فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه

مشاهده می کنید که خالص درآمد تجمعی تنزیل شده در سال هفتم برابر 4391.33 و در سال هشتم برابر 5039.69 است. بنابراین مدت بازگشت سرمایه اولیه یعنی 5000 بین سال هفتم و هشتم جبران می شود. برای محاسبه دقیق این زمان می توان از درون یابی خطی کمک گرفت.

محاسبه دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده

هنگامی که وارد یک پروژه سرمایه گذاری می‌شوید، نخست دوست دارید بدانید که اصل سرمایه شما چه زمانی به شما بازمی‌گردد. به این مدت زمان اصطلاحاً دوره بازگشت سرمایه گفته می‌شود. اما نکته بسیار مهم این است که ارزش پولی که در آینده به شما بر می‌گردد با ارزش فعلی پول مساوی نیست. برای رسیدن به اعداد و ارقامی که بیانگر ارزش مساوی پول در تاریخ‌های مختلف باشند، «دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده» تعریف شده است که در این مقاله به تعریف و نحوه محاسبه آن می‌پردازیم.

دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده

فرض کنیم شما الان ۱۰۰ میلیون تومان در پروژه‌ای سرمایه گذاری می‌کنید و این پول پس از ۲ سال به شما بازمی‌گردد. ممکن است این «دوره بازگشت سرمایه بسیار کوتاه» (۲ سال) شما را خوشحال کند و فکر کنید که وارد سرمایه گذاری پرمنفعتی شده‌اید، اما ارزش ۱۰۰ میلیون تومانی که الان پرداخت می‌کنید با ارزش ۱۰۰ میلیون تومانی که ۲ سال آینده دریافت می‌کنید یکی نیست. مثلاً شما الان با ۱۰۰ میلیون تومان می‌توانید یک دستگاه خودرو پراید صفر خرید کنید ولی ۲ سال آینده، ۱۰۰ میلیون تنها بخش کمی از پول خرید همین خودرو صفر را تأمین خواهد کرد.

این اتفاق به خاطر اثر تورم بر ارزش پول رخ داده است. در واقع برای اینکه بتوانید محاسبات سود و منفعت درستی داشته باشید، باید اثر تورم را نیز در محاسبات خود وارد کنید. برای این کار معمولاً نرخ تورم سال‌های آتی را با توجه به نرخ تورم سال‌های قبل، به صورت فرضی در نظر می‌گیرند. مثلاً ۳۰ درصد سالانه. سپس نرخ تنزیل را با همین نرخ (۳۰ درصد) محاسبه می‌کنند. با فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه این روش، نرخ تورم در محاسبات شما وارد شده و سود و زیانی که از این روش محاسبه می‌شود، سود و زیان واقعی است.

تفاوت دوره بازگشت سرمایه و دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده

الان می‌دانیم تفاوت دوره بازگشت سرمایه و دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده این است که «ارزش زمانی پول» در «دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده» در نظر گرفته شده است. ازاین‌رو دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده بیشتر از دوره بازگشت سرمایه خواهد بود. پس در مثال بالا دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده بیش از ۲ سال خواهد بود. هرچه نرخ تنزیل کوچک‌تر باشد، مقدار دوره بازگشت سرمایه و دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده به همدیگر نزدیک‌تر می‌شوند تا جایی که با در نظر گرفتن نرخ تنزیل صفر، این دو عدد کاملاً مساوی همدیگر می‌شوند.

معمولاً در مواردی که نرخ تنزیل زیر یک درصد باشد، از وارد کردن آن در محاسبات خودداری می‌کنند. اما به خصوص در کشورهایی مانند ایران که نرخ سود بانکی بالای ۲۰ درصد و فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه نرخ تورم بالای ۳۰ درصد است، حتماً باید نرخ تنزیل در محاسبات وارد شده و همه جا از «دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده» به جای «دوره بازگشت سرمایه» استفاده شود.

