پ ن: اصطلاحاً به صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، صندوقهای مشاع گفته میشود
راهکارهای سرمایهگذاری در بورس
پول و سرمایهای را جمعآوری کردهاید و میخواهید به حفظ ارزش آن در وضعیت کنونی اقتصادی کمک کنید؟ به دنبال بررسی روشهای مختلف سرمایهگذاری هستید و نمیدانید که چه گزینههایی پیش رویتان قرار دارد؟ سرمایهگذاری در بورس یکی از روشهایی است که به شما کمک میکند تا سرمایهتان را افزایش بدهید.
اما واقعیت این است که ورود به بورس بدون داشتن دانش و آگاهی از بازار سرمایه و نبود آموزش بورس خطرناک است و احتمال دارد ضرر قابلتوجهی به سرمایهتان وارد شود. پس اگر تصمیم دارید که به بازار بورس وارد شوید، باید به دنبال کسب آگاهی در زمینه فعالیتهای گوناگون بورسی باشید. درست است که ورود به بازار سرمایه و سرمایهگذاری در بورس نیازمند آگاهی و تجربه است، اما لزومی ندارد که خود را در اینباره بترسانید. با کمک منابع آگاه و آموزشهای بورسی درست، شما هم میتوانید در معاملات بورس و کسب سود خبره شوید.
اما سوال اصلی این است: چگونه می توان در بورس تهران سرمایه گذاری کرد؟
روشهای مختلفی برای شروع فعالیت و سرمایهگذاری در بازار بورس وجود دارد. اگر قصد فعالیت در این حیطه را دارید باید بدانید که سرمایهگذاری در بورس به دو شیوه مستقیم و غیرمستقیم امکانپذیر است. در ادامه به روشهای سرمایهگذاری در بورس پرداخته شده است. برای آگاهی از این روشها ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید:
چرا مردم در بورس سرمایه گذاری می کنند؟
در بازار بورس، داراییهای مختلفی از جمله انواع اوراق بهادار و کالا معامله میشود. بورس یک بازار قانونی برای پیگیری و انجام معاملات مختلف است. لذا با آموزش گام به گام بورس و معاملات سنجیده در این بازار، میتوانیم به نتایج خوبی برسیم و سود زیادی کسب کنیم.
به جز کسب سود، یکی از مزایای سرمایهگذاری در بورس این است که با مبالغ سرمایه اندک هم میتوانیم وارد بازار شویم و به همین خاطر است که برای شروع و کسب تجربه نگرانی چندانی بابت از دست دادن سرمایهمان نخواهیم داشت.
مزایایی که بورس به همراه میآورد فقط متوجه فرد سرمایهگذار نیست؛ بلکه میتواند به وضعیت اقتصادی عموم جامعه هم کمک کند راهکارهای سرمایهگذاری در بورس زیرا امکان سرمایهگذاری افراد با سرمایههای اندک را هم فراهم میکند و ضمن کنترل نقدینگی در جامعه باعث میشود که توزیع ثروت از روندی عادلانهتر پیروی کند. اگر مردم با سرمایههای نه چندان کلان به بازار بورس بیایند و در آن سرمایهگذاری صورت بدهند، علاوه بر اینکه میتوانند از رکود پول خود جلوگیری نمایند به رشد صنعت و فعالیت شرکتهای مختلف هم کمک خواهند کرد.
نکته ای که باید به خاطر داشته باشیم این است که: برای ورود به بورس نباید بترسیم. کافی است با آموزش صحیح بورس، با دقت همه چیز را یاد بگیریم، گام به گام با این بازار آشنا شویم، بازار و اخبار موثق را رصد کنیم و آگاهانه به خرید و فروش سهام یا سایر اوراق بهادار بپردازیم.
انواع روشهای سرمایهگذاری در بورس
به طور کلی دو روش برای سرمایهگذاری در بورس وجود دارد:
۱- سرمایهگذاری مستقیم در بورس
۲- سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس.
۱- سرمایهگذاری مستقیم در بازار بورس چیست؟
ورود به بازار بورس سرمایهگذاری به طور مستقیم روش است که البته افراد با احتیاط بیشتری نسبت به روش سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس به سراغ آن میروند. هر چند که بیگدار به آب زدن در این بازار اصلا منطقی نیست، اما ترسیدن از آن هم در صورت تلاش برای آگاهی از فرایند معاملات و شناخت راه و چاه کار لزومی ندارد. ضمن اینکه با مبلغ بسیار اندکی هم میتوان وارد بازار بورس شد. حداقل خرید سهام در بازار بورس فقط ۱۰۲ هزار تومان است. پس لازم نیست حتما میلیونی در بورس سرمایهگذاری کنیم و در آغاز کار، امکان اینکه با مبلغی اندک به بازار وارد شویم، وجود دارد. البته مبالغ اندک، سود چندانی در پی ندارند ولی مزیت آن در این است که به ما اجازه میدهند، به تدریج با ساز و کار فعالیت در بورس آشنا شویم.
