ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌

دیفای (DeFi) چیست؟ معرفی بهترین پروژه‌های DeFi در سال 2022

امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized finance) یکی از شعبه‌های فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال است که در اصطلاح رایج بازار با نام دیفای (DeFi) شناخته می‌شود. هدف از ابداع پروژه‌های دیفای، ایجاد نهادهای مالی جایگزین برای ساختارهای سنتی است. پروژه‌های دیفای شرایط را برای تراکنش‌های همتابه‌همتا فراهم می‌کند. به این ترتیب، بدون نیاز به نهادهای متمرکز واسطه مانند بانک‌ها، روابط اقتصادی و تجاری امکان‌پذیر می‌شود. در این مقاله، دیفای و کارکردهای آن را بررسی خواهیم کرد. همچنین به بهترین پروژه‌های DeFi در سال 2022 نگاهی می‌اندازیم. ما را تا پایان این مطلب همراهی کنید.

فهرست عناوین مقاله

دیفای چیست؟

دیفای اصطلاحی جامع و کامل برای بخش مهمی از دنیای رمزنگاری است. پروژه‌های دیفای به دنبال ایجاد زیرساخت لازم برای سیستم مالی جدید و بومی مبتنی بر بلاک‌چین هستند. این سیستم مالی به‌عنوان جایگزینی برای واسطه‌های سنتی رایج در مراودات تجاری امروز تعریف شده است.

اجازه دهید بحث را با ذکر مثال پیش ببریم. برای ارسال یا دریافت پول در سیستم مالی سنتی به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها نیاز داریم. این واسطه‌ها نقش اعتمادساز را در معاملات تجاری ایفا می‌کنند. طرفین معامله باید بپذیرند که این واسطه‌ها فرایند امور مالی را منصفانه پیش می‌برند.

پروژه‌های دیفای با کمک زیرساخت فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، شرایط را به گونه‌ای رقم می‌زنند که طرفین معامله به حضور واسطه نیازی نداشته باشند. پروژه‌های دیفای می‌توانند خدمات کلیدی بانک‌ها، صرافی‌ها و…، اعمّ از وام‌دهی، استقراض و تجارت را در اختیار کاربران خود قرار دهند.

حضور واسطه‌ها ممکن است به ایجاد اعتماد در تبادلات مالی منتهی شود؛ اما نباید فراموش کرد که دسترسی کاربران به سرمایه و خدمات مالی را محدود می‌کند. همچنین هزینه‌های جانبی کاربران برای دسترسی به خدمات مالی در حضور واسطه‌ها افزایش می‌یابد؛ زیرا این نهادهای متمرکز در ازای ارائه خدمات، کارمزدهای نسبتاً زیادی دریافت می‌کنند.

یک مثال ساده

تصور کنید پولی در اختیار دارید و می‌خواهید آن را سرمایه‌گذاری کنید. به بانک می‌روید و در ازای دریافت مقدار مشخصی سود، حساب سپرده‌ای باز می‌کنید. در حال حاضر، بانک‌های ایران به سپرده‌های کوتاه‌مدت 10 درصد سود می‌دهند. در عوض، سپرده‌های کاربران را تجمیع می‌کنند و به کسانی که درخواست وام دارند، قرض می‌دهند. در این بین، بانک حدود 30 تا 40 درصد از وام‌گیرندگان سود دریافت می‌کند، اما بخش چشمگیری از آن را برای خود برمی‌دارد.

پروژه‌های دیفای به شما فرصت می‌دهند که بانک‌ها را دور بزنید. به این ترتیب، مستقیم با کسانی که به دنبال وام‌اند، ارتباط برقرار می‌کنید. چون در این بین واسطه‌ای در کار نیست، در ازای سود توافقی، وجه مدنظر خود را به دیگران وام می‌دهید و سود دریافتی نیز به‌طور کامل به دست شما می‌رسد. تنها باید هزینه محدودی به‌عنوان کارمزد خدمات پرداخت کنید. این مثال ساده‌ای بود که چیستی دیفای را بهتر درک کنید.

بیشتر بخوانید: وام آنی ارز دیجیتال

نقش بلاک‌چین در اجرای پروژه‌های دیفای چیست؟

فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، زیرساخت لازم برای اجرای پروژه‌های دیفای را مهیا کرده‌اند. وقتی در سیستم بانکی تراکنشی انجام می‌دهید، سابقه تراکنش در مرکز داده خصوصی تحت مالکیت بانک ثبت و ضبط می‌شود. به کمک فناوری بلاک‌چین، ثبت و ضبط داده‌ها در دفتر کل غیرمتمرکز و توزیع‌شده‌ای صورت می‌گیرد.

شاید بپرسید که منظور از دفتر کل توزیع‌شده چیست؟ به زبان ساده، تمام کاربرانی که در یک برنامه دیفای حضور دارند، نسخه‌ای از دفتر کل را در اختیار خواهند داشت. در این دفتر، اطلاعات مربوط به تمام تراکنش‌ها به صورت رمزنگاری‌شده نگهداری می‌شود. این سیستم هویت کاربران را فاش نمی‌کند؛ درعین‌حال که تمام تراکنش‌ها مشخص است، هویت واقعی طرفین معامله روشن نیست.

همچنین توزیع داده‌ها بین کاربران سبب می‌شود امنیت اکوسیستم ارتقا یابد. تأیید تراکنش‌ها نیز با استفاده از کاربران انجام می‌شود. به این ترتیب، از هرگونه فعالیت متقلبانه‌ای جلوگیری می‌شود. طرفداران دیفای ادعا می‌کنند که تراکنش‌های مالی در این شرایط با ایمنی و شفافیت بیشتر صورت می‌گیرد.

نحوه استفاده از دیفای چگونه است؟

تا اینجا، مفهوم دیفای را بررسی کردیم. در ادامه، این را موضوع شرح می‌دهیم که خدمات دیفای به چه شکل در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. برای پاسخ به این سؤال باید به مفهومی به نام برنامه‌های غیرمتمرکز یا Decentralized application اشاره کنیم. این برنامه‌ها بین کاربران به‌اختصار با نام Dapp شناخته می‌شوند. برنامه‌های غیرمتمرکز بر مبنای پروتکل‌های مشخصی طراحی می‌شوند.

پروتکل‌ها مجموعه‌ای از قوانین‌اند که برنامه‌های غیرمتمرکز بر اساس آن‌ها به‌طور خودکار اداره می‌شوند. پروتکل‌ها همان قوانینی‌اند که در شبکه‌های بلاک‌چین تعریف می‌شوند. برای مثال، اتریوم را می‌توان بزرگ‌ترین میزبان برنامه‌های غیرمتمرکز برشمرد؛ به این معنی که بسیاری از برنامه‌ها مبتنی بر پروتکل‌های اتریوم راه‌اندازی و اداره می‌شوند.

در حال حاضر، خدمات برخی از پرکاربردترین برنامه‌های غیرمتمرکز در موضوعات زیر خلاصه می‌شوند:

1. سیستم‌های معاملاتی

هم‌اکنون، تمام معاملات تجاری اعمّ از پرداخت‌ها، انتقال وجه، معاملات اوراق بهادار، پرداخت وام و… به کمک برنامه‌های غیرمتمرکز انجام‌شدنی‌اند.

2. صرافی‌های غیرمتمرکز

صرافی‌های غیرمتمرکز پلتفرم‌های معاملاتی همتابه‌همتا هستند که در آن، کاربران مستقیم با هم خریدوفروش می‌کنند و کنترل دارایی‌هایشان را در اختیار دارند.

3. کیف پول‌های دیجیتال

کیف پول‌های دیجیتال برای ذخیره رمز ارزها، یکی دیگر از محصولات پرکاربرد دیفای‌اند که با استقبال کاربران مواجه شده‌اند.

4. استیبل کوین‌ها

پروژه‌های دیفای در زمینه تعریف استیبل کوین‌ها نیز وارد شده‌اند. استیبل کوین‌ها دارایی‌هایی با پشتوانه مشخص‌اند که ارزش آن‌ها ثابت باقی می‌ماند تا کاربران بتوانند برای در امان ماندن از نوسانات، از آن‌ها بهره ببرند.

همچنین بخوانید: استیبل کوین های غیر متمرکز

5. سیستم‌های وام‌دهی

برنامه‌های غیرمتمرکز با هدف پرداخت وام نیز پرطرفدارند. در این برنامه‌ها کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را به‌عنوان وام به دیگران اعطا کنند و در ازای آن، سود مشخصی دریافت کنند.

6. توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)

NFT نوعی از دارایی‌های دیجیتال است که ارزش افزوده منحصربه‌فردی دارد. به کمک این توکن‌ها می‌توان روی دارایی‌های مختلف ارزش‌گذاری کرد. برنامه‌های غیرمتمرکز زیادی برای راه‌اندازی و خریدوفروش این توکن‌ها وجود دارد.

ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌

در بحث‌های پیشین مزایای دیفای را بررسی کردیم. DeFi که پدیده جوانی در بازار ارزهای دیجیتال است، طبیعتاً مخاطراتی به همراه دارد. هنوز برنامه‌های غیرمتمرکز در امور مالی، آن‌طور که بایدوشاید محک زده نشده‌ و در مقیاس بزرگ استفاده نشده‌اند. برخی از ریسک‌ها و معایب جدی امور مالی غیرمتمرکز عبارت‌اند از:‌

1. قوانین ناکافی در حمایت از کاربران

در سال‌های اخیر، قوانین حوزه دیفای پیشرفت کرده‌اند؛ اما هنوز شرایط به‌گونه‌ای نیست که بتوان ادعا کرد کاربران به‌خوبی حمایت می‌شوند. برای مثال، وقتی دارایی خود را در اختیار بانک قرار می‌دهید، کاملاً تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرید؛ درنتیجه، بانک هرگونه خسارتی را جبران می‌کند. چنین قوانین حمایتی‌ای هنوز در بازار دیفای جا نیفتاده است.

2. تهدید هکرها

فناوری بلاک‌چین تا به امروز کارآمدی خود را در برابر حملات هکری اثبات کرده است، اما همه می‌دانیم که در عرضه تکنولوژی هیچ چیزی قطعی نیست؛ بنابراین، خطر حملات هکری همواره تهدید بالقوه‌ای در بازارهای مبتنی بر بلاک‌چین است.

3. مشکلات وثیقه‌گذاری

برای برخورداری از خدمات امور مالی غیرمتمرکز، به وثیقه‌گذاری 100 درصدی و بیشتر نیاز است. در این شرایط، وقتی قصد دارید وام بگیرید، باید معادل مبلغ وام مدنظر نزد ارائه‌دهنده وام، وثیقه بگذارید. چنین رویه‌ای سبب می‌شود تعداد افرادی که شرایط دریافت وام را دارند، محدود شود؛ این در حالی است که مثلاً برای دریافت وام مسکن از بانک، می‌توانید سند خانه را ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ در رهن بانک قرار دهید و به وثیقه نقدی نیازی نیست.

پیش‌بینی آینده DeFi

برای سنجش میزان پذیرش دیفای در بازار از شاخصی به نام ارزش کل قفل‌شده (TVL) استفاده می‌کنند. به زبان ساده، مفهوم TVL میزان سرمایه‌گذاری در پروژه‌های دیفای را نشان می‌دهد. این شاخص در ابتدای سال 2020 حدود 601 میلیون دلار بود و امروز، در اواسط سال 2022، به حدود 239 میلیارد دلار رسیده است. با مقایسه این دو عدد رشد 50 هزار درصدی مشخص می‌شود. اما این روند روبه‌رشد تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

این سؤال بسیار مهمی است که درباره آینده دیفای مطرح می‌شود. ماهیت تمرکززدایی که با دیفای دنبال می‌شود، برای کاربران ایده جذابی است. این ایده سبب می‌شود سرمایه‌گذاران در مراودات مالی خود به استقلال بیشتری دست پیدا کنند. همچنین پروژه‌های دیفای کاملاً در مسیر بلوغ و پیشرفت گام برمی‌دارند. به همین دلیل، بیشتر کارشناسان معتقدند که آینده دیفای کاملاً روشن است.

بهترین پروژه‌های دیفای در سال 2022

برای آشنایی بیشتر با فضای امور مالی غیرمتمرکز، تعدادی از برترین پروژه‌های فعال در این زمینه را معرفی می‌کنیم. هریک از این پروژه‌ها معمولاً یک یا چند ارز دیحیتال اختصاصی دارند. کاربران برای استفاده از خدمات پروژه‌های دیفای، باید از این ارزهای دیجیتال استفاده کنند. ارزش بازار این توکن‌ها معیار مهمی برای ارزیابی میزان موفقیت پروژه‌های دیفای است. بر این اساس، ازجمله برترین پروژه‌های DeFi در سال 2022 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. یونی سواپ (Uniswap)

یونی سواپ برترین صرافی غیرمتمرکز بازار ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. این صرافی پلتفرمی ایجاد کرده است تا کاربران در قالب آن به صورت همتابه‌همتا معامله کنند. برای کار کردن با این صرافی هیچ نهاد واسطه یا متمرکزی دخالت ندارد. یونی سواپ به‌خوبی توانسته است خود را به عنوان رقیبی جدی برای صرافی‌های متمرکز، مانند بایننس و کوکوین معرفی کند. این صرافی توکنی اختصاصی با نام یونی سواپ نیز دارد که در حال حاضر، در جمع 30 ارز دیجیتال برتر از نظر حجم بازار قرار گرفته است.

2. ترا (Terra)

ترا یکی از توکن‌هایی است که در ماه‌های گذشته سروصدای زیادی به راه انداخته است. در سال 2022، رمز ارزهای اصلی ازجمله بیت‌کوین، مسیر نزولی را در پیش داشته‌اند؛ همین موضوع سبب شده است تا بسیاری از توکن‌های دیگر نیز در مدار نزولی قرار بگیرند. با وجود این، ترا در تمام این مدت مسیر روبه‌رشدی را طی کرده است.

ترا با نام لونا (LUNA) نوعی پروژه دیفای است که استیبل کوین غیرمتمرکزی با نام UST را به بازار عرضه می‌کند. لونا صرفاً به پشتوانه دلار یا یورو عرضه نمی‌شود، بلکه برای پشتوانه آن از ارزهای فیات دیگری مانند وون کره جنوبی، ین ژاپن و یوان چین هم استفاده می‌شود.

3. دیسنترالند (Decentraland)

متاورس یکی از مفاهیم نوپا در عرصه فناوری بلاک‌چین است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، در سال‌های آینده خیلی بیشتر درباره متاورس خواهیم شنید؛ بنابراین، بسیاری از افراد در حال حاضر برای کسب سودهای سرشار در بلندمدت، به فکر سرمایه‌گذاری در پروژه‌های متاورس افتاده‌اند. دسنترالند یکی از معروف‌ترین پروژه‌های متاورسی در بازار رمز ارزهاست.

این پروژه روی بلاک‌چین اتریوم راه‌اندازی شده است. جالب است بدانید که دیسنترالند نوعی بازی است که افراد در قالب آن به خریدوفروش ملک می‌پردازند. شاید کمی برایتان عجیب باشد، ولی به‌تازگی قیمت برخی از قطعات زمین در این بازی به حدود یک میلیون دلار رسیده است. مانا (MANA) توکن بومی دیسنترالند است؛ در سال 2018، قیمت این توکن فقط 0/025 دلار بود، اما در اواخر سال 2021 به حدود شش دلار رسید.

4. کازماس (Cosmos)

یکی دیگر از پروژه‌های دیفای مطرح در بازار رمز ارزها، کازماس است. این پروژه راه‌حل نوآورانه‌ای برای حل یکی از مشکلات قدیمی بلاک‌چین عرضه کرده است. کازماس به دنبال ایجاد زیرساخت لازم برای همکاری و تعامل شبکه‌های بلاک‌چین مختلف است. برای مثال، به کمک کازماس به شبکه بیت‌کوین اجازه داده می‌شود که داده‌های خود را با اتریوم یا هر شبکه دیگری به اشتراک بگذارد.

این ایده خلاقانه سبب شده است تا کازماس در کانون توجهات قرار بگیرد. توکن اختصاصی این پروژه، اتم (ATOM) نام دارد. این توکن در سال گذشته رشد چشمگیری داشته است.

سؤالات متداول

1. آیا سرمایه‌گذاری در دیفای ایمن است؟

سرمایه‌گذاری در هر بازاری مخاطرات و ریسک‌های خاص خود را دارد. با وجود این، در سال‌های گذشته، پروژه‌های دیفای همواره در مسیر پیشرفت بوده‌اند. به نظر می‌رسد که با دید بلندمدت می‌توان در این بازار به موفقیت رسید.

2. تأثیر اتریوم 2.0 بر دیفای چیست؟

اتریوم بزرگ‌ترین میزبان برنامه‌های غیرمتمرکز است. راه‌اندازی اتریم 2.0 سبب ارتقای مقیاس‌پذیری این اکوسیستم می‌شود و درنتیجه، به رشد پروژه‌های دیفای کمک می‌کند.

