مفهوم و تعریف بازده دارایی

بازده سرمایه گذاری (ROI) چیست – همه چیز درباره نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

بازده سرمایه گذاری چیست و فرمول محاسبه آن چگونه است. در این مطلب قرار است به مفهوم بازده سرمایه گذاری یا ROI بپردازیم و شما را با انواع بازده و اهمیت محاسبه آن در سرمایه گذاری‌های مختلف آشنا کنیم.

بازده سرمایه گذاری به سرمایه گذاران نشان می‌دهد که میزان سود دریافتی سرمایه گذاری در مقابل میزان هزینه آن چقدر بوده است. این مقدار می‌تواند معیاری برای بررسی عملکرد سرمایه گذاری‌های مختلف باشد. در ادامه به صورت دقیق‌تر و کامل‌تر به این مفهوم مهم پرداخته‌ایم.

فهرست موضوعات مقاله

بازده سرمایه گذاری چیست

در تعریف بازده سرمایه گذاری باید گفت که بازده سرمایه گذاری یا به انگلیسی return of investment که با حروف اختصاری ROI نمایش داده می‌شود؛ یعنی سود یا زیانی که از سرمایه گذاری حاصل می‌شود. بسیاری از افراد ممکن است به اشتباه بازده را فقط سود در نظر بگیرند، در صورتی که بازده سرمایه گذاری هم به سود و هم به ضرر آن اشاره دارد.

میزان بازدهی سرمایه گذاری رابطه‌ای مستقیم با ریسک دارد. به همین منظور می‌توان گفت که با بالا رفتن بازدهی مثبت، میزان ریسک سرمایه گذاری هم بیشتر می‌شود. بررسی میزان بازدهی سرمایه گذاری می‌تواند معیاری برای مقایسه و ارزیابی انواع سرمایه گذاری‌های مختلف باشد.

به همین منظور برای مقایسه سرمایه گذاری‌های مختلف، بازده سالانه سرمایه گذاری‌ها با یکدیگر مقایسه می‌شود. البته باید توجه کرد که نمی‌توان به طور دقیق بازدهی همه دارایی‌ها را از پیش محاسبه کرد.

برای مثال تخمین دقیق بازدهی سهام در بازار بورس که سود مقرر شده‌ای برای آن‌ها وجود ندارد تقریبا ناممکن است، اما می‌توان بازدهی اوراق درآمد ثابت را پیش بینی کرد. با بررسی بازدهی سالانه می‌توان به تخمینی تقریبی دست یافت و از آن به عنوان روشی برای ارزیابی سرمایه گذاری استفاده کرد.

بازده سرمایه گذاری در ایران

عوامل مختلفی در بازار ایران وجود دارد که بازده سرمایه گذاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای مثال تورم و تحریم‌های بین المللی باعث شده تا بازدهی سرمایه گذاری در ایران رشد مناسبی نداشته باشد. به همین دلیل عمده مردم و به خصوص سرمایه گذاران خرد که با مبالغ کم سرمایه گذاری می‌کنند، ترجیح می‌دهند در بازارهای غیر مولد مثل بازار ارز، خودرو یا املاک سرمایه گذاری کنند.

با این وجود می‌توان با بررسی بازدهی بازارهای مختلف در سال‌های گذشته مشاهده کرد که بازارهای مولد مثل بازار بورس و صندوق‌های سرمایه گذاری با مشارکت مردم و ورود سرمایه‌های خرد می‌توانند عملکرد خیلی بهتری داشته باشند و در فعالیت‌های تولیدی برای کشور اثر گذار تر باشند.

فرمول بازده چیست

فرمول محاسبه ROI یا بازده سرمایه گذاری بسیار ساده است. برای محاسبه این مقدار باید مواردی مثل هزینه سرمایه گذاری، بازده خالص و ارزش اولیه و نهایی سرمایه گذاری را داشته باشید. با توجه به موارد گفته شده بازده سرمایه گذاری به دو روش زیر انجام می‌شود.

ROI با دو روش زیر قابل محاسبه است.

روش اول:

بازده سرمایه گذاری (ROI) = بازده خالص سرمایه گذاری ÷ هزینه سرمایه گذاری × 100

روش دوم :

بازده سرمایه گذاری (ROI) = (ارزش اولیه سرمایه گذاری – ارزش نهایی سرمایه گذاری) ÷ هزینه سرمایه گذاری × 100

با توجه به نوع فرمول می‌توان مشاهده کرد که بازده سرمایه گذاری به صورت درصدی بیان می‌شود و به همین دلیل در بررسی بازده باید به چند نکته توجه داشت. برای مثال بیایید مقادیر به دست آمده از دو سرمایه گذاری مختلف را در نظر بگیریم.

یک مثال واقعی از بازده سرمایه گذاری

در این مثال سرمایه گذار A مقدار 500 تومان و سرمایه گذار B مقدار 30 هزار تومان سود کسب کرده است. در صورتی که فقط همین اطلاعات را داشته باشید، با قاطعیت می‌‎گویید چون سرمایه گذار B سود بیشتری کسب کرده، پس سرمایه گذار بهتری است.

