مفهوم لیکویید شدن چیست؟
در صرافیهای مختلف ارز دیجیتال با استفاده از پوزیشن لانگ (Long) و شورت (Short) میتوان هم از افزایش قیمتها و هم از کاهش قیمتها کسب سود کرد. اما موضوع بسیار مهمی که وجود دارد بحث لیکویید شدن هست که میتواند باعث از دست دادن کل سرمایه معاملهگر شود. این موضوع چیزی هست که شاید اکثر افرادی که وارد این صرافیها یا این فضا میشوند به آن توجهی نمیکنند و به امید کسب سودهای نجومی، گاهاً اصل سرمایهٔ خود را از دست میدهند.
لیکویید شدن چیست؟
یک معاملهگر زمانی با لیکویید شدن مواجه میشود که سرمایه کافی برای باز نگهداشتن پوزیشن خود نداشته باشد. در این حالت آن پوزیشن از طرف صرافی بستهشده و معاملهگر اصطلاحا لیکویید (Liquidation) میشود. لیکویید شدن به عواملی مانند سرمایه و میزان لوریج (Leverage) بستگی دارد؛ بنابراین عدد مشخص و یکسانی برای تمام تریدرها و حسابها نمیتوان بیان کرد.
در بازار فیوچرز لیکویید یا بستهشدن حساب معاملاتی به معنی صفر شدن سرمایه تریدر در یک معامله است. زمانی که ضرر یک معامله بهاندازه سرمایه تریدر شود، صرافی پوزیشن را بسته و حساب را تسویه و صفر میکند. برای مثال فرض کنید یک معاملهگر پوزیشنی را با لوریج ۱۰ باز میکند. این تریدر وارد معامله فیوچرز کوین اتر میشود. اگر قیمت ETH خلاف جهت پوزیشن حرکت کند و ۱۰ درصد تغییر کند، ضرر این پوزیشن به ۱۰۰ درصد میرسد و صرافی این پوزیشن را خواهد بست.
سرمایه شما در بازار اسپات زمانی از بین میرود که قیمت داراییتان صفر شود؛ اما در معاملات مارجین و فیوچرز بهدلیل اینکه شما علاوه بر سرمایه خودتان، با استفاده از لوریج یا قرض از سرمایه بیشتری در معاملات خود استفاده میکنید، صرافیها به منظور مدیریت ریسک، از ابزار مختلفی مانند لیکوئید شدن استفاده میکنند. در صورتی که میزان زیان از مقدار سرمایه اصلی شما بیشتر شود، صرافی به صورت خودکار پوزیشن شما را خواهد بست و اصل سرمایه را بهعنوان ضرر در نظر میگیرد؛ در نتیجه سرمایه تریدر صفر خواهد شد.
چه زمانی لیکویید میشویم؟
قیمتی که باعث لیکویید شدن میشود، به نوع پوزیشن ما بستگی دارد. اگر پوزیشن خرید استقراضی یا لانگ باشد، زمانی که قیمت دارایی مورد معامله از قیمت ورودی کمتر شود، ابتدا وارد محدوده ضرر و سپس به قیمت تسویه نزدیک میشود. فرض کنید با تصور این که قیمت بیت کوین در آینده افزایش مییابد، در قیمت ۵۰ هزار دلار وارد پوزیشن Long این رمزارز شدهاید. لوریج حساب شما نیز ۵ است؛ اگر به هر دلیلی روند قیمتی BTC برگردد و نزولی شود، در صورتی که قیمت این ارز دیجیتال ۲۰ درصد افت کند (یعنی به قیمت ۴۰ هزار دلار برسد) شما لیکویید خواهید شد.
برای پوزیشن فروش استقراضی یا شورت، عکس این قضیه رخ میدهد. اگر شما در قیمت گفتهشده و با تصور افت قیمت بیت کوین وارد پوزیشن Short شوید، در صورت افزایش قیمت ۲۰ درصدی و رسیدن به ۶۰ هزار دلار، لیکویید خواهید شد.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که هرچه لوریجی که انتخاب می کنید بالاتر باشد، احتمال Liquidation شما بیشتر میشود. همچنین درصد کمتری اصطلاح لیکوئید شدن کاربر در صرافی از تغییر قیمت منجر به لیکوئید شدن حساب شما خواهد شد.
چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
هنگام استفاده از لوریج، گزینه های انگشت شماری برای کاهش احتمال لیکویید شدن وجود دارد. یکی از این گزینهها به عنوان ” stop loss” شناخته میشود.
یک stop-loss، که به عنوان «سفارش توقف» یا «سفارش توقف بازار» شناخته میشود، سفارش پیشرفتهای است که سرمایهگذار در صرافی ارز دیجیتال قرار میدهد و به صرافی دستور میدهد تا زمانی که دارایی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد.
در زمان تنظیم گزینه stop loss باید این موارد را انجام دهید:
Stop price (قیمت توقف): قیمتی که سفارش stop loss در آن نقطه انجام میشود.
Sell price (قیمت فروش): قیمتی که قصد دارید در آن نقطه یک دارایی دیجیتال خاص را با آن بفروشید.
علاوه بر این انتخاب لوریج کم نیز میتواند کمککننده باشد.
نتیجهگیری
اصطلاح لیکویید شدن به معنای فروش دارایی و نقد شدن آن است. لیکویید اجباری به این معنی است که این فروش به صورت خودکار و زمانی که شرایط خاصی برآورده میشود اتفاق بیافتد. در زمینه ارزهای دیجیتال، لیکویید اجباری زمانی اتفاق میافتد که سرمایهگذار یا معاملهگر نتواند الزامات مورد نیاز برای یک موقعیت اهرمی یا لورج را در بازارهای مارجین و فیوچرز برآورده کند.
لیکوئید شدن و راه جلوگیری از آن
لیکوئید شدن چیست و چه اهمیتی در بازار ارزهای دیجیتال دارد؟ مفهوم نقدشوندگی و نقدینگی ارزهای دیجیتال یکی از مهمترین مفاهیم مربوط به این بازار است. در بازاری که کاربر در هر لحظه ممکن است با چالشهای مختلفی روبرو شده و شرایط پیچیدهای برای وی رقم بزند، لزوم اطلاع از مفاهیم این چنینی قبل از وارد شدن به بازار اهمیت بسیار زیادی دارد. هر چند در حال حاضر وجود صرافی آنلاین ارائه دهنده خدمات خرید و فروش ارز دیجیتال، باعث شده تا کاربران خیلی راحت بتوانند به معاملات خود بپردازند؛ اما با این حال لازم است تا معامله گران و تریدرها نیز با مفاهیم مختلف بازار آشنا باشند. این آشنایی همچنین میتواند باعث انتخاب ارزهای دیجیتال بهتری برای سرمایهگذاری نیز گردد.