چه اطلاعاتی برای محاسبه دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده نیاز است؟

برای محاسبه دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده، داشتن اطلاعات سه آیتم زیر ضروری است:

الف- میزان سرمایه گذاری: میزان سرمایه گذاری بیانگر میزان پولی است که نیاز است الان در پروژه وارد کنید. فرض کنید شما الان در یک پروژه سرمایه گذاری به ارزش یک میلیارد تومان وارد می‌شوید. میزان سرمایه گذاری شما مساوی یک میلیارد تومان خواهد بود.

ب: جریان نقدی هر سال: جریان نقدی هر سال بیانگر میزان پولی است که سالانه از این سرمایه گذاری به شما بازمی گردد. فرض کنیم در این پروژه سالانه ۴۰۰ میلیون تومان به شما بازگردد. پس جریان نقدی سالانه این پروژه سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

پ: نرخ تنزیل: نرخ تنزیل بیانگر میزان کاهش سالانه ارزش پول است. نرخ تنزیل را می‌توان مساوی سود بانکی یا مساوی تورم یا عددی دلخواه با توجه به نرخ سود بانکی و نرخ تورم در نظر گرفت. در این مثال با توجه به نرخ تورم حدود ۵۰ درصد سال ۱۳۹۹ و نرخ سود بانکی حدود ۲۰ درصد، نرخ تنزیل را ۳۵ در نظر می‌گیریم.

محاسبه دوره بازگشت سرمایه

فرمول محاسبه دوره بازگشت سرمایه به شرح زیر است:

جریان نقدی هرسال/سرمایه گذاری اولیه =دوره بازگشت سرمایه

با جاگذاری اعداد مثال بالا داریم:

از تقسیم یک میلیارد به ۴۰۰ میلیون، به عدد ۲/۵ می‌رسیم. یعنی دوره بازگشت سرمایه دو و نیم سال است.

همچنان که می‌بینید، برای محاسبه دوره بازگشت سالانه نیازی به دانستن نرخ تنزیل نیست.

محاسبه دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده

فرمول محاسبه دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده به شرح زیر است:

که در این فرمول هریک از عبارات به شرح زیر هستند:

DPP: دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده

Ln: لگاریتم نپرین

O1: میزان سرمایه گذاری اولیه

CF: میزان بازگشت سرمایه سالانه

با جاگذاری میزان سرمایه گذاری یک میلیارد تومان، جریان نقدی ۴۰۰ میلیون تومان و نرخ تنزیل ۳۵، دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده ۷ به دست می‌آید.

سخن آخر

همچنان که مشاهده شد در مثال بالا، دوره بازگشت سرمایه ۲/۵ سال و دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده ۷ سال به دست آمد. این نشان می‌دهد که در نظر نگرفتن نرخ تنزیل چقدر می‌تواند محاسبات ما را به بیراهه ببرد. درواقع اگر فرد سرمایه گذار با دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده آشنا نباشد، ممکن است با این تصور که پس از ۲/۵ فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه سال اصل سرمایه‌اش بازمی‌گردد وارد این پروژه سرمایه گذاری شود، درصورتی‌که برای برگشت پولی به میزان ارزش اولیه سرمایه گذاری این فرد، نیازمند گذشت ۷ سال زمان هستیم.

پیشنهاد می‌شود قبل از تصمیم گیری برای ورود به هر پروژه سرمایه گذاری از مشاوران حرفه‌ای بخواهید تا در کنار اعداد و ارقام سود و زیان پروژه، حتماً دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده را نیز محاسبه و به شما ارائه کنند. این کار در تصمیم گیری ورود یا عدم ورود شما به آن پروژه سرمایه گذاری بسیار کمک می‌کند.

محاسبه دوره بازگشت سرمایه در طرح توجیهی(Payback Period)

دوره بازگشت سرمایه زمان لازم برای جبران هزینه های سرمایه گذاری با جریان نقدی ورودی است.

به عبارت دیگر دوره بازگشت سرمایه تعداد سال های لازم برای دریافت هزینه سرمایه گذاری است. برای مثال، اگر پنج سال برای جبران هزینه سرمایه گذاری طول بکشد، دوره بازگشت سرمایه پنج سال است.