کلام پایانی

در این مقاله چیستی دیفای را بررسی کردیم. DeFi نیز مانند بخش‌های دیگر بازار ارزهای دیجیتال هنوز جوان است و مسیری طولانی در پیش دارد. با وجود این، در سال‌های گذشته، همواره در مسیر روبه‌رشد گام برداشته است. علاقه کاربران برای کوچ کردن از بازارهای متمرکز به سمت ساختارهای غیرمتمرکز به همگان اثبات شده است؛ بااین‌حال، تداوم این رویه به ایده‌های نوآورانه جدیدی نیازمند است تا فضای حاکم در اکوسیستم دیفای، به‌خوبی در مسیر رشد باقی بماند.

دیفای (Defi) چیست؟ هرآنچه که باید بدانید

دیفای به معنای امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) است، اصطلاحی فراگیر که برای انواع برنامه‌های مالی در ارزهای رمزپایه یا بلاک چین که به منظور کمرنگ کردن واسطه‌های مالی ایجاد شده‌اند، به کار می‌رود.

دیفای از بلاکچین، فناوری پشت ارز دیجیتال بیت کوین الهام گرفته شده است که به چندین نهاد امکان می‌دهد تا نسخه‌ای از تاریخچه معاملات را نگه دارند، به این معنی که تراکنشات دیگر توسط یک منبع مرکزی کنترل نمی‌شود. این موضوع مهمی است؛ زیرا سیستم‌های متمرکز و مراکز کنترل انسانی می‌توانند سرعت و پیچیدگی معاملات را محدود کنند؛ در حالی که کاربران کنترل مستقیم کمتری بر پول خود دارند. دیفای منحصر به فرد است، زیرا کاربرد بلاکچین را از انتقال ارزش ساده به موارد استفاده مالی پیچیده‌تر گسترش می‌دهد.

بیت کوین و بسیاری دیگر از دارایی‌های دیجیتال با روش‌های پرداخت قدیمی مانند روش‌های اجرا شده توسط ویزا کارت و پی پل فرق دارند، به این دلیل که همه واسطه‌ها را از معاملات حذف می‌کنند. وقتی با یک کارت اعتباری در یک کافه پول قهوه را پرداخت می‌کنید، یک موسسه مالی با کنترلی که بر معامله شما دارد، بین شما و کافه مستقر می‌شود و اختیار متوقف کردن یا مکث و حفظ آن را در دفاتر خصوصی خود دارد. با بیت کوین، این موسسات عملا از سیستم حذف می‌شوند.

خرید مستقیم تنها نوع معامله یا قرارداد تحت نظارت شرکت‌های بزرگ نیست. برنامه‌های مالی مانند وام، بیمه، سرمایه گذاری جمعی، مشتقات، شرط‌بندی و موارد دیگر نیز در کنترل آن‌هاست. قطع واسطه‌ها از انواع معاملات از مزایای اصلی دیفای است.

برنامه‌های دیفای بر بستر اتریوم

اکثر برنامه‌هایی که خود را “دیفای” می‌خوانند، با تکیه بر Ethereum ساخته شده‌اند. دومین پلتفرم بزرگ ارز رمزنگاری شده در جهان خود را از پلت فرم Bitcoin متمایز می‌کند؛ زیرا استفاده از آن برای ساخت انواع دیگر برنامه‌های غیرمتمرکزی که فراتر از معاملات ساده هستند، آسان‌تر است. این موارد پیچیده‌تر استفاده مالی حتی توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، در سال 2013 در وایت پیپر نیز بیان شده است.

این موضوع که اتریوم انعطاف‌پذیری بسیار بیشتری را ارائه می‌دهد، به دلیل بستر قراردادهای هوشمند آن ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ است که در صورت تحقق برخی شرایط به طور خودکار معاملات را انجام می‌دهد. زبان‌های برنامه نویسی اتریوم، مانند Solidity، به طور خاص برای ایجاد و استقرار چنین قراردادهای هوشمندی طراحی شده‌اند.

به عنوان مثال، فرض کنید یک کاربر می‌خواهد سه شنبه هفته آینده پولش برای یکی از دوستانش ارسال شود، اما فقط در صورتی که هوا مطابق با weather.com بالاتر از 90 درجه فارنهایت باشد. چنین قوانینی را می‌توان در یک قرارداد هوشمند نوشت.

با وجود قراردادهای هوشمند، ده‌ها برنامه دیفای در اتریوم کار می‌کنند که برخی از آن‌ها در زیر بررسی می‌شوند. نسخه جدید 2.0 که شبکه اتریوم به آن ارتقا می‌یابد، می‌تواند با کنار زدن مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم، این برنامه‌ها را تقویت کند.

محبوب‌‌ترین برنامه‌های دیفای عبارتند از:

1. مبادلات غیرمتمرکز (DEX): مبادلات آنلاین به کاربران کمک می‌کنند ارزها را به ارزهای دیگر تبدیل کنند، چه دلار آمریکا به بیت کوین و چه اتر بهDAI . DEX نوعی صرافی است که کاربران را مستقیماً به هم متصل می‌کند تا بتوانند ارزهای رمزنگاری شده را با یکدیگر مبادله کنند، بدون اینکه به هیچگونه واسطه‌ای با سپردن پولشان اعتماد کنند.
2. Stablecoins: ارز رمزنگاری شده‌ای است که برای ثبات قیمت به دارایی خارج از ارز رمزپایه (دلار یا یورو) گره خورده است.
3. بسترهای وام دهی: این سیستم عامل‌ها از قراردادهای هوشمند برای جایگزینی واسطه‌هایی مانند بانک‌ها که وام را مدیریت می‌کنند، استفاده می‌کنند.
4. Wrapped Bitcoins (WBTC): روشی برای ارسال بیت کوین به شبکه اتریوم است تا بیت کوین بتواند مستقیماً در سیستم defi اتریوم استفاده شود. WBTC به کاربران امکان می‌دهد سود بیت کوین‌های قرض داده شده از طریق سیستم عامل‌های وام غیرمتمرکز را که در بالا توضیح داده شده است، کسب کنند.
5. بازارهای پیش‌بینی: بازارهایی برای شرطبندی روی نتیجه رویدادهای آینده مانند انتخابات. هدف این نسخه‌های دیفای در بازارهای پیش‌بینی ارائه عملکرد یکسان اما بدون واسطه است.

علاوه بر این برنامه‌ها، مفاهیم جدید دیفای نیز حول آنها به وجود آمده است:

1. تولید محصول: برای معامله گران آگاه که مایل به ریسک هستند، این امکان ایجاد شده است. جایی که کاربران توکن‌های مختلف دیفای را اسکن می‌کنند تا فرصت‌هایی را برای بازده بیشتر پیدا کنند.
2. قابلیت انعطاف‌پذیری: برنامه‌های دیفای منبع باز هستند، به این معنی که کد پشت آنها برای مشاهده همه افراد عمومی است. به همین ترتیب، از این برنامه‌ها می‌توان برای “ساخت” برنامه‌های جدید با کدهایی که به منزله بلوک‌های سازنده هستند، استفاده کرد.
3. لگوهای پول: با بررسی مفهوم “قابلیت انعطاف‌پذیری به روش دیگر، برنامه‌های دیفای مانند Lego هستند، بچه‌ها بلوک‌های اسباب بازی را برای ساخت ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و غیره با هم ترکیب می‌کنند. برنامه‌های دیفای را می‌توان به طور مشابه مانند “لگوهای پول” برای ساخت محصولات جدید مالی در کنار هم جمع کرد.

پلتفرم‌های وام‌ دهی

بازارهای وام یکی از انواع محبوب دیفای است که وام گیرندگان را به وام دهندگان ارزهای رمزپایه متصل می‌کند. پلت فرم محبوب Compound، به کاربران امکان می‌دهد ارزهای رمزپایه را قرض بگیرند یا وام‌های خود را ارائه دهند. کاربران می‌توانند بابت وام دادن پول خود، سود خود را از بهره بدست آورند. Compound نرخ بهره را به صورت الگوریتمی تنظیم می‌کند، بنابراین اگر تقاضای بیشتری برای وام گرفتن ارز رمزپایه وجود داشته باشد، نرخ بهره بالاتر خواهد رفت.