اما در محاسبه میزان بازدهی سرمایه گذاری باید مقدار سرمایه اولیه و هزینه‌های سرمایه گذاری را در نظر گرفت. برای مثال اگر هزینه سرمایه گذاری نفر A مقدار 3000 تومان باشد، میزان بازده سرمایه گذاری 16 درصد خواهد بود. در حالی که اگر نفر B مقدار 500 هزار تومان هزینه کرده باشد، با قرار دادن این مقادیر در فرمول اول می‌توان مشاهده کرد که فقط 6 درصد بازدهی کسب کرده است.

با این حساب می‌توان گفت که بازده سرمایه گذاری نفر اول 16 درصد و بازده سرمایه گذاری نفر دوم فقط 6 درصد بوده. این موارد نشان می‌دهد که بازدهی سرمایه گذاری نفر اول خیلی بهتر از نفر دوم بوده است. پس حتما در بررسی بازدهی سرمایه گذاری از فرمول‌های گفته شده استفاده کنید و به مقادیر عددی به دست آمده اکتفا نکنید.

اجزای تشکیل دهنده بازده

بازده از دو جزء اصلی سود دریافتی و سود سرمایه تشکیل شده است. در ادامه به طور دقیق به تعریف هر کدام از این موارد پرداخته‌ایم.

سود دریافتی

سود دریافتی مهمترین بخش ROI است، که به شکل بهره یا سود تقسیمی است و از طریق جریانات نقدی دوره‌ای سرمایه گذاری به دست می‌آید. جریانات نقدی با قیمت اوراق بهادار ارتباط دارد. این سود هیچ گاه منفی نمی‌شود. میزان سود نقدی را هیات مدیره در مجمع عمومی عادی با تایید سهامداران تعیین می‌کنند.

سود (زیان) سرمایه

جزء دومی که به آن اشاره شد سود یا زیان سرمایه است. این مقدار با سهام عادی، اوراق مشارکت و سایر اوراق با درآمد ثابت ارتباط دارد. این سود با افزایش یا کاهش قیمت دارایی و اختلاف قیمت خرید و قیمت اکنون دارایی به دست می‌آید. اگر این اختلاف مثبت باشد منجر به سود می‌شود و در غیر این صورت ضررده خواهد بود.

از مجموع این دو بخش می‌توان مقدار بازده کل اوراق بهادار را به دست آورد.

بازده کل اوراق بهادار = سود دریافتی + سود (زیان) سرمایه

انواع بازده سرمایه گذاری

به طور کلی دو نوع بازده با عناوین بازده تحقق یافته و بازده مورد انتظار وجود دارد. در ادامه هر کدام از این دو نوع بازده را به طور کامل توضیح دادیم.

بازده مورد انتظار

همانطور که از نام این بازده پیداست، در اینجا به مقدار بازده‌ای اشاره داریم که مورد انتظار یا قابل پیش بینی است. مقدار بازده مورد انتظار را سرمایه گذار تعیین می‌کند، یعنی پیش بینی می‌کند در صورت انجام سرمایه گذاری چند درصد در بازار سود می‌کند. این بازده پیش از ورود به معامله تعیین می‌شود و انتظارات سرمایه گذار از سوددهی آن سرمایه گذاری و موقعیت معاملاتی را نشان می‌دهد.

بازده تحقق یافته

بازده دیگری که به آن اشاره کردیم، بازده تحقق یافته است. این بازده که به آن بازده واقعی هم می‌گویند، مقدار عملی و حقیقی است که سرمایه گذار در پایان مدت سرمایه گذاری خود به دست می‌آورد. بازده واقعی همواره پس از خروج از سرمایه گذاری به دست می‌آید. اختلاف بین بازده واقعی و بازده مورد انتظار می‌تواند نشان دهنده سطح کیفی سرمایه گذاری در دوره مورد نظر باشد.

رابطه بازده و ریسک

هر جا که صحبت مفهوم و تعریف بازده دارایی از بازده باشد، مسئله ریسک هم مطرح می‌شود. این دو مورد با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند و هیچگاه نمی‌توانند جدا از هم باشند. به طور کلی می‌توان گفت که اگر میزان بازدهی مثبت سرمایه گذاری زیاد باشد، ریسک پذیری سرمایه گذاری در آن حوزه هم بیشتر می‌شود.

در سیستم مالی احتمال اختلاف بازده مورد انتظار و بازده واقعی را ریسک می‌گوییم. هر اندازه احتمال عدم موفقیت در سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، اصطلاحاً ریسک سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود.

موانع محاسبه بازده سهام

فرمول roi با توجه به سادگی که دارد باعث شده تا بسیاری از افراد در بسیاری از حوزه‌ها از آن برای محاسبه بازده سرمایه استفاده کنند. اما نکته مهم اینجاست که موانعی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد این مقدار را به طور دقیق محاسبه کرد. موانع مختلف در محاسبه بازده سرمایه گذاری را در ادامه آورده‌ایم:

مشکل زمان در نرخ بازده سرمایه

یکی از اصلی‌ترین مشکلات محاسبه نرخ بازده، در نظر نگرفتن فاکتور زمان است. برای مثال اگر نرخ بازده سرمایه گذاری دو استارتاپ مختلف را داشته باشیم، نمی‌توانیم بگوییم که نرخ مورد نظر در چه مدت زمانی به دست آمده است. برای حل این مشکل عامل زمان را در فرمول محاسبه roi وارد می‌کنند.