در این مطلب از سایت مثبت در مورد لیکویید شدن به زبان ساده سخن میگوییم. همچنین چگونگی جلوگیری از لیکویید شدن را به شما آموزش میدهیم.
معاملات مارجین چیست؟
یک تریدر با استفاده از معاملات مارجین (Margin) یا اهرمی، میتواند با گرفتن اعتبار چند برابر سرمایهی خود معامله کند. به این اعتبار اصطلاحا اهرم یا لوریج (Leverage) میگویند. بدیهی است هیچکدام از صرافیها بدون ضمانت به شما وام نمیدهد. میزان سرمایهی اولیهی شما همان وثیقه یا مارجین است.
زمانی که مارجین یک پوزیشن معاملاتی به خطر بیفتد، صرافی یا بروکر برای اینکه وارد ضرر نشود به صورت خودکار موقعیت معاملاتی شما را میبندد. در این حالت تمام سرمایهی اولیه که نقش مارجین (حاشیه) را دارد از بین خواهد رفت. به این اتفاق لیکویید شدن میگویند.
معاملات مارجین با استفاده از داراییهای شخص ثالث (بروکر یا صرافی) انجام میشوند. میزان دارایی قرض گرفته شده توسط وثیقه و اهرم تعیین میشود. اجازه دهید با یک مثال موضوع را روشن کنیم. فرض کنید 100 دلار دارایی دارید و میخواهید به اندازه 1000 دلار معامله کنید، شما در اینجا از اهرم 10 برابر استفاده میکنید. یا به عبارت دیگر اگر بخواهید وارد معاملهای به قیمت 1000 دلار و اهرم 10 شوید؛ باید 100 دلار را به عنوان وثیقه قرارد دهید.
صرافیهای ارز دیجیتال یا بروکرهای فارکس، اهرمهای متفاوتی ارائه میدهند. ممکن است میزان اهرم برای جفتارزهای مختلف، متفاوت باشد و همچنین برای نوع قراردادها. معمولا صرافیهای برای معاملات فیوچرز اهرم بالاتری نسبت به معاملات مارجین ارائه میدهند. معاملات فیوچرز در اکثر صرافیها از نوع دائمی (Perpetual) هستند. لیکوئید شدن و راه جلوگیری از آن
یک مثال برای معاملات مارجین
شما با استفاده از اهرم هم شانس کسب سود زیاد و هم ریسک از دست دادن سرمایهی خود را افزایش میدهید.
فرض کنید که ۱۰۰۰ دلار سرمایه دارید و تصمیم میگیرید از اهرم یک:ده استفاده کنید. این به آن معناست که شما از سرمایهی کارگزار استفاده میکنید و با وجود این که فقط هزار دلار دارید ،با سرمایۀ ده هزار دلاری دست به خرید و فروش میزنید.
حال اگر خرید شما موفق باشد و محصولی که خریدهاید یک دلار افزایش قیمت داشته باشد، شما ده دلار سود میکنید.
اما مشکل آنجا رخ میدهد که محصولی که خریدهاید یک دلار قیمتش کاهش پیدا کند. در این حالت نیز شما به جای یک دلار ضرر، ده دلار ضرر میکنید.
خطر اصلی آنجاست که سرمایۀ شما صفر شود. در مثال بالا فقط کافی است رمزارزی که خریدهاید صد دلار کاهش قیمت داشته باشد. چون شما از اهرم یک: ده استفاده کرده اید، ضرر شما ۱۰۰۰ دلار یعنی معادل کل سرمایهی شما میشود و کارگزار کل موجودی شما را صفر میکند و شما با موجودی صفر از معامله خارج میشوید. در این حالت صرافی به اصطلاح “مارجین کال” (Margin Call) انجام داده است. لیکوئید شدن و راه جلوگیری از آن
لیکویید شدن (Liquidation) چیست؟
در بازارهای دو طرفه علاوه بر معاملات معمول دو نوع پوزیشن معاملاتی وجود دارد: شورت (Short) و لانگ (Long). در حالت اول تریدر انتظار دارد از کاهش قیمت دارایی سود ببرد و در حالت دوم از افزایش آن.
چنانچه تحلیل معاملهگر درست باشد، او میتواند سود معامله را با استفاده از اهرم افزایش دهد. پس از بستن موقعیت معاملاتی، پول قرض گرفته شده به همراه کارمزد به صرافی بازگردانده میشود و مابقی به کاربر خواهد رسید. بهتر است با یک مثال این معاملات را شرح دهیم:
فرض کنید یک موقعیت لانگ با سرمایهی 1000 دلاری و لوریج 10 برابر باز کردهاید. مبلغ کل معامله ده برابر سرمایه اولیه یا مارجین است؛ یعنی 10,000 دلار. اگر سهم یک درصد رشد کند، سود شما معادل 100 دلار خواهد بود. حال تصمیم میگیرید موقعیت را ببندید و 100 دلار (منهای کارمزد) سود خواهید کرد. اگر معامله را بدون اهرم انجام میدادید، تنها 10 دلار نصیبتان میشد.
