آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس
در این مقاله قصد داریم به سوالات eps چیست و dps چیست، پاسخ دهیم. اصطلاح eps مخفف Earnings Per Share و اصطلاح dps مخفف Dividend Per Share دو معیار بسیار مهم که به سود خالص یک شرکت (در پایان سال مالی) اشاره دارد. معمولاً برای انتخاب یک سهم، عوامل مختلفی را باید مدنظر قرار داد؛ معمولاً EPS و DPS در بورس برای تصمیم نهایی تأثیر گذار هستند. این دو نشان می دهند که یک شرکت در طی سال گذشته چه فعالیت هایی داشته و آیا این فعالیت ها، ارزش سهام شرکت بالا برده یا خیر! در ادامه قصد داریم شما را به طور کامل با این دو صلاح آشنا کنیم و تفاوت های آن را برشماریم. با ما همراه باشید.
EPS و DPS دواصطلاح رایج، در بین همه سرمایه گذاران بورس، از مبتدی تا حرفه ای است. این دو مفهوم، در تحلیل قیمت هر سهمی مورد استفاده قرار می گیرد.
EPS چیست؟
از پرکاربرد ترین مفاهیم بورس که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر ارزش سهام هر شرکت تاثیر می گذارد، درآمد هر سهم یا earnings per share می باشد. به عبارتی درآمد هر سهم، مقدار سودی است که به هر سهم اختصاص داده شده است و با محاسبه آن سطح درآمد شرکت، بدست می آید و نهایتا می توان به میزان درآمدی که هر فرد کسب می کند دست پیدا کرد.
برای محاسبه eps باید کل درآمد یک شرکت (در پایان سال)، بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم شود. سود هر سهم یا earnings per share یکی از آمارهای مالی بسیار مهم است که مورد توجه سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی بوده و هست. حال که دریافتیم EPS چیست، در ادامه قصد داریم انواع آن را برای شما شرح دهیم.
انواع EPS چیست
EPS ها سه دسته هستند که در ادامه توضیح مختصری برای هر کدام خواهیم داد:
EPS پیشبینیشده
EPS پیش بینی شده، همان سود پیش بینی شده برای هر سهم، در سال مالی آینده می باشد و همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز تحقق نیافته است. شرکت ها مکلف به ارائه پیش بینی های خود، قبل از شروع سال مالی جدید هستند.
EPS تحقق یافته
سودهای تعلق یافته به سرمایه گذاران در سال مالی گذشته است. شرکت ها در پایان هر سال مالی، پس از محاسبه هزینه ها و درآمدها، مبلغی را به عنوان سود خالص، به سرمایه گذران پرداخت می کنند.
EPS تعدیل
پس از محاسبه EPS پیش بینی شده، با استفاده از EPS تعدیل، بررسی می کنند که آیا پیش بینی صورت گرفته کمتر یا بیشتر از عدد نهایی می باشد یا برابر با عدد بدست آمده در EPS پیش بینی شده است.
چند نکته مهم در رابطه با eps
اکنون که دریافتیم eps چیست لازم است چند نکته مهم را در رابطه با آن باهم بررسی کنیم:
- با تغییر شرایط، eps نیز تغییر خواهد کرد.
- هر شرکت بورسی مکلف است پس از گذشت سال مالی خود، گزارش عملکرد شرکت خود را اعلام کند و پس از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای سال مالی جدید خود ارائه کنند.
- Eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری است، چرا که eps تحقق یافته پس از اتمام سال مالی شرکت بدست می آید، eps و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم، گذاشته شده است.
DPS چیست؟
حال که به سوال eps چیست پاسخ دادیم لازم است با مفهوم DPS نیز آشنا شویم. DPS یا dividend per share میزام سودی است که بین سهامداران تقسیم می شود. لازم به ذکر است که میزان پرداخت سود و تاریخ آن، توسط هیئت مدیره به تصویب می رسد. برخی شرکت ها درصد بیشتری از سود خود را بین سهامدارن تقسیم می کنند و برخی از آن ها برعکس.
این میزان تقسیم سود در هر شرکت، بسته به قانون و مقررات آن متفاوت می باشد. البته شرکت ها همه سود خود را تمام و کمال، بین سرمایه گذاران تقسیم نمی کنند؛ آن ها مقداری از آن را نگهداری می کنند تا در مواقع ضروری و نیاز از آن استفاده کنند. در ادامه مقاله eps چیست، به معرفی فرمول محاسبه DPS می پردازیم.
فرمول محاسبه DPS چیست؟
- D: مجموع سودهای سهام در طول یک بازه زمانی
- SD: مجموع سود سهامداران ممتاز
- S: تعداد سهام عادی طی یک دوره زمانی
و اما تفاوت بین EPS و DPS چیست؟
حال قصد داریم به بررسی تفاوت بین EPS و DPS بپردازیم تا مفهوم این دو را هر چه بهتر درک کنیم:
- در بیشتر مواقع EPS و DPS با هم برابر نیستند.
- معمولا مقدار dps از eps شرکت ها کمتر خواهد شد.
و اما شباهت بین EPS و DPS چیست؟
- Dpsدر واقع بخشی از eps است.
- جنس EPS و DPS از سود شرکت است.
خلاصه مطالب
دو مفهوم EPS و dPSدر بورس، از مفاهیم بسیار مهم و پر کاربردی بازار سرمایه هستند که در تحلیل های سرمایه گذاران، مورد استفاده قرار می گیرند. در جواب dPS چیست، باید گفت در واقع بخشی از EPS می باشد که جنس هر دوی آن ها از سود شرکت ها است. و در جواب به سوال eps چیست، گفتیم مقدار سودی است که به هر سهم اختصاص داده شده و با محاسبه آن سطح درآمد شرکت، بدست می آید. و به طور معمول ا ز دی پی اس بیشتر است. ممنون که تا انتهای مقاله eps چیست، با باشگاه سرمایه گذاری رزسا همراه بودید.
مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها
ورود عضویت
ورود عضویت
اگر شما حتی برای مدت کمی در بورس فعالیت کرده باشید، حتما جملاتی مثل: p/e این سهم پایینه، p/e این سهم چندوقته خیلی بالا رفته، p/e این سهم خیلی مناسبه و…. به گوش شما خورده است. نسبت p/e یکی از اصطلاحاتی است که کاربرد زیادی در بین سرمایه گذاران بورس دارد. برای بسیاری از افرادی که آشنایی زیادی با این نسبت ندارند سوال است که این نسبت p/e چیست و چرا انقدر در بین سرمایه گذاران بورس کاربرد دارد. به همین دلیل تصمیم گرفتیم مقاله ای در این باره در خانه سرمایه بنویسیم و مفهوم p/e را به صورت ساده برای شما شرح دهیم. پس اگر علاقه مند به آشنایی بیشتر با نسبت p/e هستید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
نسبت p/e به چه معناست؟
یکی از فاکتورهایی که همیشه در بین سرمایه گذاران بورس کاربرد زیادی دارد نسبت p/e است. هر کدام از سرمایه گذاران به نوعی از این نسبت استفاده می کنند. برخی آن را درست و بسیاری نیز به شکل اشتباه مورد استفاده قرار می دهند. برای اینکه بتوانید از این نسبت به درستی استفاده کنید باید با مفهوم و کارکرد آن آشنایی پیدا کنید. به طور خلاصه نسبت p/e خلاصه شده عبارت price تقسیم بر eps است: price / earning per share = P/E
در فارسی اصطلاحا به نسبت p/e نسبت قیمت به درآمد نیز گفته می شود (کلمه price به معنی قیمت و کلمه eps به معنی سود هر سهم است). اگر مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها با مفهوم eps آشنایی ندارید می توانید مقاله تفاوت eps و dps چیست را مطالعه کنید. حال سوال اینجاست که این نسبت چه چیزی به ما می گوید.
نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد.به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر ۱ ریال بازدهی (در این مقاله بازدهی از سهام) که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما ۱ میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید. بانک به شما می گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه ۲۰% سود به شما پرداخت می کند. یعنی در ازای ۱ میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه ۲۰۰ هزار تومان سود به شما پرداخت می کند. برای اینکه در این مثال p/e را محاسبه کنید باید قیمتی که یرداخت می کنید (یعنی ۱ میلیون تومان) را به سودی که بدست می آورید (یعنی ۲۰۰ هزار تومان) تقسیم کنید: ۵ = ۲۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰۰,۰۰۰
پس در این مثال p/e سود بانکی برابر با مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها ۵ شده است. اینجا p/e برابر ۵ به این معنی است که شما حاضر شده اید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت می کنید ۵ ریال پرداخت بکنید. برخی نیز اینگونه تفسیر می کنند که اگر p/e برابر ۵ است به این معنی است که ۵ سال زمان می برد تا سرمایه شما از طریق بازدهی های بدست آمده برگردد.
نسبت p/e در بورس
در بورس نیز مفهوم کلی p/e شبیه به همین مثالی است که گفته شد. مثلا فرض کنید شرکتی در حال حاضر ۲۰۰ تومان قیمت دارد و eps (سودی) که برای سال جاری پیش بینی کرده است برابر با ۵۰ تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می کنیم: ۴ = ۵۰ / ۲۰۰
اینجا نیز p/e برابر ۴ به این معنی است که سرمایه گذاران بورس حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سودی که این شرکت دارد ۴ ریال پرداخت کنند. در شکل زیر آخرین p/e شرکت فولاد مبارکه اصفهان با توجه به سودی که پیش بینی کرده برابر با ۸٫۸۴ است. این عدد از تقسیم قیمت فولاد به eps آن بدست آمده است.
نسبت p/e چه کاربردی دارد؟
اگر بخواهیم در یک جمله و خیلی ساده بگوییم که p/e چه کاربردی دارد، می توان گفت این نسبت یکی از ابزارهایی است که برای ارزش گذاری سهام مورد استفاده قرار می گیرد. تاکید می کنیم این نسبت فقط یکی از ابزارهای ارزش گذاری سهام است، نه تنها ابزار ارزش گذاری. اما چگونه از این نسبت برای مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها ارزش گذاری استفاده می شود؟ یکی دیگر از نام های این نسبت، ضریب سهام است. برای ارزش گذاری با استفاده از p/e باید عکس رابطه ای که توضیح دادیم مورد استفاده قرار بگیرد. به این شکل که یک p/e برای سهم محاسبه می شود، سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم بدست می آید: P/E * eps = price
وقتی شما ارزش سهم را با این روش محاسبه می کنید، باید ببینید که قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شماست یا کمتر. اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست. ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر از این عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد. نکته ای که اینجا وجود دارد این است که تمام این موارد به این بستگی دارد که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کنید. در غیر این صورت ارزشی که برای سهام بدست می آورید اشتباه خواهد بود. نحوه محاسبه نسبت p/e یک بحث مفصل و تخصصی است که از حوصله این مقاله خارج است.
