترهایی نظیر دامنه مظنه یا حداقل حجم سفارش انباشته در دو طرف خریدوفروش است که بسته به حرفه‌ای بودن و قدرت بازارگردان، قطعا ملزم به رعایت آن‌هاست.

ارتقای سلامت بازار هدف از اجرای قوانین جدید

هامونی در پاسخ به این انتقاد که نهاد ناظر، رویکرد قیم‌مآبانه در خصوص بازار اتخاذ می‌کند و اصولا فلسفه تغییر مقررات سابق چه بوده است، گفت: واقعیت این است که بازار پایه بایستی به هر شکل ممکن، دوران گذار به شفافیت را سپری کند. این اتفاق هم صرفا از طریق سازمان بورس و فرابورس اتفاق نخواهد افتاد زیرا نهاد ناظر تنها می‌تواند از طریق اعمال مقررات، این مسیر را تسهیل کند و سایر ارکان بازار هم برای عبور از این مرحله با هم همکاری کنند.

مدیرعامل فرابورس در تشریح دغدغه‌های قانون‌گذار توضیح داد: اصولا در مدل‌های اقتصادی و مباحث مربوط به نظریه بازی‌ها، موضوع طراحی مکانیزم مورد بحث است. در طراحی مکانیزم، مهم‌ترین دغدغه قانون‌گذار این است که چه قانونی اعمال کند که بتواند کج‌منشی (Moral Hazard) و کژگزینی (Adverse Selection) را حل کند. فلسفه وجودی یک نهاد ناظر نیز اصولا همین است.

هامونی با بیان اینکه هدف نهایی ما از اجرای قوانین جدید، ارتقای سلامت بازار است، گفت: ما امروز بورسی داریم که در مقایسه با بسیاری از کشورها، مردمی‌تر است و بر اساس آمارها 12 میلیون سهام‌دار در آن حضور دارند که از این میزان، حدود یک میلیون نفر هر روز معامله انجام می‌دهند و نمی‌توانیم این میزان سهام‌دار که در بازار حضور دارند را فراموش کنیم. ضمن اینکه به صورت موازی نیز موضوع افزایش سواد مالی را مدنظر قرار داده‌ایم و سعی کرده‌ایم که در سنین مختلف، آموزش مقتضی را داشته باشیم؛ اما در مجموع هدف ما از اجرای دستورالعمل جدید، ارتقای سلامت بازار بوده و ضمن پیگیری حقوقی کانال‌هایی که از این سرمایه اجتماعی سوءاستفاده می‌کنند، کماکان خود را موظف می‌دانیم که در حد اختیارات نهاد ناظر، در مسیر ارتقای سلامت بازار گام برداریم.

سهامداران آگاهانه معامله کنند

هامونی در پاسخ به اینکه آیا بخش عمده دست‌های پشت پرده موج مخالفت‌ها با قوانین تازه از سوی سهامداران حقیقی هدایت می‌شود، یا خیر، پاسخ داد: بار دیگر باید به بحث توصیه به سهامداران بازگردم. ما پیش از این شاهد فعالیت کمپینی بودیم که توصیه می‌کرد مردم سهام عرضه اولیه نخرند. ما این کمپین را بررسی کردیم و سرانجام به چند ادمین کانال تلگرامی رسیدیم که خودشان می‌خواستند عرضه اولیه بخرند.

وی با تاکید بر اینکه این تجربه باید مورد توجه تمام سهامداران قرار بگیرد، ادامه داد: صاحب کانالی که فعالیت غیرقانونی و سیگنال‌فروشی می‌کند، ممکن است سود اندکی نصیب سهامدار کند، اما در این هیجانات سود هنگفتی به جیب می‌زند. تصور کنید من به عنوان صاحب کانالی می‌خواهم بازار را دچار التهاب و جو منفی کنم که همه سرگرم آن شوند و در نتیجه این التهاب سهم خود را بفروشند، من هم با قیمت پایین سهم‌ها را بخرم. این اتفاق بارها افتاده است. به همین دلیل به تمام سهامداران تاکید می‌کنم، آگاهانه معامله کنند.

وظیفه ما ترویج آرامش و منطق در بازار است نه التهاب‌آفرینی

مدیرعامل فرابورس با بیان اینکه ما به عنوان ناظر فلسفه وجودی‌مان این است که در این شرایط از التهاب و حرارت بازار بکاهیم و آرامش و منطق را در بازار ترویج کنیم، اظهار کرد: فرابورس حتی اگر بخواهد نگاه منفعت‌طلبانه در بازار داشته باشد باید به دنبال افزایش حجم و ارزش معاملات و نه صدمه زدن به سهامداران و اعتماد عمومی باشد.

مدیرعامل فرابورس در ادامه افزود: برخی به ما می‌گویند چرا نمادها را بعد از اعلام این قوانین نبستید؛ اما مسئله این است که ما هر قانونی را که در نظر بگیریم، باید از چند روز کاری قبل آن را اعلام کنیم و بازه زمانی‌ای را مشخص کنیم تا نماد بسته شود، در این صورت سهامداران می‌توانند با توجه به آن چارچوب کاری خود را تنظیم کنند.

او همچنین در خصوص تلاش برخی ناشران بازار پایه برای ارتقا به بازارهای بالاتر و اقدامات فرابورس در این زمینه گفت: ما تلاش می‌کنیم شرکت‌ها را ترغیب کنیم به تابلوهای بالاتر ارتقا پیدا کنند. اگر شرکت‌ها خودشان را با استانداردهای بالاتر تطبیق بدهند، قطعا به صورت خودکار به تابلوهای بالاتر منتقل می‌شوند. در این میان اگر بخواهند از بازار پایه به تابلوهای پذیرشی فرابورس مانند بازارهای اول و دوم منتقل شوند، هیات پذیرش با کمک جلسات فوق‌العاده، شرکت‌های بازار پایه را در این ترافیک منتظر نگه نمی‌دارد.

مدیرعامل فرابورس در پاسخ به پرسشی درباره احتمال ابطال معاملات روز چهارشنبه و شنبه نیز گفت: ما هر روز تنها نیم ساعت فرصت داریم بررسی‌های لازم را صورت بدهیم، روز چهارشنبه هم همین زمان را در اختیار داشتیم و تصمیم لازم را هم گرفتیم. بنابراین ابطال معاملات چهارشنبه ابدا ممکن نیست. درباره امروز نیز اگر به این نتیجه برسیم که باید کل معاملات بازار را تایید نکنیم در بازه زمانی مقتضی اعلام می‌کنیم.

امیر هامونی درباره هیاهوی اخیر برخی کانال‌های تلگرامی نیز یادآور شد که تمامی این حواشی را دنبال و انتقادها و سوالات را با دقت بررسی کرده است و هر زمان که لازم باشد، آماده پاسخگویی به سوالات مردم است.