این روی خوش ماجرا بود. بسیاری از معاملهگران تازهکار در دام معاملات اهرمی میافتند. فرض کنید در همین معامله به هر دلیلی قیمت 10 درصد خلاف پوزیشن شما حرکت کند. ضرر شما با اهرم 10 برابر با 1000 دلار خواهد بود؛ یعنی کل سرمایهی اولیه! در این صورت شما اصطلاحا کال مارجین ( Call Margin) میشوید. یا باید حساب خود را شارژ کنید یا موقعیت معاملاتی شما به طور خودکار بسته و لیکویید خواهید شد. لیکویید شدن، انحلال پوزیشن معاملاتی به دلیل از دست رفتن مارجین است. لیکوئید شدن و راه جلوگیری از آن
روش محاسبهی قیمت لیکویید شدن
هنگام باز کردن یک پوزیشن معاملاتی اهرمی، قیمت لیکویید شدن به صورت خودکار تعیین میشود. با عبور قیمت از این مقدار، موقعیت به صورت خودکار بسته میشود. قیمت لیکویید شدن به موقعیت معاملاتی، میزان اهرم و همچنین مقدار وجوه باقیمانده در حساب بستگی دارد. نیازی به محاسبه نیست. صرافیها همه چیز را برای شما محاسبه میکنند. برای درک بهتر این مفهوم با یک مثال آن را شرح میدهیم:
فرض کنید شما با 0.01 بیتکوین، یک سفارش به اندازهی 1 بیتکوین باز میکنید؛ یعنی اهرم 100 برابر. فرض کنید به هر دلیلی قیمت در خلاف جهت پوزیشن شما حرکت کند. در این مثال با حرکت 1 درصد خلاف پوزیشن، تمام مارجین خود را از دست میدهید. به محض عبور از این قیمت حساب شما به صورت خودکار لیکویید میشود.
به خاطر داشته باشید هر چقدر میزان اهرم بالاتر باشد، با درصد کوچکتری از تغییر قیمت، لیکویید میشوید. یعنی اگر معاملهای با اهرم 50 برابر باز کنید، تنها 2 درصد نوسان در جهت مخالف باعث انحلال معامله میشود.
وقتی یک پوزیشن لانگ باز میکنید، قیمت لیکویید شدن پایینتر از قیمت ورود است. برای یک پوزیشن شورت نیز، در صورت صعود قیمت به نقطهی مشخص، لیکویید شدن رخ میدهد.
توصیه میشود از اهرم بالاتر از 10 استفاده نکنید. تازهکارها نیز بهتر است از اهرم بیشتر از 2 استفاده نکنند.
لیکویید شدن چگونه اتفاق میافتد؟
در مواردی که صرافی قادر به انحلال موقعیتها پیش از رسیدن به تراز منفی نباشد، برای پوشش زیان از روشهای زیر استفاده میکند:
- صندوق بیمه (Insurance fund): صندوقی است که توسط صرافی نگهداری میشود. این صندوق تاسیس شده تا اطمینان حاصل شود تریدرها سود خود را به طور کامل برداشت کنند و همچنین متحمل زیانهای غیرضروری نشوند.
- سیستم زیانهای اجتماعی (Socialized Losses): در این روش زیانهای موقعیتهای ورشکسته بین تمام معاملهگران سودآور تقسیم میشود.
- لیکوئید شدن با اهرمزدایی خودکار (Auto-deleveraging liquidation): با استفاده از اهرمزدایی خودکار، صرافی موقعیتهای معاملهگران را بر اساس اولویت و با توجه به میزان سود و اهرم لیکوئید میکند تا موقعیتهای دیگر را پوشش دهد.
جلوگیری از لیکوئید شدن
لیکوئید شدن در بازار ارزهای دیجیتال به طور خلاصه به معنای ضرر در قراردادهای آتی با صرافی است. در این حالت صرافی به عنوان جبران خسارت، اصل دارایی شما را نقد کرده و آن را به حساب خود منتقل میکند. انجام معاملات آتی یکی از روشهایی است که تریدرهای حرفهای برای کسب سود انتخاب میکنند. روشی که با داشتن ریسک بسیار زیاد، امکان کسب سود زیاد را هم فراهم میکند.
با این حال استفاده از اهرم قراردادهای آتی، ابزاری نیست که به تریدرهای تازه کار یا حتی حرفهای پیشنهاد شود. کوچکترین اشتباه در این کار ممکن است باعث از دست دادن رمزارزها شود و تمام سرمایه شما در صرافی را به خطر بیندازد. به علاوه، هیچ راهی برای جبران این خسارت یا مذاکره با صرافی برای لغو قرارداد وجود ندارد. لیکوئید شدن و راه جلوگیری از آن
بنابراین فقط زمانی از معاملات مارجین استفاده کنید که کاملاً به پیشبینی خود ایمان دارید. همچنین میزانی از سرمایه را وارد این معامله کنید که از دست دادن آن آسیب جدی به شما و زندگیتان وارد نخواهد کرد.
مهمترین و موثرترین راه برای جلوگیری از لیکویید شدن تعیین حد ضرر است. علاوه بر این، در میزان اهرم زیادهروی نکنید و از کراس مارجین نیز میتوانید استفاده کنید.
اهمیت لیکوئید شدن در بازار ارزهای دیجیتال
برای درک هر چه بهتر اهمیت لیکوئید شدن در ارزهای دیجیتال، شما را با یک مثال ساده از بازار بورس خودمان همراه میکنیم. در بازار بورس ایران سهمهایی مانند فولاد، فملی، وتجارت و مواردی از این دست ارزش بازار بسیار زیادی داشته و شما میتوانید حتی چند میلیارد تومان را نیز در این سهمها سرمایه گذاری کنید. برای خروج از چنین سهمهایی با این میزان سرمایه نیز با چالش خیلی زیادی روبرو نخواهید شد و میتوانید در کمتر از چند ساعت، تمام داراییهای خود را به پول نقد تبدیل کنید. اما در این بین سهمهایی مانند لکما، کدما و مواردی از این دست هم هستند که کل ارزش بازار آنها ممکن است به این اعداد و ارقام هم نرسد.
حال تصور کنید که چند میلیارد از این سهمهای کوچک را خریداری کرده باشید. حتی در سودهای بالا نیز اصلا خریداری وجود ندارد که شما بتوانید پول خود را نقد نمایید. این موضوع مهم در بازار با عنوان میزان نقدینگی شناخته میشود که در بازار رازهای دیجیتال نیز دقیقا به همین ترتیب وجود دارد. شما باید بر اساس میزان ارزش بازار و معاملات روزانه یک ارز دیجیتال، سرمایه مورد نظر برای ورود به آن را در نظر بگیرید. در غیر این صورت ممکن است در یک دام بسیار بزرگ گرفتار شده و عملا حتی نتوانید تمام دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنید. این مهم در بازار ارزهای دیجیتال با عنوان لیکوئید شدن شناخته میشود. لیکوئید شدن و راه جلوگیری از آن
صندوق بیمه چیست؟
صندوقهای بیمه از تریدرهای ورشکسته در مقابل زیانهای غیرضروری محافظت میکنند. علاوه بر این تضمین میکنند که دیگر معاملهها به سود خود خواهند رسید. هدف اصلی این صندوقها، کم کردن موارد لیکویید شدن از طریق انحلال خودکار است. با ADL یا اهرمزدایی خودکار، موقعیتها تریدرها به صورت خودکار منحل میشود. در چنین شرایطی، ممکن است پوزیشنهای مخالف با اهرم بالا نیز لیکویید شوند.