مطلوبیت سرمایه گذاری مستقیما به دوره بازگشت سرمایه آن مربوط می شود. دوره های کوتاهتر به معنای سرمایه گذاری های جذابتر است.
به عنوان مثال، یک سرمایه گذاری 2000 دلاری در ابتدای سال اول که 1500 دلار پس از سال اول و 500 دلار در پایان سال دوم به دست می آورد، یک دوره بازپرداخت دو ساله است.
فرمول محاسبه دوره بازگشت سرمایه

جریان نقدی هرسال/سرمایه گذاری اولیه =دوره بازگشت سرمایه

مساله ای که در مورد محاسبه دوره بازگشت سرمایه وجود دارد این است که بر خلاف سایر شاخص های مالی مانند ارزش فعلی خالص (NPV)، نرخ بازده داخلی (IRR) و جریان نقدی تنزیل شده، ارزش زمانی پول نادیده گرفته می شود.

این محدودیت با تعریف دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده ( Discounted Payback Period) بر طرف شده است.

دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده (DPP)، مدت زمان لازم برای جبران هزینه های سرمایه گذاری بر اساس ارزش فعلی خالص (NPV) جریان نقدی است.

بر خلاف دوره بازگشت سرمایه ، DPP نشان دهنده مقدار زمان لازم برای بازگشت هزینه های سرمایه گذاری در یک پروژه است که بر اساس جریان های نقدی تنزیل شده محاسبه می شود.

دوره بازگشت سرمایه تنزیل شده معمولا بیشتر از دوره بازگشت سرمایه عادی است.

تهیه شده در موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق
کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد.

دوره بازگشت سرمایه و نحوه محاسبه آن

یکی از روش های تقریبی برای تصمیم گیری و ارزیابی پروژه های اقتصادی، دوره بازگشت سرمایه (PB) است.

دوره بازگشت سرمایه:

دوره بازگشت سرمایه (Pay Back Period) زمانی است که طی آن سرمایه گذاری اولیه طرح با خالص درآمدهای طرح جبران می شود. در تحلیل هر چه این زمان کوتاه تر باشد، بهتر است چرا که اطمینان ما به آینده دورتر، کمتر از آینده نزدیک تر است. بنابراین هر چه مدت بازگشت سرمایه کمتر باشد، ریسک سرمایه گذاری نیز کمتر خواهد بود.

همچنین بعضی از طرح ها دارای عمر مشخصی هستند مثلا در طرح های کشاورزی عمر طرح ها معمولا کمتر از پنج سال است و اگر مدت بازگشت سرمایه طرح کشاورزی بیش از پنج سال باشد، آن را اجرا نمی کنند. برای اقتصادی بودن پروژه در روش PB، زمان مدت بازگشت سرمایه باید کمتر از زمان مورد انتظار بازگشت سرمایه (MAPP) باشد.

مثلا اگر انتظار داریم که یک رایانه پنج سال عمر کند، زمان بازگشت سرمایه اولیه آن باید کمتر از پنج سال باشد. بدیهی است که در مقایشه پروژه ها، پروژه با کمترین مدت بازگشت سرمایه انتخاب می گردد.

محاسبه PB به دو روش تجمعی ساده و تجمعی تنزیلی انجام می شود:

روش اول، روش تجمعی ساده (ایستا):

در این روش خالص درآمد های پروژه را به صورت تجمعی با هم جمع کرده و سپس مشخص می کنیم که سرمایه اولیه در چه سالی با خالص درآمدهای تجمعی برابر شده است. روش تجمعی روشی قابل اعتماد برای تصمیم گیری و مقایسه پروژه ها نیست زیرا ارزش زمانی پول، ریسک، تورم، ارزش اسقاط و غیره در این روش نادیده گرفته می شوند و ملاک محاسبه مدت بازگشت سرمایه، تنها ارزش اسمی پول است و چه بسا تجزیه و تحلیل بر اساس آن نتایج اشتباهی را به ارزیابان بدهد. جهت یادگیری نحوه محاسبه مدت بازگشت سرمایه به روش تجمعی ساده، با حل مثال زیر همراه ما باشید.