مشکل در محاسبه نتایج کیفی

مقدار roi مقداری کمی مفهوم و تعریف بازده دارایی است و در محاسبه آن موارد کیفی در نظر گرفته نمی‌شود. در این حالت ممکن است تغییرات کیفی ایجاد شده در شرکت باعث بالا رفتن میزان roi شده باشد، اما در محاسبه roi فقط موارد کمی و هزینه‌ها در نظر گرفته می‌شود.

بازده سرمایه گذاری نسبت به ریسک تنظیم نمی‌شود

موضوع بعدی که باز هم ضعف آن در فرمول محاسبه roi مشاهده می‌شود، نادیده گرفتن میزان ریسک در بررسی و محاسبه بازده سرمایه گذاری است. این در حالی است که ریسک عامل بسیار مهمی است و رابطه‌ای مستقیم با بازده سرمایه گذاری دارد. به همین دلیل نمی‌توان درصد بازدهی سرمایه گذاری مفهوم و تعریف بازده دارایی را بدون در نظر گرفتن ریسک سرمایه گذاری مقداری معتبر دانست.

خطا در محاسبه هزینه‌های مورد انتظار

گاهی ممکن است به صورت عمدی یا سهوا همه هزینه‌های سرمایه گذاری محاسبه نشود. در این حالت بررسی درصد بازده سرمایه گذاری با خطا مواجه خواهد شد. البته می‌توان با بالابردن دقت در اندازه گیری همه هزینه‌ها و همچنین با توجه به شفافیت شرکت‌ها درصد این خطا را پایین آورد.

نتیجه گیری

در این مطلب قصد ما این بود که توضیح بدهیم بازده سرمایه گذاری چیست و محاسبه آن چه کمکی به سرمایه گذاران خواهد کرد. به همین منظور انواع فرمول‌های محاسبه بازده سرمایه گذاری یا roi را توضیح دادیم و همچنین مشخص کردیم که roi چه کاربردها و مزایایی دارد. در ادامه به برخی از محدودیت‌ها و موانع محاسبه این مقدار پرداختیم. امیدواریم این مقاله توانسته باشد به همه سؤالات شما در خصوص بازده سرمایه گذاری پاسخ بدهد. شما می‌توانید سؤالات و نظرات خود را در قسمت نظرات بنویسید. کارشناسان ما در داراتو پاسخگوی شما خواهند بود.

تحریریه داراتو

ما در تیم تحریریه داراتو امیدواریم با مطالب آموزشی بتوانیم سطح دانش مالی شما را ارتقا بدهیم تا در آینده سرمایه گذاری را به شکل بهتری تجربه کنید. در این راه حمایت‌های شما با نظرات و پیشنهادات بیشترین کمک را به ما خواهد کرد. پس منتظر شنیدن نظرات شما در بخش ارسال دیدگاه‌ها هستیم. همیشه در سود باشید.

نحوه محاسبه ریسک و بازده

سرمایه‌گذاران برای ورود به هر بازاری، به اطلاعات و دانش کافی برای موفقیت در آن بازارها نیاز دارند. عملکرد شرکت‌های بورسی در هنگام تصمیم‌گیری درباره معاملات سنجیده می‌شود و به‌طور هم زمان ریسک و بازده آن‌ها محاسبه می‌گردد. ریسک و بازده از مهمترین و تأثیرگذارترین فاکتورها در زمینه معامله‌گری است.

ریسک چیست؟

ریسک در مفهوم مالی به احتمال اختلاف میان بازده مورد نظر و بازده واقعی در یک سرمایه‌گذاری گفته می‌شود؛ به عبارت دیگر زیان بالقوه قابل اندازه‌گیری یک سرمایه‌گذاری را ریسک می‌نامند. "وستون" و "بریگام" در تعریف ریسک یک دارایی می‌نویسند: ریسک یک دارایی عبارت است از تغییر احتمالی بازده آتی ناشی از آن دارایی. بنابراین ریسک، احتمال تغییر بین بازده واقعی و بازده پیش‌بینی شده است. منظور از احتمال این است که اطمینانی به تغییرات نیست؛ تغییر اشاره به هرگونه کاهش یا افزایش در منافع را دارد، به این معنا که تغییر همیشه نامطلوب نیست.

کل ریسک را می‌توان به دو نوع تقسیم نمود:

ریسک سیستماتیک: ریسکی را می‌نامند که مربوط به کل بازار است. این ریسک را "ریسک غیرقابل حذف" و یا "ریسک بازار" نیز می‌نامند. این ریسک بر کل بازار و نه تنها یک سهم یا صنعت خاص تأثیر می‌گذارد.

ریسک غیرسیستماتیک: این ریسک یکی از انواع ریسک‌های سرمایه‌گذاری است و شرکت و یا صنعت خاصی را مورد بررسی قرار می‌دهد. ریسک غیرسیستماتیک را اصطلاحاً "ریسک مشخص" نیز می‌نامند. این گونه ریسک‌ها مفهوم و تعریف بازده دارایی اغلب ریسک‌های درونی هستند و به مسائل شرکت مرتبط است؛ مواردی مانند ضعف مدیریت شرکت، عدم درست عمل کردن سهامداران و غیره.