منابع این صندوق با موقعیتهای لیکویید شده تامین میشود. وقتی سفارشی با قیمت کمی متفاوت با قیمت لیکویید شدن منحل شود، تفاوت مثبت وارد صندوق میشود. این مدل فقط برای صرافیهای ارز دیجیتال نیست. صرافیهای سنتی نیز از این شیوه استفاده میکنند.
نکاتی در مورد فرایند لیکوئید شدن پوزیشن در صرافیهای ارز دیجیتال
برخی از صرافیهای مشتقات بیت کوین از لیکوئید شدن پوزیشن (position liquidation) سود زیادی کسب میکنند، اما تریدرها میتوانند با مدیریت فعال از این ضررها جلوگیری کنند. در این مطلب قصد داریم به سه نکته در مورد قراردادهای آتی بیت کوین و فرایند لیکوئید شدن پوزیشن در صرافیهای ارز دیجیتال صحبت کنیم.
اغلب اصطلاح لیکوئید شدن کاربر در صرافی تریدرها به درستی درک نمیکنند صرافیهای مشتقات بیت کوین چگونه ریسک را مدیریت میکنند، اما این توافق وجود دارد که برندگان از طرف بازنده سود کسب میکنند، با این حال این معادله به همین آسانی هم نیست.
اگر بخواهیم لیکوئید شدن را به صورت ساده تعریف کنیم باید بگوییم گاهی اوقات و به دلیل عدم شناخت درست از روند بازار ممکن است شاهد لیکوئید شدن یا مارجین شدن پوزیشنها باشیم، لیکوئید شدن به این معنی است که سرمایه تریدر در آن پوزیشن کاملا از دست رفته و به حساب صرافی منتقل شده است.
صندوقهای بیمه در ابتدا برای محافظت از پوزینشهای کاربران در دورههای پر نوسان بازار طراحی شده بودند. با این وجود برخی از صرافیها مانند بیت مکس (BitMEX) علیرغم نوسانات قیمتی قابل توجه ساعتی ۱۰ درصد یا حتی بالاتر، صندوقهای بیمه تقریباً ثابتی را عرضه میکنند.
صندوق بیمه برای حمایت از نوسانات قیمت ارز دیجیتال در صرافی بیت مکس
نمودار بالا نشان میدهد که صندوق بیمه بیت مکس (خط نارنجی از لحاظ بیت کوین) پس از لیکوئید شدن یک میلیارد دلار پوزیشن لانگ در ۱۲ مارس تقریبا آسیبی ندید.
هر زمان که یک پوزیشن به دلیل نبود حاشیه کافی لیکوئید شود، وظیفه صرافی است که این ریسک را پوشش دهد. صرافیها روشهای مختلفی برای رسیدگی به این مشکل دارند. بیشتر صرافیهای مبادله مشتقات از یک صندوق بیمه برای مدیریت این موقعیتها ایجاد میکنند.
این صندوق بیمه از سود لیکوئید شدن بهتر از قیمتهای ورشکستگی ( bankruptcy prices) سود میبرد و انگیزهای مشکوک برای مدیریت هرچه بیشتر این سفارشات ایجاد میکند. با استفاده از دستورات توقف ضرر (stop-loss) میتوان از این وضعیت به راحتی جلوگیری کرد، هرچند بیشتر معاملهگران این کار را نمیکنند.
بیایید نگاهی سریع به این موضوع بیاندازیم که بیت مکس چگونه توانست این ریسک چشمگیر ۳۳۰ میلیون دلاری را در حین لیکوئید شدن گسترده قرادادها پوشش دهد و همچنین اینکه چگونه میتواند از قربانی شدن خودداری کند.
لیکوئید شدن برای محافظت از صرافیها
با اطمینان میشود گفت، سفارشات با اهرم بالا در بازارهای پر نوسان شکست میخورند. برای مثال هر پوزیشن با اهرم ۲۰ برابری یا بالاتر باید پس از حرکت ۴/۸ درصدی به سرعت بسته شود. مشکل زمانی رخ میدهد که قیمت اصلی دارایی به شدت در مدت زمان کوتاهی یا در نتیجه خالی بودن نقدینگی بازار تغییر کند.
تنها راهی که موتور لیکوئید (liquidation engine) میتواند پوزیشن ورشکستگی مشتری را ببندد، اجرای یک دستور معکوس در بازار برای همان ابزار است.
لیکوئید شدن ۱۰ میلیون دلار پوزیشن لانگ به این معنی است که صرافی مشتقات باید همان مبلغ را در دفتر سفارشات خود بفروشد. هرگونه ضرر تحقق یافته بالاتر از حاشیه مشتری، کسری بودجه برای صرافی در پی خواهد داشت.
این موضوع باعث میشود تا صرافیهای مشتقات بیت کوین مقداری از سودی که برخی از مشتریان از این خطا کسب کردهاند را بازگردانند یا این ریسک را بپذیرند که تا بازار با نوسانات زیاد بتواند این کمبود را جبران کند.
برخی از صرافیها، صندوق بیمهی خود را به گونهای طراحی کردند که به نوعی یک ضربه گیر برای این فشارهای مالی باشد. به این صورت که سود حاصل از لیکوئید شدن قراردادها را که بهتر از قیمت ورشکستگی مشتریان است را جمعآوری میکنند.
همه صرافیهای مشتقات ارز دیجیتال با یک روش یکسان با این مشکل برخورد نمیکنند، اما روش لیکوئید شدن تدریجی که توسط چند صرافی بزرگ انجام میشود، قطعا میتواند روش درستی باشد. چرا که این یک روش پیشگیرانه است که نسبت شانس یک پوزیشن اهرمی را که از نوسانات شدید جان سالم به در برده است را افزایش میدهد.
نحوه جلوگیری از لیکوئد شدن قرارداد
اولین و مهمترین نکته این است که تریدرها هرگز نباید اجازه دهند که مکانیسم لیکوئید شدن خودکار (automatic liquidation) فعال شود. تنها راه دستیابی به این هدف فعال کردن دستی توقف ضرر (stop loss) است. بیشتر صرافیهای مشتقات یک قیمت لیکوئید شدن تخمینی را برای هر موقعیت ارائه میکنند، بنابراین فعال کردن توقف ضرر کار دشواری نخواهد بود.