دوره بازگشت سرمایه

فرض کنید هزینه اولیه یک سرمایه گذاری 5000 واحد پولی، درآمد سال اول تا سوم به ترتیب 200، 300، 1000 و از سال چهارم تا هشتم 1200 واحد پولی است. اگر عمر مفید طرح 8 سال و مدت مورد انتظار بازگشت سرمایه (MAPP) سرمایه گذار 7 سال باشد، آیا شما این سرمایه گذاری را به او توصیه می کنید؟ (نرخ تنزیل= %8).

برای حل این سوال با استفاده از جدول ابتدا مراحل زیر را انجام دهید.

1. یک جدول چهار ستونی رسم کنید.
2. در ستون اول زمان از سال صفر تا سال هشتم به ترتیب بنویسید.
3. در ستون دوم هزینه های هر سال را مقابل سال آن بنویسید.
4. در ستون سوم خالص درآمد های (هزینه- درآمد) هر سال را مقابل فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه آن بنویسید.
5. در ستون چهارم خالص درآمد ها را به صورت تجمعی جمع کنید و بنویسید.
6. اکنون با توجه به ستون چهارم مشخص کنید که خالص درآمد های تجمعی در چه سالی با مقدار سرمایه گذاری اولیه طرح برابر می شود.

مشاهده می کنید که در ستون آخر، خالص درآمد های تجمعی در سال پنجم برابر 3900 و در سال ششم برابر 5100 است، بنابراین سرمایه اولیه یعنی 5000 در زمانی بین سال پنجم و ششم جبران می فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه شود. زمان دقیق را می توان با کمک درون یابی خطی به صورت زیر محاسبه کرد:

چون که سال 12 ماه دارد، 0.916 را در 12 ضرب می کنیم: (ماه 11 = 916 . 0 × 12).

پس زمان بازگشت سرمایه در این روش 5 سال و 11 ماه، یعنی تقریبا 6 سال است و چون کمتر از زمان مورد انتظار سرمایه گذار است، این سرمایه گذاری توصیه می شود (MAPP > 6).

روش دوم، روش تجمعی تنزیلی (پویا):

برای محاسبه مدت بازگشت سرمایه بهتر است که از این روش استفاده کنید زیرا نقاط ضعف روش تجمعی ساده را بر طرف می کند. در این روش ارزش زمانی پول، نرخ تورم، ریسک و غیره و در یک کلام نرخ تنزیل در نظر گرفته می شود. برای محاسبه PB با استفاده از جدول مراحل زیر را انجام دهید: یک جدول پنج ستونی رسم کنید.

1. در ستون اول مربوط به زمان است و سال های عمر پروژه را به ترتیب بنویسید.
2. در ستون دوم سرمایه گذاری اولیه در سال صفر بنویسید.
3. در ستون سوم خالص درآمد های پروژه (هزینه – درآمد) را بنویسید.
4. در ستون چهارم با استفاده از نرخ تنزیل، خالص درآمد ها را تنزیل کنید.
5. در ستون پنجم خالص درآمد های تنزیل شده را به صورت تجمعی جمع بزنید.
6. در ستون پنجم دنبال دوره ای بگردید که در آن درآمد های تجمعی، سرمایه اولیه را جبران کرده باشند.

قبل از شروع محاسبه PB لازم است که با نحوه تنزیل کردن آشنایی داشته باشید. تنزیل کردن در واقع تبدیل ارزش جریان نقدی آینده با استفاده از نرخ تنزیل به ارزش زمان فعلی است. شما می توانید این کار را با استفاده از فاکتور های استاندارد (P/F , i , n) جهت تبدیل ارزش آینده (F) به ارزش زمان کنونی (P) انجام دهید.