مثال برای ارزش گذاری سهم با استفاده از نسبت p/e
فرض کنید که شما با استفاده از روش های محاسبه p/e، این نسبت را برای شرکتی ۶ محاسبه کرده اید. سود (eps) این شرکت نیز برابر با ۱۰۰ تومان است. با استفاده از روشی که توضیح دادیم. ارزش این شرکت برابر است با: تومان ۶۰۰ = ۱۰۰ * ۶
حال اگر قیمت روز این سهم در بازار ۵۰۰ تومان باشد،یعنی این سهم ارزنده است و جا دارد که تا قیمت ۶۰۰ تومان رشد بکند. پس می توان اقدام به خرید آن کرد. ولی اگر قیمت آن در بازار مثلا ۷۰۰ تومان باشد به این معنی است که این سهم گران است و جا دارد که تا ۶۰۰ تومان افت بکند. پس نباید این سهم را خرید. همانطور که گفته شد تمام این موارد و استراتژی ها مستلزم این است که شما p/e سهم را به درستی محاسبه کرده باشید.
انواع p/e
p/e دنباله دار: این نوع از p/e ساده ترین شکل و همان است که در مثال ابتدای مقاله برای شما توضیح دادیم. نحوه محاسبه آن به این شکل است که قیمت روز سهم بر سود (eps) آن تقسیم می شود و p/e سهم بدست می آید. این نسبت نشان می دهد که سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر بکند این نسبت نیز به دنبال آن تغییر خواهد کرد.
p/e برآوردی: به این نوع از p/e، تحلیلی یا پیشتاز هم گفته می شود. این نسبت با استفاده از روش های خاص و با در نظر گرفتن عواملی از قبیل نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. محاسبه می شود. این نسبت همانی است که در ارزش گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب می کنیم و ارزش شرکت بدست می آید. اگر سود شرکت نیز توسط ما تحلیل شود و خود سود اعلامی شرکت مورد استفاده قرار نگیرد، این کامل ترین نوع ارزش گذاری بر مبنای p/e خواهد بود.
نکاتی درباره p/e در بورس
یکی از تاثیر گذار ترین آیتم های موثر در نسبت p/e یک شرکت سود یا eps آن شرکت است. وقتی شرکت ها برای محاسبه سود خود از روش های مختلف حسابداری استفاده می کنند، ممکن است این سود تحت تاثیر قرار بگیرد و کمتر یا بیشتر از مقدار واقعی خود نشان داده شود. پس باید این نکته را مد نظر خود قرار دهید.
نسبت های p/e بالا یا پایین همیشه نشان دهنده ارزنده بودن و یا گران بودن سهم نیستند. بلکه همانطور که گفته شد بالا یا پایین بودن این نسبت، توقع بازار از آینده شرکت و سودآوری آن را نشان می دهد. در بسیار از موارد بازار اشتباه می کند، شما نباید به انتظار بازار بسنده کنید. سعی کنید خودتان نحوه صحیح محاسبه p/e را یاد بگیرید و از آن استفاده کنید.
p/e یک ابزار مناسب برای ارزش گذاری شرکت است، ولی به تنهایی کافی نیست. بهتر است برای خرید سهام علاوه بر استفاده از این نسبت کاربردی، ابزارهای بیشتری را نیز مورد استفاده قرار دهید.
برای شرکت هایی که سود ندارند و اصطلاحا زیانده هستند، محاسبه p/e عملا کاربردی ندارد. چرا که این نسبت از تقسیم قیمت به درآمد بدست می آید. وقتی که سود یک شرکت منفی است یعنی آن شرکت درآمدی نداشته است. پس نسبت p/e منفی نداریم! برای ارزش گذاری شرکت هایی که اینگونه هستند از روش های دیگری استفاده می شود.
EPS چیست و به چه معنا است؟
بعد از ورود به بورس، به احتمال زیاد EPS جزء اولین کلماتی خواهد بود که میشنوید. در واقع EPS یکی از معیارهایی است که سرمایهگذاران برای خرید سهام یک شرکت آن را بررسی میکنند. و به معنای سودی است که به هر سهم تعلق میگیرد و کوتاهشده عبارت Earnings Per Share است.
کاربرد EPS
سرمایهگذاران میتوانند با استفاده از این معیار، از میزان سودآوری و وضعیت شرکت باخبر شوند. این مفهوم هم بهطور مستقیم و هم غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها تاثیر میگذارد.
اطلاعات مربوط به میزان سود یا زیان یک شرکت را میتوان با بررسی صورت سود و زیان آن بهدستآورد. شرکتها معمولا هر سه ماه یکبار صورتهای مالی جدیدی منتشر میکنند، در انتهای سال مالی نیز گزارشی از عملکرد یکساله شرکت ارائه میدهند. با تقسیم سود خالص شرکت بر تعداد سهام آن، سود خالص هر سهم یا همان EPS بهدستمیآید.
برای مثال اگر درآمد خالص یک شرکت برابر با 2،000،000،000 ریال باشد و این شرکت 2،000،000 سهم داشته باشد. سود خالص هر سهم برابر با 1000 ریال میشود.
درواقع EPS به ما میگوید بعد از کاستن تمامی هزینهها و مالیات مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها از درآمد، بهازای هر سهم چقدر سود ایجاد میشود. هرچه میزان EPS یک شرکت بالاتر باشد، به این معنی است که آن شرکت سودآورتر بوده و سرمایهگذاران تمایل بیشتری به خرید آن سهم از خود نشان میدهند.
EPS که در تابلوی معاملاتی هر سهم در سایت Tsetmc درج شده است، نشانگر چیست؟
تا قبل از بهمنِ سال 1396 شرکتها میزان سودی را که پیشبینی میکردند در سال مالی جدید بهدستآورند، بهعنوان سود هر سهم یا همان EPS پیشنهادی در تابلو معاملاتی هر سهم درج میکردند و با گذر زمان اقدام به تعدیل آن میکردند. به دلیل مشکلات زیادی که استفاده از این روش ایجاد میکرد، سازمان بورس دیگر اجازه انتشار EPS پیشبینی شده را نداد. چون برخی از شرکتها میزان EPS پیشبینی شده خود را دستکاری میکردند.