وام دهی مبتنی بر وثیقه است، به این معنی که کاربر برای گرفتن وام، نیاز به ارائه وثیقه (اغلب اتر، که یکی از منشاهای قدرت اتریوم است) دارد. این بدان معناست که برخلاف سیستم‌های متمرکز کاربران هویت یا نمره اعتبار مرتبط خود را برای گرفتن وام اعلام نمی‌کنند.

Stablecoins

شکل دیگر دیفای، Stablecoins است. ارزهای رمزنگاری شده اغلب نوسانات شدیدتری نسبت به فیات یا ارزهای معمول را تجربه می‌کنند، که برای افرادی که می‌خواهند بدانند یک هفته دیگر پول آنها چقدر ارزش دارد، موضوع خوبی نیست.

استیبل کوین ارزهای رمزنگاری شده را به ارزهای غیر رمزپایه مانند دلار آمریکا متصل می‌کند تا قیمت آنها را تحت کنترل باشد. همانطور که از نام آن پیداست، استیبل کوین برای ایجاد “ثبات” قیمت تلاش می‌کنند.

بازارهای پیش بینی

یکی از قدیمی‌ترین برنامه‌های دیفای که بر اساس اتریوم ابجاد شده‌اند به اصطلاح “بازار پیش بینی است، جایی که کاربران روی نتیجه برخی از رویدادها مانند “آیا دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 برنده خواهد شد؟” شرط‌بندی می‌کنند.

هدف شرکت کنندگان بدست آوردن پول است، با این حال بازارهای پیش‌بینی گاهی اوقات می‌توانند نتایج را بهتر از روش‌های معمول مانند نظرسنجی پیش‌بینی کنند.

بازارهای پیش‌بینی متمرکز با سوابق خوب در این زمینه شامل Intrade و PredictIt است. دیفای این امکان را دارد که علاقه ‌افراد را به بازارهای پیش‌بینی افزایش دهد، زیرا به طور سنتی توسط دولت‌ها مورد بی‌مهری قرار می‌گرفت و وقتی به طور متمرکز اداره می‌شدند، اغلب فعالیتشان متوقف میشد.

سوالات متداول در رابطه با دیفای

چگونه از طریق دیفای درآمد داشته باشم؟

ارزش نهفته در پروژه‌های Ethereum DeFi در حال انفجار است، زیرا طبق گزارشات بسیاری از کاربران درآمد زیادی از این طریق کسب می‌کنند.

آیا سرمایه‌گذاری در دیفای امن هست؟

نه، پرریسک است. بسیاری بر این باورند که دیفای آینده مالی جهان است و سرمایه گذاری زودهنگام در این فناوری غیر متمرکز می‌تواند به دستاوردهای عظیم منجر شود.

چه زمانی دیفای به سمت عادی شدن بین مردم خواهد رفت؟

در حالی که افراد بیشتری به سمت برنامه‌های دیفای می‌روند، سخت است که بگوییم این اتفاق کی می‌افتد. بیشتر این موارد بستگی به این دارد که چه کسی و چرا آنها را مفید می‌داند.

دیفای چیست؟ آشنایی با دنیای فایننس غیرمتمرکز (Defi)

شاید شما هم طی چند سال اخیر واژه دیفای در حوزه کریپتوکارنسی و تکنولوژی بلاک چین را به دفعات شنیده باشید و از خود بپرسید defi چیست، چه کاربردی دارد و نحوه سرمایه‌گذاری و کسب درآمد از طریق آن چگونه است؟ اگر می‌خواهید بیشتر در این باره بدانید، با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.

دیفای (DeFi) چیست؟

واژه دیفای از ترکیب انگلیسی Decentralized Finance گرفته شده که به معنای فایننس غیرمتمرکز است. این مفهوم، برای توصیف هرگونه خدمات مالی غیرمتمرکز، از ارز دیجیتال گرفته تا بلاکچین، به کار می‌رود و هدف اصلی آن، از بین بردن واسطه‌های مختلف در معاملات رمزارزها است. در حقیقت DeFi زیرمجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) محسوب می‌شود که به طور ویژه بر امور مالی مبتنی بر قراردادهای هوشمند تمرکز دارد. امروزه اکثر پروژه‌ های دیفای در بستر بلاکچین اتریوم و زنجیره هوشمند بایننس فعالیت دارند که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شویم.

«دیفای مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های کاربردی برای انجام امور مالی غیرمتمرکز است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند دسترسی بهتری به دارایی خود داشته باشند.»

منظور از فایننس غیرمتمرکز یا متمرکز چیست؟

متمرکز بودن امور مالی یک کشور، به این معناست که بازار مالی آن تحت مدیریت کامل مقامات و بانک‌ مرکزی قرار دارد. در دنیای امروز، فایننس غیرمتمرکز شرایطی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که باعث کمرنگ‌تر شدن سیستم‌های مالی سنتی و دخالت دولت‌ها می‌شود. بنابراین با ظهور این نوآوری سیستم‌های مالی، مستقل از دولت و بانک مرکزی عمل می‌کنند. به طوری که سرمایه‌گذاران کنترل مستقیم بر دارایی خود دارند. به این خدمات مالی، فایننس (وثیقه) یا امور مالی غیرمتمرکز گفته می‌شود.

دیفای از تکنولوژی نهفته در ارزهای دیجیتال یعنی بلاکچین الهام گرفته است که در آن موجودی‌های مختلف، آمار تراکنش‌ها و تاریخچه آنها در دسترس است و توسط یک شخص یا نهاد خاص اداره نمی‌شود. این موضوع در کیفیت معاملات اهمیت زیادی دارد؛ زیرا استفاده از سیستم‌های متمرکز و نیروی کار انسانی، باعث کندی معاملات شده و به کاربران دسترسی کمتری برای مدیریت مستقیم سرمایه خود می‌دهد.

مزایای سیستم های مالی غیر متمرکز

به طور کلی برنامه‌های DeFi در چهار جنبه‌ی مختلف بر بازارهای جهانی تاثیرگذارند:

امروزه ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ افراد بسیاری در کشورهای توسعه‌یافته، به دلیل دسترسی آسان به خدمات مالی، اهمیت این موضوع را دست کم می‌گیرند. در حالی که در برخی کشورها اگر مردم علاقه‌ای هم به امور مالی داشته باشند، به راحتی به آنها دسترسی نخواهند داشت. دیفای، شرایطی را ایجاد کرده تا تمام مردم جهان فارغ از نژاد، کشور یا مقدار سرمایه‌ای که در اختیار دارند، بتوانند دسترسی یکسانی به امور مالی غیرمتمرکز داشته باشند. آینده دیفای از این جهت بسیار قابل توجه است.

1. مبلغ کم برای انتقال بین‌المللی وجوه

موضوع دیگری که شاید نادیده گرفته شود، هزینه انتقال وجه به سایر کشورهاست. این مشکل توسط مهاجرانی که برای خانواده خود پول می‌فرستند، بیشتر قابل درک است. در سیستم‌های مالی سنتی، برای انتقال وجه به سایر کشورها واسطه‌های زیادی درگیر می‌شوند. در نتیجه هزینه انجام تراکنش بالا می‌رود. اما با کمک دیفای، هیچ واسطه‌ای در کار نیست. بنابراین، هزینه این تراکنش‌ها به مقدار چشمگیری پایین می‌آید و تمام اقشار جامعه در کشورهای مختلف می‌توانند به‌راحتی از آن استفاده کنند.

همانطور که گفتیم‌، در فایننس غیرمتمرکز، هر سرمایه‌گذار مسئول اصلی حفظ سرمایه خودش است و امور مالی بدون نیاز به تایید بانک مرکزی انجام می‌شود. این موضوع تاثیر زیادی در افزایش امنیت تراکنش‌ها و حفظ حریم خصوصی کاربران دارد.

در دیفای هیچ بانک و نهاد مرکزی وجود ندارد که بعد از انجام معامله آن را بی‌اعتبار بخواند یا به هر دلیلی خدمات مالی را به برخی افراد ارایه ندهد. معاملات در بلاکچین‌های دیفای به طور پیوسته انجام می‌شود و هر فرد در هرجای دنیا با دسترسی به اینترنت، می‌تواند در این معاملات شرکت کند.

این موضوع به کشورهایی که تحت سلطه رژیم‌های فاسد قرار دارند کمک زیادی می‌کند. مردم این کشورها می‌توانند از این ویژگی DeFi به نفع خود استفاده کنند تا سرمایه آنها در اختیار دولت قرار نگیرد. برای مثال خیلی از مردم ونزوئلا برای این که سرمایه خود را دور از دسترس دولت حفظ کنند، به خرید بیت کوین پناه برده‌اند.