علاوه بر اینکه امکان فعالیت در بازار بورس با مبالغ اندک هم وجود دارد، باید به مزیت بزرگ دیگر این بازار یعنی نقدشوندگی سرمایه اشاره کنیم. در فعالیتهای سرمایهگذاری مختلف مانند بازار مسکن، معمولا نمیتوانیم به سرعت و در صورت نیاز، سرمایه خود مثلا خانهای را که با هدف سرمایهگذاری خریداری کرده بودهایم به فروش برسانیم و سرمایهمان را به پول نقد بدل کنیم. اما در بازار بورس، این امکان برای ما وجود دارد که سریعاً و هر زمان که اراده کنیم، سهام خریداری را به فروش رسانده و بنا به وضع بازار معادل پولی که سرمایهگذاری کردهایم یا مبلغ کمتر/بیشتر از آن را با فروش سهام، مجدد به دست بیاوریم. در واقع، سرعت و امکان نقدشوندگی در سرمایهگذاری در بورس بسیار زیاد است.
البته در شروع کار قطعاً به ثروتی میلیاردی دست پیدا نخواهیم کرد؛ زیرا این نوع از سرمایهگذاری برای رساندن پول و سودمان به درختی پربار، نیاز به زمان و البته کسب تجربه و مهارت فراوان دارد. اما اگر در حد چند میلیون تومان پول داشته باشیم و برای روشهای دیگر سرمایهگذاری دستمان بسته است، بورس میتواند در کوتاهمدت، گزینهای خوب باشد.
حال در ادامه سعی می کنیم درباره روش مستقیم سرمایهگذاری در بورس یا روش بیواسطه بیشتر توضیح بدهیم:
نکات مهم درباره سرمایهگذاری مستقیم در بازار بورس چیست؟
برای اینکه یکتنه و تنها وارد بازار بورس شویم باید حتماً آمادگیهایی از قبل در خود ایجاد کنیم. ابتدا باید با مفاهیم پایهای بورس آشنا شویم، ساز و کار فعالیت در آن را یاد بگیریم و از خود دو سؤال مهم بپرسیم:
نخست اینکه، آیا زمان کافی برای بررسی روند فعالیت خود و فضای بازار بورس در اختیار داریم یا خیر؟
دوم اینکه، تواناییمان در تحمل فشار و استرسهای محتملی که سرمایهگذاری در بازار بورس و سهام برایمان به همراه خواهد داشت در ما وجود دارد یا خیر؟
یادمان باشد که رسیدن به سود و سرمایه کلان همیشه توأم با سختیهایی است و اینکه تصور کنیم، با مبلغی اندک میتوانیم به بازار بورس وارد شده و با به دست آوردن سود حاصل از سرمایهگذاری اولیه از نظر ثروت به وارن بافت یا آقای بیلگیتس بدل شویم، کاملا غیرمنطقی است.
علاوه بر موارد گفتهشده برای ورود به سرمایهگذاری در بورس به شکل مستقیم و بیواسطه نیاز به شناخت اقتصاد و از آن مهمتر قدرت تحلیل داریم. باید بتوانیم اوضاع اقتصادی بازار را بررسی و تحلیل کنیم تا تصمیمهای منطقی و درستی برای فعالیتهای خود در بورس بگیریم.
اگر این آمادگیها را در وجود خود میبینیم باید شروع به فعالیت کنیم. گامهای آغازین فعالیت در بورس به شرح زیر است:
برای شروع فعالیت و سرمایهگذاری در بورس نیاز به داشتن یک کد بورسی و انتخاب یک کارگزار مناسب داریم. کارگزاری نهادی است که به عنوان رابط و واسطه میان ما و بازار بورس، ارتباط برقرار میکند. کُد معاملاتی هم شناسنامه ما برای فعالیت و انچام معاملات در بورس است. بعد از اینکه با ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت در یکی از کارگزاری ها، کد بورسی سا همان کد معاملاتی مان را طی دریافت کردیم، امکان خرید سهام برایمان فراهم میشود. برای خرید سهام هم باید به یکی از روش های حضوری، تلفنی یا اینترنتی با کارگزار خود در ارتباط باشیم. البته راهکار دیگری هم وجود دارد: به صورت آنلاین و از طریق نرم افزار معاملات آنلاین سهام کارگزاری منتخب، خودمان مستقیماً سفارش های موردنظرمان را به هسته بورس ارسال کرده و معاملات بورسی را به راحتی انجام دهیم.