طبق نظریه‌های ارائه شده در پرتفولیو، ریسک غیرسیستماتیک از بین می‌رود اما ریسک سیستماتیک همچنان پا برجاست. تغییر نرخ بهره، نرخ تورم، سیاست‌های پولی و مالی، شرایط سیاسی و غیره از منابع ریسک سیستماتیک می‌باشند. هر تغییر در عوامل ذکر شده بر روی شرایط کلی بازار تأثیر گذارند. تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی از منابع اصلی ریسک سیستماتیک می‌باشد که می‌توان به ریسک نرخ بهره، ریسک تورم، ریسک کشور، ریسک بازار اشاره کرد.

رسیک غیر سیستماتیک + ریسک سیستماتیک = ریسک کل

از ضریب بتا، برای اندازه‌گیری ریسک سیستماتیک استفاده می‌شود.

بازده

به منفعتی که از یک سرمایه‌گذاری به دست می‌آید، بازده می‌گویند. سرمایه‌گذاری عبارتست از تخصیص منابع به دارایی‌های واقعی نظیر زمین و خانه و دارایی‌های مالی نظیر اوراق بهادار که میزان بازده آن متناسب با ریسک مورد انتظار باشد. بازده به معنای پاداشی است که سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری خود به دست می‌آورد. بازده نرخ به تدریج پایین می‌آید و ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی با آن محاسبه می‌گردد.

بازده سهام از دو قسمت تشکیل می‌شود:

1) بازده جاری یا بازده ناشی از دریافت سود سهام
2) بازده ناشی از افزایش قیمت سهام

رابطه بین ریسک و بازده

ریسک و بازده تا یک نقطه با هم رابطه مستقیم دارند، چنانچه ریسک افزایش یابد بازده نیز افزایش پیدا می‌کند. اما با بالا رفتن ریسک از یک سطح مشخص بازده کاهش پیدا می‌کند، به نحوی که پس از گذشت از این نقطه هر چه ریسک را بالا ببریم، بازده افزایش پیدا نمی‌کند.

محاسبه ریسک

با توجه به تعریف ریسک می‌توان آن را با انحراف معیار محاسبه کرد:

که در آن با توجه به مفاهیم مالی:

σ: انحراف بازده واقعی یا ریسک
ri: بازده‌های واقعی
r: میانگین بازده‌ها
n: تعداد دوره‌ها

هرچه انحراف معیار نسبت به میانگین کوچکتر باشد؛ ریسک کمتر خواهد بود. ریسک را می‌توان در دو بعد زمانی محاسبه کرد:

ریسک فعلی: ریسک فعلی براساس اطلاعات تحقق یافته یک دارایی در طی سال‌هاي گذشته تاکنون محاسبه می‌گردد.

ریسک آتی: این نوع ریسک براساس اطلاعات حاصل از پیش‌بینی‌هاي آتی محاسبه می‌شود. چون اساس محاسبات، ارقام پیش‌بینی شده است، در این روش محاسبه باید توزیع احتمالات و روش محاسبه میانگین (امید ریاضی) را شناخت.

بازده نسبی چیست؟ + نحوه محاسبه بازده نسبی

هدف اصلی سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای، کسب سود است. آشنایی با انواع سود و بازده، لازمه شروع سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود. بازده نسبی یکی از مهم‌ترین معیارها در این زمینه است. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک با مفهوم بازده نسبی و اهمیت آن آشنا می‌شویم.

فهرست مطالب

بازده چیست؟

بازده عبارت است از سود یا زیانی که از طریق سرمایه‌گذاری نصیب یک سرمایه‌گذار می‌شود. همانطور که می‌دانیم افراد برای کسب سود و افزایش ثروت خود، در بسترها و حوزه‌های مالی مختلفی سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری دارای سود مشخص و تضمین شده هستند و برخی دیگر هیچ سودی را تضمین نمی‌کنند. هر فرد با توجه به اهدافی که در نظر دارد، در این گزینه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند.

بازده در فرایند سرمایه‌گذاری همواره نیروی محرکی است که علاوه بر ایجاد انگیزه به عنوان پاداشی برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود. در مقابل بازده سرمایه‌گذاری، مفهومی به نام ریسک وجود دارد. ریسک و بازده دو عنصر جدایی‌ناپذیر در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری هستند. هر چه میزان بازدهی مورد انتظار از دارایی بیشتر باشد، سرمایه‌گذاری در آن با ریسک بیشتری همراه خواهد بود.

اجزای تشکیل دهنده بازده چیست؟

بازده را می‌توان به دو جزء سود دریافتی و سود (زیان) سرمایه تقسیم کرد. در ادامه با بررسی هر یک می‌پردازیم:

1.سود دریافتی

سود دریافتی، سودی است که از محل جریان‌های نقدی دوره‌ای به دست می‌آید. این سود را می‌توان مهم‌ترین بخش بازده قلمداد کرد. سود دریافتی به صورت بهره یا سود تقسیمی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.