از آن موقع تا حالا سود خالص هر سهم دیگر به روش قبلی ارائه نمیشود و بجای آن از روش TTM برای محاسبه EPS استفاده میشود.
روش TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Month است که بیانگر دوازده ماه گذشته است. یعنی در این روش برای محاسبه EPS، آن را بر مبنای سود و زیان 12 ماه اخیر محاسبه میکنند.
مثال) فرض کنید الان سه ماه از سال مالی شرکت گذشته است، EPS آن شرکت چگونه بهدست میآید؟
- در مرحله اول برای محاسبه EPS از این روش، سود خالص هر سهم طی 3 ماه گذشته را که صورتهای مالی آن توسط شرکت ارائه شده است یادداشت میکنیم (فرض کنید در این 3 ماه شرکت 3000 ریال سود ایجاد کرده است).
- در مرحله دوم سود خالص هر سهم طی یکسال گذشته را از صورت مالی سالانه آن بهدست میآوریم (سود سالانه سال گذشته برابر با 10،000 ریال بوده است).
- سپس سود خالص هر سهم در سه ماه اول سال گذشته را یادداشت میکنیم (فرض بر این است که شرکت در 3 ماه اول سال گذشته 4000 ریال سود حاصل کرد).
- در مرحله آخر سود 3 ماه اول سال گذشته را از سود سالانه کم میکنیم و سپس سود 3 ماه سال جدید را به آن اضافه میکنیم. در این صورت ما EPS دوازده ماه گذشته را از طریق روش TTM بهدست آوردیم. 9000= 3000+(10000-4000)
نظرات ارزشمند شما
میتوانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
لطفا اگر این مطلب برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.
تعریف سود هر سهم (EPS)
تعریف سود هر سهم (EPS) : پس از محاسبه ی سود خالص سال مالی، که از کسر نمودن هزینه های عملیاتی، مالی و مالیاتی از میزان فروش بدست می آید، اگر سود خالص را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود هر سهم یا EPS هر سهم بدست خواهد آمد که مخفف عبارت انگلیسی earning per share است.
تعریف سود تقسیمی هر سهم (DPS) : بنا به تشخیص مجمع عمومی(انواع مجامع در مطلبی دیگر توضیح داده میشود) و تصویب اکثریت سهامداران آن تمام یا بخشی از EPS( سودی که شرکت به ازای هر سهم ساخته است) بین سهامداران تقسیم می گردد مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها را سود تقسیمی یا DPS هر سهم می نامند و مخفف عبارت انگلیسی per share dividend است. البته به جز تصمیم و رای اکثریت سهامداران عوامل دیگری در تعیین این سود نقش دارند که عبارتند از کف و سقف قانونی آن، قوانین مرتبط به اندوخته قانونی و سود تقسیمی و غیره که در این مطلب مورد بحث نیستند. مفهوم بیست و ششم: ارزش خالص داراییها (NAV)
ارزش خالص داراییها یا NAV یک شرکت سرمایهگذاری با ویژگیهای یک صندوق سرمایهگذاری مشترک (Unit Trust)، حاصل تفاوت کل داراییها منهای کل بدهیهای آن است. در ارزشیابی شرکتها،NAV را از طریق تفاوت ارزش دفتری داراییها و بدهیها محاسبه میکنند و در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک،NAV را از طریق کسر بدهی صندوق از ارزش روز کل پرتفوی به دست میآورند.مفهوم بیست و ششم: ارزش خالص داراییها (NAV)
ارزش خالص داراییها یا NAV یک شرکت سرمایهگذاری با ویژگیهای یک صندوق سرمایهگذاری مشترک (Unit Trust)، حاصل تفاوت کل داراییها منهای کل بدهیهای آن است. در ارزشیابی شرکتها،NAV را از طریق تفاوت ارزش دفتری داراییها و بدهیها محاسبه میکنند و در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک،NAV را از طریق کسر بدهی صندوق از ارزش روز کل پرتفوی به دست میآورند.بهعنوان نمونه در مثال فوق اگر تعداد سهام جاری شرکت 400 میلیون سهم باشد NAV هر سهم 2000 ریال محاسبه خواهد شد.
با منطق پیش گفته،NAV هر سهم نیز باید روزانه محاسبه شود. بایست توجه داشت که تعداد سهام جاری چنین شرکتهایی نیز غالباً روزانه تغییر میکند. چون سهام شرکتهای سرمایهگذاری با ویژگی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک یا یونیتتراست در هر زمان قابل بازخرید است.مفهوم ICO و IPO چیست؟
عرضه اولیه سکه و عرضه اولیه سهام هردو سبب افزایش منابع مالی بیزینس میشوند. درواقع این دو روش به مردم فرصت میدهند تا در یک بیزینس سرمایهگذاری کنند. مرتبه و اهداف بیزینس تعیینکننده چگونگی انتخاب استراتژی مناسب است.
به طور کلی شرکتهای باسابقه از طریق IPO سرمایه جمعآوری میکنند درحالیکه استارت آپها و شرکتهای نوپا از طریق ICO از کمکهای مالی استفاده میکنند.
IPO/ عرضه اولیه سهام IPO مخفف عبارت Initial Public Offering و به معنای عرضه اولیه سهام است. بهطورکلی IPO به عمومی شدن بیزینسهای مستقر کمک میکند. اگر شما هم میخواهید وارد بورس اوراق بهادار شوید لازم است این فرایند رسمی را طی کنید.
به زبان ساده از طریق IPO میتوانید سهام شرکت خود را بهصورت عمومی به مردم عرضه کرده و وجوهی را جمعآوری کنید
این کار یک گام بلند در بیزینس شما خواهد بود، چراکه به شما امکان دسترسی به مقدار زیادی سرمایه را داده و درنهایت سبب گسترش و رشد بیزینس شما میشود؛ بنابراین تنها درصورتیکه به سطح بالایی از بلوغ و ثبات مالی رسیده باشید IPO ایده بسیار خوبی برای بیزینس شما خواهد بود.