مقدار این فاکتور ها به صورت آماده در جداولی وجود دارد و شما می توانید به راحتی مقدار مورد نظر خود را استخراج کنید. مثلا اگر بخواهیم 200 واحد پولی در انتهای سال اول با نرخ تنزیل 8 درصد به ارزش زمان کنونی تبدیل کنیم به صورت زیر عمل می کنیم:

یعنی ارزش 200 واحد پول در یک سال آینده، اکنون فقط معادل 185.18 واحد پول ارزش دارد. حال که با مفهوم تنزیل آشنا شدید، می توانیم مثال قبل را به روش تجمعی تنزیلی حل کنیم.

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله نرخ بهره را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

مشاهده می کنید که خالص درآمد تجمعی تنزیل شده در سال هفتم برابر 4391.33 و در سال هشتم برابر 5039.69 است. بنابراین مدت بازگشت سرمایه اولیه یعنی 5000 بین سال هفتم و هشتم جبران می شود. برای محاسبه دقیق این زمان می فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه توان از درون یابی خطی کمک گرفت.

با توجه به اینکه سال 12 ماه دارد، 0.94 را در 12 ضرب می کنیم تا ماه آن هم مشخص شود. (ماه 11.26 = 0.94 × 12).

یعنی مدت بازگشت سرمایه 7 سال و 11 ماه و به صورت تقریبی 8 سال است. از آنجا که این زمان بیشتر از زمان مورد انتظار سرمایه گذار (MAPP=7) است، این سرمایه گذاری توصیه نمی شود.

مشاهده کردید که سرمایه گذاری در این فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه پروژه با روش تجمعی ساده توجیه می شد اما با روش تجمعی تنزیلی توجیه نمی شود.

البته همان طورکه قبلا گفتیم روش تجمعی ساده غیر قابل اعتماد و روش تجمعی تنزیلی قابل اعتماد است. اگر چه هر دوی این روش ها معایبی دارند:

1- تنها نقدینگی پروژه را نشان می دهند و هیچ اطلاعاتی از سودآوری پروژه ارائه نمی کنند.

2- ادامه فرآیند مالی بعد از مدت بازگشت سرمایه را نادیده می گیرند مثلا ممکن است مدت بازگشت سرمایه طرحی یک سال باشد که عالی به نظر می رسد و سرمایه شما بعد از یک سال جبران شود اما طرح بعد از آن هیچ درآمدی نداشته باشد و شما بعد از یک سال سرمایه گذاری، تنها اصل پول خود را بدون هیچ سودی دریافت کنید.

بدیهی است که هیچ کس حاضر به انجام چنین سرمایه گذاریی نیست. بنابراین برای ارزیابی پروژه ها لازم است که علاوه بر محاسبه مدت بازگشت سرمایه، روش های دیگری مانند خالص ارزش کنونی، نقطه سر به فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه سر و غیره انجام شود.

نگارش: زینب نقی زاده

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله پنج نیروی رقابتی پورتر را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

دوره بازگشت سرمایه چیست؛ نحوه محاسبه و روش استفاده از آن

این امر کاملا واضح است که کسب‌وکارها برای پیشرفت نیاز به سرمایه‌گذاری دارند. اما از کجا متوجه شویم که کدام سرمایه‌گذاری‌ها ارزشمند هستند؟ راه‌هایی وجود دارند که نرخ بازگشت سرمایه (ROI) را محاسبه می‌کنند (مثلا ارزش کنونی خالص، نرخ داخلی بازگشت سرمایه و سربه‌سر شدن) ولی ساده‌ترین راه، دوره‌ بازگشت سرمایه است.

در ادامه‌ی این مقاله مصاحبه‌ی جو نایت (Joe Knight)، نویسنده‌ی بخش ابزارهای HBR و مؤسس و مالک وبسایت business-literacy.com، را مطالعه می‌کنید. در این مصاحبه او به ما یاد خواهد داد که چطور این روش خاص ROI را درک کنیم و از آن بهره ببریم.