قیمت لیکوئید شدن در قراردادهای آتی
در مثال بالا قیمت لیکوئید شدن قرارداد برای پوزیشن لانگ ۴٫۳۲۷ دلار است. یک تریدر باید برای جلوگیری از لیکوئید شدن، سفارش توقف فروش بالاتر از این قیمت را وارد کند و بهتر است موقعیت را به تدریج کاهش دهد تا از ورود به موقعیتهای با نوسان بالا جلوگیری کند.
البته هیچ قاعده طلایی برای سطح توقف ضرر وجود ندارد، البته معمولا از بازه ۵۰ تا ۳۰۰ دلار استفاده میشود. یک سفارش توقف ضرر برای پوزیشن لانگ، یک سفارش فروش یا شورت است و برعکس آن یک فروشنده یا پوزیشن شورت باید برای جلوگیری از ضرر یک سفارش خرید را ثبت کند.
یکی دیگر از تنظیماتی که معمولا فراموش میشود، مکانیسم ماشه (trigger) است که سه گزینه برای آن وجود دارد: آخرین قیمت (last price) که صرفاً
بر اساس سطح قرادادهای آتی تعیین میشود، قیمت شاخص (index price) که بر اساس میانگین قیمت نقطهای صرافیهای مرجع تعیین میشود و قیمت نشانه (mark price) که از ترکیب قیمت شاخص و نرخ بهره به دست میآید.
باید از گزینه قیمت آخر اجتناب کرد چرا که قراردادهای آتی ممکن است از قیمت دارایی اصلی که روی آن قرارداد آتی بسته میشود متفاوت باشد.
معامله مطمئنتر با مدیریت اندازه قرارداد
استفاده از اهرم بیش از حد در قراردادهای آتی سرمایه شما را در معرض ریسک غیرضروری قرار میدهد و برخی از صرافیها بسیار سختگیرانه لیکوئید شدن قراردادها را مدیریت میکنند. برای جلوگیری از این سناریو، معاملهگر میتواند به صورت فعال پوزیشن و سفارش توقف ضرر خود را مدیریت کند.
همه صرافیهای مشتقات ارز دیجیتال با یک روش یکسان با این لیکوئید شدن برخورد نمیکنند، بنابراین فهمیدن این فرآیند در صرافی که از آن استفاده میکنید بسیار مهم است.
صرف داشتن صندوق بیمه به معنی امنیت بیشتر برای مشتریان صرافی نیست. بلکه به نحوه مدیریت موقعیتهای پر نوسان بستگی دارد.
مفهوم لیکوئید شدن دارایی.
لیکوئید شدن یعنی یک سرمایه میتواند بدون اینکه بر ثبات قیمت کلی آن دارایی تاثیر داشته باشد، با همان قیمت اصلی به سرعت خریداری یا فروخته شود.
به گزارش ایبِنا، بسیاری از صرافیهایی که معاملات مشتقه بیت کوین را ارائه میدهد، از لیکویید شدن یا صفر شدن اکانت معاملاتی تریدرها سود بسیار زیادی به دست میآورند. اما اصطلاح لیکویید شدن به چه معناست؟
لیکویید شدن به درجهای اشاره دارد که در آن، یک دارایی میتواند بدون اینکه تاثیری بر ثبات قیمت کلی آن داشته باشد، به سرعت خریده یا فروخته شود.
در بعضی از بازارهای رمز ارز مثل بیت کوین یا اتریوم که میزان نقد شوندگی یا به اصطلاح لیکوئید بسیار بالاست، این امکان فراهم است که بتوانید دارایی یا سرمایه خودتان را با قیمت دلخواه نقد کنید و از بازار خارج شوید. زیرا این معنا را در بر دارد که این سکه دارای یک بازار پُرجنب و جوش و در عین حال باثبات است. در چنین بازاری، تریدرها میتوانند به راحتی و به سرعت به انجام معاملات با قیمتی منصفانه بپردازند.
به عبارتی دیگر، بیت کوین و اتریوم در روز بالای چندین میلیارد دلار معامله می شود و همین امر لیکوئید بودن بازار را تضمین میکند. به این معنا که رمز ارزهایی که حجم معاملات روزانه آنها محدودیت دارد، مثل “Orbs” که حجم معاملاتی آن حدود ۷۶۰ هزار دلار در روز است، یک معامله ۱۰۰ هزار دلاری میتواند تعادل بازار را به هم بریزد. در چنین حالتی بازار رمز ارز” Orbs” غیر لیکوئید است.
به تعبیر دیگر، حجم تریدینگ بازار ارزهای دیجیتالی نسبت به دیگر بازارها کمتر است. دلیل مسئله فوق هم نوپا بودن این ارزها و همچنین فناوری آنها است. به همین جهت بازارمورد اشاره از نظر لیکویید بودن بسیار کم نقص تلقی میشود. زیرا هنوز آماده جذب سفارشات بسیار بزرگی که میتواند منجر به تغییر ارزش سکهها شود، نیست و بازارهای غیر لیکویید، بسیار بیثبات هستند. زیرا در آن هر کسی میتواند با سفارشی در حجم بزرگ، قیمت ارزهای رمزنگاری شده را مختل کرده یا دستکاری کند.
در این بین کاربران معمولاً به دنبال صرافیهای لیکوئید هستند زیرا اعتبار بیشتری دارد و سرعت خرید و فروش ارز دیجیتال در آن بالااست، بر همین اساس عمق بازار یک صرافی، بالا بودن تعداد سفارشات و خرید و فروش در قیمت های مختلف و اعتبار و توانایی صرافی در تامین سریع نقدینگی مورد نیاز کاربر از جمله مواردی است که لیکوئید بودن یک صرافی را نشان میدهد.