دیفای چه معایبی دارد؟

تا اینجا با مفهوم دیفای و کاربردهای آن آشنا شدیم. اما باید بدانید که این حوزه مانند هر پدیده دیگری بی‌نقص نیست و در کنار مزایایش معایبی هم دارد. DeFi امکان دسترسی کامل و مدیریت مستقیم سرمایه را برای مردم فراهم کرده و افراد زیادی از این موضوع راضی هستند. اما این دسترسی ریسک کار را بالا می‌‌برد. برای مثال:

• فراموشی رمز عبور
• تایپ اشتباه آدرس گیرنده

و سایر مشکلاتی که احتمال گم شدن ارز دیجیتال کاربران را افزایش می‌دهد.

طبق آمار رسمی، در حال حاضر بیشتر از یک پنجم بیت کوین‌های موجود گم شده‌اند و این رقم همچنان در حال افزایش است. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند DeFi، فضا را برای هکرهایی که در قراردادهای عادی حضور ندارند فراهم می‌کند. در تاریخچه این قراردادهای هوشمند، افراد زیادی هستند که طی یک معامله ارز دیجیتال خود را از دست داده‌اند.

با این حال فایننس غیرمتمرکز نقش خود را در سرمایه‌گذاری‌ها پررنگ کرده است، به گونه‌ای که می‌توان به‌راحتی از معایب آن چشم‌پوشی و از کاربرد آن نهایت استفاده را برد.

خریدی بدون واسطه با پروژ‌ه های دیفای

همانطور که گفتیم بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال امکان خرید بدون واسطه را برای کاربران فراهم می‌کنند. خرید بدون واسطه فقط بین خریدار و فروشنده انجام می‌شود و آنها برای توقف، تایید یا ثبت معامله اختیار کامل دارند.

اما با خلق پروژه‌های غیرمتمرکز، دیگر خرید بدون واسطه محدود به تراکنش‌های ارز دیجیتال نیست. امروزه شرکت‌های بزرگ، خدمات مالی خود مانند درخواست وام، بیمه، سرمایه‌گذاری جمعی و مشتقات آن را به طور مستقیم (یا توسط اوراکل) انجام می‌دهند و این کار فقط توسط دیفای انجام می‌شود. از این رو، DeFi به عنوان مهم‌ترین پدیده کشف شده برای انجام امور مالی شناخته می‌شود. شما با استفاده از آن می‌توانید وام بگیرید، به حساب پس‌انداز خود پول واریز کنید، معامله‌های بزرگ مالی و کارهای مختلف دیگری انجام دهید.

توجه داشته باشید که تمام این خدمات مالی در سطح جهانی و بدون هیچ واسطه، با تایید شخص خودتان انجام می‌گیرند. یعنی با دیفای، بدون نیاز به اجازه کسی می‌توانید امور مالی مختلف خود را در سطح جهانی انجام دهید.

معرفی مشهورترین پروژه‌های دیفای

پروژه های دیفای مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی هستند که امور مالی غیرمتمرکز شما را در بلاکچین‌های اتریوم (شبکه ERC-20)، زنجیره هوشمند بایننس و غیره، با استفاده از قرارد هوشمند (قراردادهایی که به طور خودکار در بلاکچین اجرا می‌شوند) انجام می‌دهند. نام برخی از بهترین پروژه های DeFi را که اخیراً توجه کاربران زیادی را به خود جلب کرده‌ عبارتند از.

• صرافی یونی سواپ (Uniswap)
• چین لینک (LINK)
• رپد بیت کوین (Wrapped Bitcoin)
• آوه (Aave)
• پنکیک سواپ (CAKE)
• پروژه استیبل کوین دای (Dai)
• کامپوند (Compound)
• یرن فایننس (Yearn finance)
• یام فایننس (Yam finance)
• کرو فایننس (Curve finance)

دیفای و استقلال در دنیای مالی

در این مقاله سعی داشتیم به معرفی دیفای (وثیقه مالی غیر متمرکز) بپردازیم. بدون شک بلاکچین اتریوم به‌عنوان پیشگام در قراردادهای هوشمند و تنوع داشتن در پلتفرم‌های معاملات رمز ارزها و NFT، درصد بالایی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را به خود اختصاص داده است. از طرفی زنجیره هوشمند بایننس به عنوان اصلی‌ترین رقیب اتریوم، از نظر سرعت و کارمز تراکنش، شرایط به مراتب بهتری را نسبت به بلاکچین اتریوم دارد.

به نظر شما با توسعه زنجیره هوشمند بایننس و ظهور بلاکچین‌های جدید، آیا کماکان اتریوم می‌تواند جایگاه خود را به‌عنوان پادشاه پروژه‌های فایننس غیرمتمرکز حفظ کند؟

سوالات متداول

در یک جمله هدف DeFi، خلاص شدن از شر اشخاص ثالثی است که در تمام تراکنش‌های مالی دخیلند و موجب کندی و هزینه بر شدن معاملات می‌شوند.

بیت کوین یک ارز دیجیتال است ولی DeFi برای استفاده از رمزارزها در اکوسیستم خود طراحی شده است. بنابراین بیت کوین می‌تواند به بخشی مهمی از این وثیقه مالی غیر متمرکز بدل شود.

منظور از ارزش کل دارایی قفل شده (TVL) در دیفای، تمام رمزارزها اعم از وام‌ها و سپرده‌ها در استخرهای DeFi است. در حال حاضر کل ارزش قفل شده در پلتفرم‌های DeFi برابر با ۱۷۸/۴۷۹ میلیارد دلار است.

دیفای ۲؛ حلال مشکلات دیفای ۱ و راهی امن برای کسب درآمد

چند سالی است که از معرفی و راه‌اندازی پروژه دیفای می‌گذرد که حالا دیفای ۲ با هدف بهبود مشکلات نسخه قبلی، پا به میدان گذاشت. از زمانی که دیفای متولد شد، پروژه‌های مختلفی شروع به فعالیت کردند که از جمله آن‌ها می‌توان به یونی سواپ و صرافی‌های غیر متمرکز اشاره کرد. به مرور زمان، کارشناسان بازار، متوجه بروز برخی مشکلات در پروژه‌های دیفای شدند، به همین دلیل، دیفای ۲ با رویکردی جدید، آغاز به کار کرد. از دسامبر سال ۲۰۲۱ پروژه دیفای ۲ فعالیت خود را آغاز کرد و در بازار کریپتوکارنسی تاثیر زیادی گذاشت. در این مطلب قصد داریم که در مورد DeFi 2 توضیحات بیشتری بدهیم و قبل از هر چیز ببینیم ماهیت دیفای چیست و تفاوت‌های با دیفای ۲ در چیست. همراه ما باشید.

دیفای ۲ چیست؟

دیفای دو نسخه بهبود‌یافته دیفای یک است که با هدف تامین منابع مالی برای پروژه‌های ارزهای دیجیتال از دسامبر سال ۲۰۲۱ شروع به کار کرد. در دیفای یک مشکلات مختلفی در مورد امنیت، تمرکز، مقیاس‌پذیری، دسترسی به اطلاعات و نقدینگی وجود داشت که دیفای ۲ قصد از بین بردن این مشکلات را دارد. هر چه مشکلات مربوط به مواردی که ذکر کردیم، کمتر باشند، خطرات کمی هم کاربران دنیای کریپتوکارنسی را تهدید می‌کند؛ به همین منظور چنانچه دیفای ۲ به هدف خود برسد، امنیت کاربران حوزه ارزهای دیجیتال بیشتر می‌شود.

یکی از دلایلی که باعث می‌شود کارشناسان حوزه کریپتوکارنسی به دیفای ۲ اهمیت دهند، قابلیت تمرکززدایی آن است. در واقع پروژه‌های ارزهای دیجیتالی که از دیفای ۲ پیروی می‌کنند، به کاربران خود حق رای می‌دهند و با هدف تمرکززدایی، توجه فعالان بازار را به خود جلب می‌کنند.

پروژه دیفای برای افرادی که دارای کیف پول رمزنگاری هستند، خدمات مالی غیر متمرکز مختلفی ارائه کرد، اما نیاز به برخی اصلاحات دارد تا به درستی عمل کند. DeFi 2 نیز به همین منظور ایجاد شد تا این تغییرات را به وجود آورد. باید بگوییم که این پروژه تا حد زیادی هم موفق شد، مثلا توانست روش‎هایی مثل KYC و AML را ارائه کند تا بازار رمز ارزها با قوانین کشورها و دولت‌های ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ مختلف، تطبیق‌پذیری بیشتری پیدا کنند.