دوره بازگشت سرمایه چیست؟

یکی از معمول‌ترین روش‌های ROI، بازگشت سرمایه است. از این روش برای مشخص کردن بازگشتی که از یک سرمایه‌گذاری به‌دست می‌آوریم استفاده می‌شود. احتمالا قبلا شنیده‌اید که مردم می‌پرسند «چقدر طول می‌کشه که پول‌مون رو پس بگیریم؟» این روش دقیقا همین مسئله را روشن می‌کند: «زمانی که طول می‌کشد تا پول نقدی که وارد پروژه شده است به‌اندازه‌ی سرمایه‌گذاری اولیه برسد.»

دوره بازگشت سرمایه هر چقدر کمتر باشد، بهتر است. البته این زمان باید کوتاه‌تر از زمان اجرای پروژه باشد در غیر این صورت دلیلی برای سرمایه‌گذاری وجود ندارد. اگر زمان بازگشت سرمایه‌گذاری طولانی باشد، سرمایه‌گذاری شما احتمالا خیلی ارزشمند نخواهد بود.

از مزایای این روش فهم آسان‌تر به علت محاسبه‌ی نسبتا ساده‌ی آن است.

چطور این زمان را محاسبه کنیم؟

روش کار این است: مقدار اولیه‌ی سرمایه‌گذاری را تقسیم بر مقدار احتمالی سود سالیانه‌ی سرمایه‌گذاری کنید.

با یک مثال توضیح خواهیم داد. فرض کنید که شرکت شما می‌خواهد یک کامپیوتر سه هزار دلاری بخرد. این کامپیوتر به یکی از کارکنان شما کمک می‌کند خدماتی را در زمان کوتاه‌تر به مشتریان ارائه بدهد. انتظار می‌رود این کامپیوتر سه سال دوام داشته باشد. در پایان هرکدام از این سه سال، پول به‌دست آمده از این دستگاه تقریبا ۱۳۰۰ دلار است. به این ترتیب شرکت مقدار پول اضافه‌ای را به‌دست می‌آورد چون که می‌تواند این خدمات را به مشتریان بیشتری ارائه بدهد.

برای محاسبه‌ی زمان فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه بازگشت سرمایه، باید ۳۰۰۰ دلار سرمایه‌ی اولیه را تقسیم بر پول به‌دست آمده در هر سال کنیم:

۳۰۰۰ دلار ÷ ۱۳۰۰ دلار در هر سال = ۲٫۳۱ سال

از آنجایی که کامپیوتر سه سال دوام می‌آورد، در این صورت دوره‌ی بازگشت سرمایه کوتاه‌تر از زمان اجرای پروژه است. ولی نمی‌دانید بازگشت کلی سرمایه در آن سه سال چقدر می‌شود.

این یکی از محدودیت‌های اصلی روش بازگشت سرمایه است. همان‌طور که نایت می‌گوید: «این روش اطلاعات خیلی زیادی نمی‌دهد. ولی احتمالا فقط نمی‌خواهید با سرمایه‌ی خود سربه‌سر شوید. باید پول هم به‌دست آورید.» این کار باعث اشتباه در محاسبات خواهد شد. مثلا فرض کنید درآمد پروژه در سال اول ۳۰۰۰ دلار و در سال‌های بعد تقریبا هیچ بود. طبق محاسبات بازگشت سرمایه، زمان بازگشت سرمایه‌ی شما یک سال است. این عالی به‌نظر می‌رسد: در یک سال همه‌ی پول خود را برمی‌گردانید. ولی بدون درآمد در سال‌های آینده، در واقع هیچ درآمدی از سرمایه‌گذاری خود به‌دست نیاورده‌اید.

شرکت‌ها چطور از روش بازگشت سرمایه استفاده می‌کنند؟

این روش معمولا قبل از رفتن به سراغ سایر محاسبات ROI به عنوان «بررسی واقعیت» استفاده می‌شود. نایت می‌گوید: «به نظر من بهترین استفاده برای روش بازگشت سرمایه این است که قبل از اینکه تصمیم بگیریم بیشتر در مورد سرمایه‌گذاری تحقیق کنیم و سریعا تعدادی از آنها را بررسی کنیم.»