الزامات IPO
برای ثبت یک IPO، باید بیانیهای را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) ارائه دهید. این بیانیه شامل یک دفترچه راهنما متشکل از ریسکهای موجود و صورتهای مالی، برای نمایش به سرمایهگذاران بالقوه است. در طول در این مراحل لازم است با متخصصانی مانند وکلا، پذیره نویسان و حسابداران مشورت کنید. بهمحض انتشار این دفترچه راهنما برای عموم، شما وارد یک پروسه جدیدی شده و از طریق ملاقات با سرمایهگذاران بالقوه برای فروش سهام خود تلاش خواهید کرد. اساساً دفترچه راهنما مانند رزومه و پروسههای بعدازآن مانند مصاحبه شغلی عمل میکنند.
الزامات سرمایهگذار
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بیزینسهایی که در شرف عمومی شدن هستند، سرمایهگذاران بالقوه مشتاق میتوانند فرمهای S-1 ثبتشده در SEC را جستجو کرده و در صورت یافتن IPO شرکتی که قصد سرمایهگذاری در آن رادارند لازم است پیش از هر چیزی در یک شرکت کارگزاری ثبتنام کنند.
نحوه عملکرد IPO
هنگامیکه مشخص شد فعالیت شرکت شما از طریق IPO ادامه خواهد داشت لازم است سود سرمایهگذاران را مشخص کرده و منتظر بمانید تا پذیره نویسان قیمت را تعیین کنند. درصورتیکه کسبوکار شما با موفقیت در یک IPO ثبت شود، شرکت شما دیگر بهصورت خصوصی متعلق به شما نخواهد بود. سرمایهگذارانی که سهام شرکت شمارا خریداری میکنند، بهعنوان یکی از مالکین جدید شرکت شناخته میشوند.مزایای IPO چیست؟مزایای اصلی عرضه اولیه سهام عبارتاند از:
افزایش فرصتهای تجاری
زمانی که شرکت خود را از طریق IPO در عرضه عمومی قرار میدهید، درواقع شرکت را در معرض دید افراد و سازمانهایی قرار میدهید که احتمالاً مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها در غیر این صورت هرگز از وجود بیزینس شما مطلع نمیشدند. این امر سبب افزایش فرصتهای تجاری شده و شانس موفقیت شمارا افزایش میدهد.
جذب استعدادهای برتر
اگر از طریق IPO سرمایه جمعآوری کنید، میتوانید از طریق گزینههایی مانند ارائه سهام و سایر مزایای چشمگیر، کارمندان باکیفیت استخدام کنید.
بهبود اعتبار شرکت
بهطورکلی شرکتهای عمومی احترام بیشتری نسبت به شرکتهای خصوصی در میان مردمدارند. اگر از طریق IPO به یک شرکت تجاری عمومی تبدیل شوید، نسبت به سایر رقبای خصوصی خود بهتر و کارآمدتر به نظرخواهید رسید.
معایب بالقوه IPO چیست؟
تعدادی از معایب IPO عبارتاند از:
طولانی بودن پروسه
شاید بتوان گفت یکی از مهمترین معایب IPO طولانی بودن پروسه آن است، چراکه معمولاً این فرایند شش ماه یا حتی بیشتر از آن نیز مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها به طول میانجامد. طولانی شدن این پروسه به دلیل وجود قوانینی است که قبل از به فروش گذاشتن سهام باید از آنها پیروی کنید.
قیمت بالا
اگر مایل به طی کردن مسیر IPO باشید برای تهیه پذیرهنویسی، بایگانی، بازپرداخت و موارد دیگر، با هزینههایی مواجه خواهید شد. این هزینهها بهسرعت جمع شده و ممکن است خسارت مالی به شما وارد کند.صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟
صندوقهای قابل معامله برای اولین بار در حدود سال 1993 به بازار وارد شدند. از آن زمان تا کنون، این صندوقها محبوبیت فراوانی پیدا کردهاند. بدین صورت که امروزه ETF یکی از محبوبترین راههای سرمایهگذاری است. این امر در درجه اول به این دلیل است که صندوقهای قابل معامله به سرمایهگذاران این امکان را میدهند که اوراق بهادار متنوعی را خریداری کنند، بدون آنکه با سرمایه زیادی صرف کنند و درگیری زیادی با معاملات داشته باشند. «صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس» (Exchange-Traded Fund) یا به اختصار ETF نوعی از اوراق بهادار است که خود شامل مجموعهای از اوراق بهادار مانند سهام است که اغلب تابع شاخصهای معین بازار سرمایه به حساب میآیند. البته ETFها میتوانند در هر بخش صنعت سرمایهگذاری کنند یا استراتژیهای خاص خود را داشته باشند. ETF از بسیاری جهات شبیه صندوقهای سرمایهگذاری مشترک است. با این حال، ETF در طول روز در بازار بورس و معاملات (درست مثل سهام عادی) قابل معامله است. برای آشنایی با مفهوم سهام، پیشنهاد میکنیم آموزش «سهام چیست و سهامدار کیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید. صندوق قابل معامله در واقع سبدی از اوراق بهادار (سهام، اوراق قرضه، کالاهای اقتصادی یا ترکیب اینها) است و میتوان آن را در بورس خرید و فروش کرد. ETFها دو ویژگی جذاب دارند: یکی اینکه مانند صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، سبد متنوعی دارند و دیگر آنکه مانند سهام قابل معامله هستند. صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت، سرمایهگذاری در سهام و سرمایهگذاری مختلط، همه میتوانند صندوق سرمایهگذاری قابل معامله نیز باشند. برای آشنایی بیشتر با صندوقهای سرمایهگذاری و موضوعات مربوط به آن، میتوانید به فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه مراجعه کنید. در این آموزشِ ۱۵ ساعت و ۵۳ دقیقهای، میتوانید با انواع بازارهای مالی آشنا شوید. در درس اول این آموزش، با بازارهای مالی و بازارهای تابعه آنها آشنا خواهید شد. درس دوم درباره نرخ بهره و نحوه تعیین آن و درس سوم درباره نرخ بهره و ارزشگذاری اوراق قرضه است.