یکی دیگر از تغییراتی که دیفای دو به وجود آورد، از بین بردن خطر سرمایه تامین‌کنندگان نقدینگی در LPs یا استخرهای نقدینگی است. در واقع یکی از پروژه‌های موفقیت‌آمیز در دیفای استخرهای نقدینگی یا LPs هستند. این استخرها به کمک تامین‌کنندگان نقدینگی می‌آیند تا به منظور استیک کردن جفت ارزها، کارمزد بگیرند. در این بین، با ایجاد تغییر در نسبت قیمت توکن‌ها، احتمال از دست رفتن سرمایه تامین‌کنندگان هم بیشتر می‌شود. دیفای ۲ به منظور حل این خطر، راه‌حل خوبی ارائه داد. در واقع نسخه پیشرفته دیفای با دریافت هزینه‌ای کم، بیمه‌ای برای تامین‌کنندگان مالی در نظر می‌گیرد تا اطمینان آن‌ها را بیشتر کند. این اتفاق باعث افزایش انگیزه به منظور سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی می‌شود و سود بیشتری هم به کاربران می‌دهد. این چالش در بهترین پروژ های دیفای دیده می‌شد.

محدودیت‌های دیفای

محدودیت‌های دیفای چیست؟ پروژه دیفای برخی محدودیت‌ها دارد که در دیفای ۲ بسیاری از این آن‌ها رفع می‌شوند. در زیر به بررسی و توضیح این محدودیت‌ها می‌پردازیم:

• مقیاس‌پذیری: یکی از مشکلات پروتکل‌های دیفای در بستر بلاکچین، ارائه خدمات با هزینه زیاد و سرعت کم است. هزینه‌های ترافیک و گس این پروتکل‌ها نیز بسیار زیاد است. به همین منظور، انجام کارهای ساده در این پروتکل‌ها زمان زیادی طول می‌کشد.
• اطلاعات اوراکل‌ها و شخص ثالث: بسته به نیازی که خدمات مالی دارند، به اوراکل‌هایی با کیفیت بیشتر هم نیاز پیدا می‌کنند.
• تمرکز: اصلی‌ترین هدف دیفای ایجاد تمرکززدایی است اما برخی پروژه‌های دیفای به طور کامل اصول DAO را رعایت نمی‌کنند.
• امنیت: کاربران بازار کریپتوکارنسی به طور کامل در جریان خطرات دیفای نیستند یا نمی‌توانند آن‌ها را مدیریت کنند؛ اما با این حال شاهد آن هستیم که میلیون‌ها دلار را به واسطه قراردادهای هوشمند معامله می‌کنند. این در حالی است که برخی از آن‌ها هیچ اطلاعی در مورد میزان امنیت این کار ندارند.
• نقدینگی: مسئولیت بازارها و استخرهای نقدینگی، تامین نقدینگی است ولی این کار دارایی‌ها را قفل می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود که توکن‌هایی که در استخرهای نقدینگی هستند را نتوان در موقعیتی دیگر به کار گرفت. همین موضوع سرمایه کاربران را به معنای واقعی ناکارآمد می‌کند.

اهمیت دیفای ۲

پروژه‌های دیفای فرصت‌های جدیدی برای کاربران بازار کریپتوکارنسی به منظور کسب درآمد به وجود می‌آورند. این پروژه‌ها موانع ورود این کاربران به فرصت‌های جدید را هم از بین می‌برند اما با این حال برای بسیاری از آن‌ها هنوز هم دلهره‌آور هستند. در واقع با سیستم مالی غیر متمرکز، کاربران به راحتی می‌توانند به واسطه DeFi وام بگیرند، این در صورتی است که شاید نتوانند از خدمات مالی سنتی استفاده کنند.

DeFi 2 با ایجاد رویکردی جدیدی در پروژه‌هایی که از آن پشتیبانی می‌کنند، ریسک سرمایه‌گذاری کاربران را کاهش می‌دهد و باعث بهبود تجربه کاربری هم می‌شود.

کاربرد پروژه‌های دیفای ۲

پروژه‌های مختلفی در شبکه‌های بلاک‌چینی مثل اتریوم، سولانا و … وجود دارد که از DeFi 2 پشتیبانی می‌کنند. دیفای ۲ نیز در این پروژه‌ها کارکرد و تاثیر به سزایی دارد. در ادامه به مهمترین کارکردهای پروژه‌های DeFi 2 می‌پردازیم:

آزاد کردن دارایی‌های استیک شده

کاربران با استیک کردن جفت توکن‌ها در استخرهای نقدینگی، توکن‌های LP می‌گیرند. آن‌ها امکان اشتراک‌گذاری این توکن‌ها به واسطه دیفای ۱ در ییلد فارم را دارند تا از این طریق سود کنند. در DeFi 2 از توکن‌های ییلد فارم به منظور وثیقه استفاده می‌گردد.

بیمه قراردادهای هوشمند

فقط توسعه‌دهندگان باتجربه هستند که می‌توانند به طور کامل و دقیق قراردادهای هوشمند را بررسی کنند. این اتفاق تمایل کاربران برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های دیفای را کاهش می‌دهد؛ چرا که این کار ریسک زیادی برایشان دارد. اما در دیفای ۲ این مشکل به واسطه بیمه حل می‌شود. با DeFi 2 چنانچه کاربران سرمایه‌شان را در یک قرارداد هوشمند از دست دهند، امکان پس گرفتن سرمایه‌شان را به وسیله بیمه خواهند داشت.

بیمه ضرر دائمی

با سرمایه‌گذاری در LPs، چنانچه در قیمت دو توکن قفل شده تغییری ایجاد شود، ضرر و زیان ایجاد می‌شود. دیفای ۲ این مشکل را حل می‌کند. با گذشت زمان، DeFi 2 صندوق بیمه‌ای که حاصل دریافت کارمزد است را ارائه می‌کند تا سرمایه کاربران را ضمانت کند. بر اساس این پروتکل، چنانچه کارمزد به اندازه کافی به منظور جبران ضرر کاربران وجود نداشت، پروتکل از رمز ارزهای دیفای ۲ جدید استفاده می‌کند تا کمبودها جبران شوند. چنانچه تعداد رمز ارزها زیاد بود نیز امکان ذخیره آن‌ها به منظور کاربردهای بعدی هم وجود دارد؛ همچنین امکان سوزاندن این رمز ارزها جهت کم شدن عرضه هم وجود دارد.

بهبود شرایط وام‌ها

معایبی که در گرفتن وام وجود دارد در دیفای ۲ برطرف می‌شوند. از جمله این معایب می‌توان به ریسک لیکوییدیشن و پرداخت بهره اشاره کرد.

دیفای ۲، فرصت پیشرفت برای بازار کریپتوکارنسی

پروژه DeFi 2 پتانسیل‌های زیادی دارد ولی هنوز بسیاری از آن‌ها در رمز ارزها لحاظ نمی‌شوند. پروژه‌های دیفای ۲ برای بسیاری از کاربران بازار ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ کریتپوکارنسی نیز هنوز ابهاماتی دارند که توصیه می‌کنیم تا رفع ابهامات و آگاهی کامل از این پروژه‌ها، از آن‌ها استفاده نکنید. توکن هایی که از DeFi 2 پشتیبانی می‌کنند اغلب حاکمیتی هستند، این مسئله به تمرکززدایی نیز کمک می‌کند. با توجه به تمام توضیحاتی که دادیم، می‌توان انتظار داشت که پروژه دیفای ۲ به پیشرفت بازار کریپتوکارنسی کمک زیادی کند.

سوالات متداول

دیفای دو نسخه بهبود‌یافته دیفای یک است که مشکلات آن را از بین می‌برد

دیفای دو ریسک‌های سرمایه گذاری را کاهش می‌دهد و تجربه کاربری را نیز بهبود می‌بخشد.

در آزاد کردن دارایی‌های استیک شده، بیمه قراردادهای هوشمند، بیمه ضرر دائمی و بهبود شرایط وام‌ها

دیفای 2 (DeFi 2.0) چیست؟

اکوسیستم دیفای فعالیت اصلی خود را از اتریوم و سپس از پلتفرم های وام دهی از جمله کامپاند (Compound) و آوه (Aave) شروع کرد. پروژه دیفای با صرافی های غیر متمرکز مانند سوشی سواپ و یونی سواپ و همچنین با بازار سازهای خودکار قوت گرفت و تغییرات چشمگیری را پشت سر گذاشت. به طوری که باعث افزایش بهره وری و کارایی عملکرد دیفای و رشد تمرکز زدایی در آن شد. البته وجود مشکلات امنیتی، کمبود نقدینگی و حریم خصوصی باعث شد که توسعه دهندگان به دنبال رفع این مشکلات از طریق ایجاد نسخه های بهتر باشند. در این مقاله قصد داریم به معرفی دیفای 2 به عنوان راهکاری برای رفع مشکلات نسل اول دیفای بپردازیم.