- آموزش گام به گام بورس، یادگیری مداوم و رصد بازار
بعد از اینکه وارد بازار بورس شدیم، باید تلاش کنیم تا اطلاعاتمان را درباره بازار بورس مدام افزایش داده و وضعیت بازار را به خوبی زیر نظر داشته باشیم. در غیر این صورت، ریسک شدیدی را متحمل خواهیم شد. همواره باید درباره ساز و کار فعالیت در بورس آگاهی داشته باشیم.
با ثبت نام در کلاس های آموزش بورس در آموزشگاه های مجاز، می توانیم دانش خود را نسبت به بازار سرمایه افزایش دهیم.
روش های خرید و فروش سهام و اوراق بهادار در سرمایه گذاری مستقیم
خرید و فروش حضوری و تلفنی:
هر یک از ما که خواهان سرمایهگذاری در بازار بورس هستیم، با ارائه مدارک هویتی یعنی شناسنامه و کارت ملی خود به همراه مبلغ واریزی به حساب کارگزاری، با مراجعه به کارگزاری فرم دستور خرید خود را تکمیل کنیم. کارگزار هم بعد از انجام سفارش خرید و انجام معامله، برگه سهام را به ما تحویل میدهد. در خصوص فروش هم به همین ترتیب است، اما اگر کل دارایی را در یک نماد بفروشیم، دیگر برگه سهامی ارائه نمی شود.
در روش تلفنی نیز می توانیم درخواست خرید و فروش خود را به صورت تلفنی به کارگزاری اعلام نماییم. اما برای امضای سفارشات تلفنی، حتماً باید به کارگزاری مراجعه کنیم.
در حال حاضر با پیشرفته شدن روش های سفارش گذاری، روش خرید و فروش حضوری و تلفنی مخصوصاً در کارگزاری های بزرگ، تقریباً منسوخ شده است.
خرید و فروش آفلاین یا اینترنتی
امکان سفارش خرید به صورت اینترنتی یا سفارش آفلاین هم وجود دارد. یعنی ما به عنوان یک سرمایهگذار میتوانیم درخواست خرید و فروش سهام را به صورت اینترنتی تکمیل کرده و برای کارگزاری ارسال نماییم.
در این روش کارگزاری پس از مشاهده سفارش ما، آن را به هسته بورس ارسال خواهد کرد.
از مزایای این نوع سفارش این است که در هر ساعتی می توانیم سفارش خود را ثبت کنیم و معامله گر کارگزاری در اولین روز کاری به آن رسیدگی خواهد کرد. همچنین مانند سفارش های حضوری و تلفنی هم نیاز به امضای برگه درخواست ندارد.
تنها یک بار قرارداد اینترنتی امضا می کنیم و پس از آن امکان سفارش گذاری آفلاین یا اینترنتی را داریم.
نکته مهم: سفارش اینترنتی همانند سفارش آنلاین در لحظه به هسته بورس ارسال نمی شد و ممکن است با ۱۵ دقیقه تاخیر در سامانه بورس ثبت شود.
انجام معاملات آنلاین:
روش سرمایهگذاری آنلاین هم روش دیگری است که در آن برای گشایش حساب معاملات آنلاین باید از طریق آزمونی که از سوی کارگزاری صورت میگیرد، برای انجام فعالیت مستقل آنلاین تأیید صلاحیت شویم. در این روش ما به صورت مستقیم به هسته معاملات بورس متصل می شویم و می توانیم سفارشات آنلاین خود را از ساعت ۸:۳۰:۰۰ تا ۱۲:۳۰:۰۰ روزهای کاری برای بورس یا فرابورس ارسال کنیم. برای این نوع معاملات کارگزاری منتخب ما یک سایت یا نرم افزار معاملات آنلاین اوراق بهادار به همراه نام کاربری و کلمه عبور در اختیار ما قرار می دهد. برای دریافت دسترسی آنلاین حتماً سرمایه گذار بورسی باید مدرک تحصیلی دیپلم یا بالاتر از آن را ارائه کند. لذا کسانی که به هر دلیل نتوانند مدرک تحصیلی خود (حداقل دیپلم) را ارائه کنند می توانند از ارسال سفارش اینترنتی یا اردر آفلاین استفاده کنند.