البته نباید دور از نظر داشت که لیکوئید شدن کاربر در بازار ارزهای دیجیتال معنای متفاوتی با نقدینگی ارز در بازار دارد وبرای یک کاربر در صرافی خبر خوبی به حساب نمیآید. در واقع زمانی که یک کاربر لیکوئید میشود، همه یا بخشی ازسرمایه خودرا از داده، بنابراین اصطلاح صحیحی که باید در چنین حالتی به کار برد مارجین کال یا کال (Call) شدن است، اما چگونه میتوان از لیکوئید شدن ممانعت به عمل آورد؟
دو راه برای این امر پیشنهاد میشود:
۱- فقط زمانی باید از معاملات مارجین استفاده کرد که کاملاً به پیشبینی خود ایمان وجود دارد و بر تحلیل خود از شرایط موجود هیچ شکی وارد نمیدانید.
۲ـ میزانی از سرمایه وارد این معامله شود که از دست دادن آن آسیب جدی به شما و زندگیتان وارد نسازد.
قراردادهای آتی و معاملات مارجین بیش از آن که یک فرصت برای کسب سود کاربران باشند، فرصتی برای درآمدزایی صرافی است و افراد بسیار کمی در این معاملات موفق میشوند.
آموزش صرافی بیتمکس (Bitmex)، از صفر تا صد
نام صرافی بیت مکس یا BitMEX کوتاه شدهی صرافی خرید و فروش بیت کوین Bitcoin Mercentile Exchange است و از نظر حجم و ارزش معاملات، بزرگترین سامانه معاملات بیت کوین در جهان میباشد. شهرت این صرافی به شیوههای حرفهای ترید خود مشهور است و تمامی ابزار و امکانات ترید برای کاربران حرفهای را دارا میباشد. ترید به صورت لوریج (leveraged positions) و ترید در بازارهای مشتقه (Derivative) از جمله امکانات صرافی بیتمکس برای کاربران حرفهای خود است که شرایطی را مهیا میکند تا کاربران بتوانند حتی در مواقع سقوط قیمتها نیز کسب درآمد کنند.
آموزش کامل ترید با bitmex – ویدیو – بخش اول
بیت مکس در سال 1393 در زیر نام شرکت جهانی تریدینگ HDR و به دست چند کارمند بانک به نامهای آرتور هایس (Arthur Hayes)، ساموئل رید (Samuel Reed) و بن دلو (Ben Delo) راهاندازی شد. این صرافی در جمهوری سیشل بنیانگذاری شده و در هنگ کنگ مدیریت میشود. از زمان راهاندازی توانسته است به یکی از بهترین گزینهها برای ترید مشتقی بیت کوین تبدیل شود. امنیت بالاترین اولویت این صرافی بوده است و تاکنون هیچ گزارشی از هک شدن این صرافی وجود ندارد. با توجه به طراحی ساده و کاربر پسند وبسایت صرافی بیت مکس، نام نویسی در آن بسیار ساده است. در بیت مکس، دهها هزار تریدر از سراسر جهان به معامله ارزهای دیجیتال، بهخصوص بیت کوین میپردازند.
باید درنظر داشت که صرافی بیت مکس اجازه فعالیت به کاربران ایرانی را نمیدهد، بنابراین این صرافی به کاربران ایرانی توصیه نمی شود. فقط در صورتی که امکان انجام احراز هویت توسط شخصی در خارج از کشور را دارید، در این صرافی فعالیت کنید. جزییات این خبر را اینجا ببینید.
پشتیبانی صرافی بیت مکس
برخلاف دیگر صرافیها، بیتمکس دارای پشتیبانی 24 ساعته در 7 روز هفته است. سیستم ثبت درخواست پشتیبانی کارآمد و حرفهای نیز به بهبود پشتیبانی آن کمک شایانی کرده، معمولا یک درخواست پشتیبانی پس از یک ساعت توسط بیت مکس پاسخ داده میشود.
ترید در بیت مکس
بیت مکس بستر معاملاتی برای معامله قراردادهای آتی و قراردادهای دائمی ارزهای دیجیتال است و کاربران میتوانند در موارد زیر به خرید و فروش بپردازند:
قراردادهای آتی
قراردادهای آینده، امکان خرید و یا فروش رمزارزها در یک قیمت مشخص شده و در یک تاریخ یا ساعت خاص در آینده میباشد. کاربرد اصلی این قراردادها پوشش ریسک سفتهبازی یا همان کسب سود از بالا و پایین رفتن قیمت یک دارایی است. به عنوان مثال، اگر قیمت بیت کوین 1000 دلار باشد و شما قرارداد آتی به ارزش 1 واحد بیت کوین با تاریخ سررسید یک ماه دیگر بخرید و قیمت بیت کوین ده روز قبل از سررسید به 1500 دلار رسیده باشد، نیاز نیست برای کسب سود تا موعد سررسید صبر کنید، بلکه خیلی راحت میتوانید همان لحظه قرارداد خود را با قیمت بالاتر از قیمت خرید مثلا 1450 دلار به فرد دیگری بفروشید.
قراردادهای دائمی
این نوع قرارداد مشابه معاملات معمولی است که در اکثر صرافیها انجام میشود. قرارداد های دائم امکان خرید و فروش مانند قراردادهای آتی را دارد و تنها تفاوت آن این است که زمان پیشبینی شدهی شما، تاریخ انقضا نداشته و تا زمان انجام معامله و یا هر زمانی که بخواهید این قراردادها معتبر است.
ابزار اهرم یا Leverage در صرافی بیت مکس
لِوریج ابزاری در بسترهای معاملاتی است که به معاملهگر اجازه میدهد با چند برابر سرمایه اولیه خود معامله کند. استفاده از اهرم، مشابه وضعیتی است که تریدرها میتوانند از صرافی سرمایه قرض بگیرند تا بتوانند طی معامله، سود خود را افزایش دهند.
در صرافی بیتمکس برای معاملات بیت کوین میتوان تا رقم 100 از اهرم استفاده کرد. یعنی اگر 100 دلار سرمایه داشته باشید و از لوریج 100 استفاده کنید، مانند این است که سرمایهتان برای معامله به اندازه 10000 دلار میباشد. بنابراین اگر به شکل معمولی با 100 دلار معامله کنید و سود شما مثلاً 20 دلار باشد، با استفاده از لوریج 100 سود شما 2000 دلار خواهد بود.