2.سود یا زیان سرمایه

دومین جزء بازده، سود یا زیان سرمایه است که با سهام عادی، اوراق مشارکت و یا سایر اوراق بهادار مرتبط است. این بخش از بازده به دلیل افزایش یا کاهش قیمت دارایی و اختلاف میان قیمت خرید و قیمت فعلی به وجود می‌آید.

بازده نسبی چیست؟

در امور مالی، اصطلاح بازده نسبی معیاری از بازدهی در یک سرمایه‌گذاری است که نشان می‌دهد سود یا زیان یک سبد سرمایه‌گذاری یا یک صندوق سرمایه‌گذاری نسبت به یک یا چند شاخص بازار چگونه است. امروزه بسیاری از مدیرانی که عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بررسی می‌کنند، معمولاً برای دستیابی به بازدهی بالاتر از بازدهی نسبی استفاده می‌کنند. بازده نسبی همواره عدد مثبتی است و بر روی نتایج بلند مدت تمرکز دارد از این رو از اهمیت بالایی در بازارهای مالی برخوردار است.

استفاده از بازده نسبی چه مزیت‌هایی دارند؟

• بازده نسبی می‌تواند عملکرد و بازدهی یک صندوق را در هر دو بازار نزولی و صعودی اندازه گیری کند.
• این بازده به شناسایی آن دسته از وجوهی که بازدهی بهتری نسبت به شاخص دارند کمک می‌کند.
• این بازده در تصمیم گیری به مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.
• این بازده روندهای بازار صعودی و نزولی را در نظر می‌گیرد.
• بازدهی نسبی افق زمانی بلندمدت را برای تعیین بازدهی در نظر می‌گیرد.

بازده مطلق چیست؟

بازده مطلق، بازدهی یک دارایی یا صندوق سرمایه‌گذاری را در یک دوره مشخص نشان می‌دهد. این بازدهی افزایش یا کاهشی که به صورت درصدی بر روی سهام یا صندوق سرمایه‌گذاری اتفاق می‌افتد را در نظر می‌گیرد. بازده مطلق می‌تواند مثبت یا منفی باشد و ممکن است غیر مرتبط با سایر فعالیت‌های بازار در نظر گرفته شود.

شاید این مقاله نیز برای شما مفید باشد. چگونه توسعه دهنده نرم افزار شویم؟ | وظیفه توسعه دهنده نرم افزار چیست؟

بازده نسبی با بازده مطلق چه تفاوتی دارد؟

• بازده مطلق، بر خلاف بازده نسبی، هیچ مقایسه‌ای با سایر سرمایه‌گذاری‌های احتمالی انجام نمی‌دهد.
• بازده مطلق مربوط به بازدهی یک دارایی خاص است و آن را با هیچ معیار یا شاخصی مقایسه نمی‌کند. در حالی که بازده نسبی دارایی‌های مختلف را با معیارهای مشخص مقایسه می‌کند.
• بازدهی مطلق افق زمانی کوتاه مدتی دارد و به روندهای طولانی مدت متکی نیست. این در حالی است که بازده نسبی افق زمانی بلند مدتی دارد.
• بازدهی مطلق اطلاعات زیادی در رابطه با مفید بودن سرمایه‌گذاری ارائه نمی‌دهد. شما باید به بازده نسبی نگاه کنید تا دریابید بازده یک سرمایه‌گذاری در مقایسه با سایر سرمایه‌گذاری‌های مشابه چگونه است. هنگامی که معیار قابل مقایسه‌ای برای اندازه گیری بازده سرمایه‌گذاری خود داشته باشد، می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا سرمایه‌گذاری شما سودده است یا خیر است و مطابق با آن عمل کنید.

عوامل موثر بر بازده نسبی کدام‌اند؟

بازده نسبی تحت تأثیر عوامل مختلفی ممکن است تغییر کند. در ادامه با برخی از این عوامل آشنا می‌شویم:

1.هزینه‌ی تراکنش‌ها

هزینه تراکنش‌ها به طور قابل توجهی بر بازده نسبی صندوق‌های سرمایه‌گذاری تأثیر می‌گذارد. هر چه این هزینه پایین‌تر باشد، بازده نسبی افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، صندوق Invesco یک صندوق سرمایه‌گذاری جهانی با مدیریت فعال است که بازده یک‌ساله آن از 30 سپتامبر 2017، به طور قابل توجهی بهتر از شاخص جهانی MSCI بود. در این سال مدیران این صندوق، بازدهی عملکرد خود را با احتساب هزینه تراکنش‌ها و بدون هزینه تراکنش‌ها ارائه کردند. بر اساس گزارش‌های منتشر شده برای دوره یک‌ساله، سهام کلاس A این صندوق بدون احتساب هزینه‌های تراکنش‌ها، 30.48 درصد بازدهی داشته است.

2.بازده کل

بازده کل نیز جزو عوامل مؤثر بر بازدهی نسبی است. برای محاسبه بهتر بازده نسبی، یک سرمایه‌گذار می‌تواند از بازده کل استفاده کند. بازده کل توزیع‌های صندوق را هنگام محاسبه بازده نسبی در نظر می‌گیرد. از این رو در افزایش بازدهی نسبی بسیار مؤثر است.