بازگشت سرمایه معمولا برای پروژه‌های دولتی یا پروژه‌هایی با ریسک بالا که نیازمند سرمایه‌ی زیادی هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. نایت می‌گوید: «معمولا شرکت‌های صنعتی و تولیدی این روش را دوست دارند.» همچنین شرکت‌هایی که از نظر مالی در مضیقه هستند و سرمایه‌ی زیادی ندارند ممکن است روی دوره‌ بازگشت سرمایه تمرکز کنند چون که در زمان کوتاهی به پول خود نیاز دارند.

مردم معمولا موقع استفاده از روش بازگشت سرمایه چه اشتباهاتی می‌کنند؟

یکی از کاستی‌های اساسی این روش این است که ارزش پول در زمان را در نظر نمی‌گیرد و درآمد آینده را با ارزش پول الان می‌سنجد. نایت می‌گوید: «این یعنی مقایسه طالبی با کلم، چون که پول امروز کاملا با پول فردا متفاوت است.» هر چقدر پروژه بیشتر طول بکشد، احتمال اینکه این محاسبات دقیق باشند، کمتر است.

بازگشت سرمایه به شما می‌گوید چه زمان سرمایه‌ی اولیه‌ی خود را به‌دست می‌آورید، ولی این مسئله را در نظر نمی‌گیرد که در تمام این مدت، شما پول خود را در دسترس نخواهید داشت. به‌همین دلیل معمولا روش ارزش خالص کنونی، بهتر است.

یکی دیگر از مشکلات بازگشت سرمایه این است که در مورد نرخ سود اطلاعی به شما نمی‌دهد، این مسئله وقتی مشکل‌ساز می‌شود که شرکت می‌خواهد به میزان دلخواهی از سود در آینده برسد.

نایت به این نکته اشاره می‌کند که برخی افراد از «بازگشت سرمایه‌ی تنزیل شده» استفاده می‌کنند. این روشی اصلاح شده است که میزان تنزیل را در نظر می‌گیرد. این محاسبه کمی پیچیده‌تر است (اگرچه ابزارهای آنلاینی وجود دارند که محاسبات را برای شما انجام بدهند). ولی نایت می‌گوید: «این روش خیلی بهتر است، مخصوصا اگر می‌خواهید فقط از روش بازگشت سرمایه استفاده کنید.» اما او هشدار می‌دهد که «این فقط یک محاسبه‌ی تقریبی است، نه تحلیل دقیق مالی.» بعد از اینکه این محاسبات را انجام دادید و به‌نظر رسید این سرمایه‌گذاری موفق خواهد بود، بهتر است تحلیل‌های دقیق‌تری را با یکی دیگر از روش‌های ROI انجام بدهید، مثلا سربه‌سر، نرخ بازگشت داخلی یا ارزش کنونی خالص.

دوره بازگشت سرمایه

بدیهی است که همه کسب و کارها برای پیشرفت و گسترده شدن به سرمایه گذاری نیازمند می باشند. اما تمامی سرمایه گذاری ها موفقیت آمیز نبوده و تنها بخشی از آنها برای سرمایه گذاران سود ده می باشند. از این رو شاخص های مختلفی به منظور بررسی میزان سود دهی و موفقیت سرمایه گذاری تعریف شده اند.

شاخص بازگشت سرمایه یا ROI، یکی از این شاخص ها است که برای سنجش میزان بازدهی یک سرمایه گذاری و یا مقایسه شماری از سرمایه گذاری های مختلف به کار می رود. ROI تلاش می کند تا به صورت مستقیم میزان بازگشت یک سرمایه گذاری بخصوص نسبت به هزینه های آن را اندازه گیری نماید. به منظور محاسبه ROI، مزایای یک سرمایه گذاری بر هزینه های آن تقسیم می شود. می توانید تمامی مباحث مربوط به موضوع وام را در مقالات آموزش کاربردی تحلیل بنیادی بورس وب سایت مطالعه کنید.