دیفای 2.0 (0.DeFi 2) چیست؟

دیفای 2 به عنوان نسل دوم اکوسیستم دیفای، به دنبال حذف محدودیت های نسل قبلی و تسهیل فرآیندهای مالی مانند تامین نقدینگی و کشت سود می باشد. توانمند سازی سازمان های مستقل غیر متمرکز و ایجاد نقدینگی پایدار از جمله اهدافی می باشد که دیفای 2 به دنبال آنهاست. در ادامه به بررسی تحولات ایجاد شده در این دو مورد می پردازیم.

نقدینگی پایدار

بازارها و استخرهای نقدینگی در پروتکل اولیه دیفای، به صورت پراکنده در بلاک چین ها و پلتفرم های مختلف وجود دارند که این امر باعث تقسیم و توزیع نقدینگی موجود در کل بازار به صورت پراکنده می شود. بنابراین دسترسی معامله گران به نقدینگی کاهش می یابد و نمی توان از دارایی های استخرهای نقدینگی به صورت موثر استفاده کرد، در نتیجه باعث ناکارآمدی سرمایه موجود در بازار می شود. همچنین در دیفای 1.0 انگیزه جذب نقدینگی چندان قدرتمند نیست. در دیفای 2، پروتکل ها در تلاشند تا برای کاربران خود، نقدینگی پایداری را از طریق ایجاد شیوه های جدید و متنوع کسب درآمد مانند کشت سود ایجاد کنند و میزان وفاداری تامین کنندگان سرمایه را به پلتفرم خود افزایش دهند. در اکوسیستم دیفای 2، میزان اتکای این حوزه تامین کنندگان نقدینگی شخص ثالث کاهش می یابد و ارتباط با امور مالی سنتی و اقتصاد جهانی بهبود می یابد.

پلتفرم اولیمپوس دائو ( OlympusDAO)، از جمله پلتفرم‌های برتر نسل دوم دیفای در زمینه تأمین نقدینگی پایدار می باشد که به دنبال ایجاد ارز ذخیره‌ای غیر متمرکز است. اولیمپوس دائو با ایجاد شرایط برد-برد از طریق ترکیبی از استراتژی‌های مختلف مانند ارائه اوراق قرضه با تخفیف‌های ویژه و سهام‌گذاری توکن بومی اُهم (OHM)، توانسته جامعه‌ کاربران را به این پروتکل وفادار نگه دارد. پلتفرم توکِمَک (Tokemak) نیز یکی دیگر از پلتفرم های برتر دیفای 2 در زمینه تأمین نقدینگی پایدار است که با استفاده از توکن‌ حاکمیتی و ارائه حق رأی برای مدیریت جریان نقدینگی به کاربران خود، توانسته برای پروتکل سرمایه پایدار جذب ‌کند.

توانمندسازی دائوها

نسل دوم دیفای از طریق شیوه‌های مختلف می تواند سازمان‌های غیر متمرکز را توانمندتر کند و به این ترتیب با وجود حفظ استقلال امور مالی غیر متمرکز، باعث مستحکم تر شدن پیوند دائوها با اقتصاد جهانی می شوند. افزایش نقدینگی، گسترش پایگاه کاربری و توسعه اپلیکیشن‌ های کارآمد، هدف نهایی این شیوه‌های نوین می باشد.

تفاوت‌های دیفای 1.0 و دیفای 2.0

دیفای 1.0 و دیفای 2.0 با ایده و هدف نهایی یکسانی ایجاد شده اند و هر دو به دنبال ایجاد اکوسیستم مالی غیر متمرکز مبتنی ‌بر بلاک چین می باشند. هر دو نسل دیفای برای تسهیل امور مالی غیر متمرکز، از قراردادهای هوشمند، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapp) و شبکه‌های اوراکل استفاده می کنند. از آن جایی که نسل دوم دیفای به دنبال ایجاد اصلاحات و تغییراتی کاربردی در دیفای 1.0 می باشد، تفاوت هایی با نسل پیشین خود دارد که در ادامه به بررسی این تفاوت ها می پردازیم.

1- ارتباط و تعامل موثرتر بین کاربران

دیفای 2 اپلیکیشن‌ غیر متمرکزی می باشد که کاربران را به یکدیگر از طریق شبکه‌ای همتا به‌ همتا متصل می کند. تمرکز اصلی این ارتباط، پایداری تعامل میان کاربران و همچنین سود بردن طرفین معامله‌ها می باشد. در پروتکل‌های نسل دوم دیفای تمرکززدایی با کاهش مدیریت مستقیم پروتکل و افزایش ارتباط کاربران مرتبط است.

2- استفاده از الگوهای حاکمیتی بهینه

پروتکل‌های نسل دوم دیفای در زمینه گرفتن قدرت و حاکمیت از ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ نهادهای مرکزی و سپردن آن به افراد جامعه، امکانات و گزینه‌های بهتری برای تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری را در مقایسه با دیفای اولیه در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

3- مشوق‌های کاربرپسند

از طریق تأمین نقدینگی موثر و پایدار، پروتکل دیفای می‌تواند دوام بیاورد. بنابراین پروتکل‌های نسل دوم دیفای برای کسب و حفظ سرمایه کافی، به‌دنبال به‌ کارگیری برنامه‌های خلاقانه و تشویقی هستند. این مشوق‌ها علاوه بر این که مشکل نقدینگی دیفای 1.0 را حل می کنند، با هدف ایجاد جوامع تعاونی و بهبود ارتباط بین کاربران ارائه می‌شوند.

4- اکوسیستمی پایدارتر

ترکیب تعامل و حاکمیت غیر متمرکز با نقدینگی پایدار، می تواند اکوسیستم‌ مالی غیرمتمرکز را تداوم بخشد. پایداری نسل دوم دیفای این امکان را به پروژه‌ها می‌دهد تا با جذب کاربر بیشتر، بتوانند در مقیاسی وسیع‌ تر امور مالی غیرمتمرکز را تعریف کنند.

مزایای دیفای 2.0

1- بهره‌برداری بیشتر از سرمایه

دیفای 2 شیوه‌های متنوعی مانند استراتژی‌های کاهش لیکوئیدشدن و بیمه ‌های مبتنی ‌بر قراردادهای هوشمند را برای افزایش بهره‌مندی کاربران از سود بهینه سرمایه به‌کار می‌گیرد. پروژه‌های نسل دوم دیفای در زنجیره‌هایی مانند آولانچ، سولانا و پا‌لیگان ضمن استفاده از نقدینگی تأمین‌شده در پروتکل‌های دیگر، قسمتی از سود این فرایند را به تأمین‌کننده می دهد.

2- کاهش وابستگی به استیبل کوین‌های مبتنی‌ بر دلار

دیفای 1.0 مبتنی بر استیبل کوین‌ ها، به ویژه کوین‌های مبتنی ‌بر دلار ایالات متحده می باشد. در این زمینه، پروتکل‌هایی از جمله فِی (Fei)، الکِمیکس و اولیمپوس دائو، توکن‌های ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ بومی خود را با نوآوری و خلاقیت به‌ کار گرفته ‌اند تا دیفای 2 برای استیبل کوین‌ها جایگزین پایدارتری عرضه کند.

3- تجربه کاربری برتر و مقرون ‌به ‌صرفه

دیفای 2 با کاهش کارمزد تراکنش و ارائه تجربه کاربری ارتقا یافته، باعث گسترده تر شدن پذیرش این حوزه و ورود سرمایه بیشتر به آن شده است.

4- حسابرسی امنیتی

تأمین‌کنندگان بیمه و جوامع متن ‌باز در دیفای 2 با در نظر گرفتن راهکارهایی برای حسابرسی مکرر و منظم به این اطمینان می رسند که قراردادهای هوشمند به‌ درستی در این اپلیکیشن‌ها کار می‌کنند. جبران ضرر و زیان کاربرانی که سرمایه‌ خود را در این بازار از دست داده‌اند، یکی از اهداف این حسابرسی‌ها می باشد.