3.کارمزد معاملات

کارمزد صندوق یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند بر بازده نسبی تأثیر بگذارد. کارمزد صندوق باید هر سال به طور جمعی توسط سهام‌داران صندوق پرداخت شود. شرکت‌های سرمایه‌گذاری هنگام محاسبه ارزش خالص دارایی خود، این کارمزد را به عنوان بدهی ثبت می‌کنند. از این رو می‌توان گفت که کارمزد صندوق بر ارزش خالص دارایی صندوق که بازده نسبی بر اساس آن محاسبه می‌شود، تأثیر می‌گذارد.

نحوه محاسبه بازده نسبی

برای محاسبه بازده نسبی می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:

در مواقعی که بازده کلی محاسبه شده برای یک دارایی یا سرمایه‌گذاری عدد منفی باشد می‌توان از فرمول بالا به منظور محاسبه بازده استفاده کرد.

سخن آخر

در این مطلب با مفهوم بازده نسبی و اهمیت آن در بررسی و سنجش عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری آشنا شدیم. برای محاسبه دقیق میزان بازدهی دارایی‌ها و پروژه‌های سرمایه‌گذاری، یکی از بهترین راهکارها استفاده از نرم افزار حسابداری است. نرم افزار حسابداری محک به شما کمک می‌کند تا علاوه بر مدیریت دارایی‌ها، سود و زیان هر یک از پروژه‌ها را به صورت دقیق محاسبه کنید.

شاخص ROA‌ در بورس چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است؟

شاخص ROA یکی دیگر از نسبت‌های مالی است که با استفاده از اطلاعات موجود در صورت‌های مالی شرکت‌ها مثل صورت‌های سود و زیان، ترازنامه‌ها و. عملکرد سودآوری شرکت‌ها را نشان می‌دهد. شاخص ROA یکی از فاکتورهایی است که برای تحلیل بنیادین سهام در بورس از آن استفاده می‌شود.

ما در این مقاله قصد داریم مفهوم شاخص ROA و نحوه محاسبه آن در بورس را به شما توضیح دهیم.

شاخص ROA در بورس

شاخص ROA یا شاخص بازده دارایی‌ها که برگرفته از عبارت Return on assets است، میزان سودآوری یک شرکت را نسبت به کل دارایی‌های آن می‌سنجد. به همین دلیل تحلیلگران زیادی از این شاخص استفاده می‌کنند تا بفهمند شرکت مورد نظرشان چقدر توانسته نسبت به کل دارایی‌هایش، سود تولید کند.

ROA شاخصی است که به وسیله آن می‌توانید نحوه مدیریت یک شرکت و نسبت سودسازی آن را در رابطه با کل دارایی‌هایش بسنجید.

نحوه محاسبه شاخص ROA

شاخص بازده دارایی‌ها یا ROA ‌ از تقسیم کردن میزان درآمد خالص شرکت به میانگین مفهوم و تعریف بازده دارایی کل دارایی‌های آن به دست می‌آید. بنابراین فرمول شاخص ROA ‌ به قرار زیر است:

این شاخص همواره به شکل درصد بیان می‌شود و شما می‌توانید برای محاسبه آن از درآمد سالیانه شرکت‌ها هم استفاده کنید.

هر چه عدد شاخص ROA بیشتر باشد، به این معنی است که شرکت توانسته سود بیشتری نسبت به دارایی‌هایش تولید کند و هر چه این عدد کمتر باشد، یعنی شرکت هنوز جای رشد و پیشرفت دارد چون سود کمتری را نسبت به دارایی‌های در اختیارش تولید کرده است.

شاخص ROA برای خرید سهام باید چند درصد باشد؟

شاخص ROA ‌ در بورس، یکی از مفهوم و تعریف بازده دارایی فاکتورهایی است که برای خرید سهام در نظر گرفته می‌شود اما خیلی از افراد نمی‌دانند که شاخص بازده دارایی باید چند درصد باشد.

گفتن یک عدد خاص به عنوان عددی قطعی و مناسب برای خرید سهام کار کاملا اشتباهی است پس اگر شما هم به دنبال درصد مشخص شاخص ROA ‌ مفهوم و تعریف بازده دارایی می‌گردید، در اشتباه هستید. نکته مهمی که به هنگام بررسی شاخص ROA باید در نظر داشته باشید این است که بهتر است شاخص ROA یک شرکت را با شرکت‌های رقیبش در همان صنعت مقایسه کنید.

مثلا ممکن است شاخص ROA یک شرکت فناوری با شاخص ROA ‌ یک شرکت غذایی در بورس بسیار متفاوت باشد ولی هر دوی آن‌ها در مقایسه با سایر رقبایشان در صنایع مذکور، شاخص بازده دارایی بیشتری داشته باشند.

برای یافتن بهترین عدد و درصد برای شاخص ROA ‌ می‌توانید این شاخص را در یک شرکت در دوره‌های مختلف زمانی مقایسه کنید. مثلا شاخص ROA شرکت X در سال گذشته برابر با 15 درصد بوده است ولی با محاسبه این شاخص برای سال جدید به عدد 12 درصد می‌رسید. به این ترتیب شاخص بازده دارایی این شرکت در طول یک سال کمتر شده و این به معنی است که سودآوری شرکت کمتر شده است.