آیا نرخ بازگشت سرمایه کافی است؟

نرخ بازگشت سرمایه به تنهایی نمی تواند میزان بهره وری یک سرمایه گذاری را تعیین نماید، زیرا که مقدار زمان لازم برای بازگشت سرمایه را مشخص نمی کند. به عبارت دیگر مقدار زمانی که فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه برای بازگشت سرمایه لازم است را دوره بازگشت سرمایه می نامند.

اندازه گیری زمان بازگشت سرمایه چگونه است؟

یکی از روش های استاندارد برای ارزیابی طرح های اقتصادی است و به دلیل آسان بودن محاسبه آن، به طور عمده ای مد نظر تحلیل گران مالی قرار میگیرد. در این روش معیار ارزیابی طرح، کوتاهی و بلندی زمان بازگشت سرمایه است. بنابراین هر اندازه دوره بازگشت سرمایه کوتاه تر باشد، نشان از سرمایه گذاری بهتری بوده و زمان های بازگشت سرمایه طولانی، نشان دهنده سرمایه گذاری ارزشمند و موفقی نمی باشد. این روش بخصوص در هنگام مقایسه دو یا چند طرح با یکدیگر کاربرد دارد.

مزایای نرخ بازگشت سرمایه

این روش مزایای زیادی دارد، که یکی از مهم ترین آنها سنجش کیفیت و میزان خروجی و همچنین سود حاصل شده در ازای هزینه و سرمایه گذاری انجام شده است. که به طور ساده تر اصل سود ده بودن سرمایه گذاری و میزان سود دهی آن در بازه زمانی مشخص را تعیین می کند. محاسبه دوره بازگشت سرمایه معمولاً برای پروژه های دولتی و یا به طور کل پروژه هایی با ریسک بالا که نیازمند سرمایه گذاری های کلان می باشند، ضروری است. اما شرکت هایی که از نظر مالی در مضیقه هستند و یا سرمایه زیادی ندارند نیز ممکن است روی دوره بازگشت سرمایه تمرکز نمایند، زیرا که در زمان کوتاهی به اصل سرمایه خود نیاز دارند.

معایب نرخ بازگشت سرمایه

یکی از کاستی های بزرگ دوره بازگشت سرمایه، عدم توجه به ارزش زمانی پول و همچنین نرخ تورم است. به عبارتی دیگر، درآمد بدست آمده در آینده با نرخ کنونی، پول در نظر گرفته شده و ارزش خود پول و نرخ تورم و برابری در این روش سنجیده نمی شوند. از این رو دوره بازگشت سرمایه، تعیین می کند که چه زمانی سرمایه به سرمایه گذار بازمی گردد، اما تعیین نمی کند، که ارزش میزان سرمایه، برابر با چند درصد از ارزش سرمایه گذاری اولیه می باشد. از این رو می توان از روش "دوره بازگشت سرمایه تنزل یافته"، استفاده کرد که میزان کاهش ارزش پول را نیز در نظر می گیرد.

اما این روش نیز کاستی های خود را دارد، که عدم دقت و تقریبی بودن نتایج از مهم ترین آنها فرمول محاسبه دوره برگشت سرمایه می باشد. به دلیل وابستگی زیاد ارزش پول به شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم و نیز عملکرد کلی کشورها و مناطق مستقل اقتصادی، تعیین میزان دقیق تورم و برابری، و متعاقباً ارزش آینده پول دشوار بوده و نتایج آن تخمینی می باشند.

از این رو پیشنهاد می شود که در صورت مثبت بودن نتیجه روش تعیین دوره بازگشت سرمایه تنزیل یافته، موفقیت آمیز بودن سرمایه گذاری مربوطه توسط روش های دیگری مانند بازگشت سر به سر، نرخ بازگشت داخلی و ارزش کنونی خالص نیز بررسی شوند.

همانطور که در مطلب بالا مطالعه کردید مبحث وام یکی از مهمترین مباحث در بحث تحلیل بنیادی سهام است که لازمه یادگیری برای تمامی افرادی است که قصد ورود به بازار بورس ایران را دارند.