خطرها و معایب دیفای 2.0

1- چالش با ضعف‌های قراردادهای هوشمند

اگر چه قراردادهای هوشمند و پروتکل‌های دیفای تاکنون پیشرفت های چشمگیری داشتند اما احتمال دارد که کاربران همچنان با باگ ‌ها و ضعف ‌های امنیتی و هک Dappها روبرو شوند. حسابرسی‌های دقیق هم نمی‌تواند باعث کاهش ریسک ناشی از کاستی‌های احتمالی قراردادهای هوشمند شود.

2- قانون‌گذاری‌های جدید

دخالت مقام‌های قانون‌ گذار و تغییر قوانین، تاثیرات متعددی را می تواند بر سیاست‌ها و سرویس‌های ارائه‌شده دیفای بگذارد.

3- زیان غیر دائمی

اگر چه پروتکل‌ های جدید دیفای با ارائه خدماتی مانند بیمه زیان غیر دائمی در جهت کاهش خطرهای مربوط به استخراج نقدینگی تلاش می کنند، اما باید در نظر داشت که هیچ گاه احتمال وقوع این ضررها به صفر نمی‌رسد.

4- چالش در هنگام برداشت دارایی

کاربران در هنگام برداشت دارایی خود ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند. در صورتی که وب‌سایت پروتکل به هر دلیلی از کار افتاد، کاربر ممکن است نتواند اقدام به برداشت دارایی‌های خود کند.

کاربردهای دیفای 2.0

1- وام‌های خود باز پرداخت

در پلتفرم ‌های مبتنی ‌بر دیفای 2، کاربران می‌توانند با استفاده از مزیت وام‌های خود باز پرداخت‌ (Self-Repaying Loan) وام هایی را در ازای ارائه دارایی‌های دیجیتال دریافت نمایند و بدهی وام را به صورت ریسک‌ها و معایب دیفای چیست؟‌ خودکار از سودی که از سرمایه‌گذاری وام خود به‌دست می‌آورند، پرداخت کنند. در این حالت افراد می توانند علاوه بر این که پاداش استخر نقدینگی را دریافت کنند، از مزایای وام نیز بهره‌مند شوند.

2- نقدینگی بین‌ زنجیره‌ای

در پروتکل‌های جدید دیفای، قراردادهای هوشمند می توانند به توزیع نقدینگی در بلاک چین‌های مختلف کمک ‌کنند. بنابراین می توان با مبادله دارایی‌های استخرهای نقدینگی یک زنجیره با سایر زنجیره‌ها، کمبود نقدینگی در یک شبکه را جبران کرد.

3- قفل ‌نبودن ارزش دارایی‌های سهام‌گذاری‌ شده

در نسل اول دیفای، در ازای سپردن دارایی‌های خود به استخرهای نقدینگی، به کاربران توکن‌ های نقدینگی ارائه می شود که سپس می‌توانند از طریق استراتژی فارمینگ از آن‌ها مجددا سود به دست آورند. در این مورد، دیفای 2 یک گام فراتر بر می دارد و این اجازه را به توکن‌های نقدینگی فارمینگ و کشت سود می‌دهند که برای ایجاد توکن‌هایی مانند DAI مورد استفاده قرار بگیرند و یا به‌ عنوان وثیقه عمل کنند. در واقع می توان گفت در پروتکل‌های نسل دوم دیفای، کاربرد و سود توکن ‌های نقدینگی بیشتر است.

4- بیمه قراردادهای هوشمند

عملکرد دیفای با تکیه بر زیر ساختی شفاف و متن ‌باز صورت می گیرد اما باز هم ممکن است که برای سرمایه‌گذاران تازه ‌وارد، تحلیل و ارزیابی میزان ریسک پروتکل‌ها دشوار باشد. دیفای 2 جهت رفع این مشکل، برای برخی از قراردادهای هوشمند بیمه در نظر گرفته است. به این ترتیب پروژه بیمه ‌شده این ضمانت را به کاربر می‌دهد که درصورت هک ‌شدن قرارداد هوشمند هم بتواند دارایی خود را با پرداخت کارمزد از پروتکل برداشت کند.

5- بیمه زیان غیر دائمی

زمانی که دارایی‌ سرمایه‌ گذاری ‌شده در استخرهای نقدینگی با افت قیمت روبرو می شوند، سرمایه گذار با زیان غیر دائمی مواجه می شود. دیفای 2 راه حلی را برای کاهش این ضرر در نظر گرفته است. بسیاری از پروتکل‌ها برای بیمه کردن سپرده سرمایه‌گذاران در مقابل ضرر ناپایدار، بخشی از کارمزد مبادله توکن در استخرهای نقدینگی را مورد استفاده قرار می دهند. همچنین ممکن است مدت ‌زمان سهام‌گذاری در پرداخت خسارت نیز در نظر گرفته شود. مثلا در پروتکل Bancor به‌ ازای هر 1 روز سرمایه‌گذاری، به پوشش بیمه کاربر نیز ۱ درصد اضافه می شود و به این ترتیب کاربران پس از ۱۰۰ روز می توانند از ۱۰۰ درصد پوشش بیمه بهره‌مند شوند. بنابراین پروتکل Bancor با این روش علاوه ‌بر ارائه خدمات بیمه به کاربران خود می تواند پایداری نقدینگی پلتفرم و وفاداری کاربران پلتفرم را نیز تضمین ‌کند.

نحوه سرمایه گذاری در دیفای 2.0

1- کشت سود

یکی از نوآوری‌های مهم دیفای 1.0، کشت سود می باشد که به کاربران برای تأمین نقدینگی کمک می‌کرد. دیفای 2 از طریق کارآمدتر کردن کشت سود، توانسته جذب و حفظ سرمایه بیشتری را به دنبال داشته باشد. در دیفای 2، کشت سود از طریق افزایش سیاست‌های تشویقی این امکان را به کاربران می‌دهد تا برای دریافت وام، از توکن‌های حاصل از سرمایه‌گذاری خود به‌ عنوان وثیقه استفاده کنند.

2- سهام‌گذاری

کاربران می توانند از طریق سهام‌ گذاری، درآمد منفعل برای خود داشته باشند. سهام گذاری به کاربران زنجیره‌های مبتنی ‌بر PoS (اثبات سهام) کمک می‌کند تا بتوانند از طریق ارائه دارایی خود، تبدیل به اعتبار سنج بلاک شوند. بنابراین کاربران می توانند پاداش بلاک را از طریق قفل‌ کردن دارایی در یک زنجیره کسب کنند.

3- وام‌دهی

وام‌های خود باز پرداخت، برای وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان فرصت‌هایی مناسب و برابری ایجاد می‌کنند. پروتکل‌های دیفای و کشت سود، به وسیله باز پرداخت وام از طریق بهره حاصل از دریافت وام، جذاب‌تر از همیشه شده‌اند.

4- استخراج نقدینگی

روش استخراج نقدینگی (تأمین نقدینگی) به دارندگان ارزهای دیجیتال برای کسب سود از راهی آسان کمک می کند. سرمایه‌گذاران در این روش باید بخشی از دارایی‌های دیجیتال خود را به یکی از استخر‌های نقدینگی انتقال دهند تا سایر کاربران بتوانند مبادلات خود را به وسیله آن کوین ها انجام دهند. سرمایه‌گذاران از طریق این تراکنش‌ های دو سربرد و ساده، می توانند از سود کارمزد معاملات بهره ببرند، همچنین میزان جذب نقدینگی در پروتکل‌ها افزایش می یابد.

5- معامله در صرافی‌ های غیر متمرکز

صرافی‌های غیر متمرکز به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به سازمان‌های واسط، تراکنش‌های ارز دیجیتال خود را انجام دهند. این صرافی‌ها تحت‌ تأثیر قوانین و مقررات مناطق جغرافیایی مختلف قرار نمی گیرند، زیرا ماهیت آنها کاملا غیر متمرکز می باشد. کارمزد تراکنش ها در این صرافی‌ها در مقایسه با سایر صرافی ها کمتر است و کاربران می‌توانند به خدماتی همچون معاملات مارجین و سایر تراکنش در این پلتفرم‌های غیر متمرکز دسترسی داشته باشند.

6- مشارکت در دائوها

سرمایه‌گذاران با خرید توکن‌های دائو، می توانند به سازمان‌های دائو بپیوندند و نقشی را در مدیریت و حاکمیت آن‌ها ایفا کنند. افزایش تمایل افراد جهت مشارکت در این سازمان‌ها، می تواند برای یادگیری بیشتر استراتژی‌ های سرمایه‌گذاری دیفای 2 به عنوان یک انگیزه نیرومند تاثیرگذار شناخته شود.