پیشنهاد مطالعه: سبد پیشنهادی سهام بورس تهران

چطور شاخص ROA‌ در بورس ایران را حساب کنیم؟

برای محاسبه شاخص ROA در سهام‌های بورس ایران می‌توانید از صورت سود و زیان و ترازنامه شرکت‌های بورسی که در سایت کدال موجود است استفاده کنید.

در این قسمت با زدن یک مثال ساده، نحوه محاسبه شاخص ROA در بورس ایران را توضیح می‌دهیم.

فرض کنید میزان دارایی‌های کل «نماد شبندر» (پالایش نفت بندرعباس) برابر با 300000 میلیارد ریال است و درآمد خالص امسال آن برابر با 50000 میلیارد ریال باشد. در این صورت شاخص ROA ‌ شبندر برابر است با:

مقایسه دو شرکت بورسی در یک صنعت از نظر شاخص ROA

همان طور که قبلا هم اشاره کردیم برای مقایسه شاخص ROA ‌ بین دو شرکت بورسی باید آن‌ها را از یک صنعت انتخاب کنیم. بعد از انتخاب دو شرکت می‌توانیم با محاسبه فرمول شاخص بازده دارایی‌ها در بورس، میزان سودآوری آن‌ها با یکدیگر را بسنجیم. در ادامه با یک مثال نحوه مقایسه کردن شرکت‌ها را با استفاده از این شاخص به شما نشان می‌دهیم.

برای این بررسی و مقایسه از دو شرکت مربوط به صنایع غذایی استفاده می‌کنیم.

فرض کنید دو نماد «غکورش» (صنعت غذایی کورش) و «غزر» ( زر ماكارون ) پس از اتمام سال مالی، درآمد خالص خود را برابر با 4000 میلیارد ریال اعلام می‌کنند اما کدامیک از آن‌ها شاخص ROA یا سودآوری بیشتری داشته است؟

برای انجام این مقایسه به ارزش کل دارایی‌های هر دو شرکت نیز نیاز داریم. فرض کنید میزان کل دارایی‌ها در نماد غکورش برابر با 30000 میلیارد ریال و در نماد غزر برابر با 20000 هزار ریال باشد. در این صورت شاخص بازده دارایی‌ها برای نماد غکورش برابر با 13.33 درصد و در نماد غزر برابر با 20 درصد است. پس در این مثال غزر گزینه مناسب‌تری برای خرید است چون توانسته با دارایی کمتری نسبت به غکورش، سودی برابر تولید کند. این بدین معنی است که غزر بازدهی بیشتری داشته است.

در نهایت می‌توان گفت سهم‌هایی با شاخص ROA بیشتر (البته در یک صنعت مشترک) در بورس جذابیت بیشتری برای خرید دارند اما این تنها یکی از فاکتورهای بررسی بنیادین سهام در بورس است و شما برای خرید سهام بایست فاکتورهای دیگری را هم در نظر داشته باشید.

فرق بین ROA و ROE در چیست؟

در این قسمت می خواهیم تفاوت شاخص ROA ‌ و ROE در بورس را توضیح دهیم. اگر با مفهوم شاخص ROE آشنا نیستید می توانید برای یادگیری آن از مقاله آموزش نحوه محاسبه نسبت‌های مالی و روش‌های ارزشگذاری سهام استفاده کنید.

شاخص ROE ، به معنای شاخص بازده حقوق صاحبان سهام است که از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود:

مجموعه حقوق صاحبان سهام/درآمد خالص=ROE(بازده حقوق صاحبان سهام)

اگر این فرمول را با فرمول شاخص ROA که در ابتدای متن عنوان کردیم مقایسه کنید متوجه شباهت میان این دو فرمول می‌شوید.

در شاخص ROA میزان درآمد به کل دارایی‌ها سنجیده می‌شود و همان طور که می‌دانید دارایی‌ها در بورس به معنای جمع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام می‌باشد.

بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهم = دارایی‌ها

حالا بهتر می‌توان به تفاوت شاخص ROA با ROE پی برد. در شاخص ROA میزان بدهی‌های شرکت نیز حساب می‌شود اما شاخص ROE تنها به میزان سود به دست آمده در مقایسه با حقوق صاحبان سهام توجه دارد.

فرض کنید میزان درآمد خالص یک شرکت در دو سال متوالی یکسان است اما میزان بدهی‌های آن نسبت به سال قبل بیشتر شده است. در این حالت با بزرگ‌تر شدن مخرج کسر، میزان شاخص ROA ‌ کمتر می‌شود که به معنای سودآوری کمتر همان شرکت در سال جاری نسبت به سال گذشته است.

اما اگر شاخص ROE این شرکت را در دو سال گذشته مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که این شاخص عدد بیشتری را نشان می‌دهد چون عدد مربوط به مخرج کسر در فرمول آن کوچکتر می‌شود. (چون حقوق صاحبان سهام حاصل کم کردن دارایی‌ها از بدهی‌ها است.)

در نهایت می‌توان این طور نتیجه گرفت که برای تحلیل بنیادین سهم‌ها در بورس نمی‌توان از یک شاخص به تنهایی استفاده کرد.