سود هر سهم (EPS) و هرآنچه باید پیرامون آن بدانیم
فرض کنیم میخواهیم سهام یک شرکت بورسی را بخریم یا سهامی که اکنون داریم بفروشیم. با مشاهدهی چه متغیری روی تابلوی tsetmc میتوانیم به ارزشگذاری سهم و پیشبینی سوددهی یا ضرردهی یک شرکت بورسی در آینده بپردازیم؟
ازآنجاکه بزرگترین هدف هر کسبوکاری بالابردن سود خالص و رساندن سرمایهگذاران و سهامداران به بیشترین سود است، پرداختن به مبحث سود خالص، نحوهی تقسیم سود و تخصیص آن به هر واحد سرمایهگذاری، بهطور خاص درمورد شرکتهای سهامی یا صندوقهای سرمایهگذاری که از تجمیع سرمایههای عمومی تشکیل شدهاند، بسیار ضروری مینماید. در این مقاله به یکی از مهمترین موضوعاتی خواهیم پرداخت که میتواند معیار مناسبی برای ارزشگذاری یا ارزشیابی سهام شرکتها باشد. این مفهوم چیزی نیست جز سود خالص هر سهم یا eps. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
محاسبهی سود خالص و اثر آن بر سود سهام (EPS):
در هر دوره با افزودن سود (زیان) ناخالص (حاصل از فعالیت اصلی شرکت) به سود (زیان) غیرعملیاتی (حاصل از فعالیتی غیر از فعالیت اصلی شرکت)، سپس کسر سایر هزینهها اعم از مالی، بیمه و مالیاتی از عدد باقیمانده میتوان به سود (زیان) خالص شرکت در پایان آن دورهی مالی رسید. بهصورت بسیار سادهشده میتوان سود خالص را از این فرمول محاسبه نمود:
کل درآمدها (اعم از درآمد فروش و درآمد غیرعملیاتی) – کل هزینهها (بهای تمامشده، هزینههای ثابت، بیمه، مالی و مالیات) = سود خالص
سود خالص یکی از معیارهای ارزشگذاری قیمت قابل معاملهی سهام و عملکرد شرکت است که نشان میدهد شرکت در طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایههای موجود بهدرستی استفاده نموده است و ادامهی فعالیت شرکت سودده خواهد بود یا منجر به زیان خواهد شد.
پس از رسیدن به سود خالص میتوان میزان سود بهدستآمده بهازای هر برگ سهام (eps) را نیز محاسبه نمود تا هر شخص بداند بهازای هر واحد سرمایهگذاری در شرکت مذکور، در پایان دوره چه میزان سود از سرمایهی خود حاصل کرده یا خواهد کرد.
فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)
نحوهی محاسبهی سود هر سهم بسیار ساده است. برای این کار کافیست سود خالص شرکت را بر تعداد کل سهام آن تقسیم کنید.
فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)
همان گونه که فرمول سود هر سهم یا eps میبینید، EPS از تقسیم کل سود خالص پایان دوره، بر تعداد سهام جاری (منتشر شده و موجود در دست سهامداران) بهدست میآید که نشان میدهد شرکت بهازای هر واحد سرمایهگذاری، در این دوره چه میزان سود ساخته و نصیب سرمایهگذاران خود ساخته است.
نکته: ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار میتواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبهی دقیقتر EPS، توصیه میشود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره استفاده گردد، نه صرفاً تعداد سهام موجود در زمان محاسبه (پایان دوره).
از فرمول یادشده میتوان برای محاسبهی سود محقق شده (TTM EPS) یا سودی را که در آینده برای هر واحد سرمایهگذاری تخمین زده میشود (EPS FORWARD) محاسبه نمود. در ادامه به تفاوت این دو دیدگاه که بهاصطلاح EPS گذشتهنگر و eps آیندهنگر نامیده میشوند و کاربرد هر یک از آنها میپردازیم.
TTM EPS یا eps گذشتهنگر چیست؟
در تابلوی بورس، در کنار عدد EPS عبارت TTM را مشاهده میکنیم که مخفف Trailing Twelve Months به معنای «پس از 12 ماه» است. این عبارت نشان میدهد رویکرد محاسبهی عدد پیش روی ما با رویکرد گذشتهنگر یعنی بر پایهی کل سود (زیان) خالص محققشده در 12 ماه اخیر، تقسیم بر میانگین سهامِ منتشر شدهی موجود در بازار محاسبه گردیده است. این رویکرد برای محاسبهی سود تقسیمی بین سهامداران و بهعنوان معیاری برای بهینه بودن یا نبودن عملکرد شرکت طی دورههای گذشته کاربرد دارد.