رمزارز | لوریج |
بیت کوین (BTC) | 100 |
بیت کوین کش (BCH) | 20 |
اتریوم (ETH) | 50 |
لایت کوین (LTC) | 33.3 |
کاردانو (ADA) | 20 |
ترون (TRX) | 20 |
ایاس (EOS) | 20 |
ریپل (XRP) | 20 |
میزان لوریج برای رمزارزهای مختلف در صرافی بیت مکس
باید بدانید که صرافیها محض رضای خدا این کار را انجام نمیدهند. هنگامی که شما ابزار لوریج را فعال میکنید، مقداری از سرمایه شما را که به آن وجه تضمین یا margin میگویند، به عنوان گرو پیش خود نگاه میدارد. اگر بازار برخلاف پیشبینی شما عمل کند و ضرر شما برابر با وجه تضمین شود، صرافی برای جبران خسارت، سرمایه اولیه را برمیدارد و تمام دارایی شما از دست میرود که به آن لیکوئید شدن میگویند. البته سود اصلی صرافی با قرار دادن ابزار لوریج یا اهرم، مقدار کارمزدی است که با وجود تعداد بالای معاملات بدست میآورد.
لیکوئید شدن چیست؟
معنای واژه Liquidation از بین رفتن است. لیکوئید زمانی اتفاق میافتد که قیمت یک دارایی به سطح لیکوئید برسد و تمام سرمایه اولیهای که معاملهگر اختصاص داده است، از بین میرود. وقتی از اهرم استفاده میکنید، باید به یاد داشته باشید که امکان لیکوئید شدن هم وجود دارد.
هر چقدر میزان لوریج بالاتر باشد، ریسک از بین رفتن تمام سرمایه بالاتر میرود. مثلا اگر 1000 دلار داشته باشید و با اهرم 10 در قیمت 10000 دلار بیت کوین بخرید، درصورتی که قیمت بیت کوین بر خلاف پیشبینی شما کاهش یابد و به زیر 9000 دلار برسد، تمام سرمایه اولیه خود را از دست میدهید.
میتوان گفت استفاده از اهرم به هیچ وجه برای افراد مبتدی صحیح نیست و فقط کافیست سری به اخبار لیکوئید شدن میلیونها دلار پول مشتریان صرافی بیت مکس بزنید تا متوجه شوید که هر روز تعداد زیادی داراییهای خود را از دست میدهند و از طرفی عدهای هم به راحتی به سودهای چند هزار دلاری میرسند. بنابراین قبل از شروع معامله، به خوبی باید با اصول معاملهگری و تحلیل آشنا باشید. اگر هنوز سابقه فعالیت در صرافیهای معمولی مانند بایننس را ندارید، درباره انجام معاملات در صرافی بیت مکس تجدید نظر کنید. البته میتوانید در بخش آزمایشی صرافی بیت مکس به آدرس testnet.bitmex.com تمرین کنید. این بخش از سایت در واقع کپی برابر اصل بخش اصلی سایت است و تنها تفاوت آن با بخش اصلی این است که شما داراییتان را از دست نخواهید داد. در واقع سامانه تست نت صرافی بیت مکس، جایی است برای آشنا شدن با بیت مکس، پیش از آنکه سرمایهتان را ببازید. در این بخش پس از ساخت حساب، به شما مقداری سرمایه آزمایشی و مجازی برای انجام معامله داده میشود تا بتوانید بدون به خطر انداختن پول واقعی، امکانات بیتمکس را امتحان کنید و با آزمون و خطا و انجام معاملات آزمایشی، به تسلط کافی دست پیداکنید.
اگر در زمینهی رمزارزها تازه وارد هستید، بهتر است با صرافیهای ساده آغاز کنید، پیشنهاد ما صرافیهایی هستند که مبادلات نقدی به رمزارز را انجام میدهند.
خطر مسدود شدن حساب کاربران ایرانی به دلیل تحریمها
طبق قوانین بیت مکس در زمان نگارش مقاله کاربران ساکن ایران و آمریکا، کانادا، کوبا، سوریه، کرهی شمالی و سودان حق ثبتنام و فعالیت در این صرافی را ندارند و در صورت شناسایی این افراد، حسابشان مسدود خواهد شد. البته برخی از کاربران ایرانی بعد از مسدودشدن حساب، از طریق پیام به پشتیبانی و با احراز هویت توانستهاند سرمایه خود را از صرافی بیت مکس خارج کنند، اما دشواریهای فراوانی دارد. بنابراین به تریدرهای ایرانی حرفهای در بیت مکس توصیه میشود که در هنگام ثبتنام و فعالیت در صرافی بیت مکس از نرمافزارهایی که آیپی را تغییر میدهند، استفاده کنند و دقت کنند که همواره از طریق آی پی یک کشور ثابت وارد بیت مکس شوند.
به طور مثال اگر با آیپی کشور ایتالیا ثبتنام کردید، همیشه با آیپی ایتالیا به صرافی وارد شوید و از تغییر کشور اجتناب کنید. به جز ایران، از آیپی کشور آمریکا، کانادا، کوبا، سوریه، کرهی شمالی و سودان هم استفاده نکنید، چون به دلیل قوانین داخلی کاربران ایالات متحده و کانادا نمیتوانند در بیت مکس ثبتنام کنند و کاربران سایر کشورهای نامبرده شده به دلیل تحریمها اجازه فعالیت در صرافی بیت مکس را ندارند.
به منظور ثابت ماندن آی پی میتوانید از سرور مجازی یا VPS استفاده کنید که ابزاری است که معاملهگران حرفهای از آن استفاده میکنند. البته همواره احتمال شناسایی آی پی شما و مسدود یا محدود شدن حساب کاربری شما وجود دارد.
ثبت نام در بیت مکس
برای ثبتنام در صرافی بیت مکس فقط کافی است به وبسایت Bitmex و سپس به بخش Register مراجعه کنید.
در صفحه ثبتنام بیت مکس یک ایمیل معتبر وارد کنید، چون برای شما لینک تأیید ایمیل ارسال خواهد شد. همچنین سعی کنید که یک کلمه عبور امن برای خود انتخاب کنید.
در بخش کشور، حتما کشوری به جز ایران و سایر کشورهای غیرمجاز را انتخاب کنید. همانطور که پیشتر گفته شد، بهتر است کشوری را انتخاب کنید که همیشه با آیپی آن وارد میشوید. سپس نام و نام خانوادگی خود را به انگلیسی وارد کرده و پس از زدن تیک پذیرش قوانین، روی دکمه Register بزنید.
چند لحظه بعد یک ایمیل تأیید دریافت میکنید که با زدن بر روی لینک داخل آن، حساب شما در بیت مکس فعال میشود.