پیشنهاد ویژه: دوره جامع آموزش بورس تهران

خلاصه ای از مهم ترین نکات مربوط به شاخص ROA

• شاخص ROA از تقسیم درآمد خالص به کل دارایی‌ها به دست می‌آید.
• شاخص بازده دارایی‌ها، عملکرد مدیریتی یک شرکت را نشان می‌دهد.
• شاخص ROA عددی است که می‌توان به وسیله آن دو شرکت را از نظر سودآوری با یکدیگر مقایسه کرد.
• شاخص ROA نشان دهنده این است که به ازای هر ریال دارایی، شرکت چه میزان درآمد داشته است.
• شاخص ROA شرکت‌های بورسی در یک صنعت مشابه می‌توانند با یکدیگر مقایسه شوند.
• هر چه درصد شاخص ROA بیشتر باشد، به معنای بازدهی بیشتر دارایی‌ها یا شرکت است.
• هر چه درصد شاخص ROA کمتر باشد، به معنای بازدهی کمتر دارایی‌ها یا شرکت است.

سوالات متداول

۱- شاخص ROA چیست؟

این شاخص به معنای بازده کل دارایی ها است که از تقسیم کردن سود خالص بر میزان کل دارایی ها به دست می آید.

محاسبه بازده فروش Return On Sales

زمانیکه صحبت از فروش پبش می آید همه بازاریابی ، میزان درآمد و توزیع محصول یا ارائه خدمات می اندیشمند . اما مدیر یک سازمان به چیزهای بیشتر باید فکر نمایند. از جمله اینکه :

• آیا حاشیه سود مناسبی دارد ؟
• آیا فروش مناسبی در مقایسه با رقبای خود دارد ؟
• چگونه میشود فروش خود را افزایش دهد ؟
• چگونه میتواند میزان هزینه ها را کاهش دهد ؟

یکی از نسبت هایی که میتواند با در نظر داشتن تمام سوالات فوق به مدیرعامل یا مدیر فروش اطلاعاتی مناسبی دهد ، بازده فروش است.

بازده فروش چیست ؟

بازده فروش Return On Sales = ROS، درآمد عملیاتی کسب و کار (درآمد قبل از کسر بهره و مالیات) که به عنوان درصدی از درآمد (درآمد ناخالص) بیان می شود.

این معیاری برای اندازه گیری میزان درآمد واقعی یک کسب و کار از طریق فروش خود است. با تقسیم درآمد عملیاتی بر درآمد محاسبه می شود.

فرمول بازده فروش به شرح زیر است:

درآمد نیز در صورت سود و زیان یافت می شود. ممکن است فروش یا گردش مالی نامیده شود.

چگونه بازده فروش را محاسبه می کنید؟

صورت حساب درآمد

در مثال بالا درآمد عملیاتی 64،000 و درآمد 440،000 است.

بازده فروش = مفهوم و تعریف بازده دارایی درآمد عملیاتی / درآمد

64،000 / 440،000 = 14.55٪

بازده فروش نشان چیست ؟

بازده فروش نشان می دهد که پس از کسر هزینه فروش و هزینه های اضافی عملیاتی و استهلاک ، چه میزان از درآمد باقی مانده است.

بازده فروش توانایی یک شرکت را برای مدیریت کارآمد هزینه ها و سربار خود و مقاومت در برابر شرایط نامساعد تجاری اندازه گیری می کند.

نکات مفیدی در مورد بازده فروش

بازده فروش خالص از صنعتی به صنعت دیگر متفاوت خواهد بود ، بنابراین مهم است اعداد کسب و کار خود را با مشاغل مشابه در بازار خود مقایسه نمایید. اگر بازده فروش شما با سایر مشاغل موجود در بخش شما متفاوت باشد ، برای بررسی دلیل این امر نیاز به تحقیق دارد.

1. بازده کم فروش ممکن است نشان دهد که قیمت فروش شما بسیار پایین است یا هزینه های شما در مقایسه با رقبا بسیار زیاد است.
2. بازده بسیار بالای فروش نسبت به رقبا ممکن است نشانگر این باشد که شما هزینه های خود را کاملاً درک نکرده اید و موارد حذف شده است.

هدف این است که بازده فروش خالص را تا آنجا که ممکن است بیشتر کنید. اگر بازار اجازه دهد ، می توان با کاهش هزینه های محصول با طراحی یا بهره وری تولید ، با کاهش هزینه های اضافی یا با افزایش قیمت فروش و حجم فروش ، به این مهم دست یافت.

موارد اول باید از درآمد و درآمد عملیاتی حذف شود ، زیرا بازده فروش معیار عملکرد عملیاتی کسب و کار است.

• نرخ بازگشت سرمایه بازاریابی MROI چیست ؟
• 7 راه افزایش بهره وری فروش
• محاسبه ارزش برند
• 14 شاخص کلیدی ارزیابی عملکرد فروش Sales KPI
• هزینه حفظ مشتری در مقابل هزینه جذب مشتری جدید

مطالب سایت شامل حمایت از حق مؤلف و مترجم میباشد و هرگونه کپی برداری بدون درج لینک منبع پیگرد قانونی دارد.