تحلیل EPS گذشته نگر
در رویکرد گذشتهنگر بهتر است علاوه بر TTM EPS، به روند سوددهی یا زیان دهی شرکت در بازههای مالی کوتاهمدتتر (۳ماهه) نیز توجه داشته باشیم زیرا ممکن است در روش TTM زیانهای رخداده در ۳ماهه یا ۶ ماههی ابتدایی دوره، روند مثبت و رشد عملکرد شرکت را طی دورههای اخیر از نظر پوشانده، در کل شرکت را به زیاندهی معرفی نماید و موجب تصمیم سهامدار برای خروج از سرمایهگذاری گردد. یا ممکن است شرکت تحتتأثیر سودهای ناشی از سرمایهگذاری در دورههای قبل، تا اواسط دورهی ۱۲ماهه سودده بوده، اما طی یکی دو دورهی 3 ماههی اخیر عملکردی زیانده داشته است، اما با نگاه صِرف به میانگین سود 12 ماههی اخیر (TTM EPS) از روند نزولی عملکرد شرکت غفلت نمود.
سود پیشبینیشده بهازای هر سهم (forward EPS) چیست و چگونه محاسبه میشود؟
در رویکرد آیندهنگر EPS نگاه بهسوی آیندهی سهم است نه گذشتهی آن؛ در واقع در این روش سود قابل پیشبینی بهازای هر سهم (forward earning per share) به اطلاع سهامداران موجود و سهامداران بالقوه میرسد تا دیدگاه شفافی برای خرید یا فروش سهام موردنظر به آنان ارائه دهد.
همانطور که گفتیم در محاسبهی EPS از سود خالص محققشده استفاده میکردیم اما در محاسبهی forward EPS از سود خالصی که پیشبینی میشود شرکت بتواند تا پایان دوره بسازد، تقسیم بر تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار تا پایان دوره استفاده میکنیم؛ پس forward EPS بالاتر یعنی پتانسیل رشد بیشتر سهم در آینده.
از طریق محاسبهی EPS forward تخمین میزنند که یک کسبوکار قادر است در پایان دوره چقدر سود بهازای هر سهم خود ایجاد نماید، در نتیجه EPS forward را بهعنوان شاخص سوددهی یک کسبوکار در دورههای پیشِ رو موردتوجه قرار میدهند. این عدد همان معیاری است که اغلب برای تخمین قیمت قابل معاملهی سهم، ارزشگذاری آن روی تابلوی بورس و حد رشد سهم در تحلیل بنیادی استفاده میشود. EPS بالاتر نشاندهنده ارزش بیشتر سهام شرکت است زیرا اگر سرمایهگذاران فکر کنند شرکتی سوددهی بیشتری نسبت به قیمت سهم دارد، برای خرید سهام آن پول بیشتری میپردازند.
نکاتی در محاسبهی forward EPS
- ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار میتواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبهی دقیقتر forward EPS، توصیه میشود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره یعنی تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار استفاده گردد.
- در این محاسبه باید نرخ تنزیل سود بانکی را هم در نظر گرفت، زیرا سهام وقتی ارزش خواهد داشت که پیشبینی گردد حداقل میزانی بیش از نرخ سود بانکی سوددهی داشته باشد، در غیر این صورت انگیزهای برای سهامداری وجود نخواهد داشت.
- درصورتیکه شرکت دارای ساختار مالی پیچیدهای است، لازم است عوامل بنیادی مؤثر بر صنعت، بدهیهای قابل تبدیل، ضمانتنامهها و عملیات ادامهدار نیز در معادلات در نظر گرفته شود، بدین ترتیب محاسبهی سود تخمینی، دقیقتر خواهد بود. واضح است که هر چه سود تخمینی بهازای هر سهم در ابتدای سال شفافتر باشد، در طول دوره نیاز کمتری به تغییر و تعدیل آن وجود خواهد داشت و اعتماد سهامدار نیز به سوددهی شرکت بیشتر خواهد شد.
سود نقدی (DPS) و ارتباط آن با EPS چیست؟
شاید این سؤال برای شما پیش آید که آیا EPS همان سودی است که بهصورت نقدی به سهامداران پرداخت میشود؟ در شرکتهای سهامی که دارایی آنها متشکل از سرمایهگذاری چندین سرمایهگذار (سهامی خاص) یا عدهی کثیری از عموم مردم (سهامی عام) است، کل سود خالص حاصلشده در هر دوره بین سهامداران تقسیم نمیگردد و بخشی از آن در پایان هر دوره بر مبنای رأی اکثریت سهامداران یا سهامدار عمدهی شرکت در مجمع سالانه بهعنوان سود انباشته برای توسعهی کسبوکار ذخیره میگردد و آنچه باقی میماند بهعنوان سود قابل تقسیم نقدی اعلام میگردد.
با تقسیم کل سود قابل پرداخت نقدی بر تعداد سهام موجود در بازار، به عدد سود نقدی بهازای هر سهم (Dividend Per Share) میرسیم.
شرکتهای سهامی اغلب پس از تشکیل مجمع تصمیم میگیرند چه میزان از سود خالص را بهعنوان سود انباشته ذخیره و چه میزان را بهعنوان سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهامداران توزیع کنند. مجمع گاه حتی کل سود خالص را به سود انباشته اختصاص داده، مبلغی برای تقسیم بهصورت نقدی بین سهامداران در نظر نمیگیرد؛ این اتفاق اغلب در شرکتهای نوپا و استارتاپی رخ میدهد که نیاز به افزایش سرمایهی زیادی برای تحقیق و توسعه دارند.
برای آشنایی بیشتر با DPS و جزئیات آن میتوانید به مقالهی سود نقدی بهازای هر سهم (DPS) چیست؟ مراجعه فرمایید.