شارژ حساب و افزایش موجودی در بیت مکس
پس از ساخت حساب در بیت مکس، برای شروع معامله لازم است موجودی حساب خود را افزایش دهید. در اصطلاح لیکوئید شدن کاربر در صرافی بیت مکس شارژ حساب فقط با بیت کوین امکانپذیر است. بنابراین باید از طریق صرافیهای داخلی ابتدا بیت کوین بخرید.
برای شارژ حساب فقط کافیست از پنل کاربری خود در سایت بیتمکس به بخش Account بروید و با زدن بر روی دکمه Deposit آدرس بیت کوین مربوط به حساب خودتان را مشاهده کنید. با ارسال بیت کوین به آدرسی که به شما نمایش داده میشود و پس از تأیید تراکنش، موجودی حسابتان افزایش مییابد. این کار زمانی که انتقال بیت کوین شما 1 کانفرم بگیرد، انجام میشود.
در صرافی بیت مکس علامت بیت کوین، XBT یعنی علامت رسمی ارز بیت کوین در سازمان بینالمللی استانداردسازی است.
همچنین میتوانید با ورود به بخش Withdraw موجودی خود را برداشت نمایید و موجودی و سود حسابتان را مشاهده کنید. در این قسمت برخی از موارد مهم در بخش account که قبل از هرگونه معامله باید با آن آشنا شوید را معرفی میکنیم:
Wallet Balance: موجودی یا دارایی فعلی والت شما.
Unrealized PNL: سود و زیان لحظهای شما از سفارشهای باز.
Margin Balance: همهی دارایی شما با احتساب سود و زیانها و واریز و برداشتها.
Position Margin: میزان آغازین همهی قراردادهای شما تقسیم بر لوریج انتخاب شده.
Order Margin: میزان بالا و پایینیهای سفارشهای باز شما.
Available Balance: میزان دارایی شما برای ایجاد سفارشهای جدید.
انجام معامله در بیت مکس
طبق تصویر بالا برای انجام معامله در بیت مکس، باید وارد سربرگ Trade شوید (شماره 1) و پس از انتخاب ارز دیجیتال مورد نظر (شماره2) آماده ثبت سفارش (شماره 3) و باز کردن موقعیت جدید شوید.
در صرافی بیت مکس میتوان دو نوع معامله کرد.
لانگ یا پوزیشن خرید: از این پوزیشن جهت سود بردن در مواقع افزایش قیمت استفاده میشود.
شورت یا پوزیشن فروش: این پوزیشن به منظور سود بردن در مواقعی که انتظار کاهش قیمت میرود، استفاده میشود.
این به این معنی است که، زمانی که معتقد هستید قیمت بیت کوین افزایش پیدا میکند، اصطلاحاً باید وارد موقعیت پوزیشن لانگ شوید و زمانی که معتقد هستید قیمت بیت کوین سقوط میکند، باید وارد پوزیشن شورت شوید. اکنون حالتهای مختلف معامله در صرافی بیت مکس را بررسی میکنیم.
انجام معامله لیمیت در صرافی بیت مکس
به عنوان مثال، اگر بخواهیم تعیین کنیم که در قیمت خاصی (مثلاً 9000) وارد پوزیشن لانگ شویم، میتوانیم از سربرگ Limit اقدام کنیم و Limit Price را روی 9000 بگذاریم.
انجام معامله در قیمت فعلی بازار در صرافی بیت مکس
به عنوان مثال، اگر بخواهیم بلافاصله وارد پوزیشن لانگ شویم، میتوانیم از سربرگ Market اقدام کنیم. در این سربرگ دیگر نیاز به وارد کردن قیمت نیست و خود بیتمکس به صورت پیشفرض بهترین قیمت بازار را برای معامله در نظر میگیرد، البته میتوانید این قیمت را تغییر دهید.
انجام معامله استاپ در صرافی بیت مکس
اگر بخواهیم زمانی که قیمت بیت کوین به بالای 10500 رسید، سفارشی برای ما ثبت شود، میتوانیم به سربرگ Stop Market مراجعه و در قسمت Stop عدد 10500 را وارد کنیم.
انجام معامله در صرافی بیت مکس با مقداری که قصد خرید داریم
فرض کنید اگر بخواهیم با 10000 دلار پوزیشن باز کنیم، باید عدد 10000 را در قسمت Quantity وارد کنیم. این مانند این است که بخواهیم به اندازه 10000 دلار بیت کوین بخریم.
انجام معامله با قید ارزش سفارش (Order Value)
این ابزار نشاندهنده تمام سرمایهای است که با آن معامله را انجام میدهید. این نرخ بر حسب بیت کوین است. مثلاً حالتی را در نظر بگیرید که سرمایه اولیه شما 0.2 بیت کوین است اما با لوریج ارزش کل سرمایه را به 1 بیت کوین میرسانید.
ماشین حساب بیت مکس
بیتمکس دارای یک ماشین حساب دقیق برای محاسبه سود (1)، قیمت هدف (2) (برای خروج از پوزیشن) و قیمت لیکوئید شدن (3) است.
پیشنهاد میشود که قبل از باز کردن یک پوزیشن، با استفاده از ماشین حساب، سود و زیان احتمالی خود را محاسبه کنید.
نتیجه گیری
با توجه با مطالب بیان شده میتوان این مزایا و معایب را برای صرافی بیت مکس نام برد.
مزایای صرافی بیت مکس
- طراحی ظاهری کاربر پسند
- نامنویسی سریع و ساده
- نقدینگی بالا
- لوریج بیش از صد برابر در موقعیتهای قطعی
- ابزارهای حرفهای ترید
- پوزیشنهای مختلف مبادله
- پشتیبانی مناسب و سریع
معایب صرافی بیت مکس
- محاسبات کارمزدی پیچیده
- نبود پشتیبانی از پول نقد
- ریسک بالا
- گزینهای بد برای تازهکاران
- تعداد کم رمزارزهای پشتیبانی شده
- شارژ حساب فقط با بیت کوین
- مسدود شدن حساب کاربران ایرانی
با توجه به نکات گفته شده، چنانچه شما یک کاربر حرفهای هستید، میتوانید با رعایت احتیاط، با این صرافی معتبر کار کنید ولی چنانچه در ترید تازه وارد هستید، صرافیهای سادهتر را برای شروع به کار انتخاب نمایید.
دیدگاه شما