۲- سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس چیست؟
سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس به این معنا است که به جای اینکه خودمان مستقیماً به خرید و فروش سهام بپردازیم، بازار را رصد کنیم و همه چیز را مورد بررسی مداوم قرار بدهیم، به افراد آگاه و متخصصی مراجعه می کنیم. این افراد متخصص به ما کمک میکنند، سرمایه خود را در حوزه های مختلف سرمایهگذاری به کار بگیریم.
انجام سرمایهگذاری با واسطه در بورس به کسانی که زمان و وقت کافی برای یادگیری اصول سرمایهگذاری و روشهای سرمایهگذاری در بورس ندارند، در رسیدن به سود و درآمدی مطلوب کمک شایانی میکند. در این صورت با اتکا به افراد ماهر در بورس، ریسک سرمایهگذاری هم کاهش مییابد.
سرمایهگذاری غیرمستقیم هم انواعی دارد:
- سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری؛
- سبدگردانی اختصاصی در بورس (سرمایهگذاری در بورس از طریق سبدگردانها)؛
سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری بورس
در سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون اصلاحات بورس، صندوقهای سرمایهگذاری در بورس تهران راه افتادند. در این روش از سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار بورس، ما به عنوان سرمایهگذار، با بررسی وضعیت صندوقهای مختلف سرمایهگذاری، مورد مناسب را انتخاب میکنیم و با پرداخت درصد اندکی کارمزد به صندوقها، به آنها اجازه میدهیم که با واحدهای سرمایهگذاری خریداریشده از سوی ما به فعالیت در بازار بورس بپردازند. در این روش، دیگر خبری از استرس و فشار تصمیمگیری برای خرید و فروش در بازار بورس نیست. البته این روش فقط مختص افرادی نیست که نمیتوانند به تنهایی در بازار بورس فعالیت کنند؛ بلکه روشی برای کسب سود است و بسیاری از افراد خبره در سرمایهگذاری هم از خدمات صندوقها استفاده میکنند. صندوقهای سرمایهگذاری هم دارای انواعی به شرح زیر هستند:
- صندوق سرمایهگذاری سهام؛
- صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت؛
- صندوق سرمایهگذاری مختلط؛
- و… .
سرمایهگذاری در بورس از طریق سبدگردانها
سبدگردانی هم یکی دیگر از روشهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس است که به کمک آن، میتوانیم با دغدغه کمتری به فعالیت در بورس بپردازیم؛ زیرا در اینجا هم از کمک راهکارهای سرمایهگذاری در بورس افراد متخصص برای سرمایهگذاری در بورس بهره میبریم. مراتب کار به این صورت است که شخصی متخصص به نام سبدگردان با ما قراردادی منعقد میکند و به نام خودمان سبدی از انواع اوراق بهادار تشکیل و مدیریت آن را عهدهدار میشود. فعالیت سبدگردانان که در شرکتهای سبدگردانی دارای مجوز مشغول به ارائه خدمات هستند کاملا قانونی و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار است. به خاطر مدیریت و فعالیتی که سبدگردانان روی سبد سرمایهگذاری ما دارند، مبلغی را به عنوان کارمزد دریافت میکنند.
درواقع اگر سرمایه ای داریم و می خواهیم فعالیتی انجام دهیم تا ارزش آن بیشتر شود، اما به دلایل مختلف مثل عدم توانایی پذیرش ریسک، خطرات سرمایهگذاری در بورس، ناآگاهی و ناآشنایی با فضای بورس یا نداشتن وقت کافی نمیتوانیم شخصاً به فعالیت در بازار بپردازیم، بهتر است به سراغ روشهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار بورس برویم. با این اقدام، از طریق افرادی کار را پیگیری کنیم که حرفهای هستند، کارشان تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار است و میتوانند ریسک سرمایهگذاری را با اخذ تصمیمهای مناسب برایمان کاهش بدهند.
در آخر:
خطاب به شما خواننده گرامی که قصد ورود به بازار بورس را دارید، یا مدتی است که فعالیتت بورسی خود را شروع کردید، چند نکته مهم را یادآور می شویم:
انواع روش های سرمایه گذاری در بورس
سرمایهگذاری در بازار بورس برای هرکسی ممکن است جذاب باشد. همهی ما در جستجوی یک طلسم شفابخش هستیم تا بلکه بتوانیم در راهکارهای سرمایهگذاری در بورس مقابل تورم، از خودمان خودی نشان دهیم.