نکاتی در تفسیر EPS (مزایا و معایب)
EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد یک شرکت در کوتاهمدت نیست زیرا هزینهی فرصت سرمایه را در نظر نمیگیرد و ممکن است با اقدامات کوتاهمدت دستکاری شود (بالاتر یا پایینتر نمایش داده شود)؛ یا برخی ضمانتنامهها یا وامها ممکن است طی دورههای بعدی نقد شوند و سود خالص شرکت را افزایش دهند که اقساط یا هزینههای آنها در سود و زیان این دوره محاسبه شده است و EPS این دوره متأثر از آن است. پس برای تفسیر صحیح EPS باید دیدگاهی بلندمدت و جامع به عملکرد گذشته و آیندهی شرکت داشت و حداقل یک دورهی دوازدهماهه تا تحقق EPS صبر نمود تا سودهای انباشته که به چرخهی کسبوکار بازگشتهاند و در محاسبهی EPS لحاظ نشده بودند (EPS پایینتر نشان داده شده بود)، به سوددهی برسند.
بهعلاوه در تحلیل EPS شرکتها باید در نظر داشته باشیم که سود محقق شده ناشی از فعالیتهای مستمر و اصلی شرکت است. برای مثال در ارزشگذاری شرکتها با استفاده از EPS اگر یک شرکت تولیدی سودی ناشی از فروش یک زمین شناسایی کرده باشد، آن سود به معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیتهای اصلی نیست.
از سوی دیگر صِرف درنظرگرفتن EPS بالاتر نمیتوان حکم به عملکرد بهتر یک شرکت داد، زیرا لازم است سود بهدستآمده بهازای هر سهم در مقایسه با قیمت آن سهم در نظر گرفته شود. قطعاً 50 تومان سود برای سهمی 100 تومانی بسیار ارزشمندتر از 50 تومان سود برای سهمی 1000 تومانی است. پس ملاک صحیحتر برای تشخیص ارزشمندی یک سهم بر اساس میزان سوددهی آن، معیار P به E یعنی مقیاس قیمت (Price) به میزان سوددهی آن (EPS) است.
نسبت P/E (price/earnings ratio) و ارتباط آن با سود هر سهم چیست؟
تناسب بین قیمت سهم و سود سهم (نسبت P/E)، احتمالاً پرکاربردترین شاخص در بحث ارزش اوراق بهادار است که قیمت سهم را به میزان سوددهی هر سهم (EPS) مرتبط میکند. نسبت P/E بالاتر نشان میدهد که سرمایهگذاران به دلیل انتظارات رشد در آینده، حاضرند امروز قیمت بالاتری برای سهم بپردازند. در این فرمول P به معنای قیمت سهم (price) و E همان EPS است که میزان سوددهی بهازای هر سهم را نشان میدهد. باید در نظر داشته باشید که P/E شرکتها متناسب با سایر شرکتهای صنعت سنجیده میشود؛ به تعبیری دیگر P/E شرکتی در صنعت تکنولوژی نباید با P/E شرکتی در صنعت فولاد مقایسه شود.
جمعبندی آکادمی دانایان
در این مقاله دانستیم که سود خالص چگونه محاسبه میشود و نقش آن در تعیین EPS چیست؛ همچنین دانستیم اصطلاح سود تقسیمی بهازای هر سهم (DPS) به سودی اشاره دارد که شرکت در پایان یک دوره (فصلی یا ۱۲ماهه) پس از کسر مبالغ مجاز برای اندوختهها و پساندازها (سود انباشته)، بهازای هر سهم جاری موجود در بازار واقعاً به سهامداران خود پرداخت میکند، پس در بسیاری از شرکتها DPS از EPS بسیار کمتر است و گاه نمیتوان آن را بهعنوان درآمد چشمگیری در نظر گرفت.
همچنین دانستیم EPS معیار ارزشگذاری سهم بر اساس سود تحققیافته و Forward EPS معیاری برای تخمین بازهی رشد یا نزول قیمت آتی سهم، پیش از پایان دوره و تحقق واقعی مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آنها سود، بر اساس اطلاعات در دسترس از عملکرد گذشتهی شرکت و پیشبینیهای آتی مدیران از سوددهی شرکت است؛ این عدد مبنای قیمتگذاری سهم روی تابلوی بورس و معاملات خریداران و فروشندگان سهم، تحلیلهای تکنیکال و بنیادی خواهد بود.
همانطور که گفته شد هنگام سرمایهگذاری در شرکتهای سهامی، عدهای صرفاً از نوسانگیری سود (یا ضرر) میکنند و به دنبال سود نقدی در پایان دوره یا حتی در بلندمدتتر بهرهبردن از سود انباشته نیستند. اما عدهای که دیدگاه بلندمدت (چندین ساله) نسبت به سرمایهگذاری در شرکت دارند باید بر اساس سودده یا زیانده بودن شرکت مدنظر در سالهای گذشته، رویکرد شرکت نسبت به میزان برداشت بخشی از سود خالص بهعنوان سود انباشته، طرحهای توسعهای شرکت و سیاست تصمیمگیری شرکت برای میزان سود نقدی تقسیمی بین سهامداران تصمیمگیری کنند.
با مقایسهی عملکرد شرکت مدنظر در سالهای گذشته و نیز با شرکتهای مشابه، به این نتیجه برسند که آیا برای بلندمدت تصمیم به نگهداری سرمایه در آن شرکت دارند یا بهتر است منتظر تشکیل مجمع نشده، به سود حاصل از نوسانات قیمت سهام بسنده نموده، با خروج بهموقع سرمایهی خود پیش از توقف در مجمع، آن را در زمینههای سودده دیگری سرمایهگذاری نمایند.
در صورتی خود صاحب کسبوکاری هستید یا به سرمایهگذاری یا شراکت در کسبوکاری علاقه دارید، برای آشنایی بهتر با مفاهیمی چون نحوهی محاسبهی سود و زیان و عوامل مؤثر بر آن از جمله بهای تمامشده، سود ناخالص، هزینههای غیرعملیاتی، سود غیرعملیاتی و در آخر سود یا زیان خالص میتوانید از دیگر مقالات مربوط به مبحث سود در سایت آکادمی دانایان استفاده نمایید.
دیدگاه شما