هرچند اغلب سرمایهگذاران بالاخره ضربِ شستِ این موجود بی شاخ و دم (بازار) را خواهند چشید ولی در این نوشتار تصمیم دارم انواع روشهای سرمایهگذاری در بورس را برایتان شرح دهم.
پیشتر برایتان گفتم که از یک منظر سرمایهگذاران بازار به دودستهی جسور و محافظهکار تقسیم میشوند. گفتیم که برای عدهای سودِ تقسیمی جذابیتی ندارد. این افراد همان سرمایهگذاران ریسکپذیر هستند؛ درواقع این سرمایهگذاران ترجیح میدهند خودشان سِپر به دست به مَصاف این گاوِ پیشانیسفید (بازار) بروند تا بلکه رگِ خوابش را به دست آورند!
این نوع رویکردِ سرمایهگذاری در بازار بورس را اصطلاحاً سرمایهگذاری مستقیم مینامند که میخواهیم در ادامه بدان بپردازیم.
سرمایهگذاری در بازار بورس (بدون واسطه)
هرگاه شخصی (با کسبِ مهارت یا بدون کسب مهارت) جهت انجام معاملات، مستقیماً کد بورسی دریافت کند بدان سرمایهگذاری در بازار بورس به روش مستقیم گفته میشود. درروش مستقیم، سرمایهگذار میبایست از طریق شرکتهای کارگزاری اقدام به خرید سهام موردنظر کند.
کارگزاریها، نهادهای مالی قانونی هستند که بهعنوان واسط بین خریدار و فروشنده، زیرساختهای معاملاتی لازم را در اختیارمان قرار میدهند.
یقیناً پیششرط سرمایهگذاری در بازار بورس به روش مستقیم، کسب دانستههای مالی و مهارتهای تحلیلی است. در ادامه میخواهیم هفت پیشنیاز برای ورود به بازار بورس به روش مستقیم را برایتان شرح دهیم.
۱- ریسکپذیری
شاید اولین و کلیدیترین ویژگی سرمایهگذاری در بازار بورس به روش مستقیم همین برخورداری از طبع خطرپذیری باشد. موفقیت در بازار بورس راهکارهای سرمایهگذاری در بورس نیازمند درجات بالایی از ریسکپذیری است. البته پرواضح است که اغلب افراد به دلیل اثرِ توهم برتری تواناییشان را بیشازاندازه واقعی ارزیابی میکنند؛ اما بپذیریم یا نپذیریم، همهکس نمیتوانند سرمایهگذاری جسورانه را پیشه کنند.
۲- آشنایی با مفاهیم پایه
مطمئناً بدون قبولی در امتحان آئیننامه، گواهینامهی رانندگی را دودستی تقدیممان نمیکنند! فعالیت در هر تجارتی نیازمند فراگیری اصول ابتدایی آن است. شخصی که میخواهد سرمایهگذاری در بازار بورس را مستقیماً انجام دهد باید با مفاهیم اولیه آشنا باشد. آشنایی با ادبیات اولیه ازجمله پیششرطهای سرمایهگذاری مستقیم در بازار بورس است.
منظور تسلط کافی به نحوهی خریدوفروش سهم، آشنایی عملی با مفهوم عرضه و تقاضا، صفِ خریدوفروش، آشنایی به سودِ تقسیمی DPS، مفهوم قیمت با بازده P/E و…
۳- اطلاعات مالی
هرچند دکترای اقتصاد داشتن هم، ضامن بهشت و دوزخ نیست؛ اما بدون اطلاعات مالی سهام خریدن هم بهنوعی طبل زیر گلیم زدن است! تسلط به موضوعات مالی تا حد زیادی زحمت ما را برای تحلیل صورتهای مالی شرکتها، کم میکند.
۴- تسلط کافی به تحلیل
شک نکنید مستقیماً وارد بازار شدن بدون تسلط بر تحلیل، دست بیخ گلوی خودتان گذاشتن است! اگر تحلیل نمیدانید حتی فرصت نمیکنید نفس راست کنید! چه برسد که بخواهید کاخِ آرزوهایتان را از بورس بسازید.
تسلط کافی به انواع روشهای تحلیل بازار بیبروبرگرد جزء شروطِ لازمِ سرمایهگذاری مستقیم در بازار بورس است. این تحلیلها عموماً شامل تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی سهام است.
۵- مهارتهای روانی
در اینکه بازار بورس پتانسیل تبدیل پساندازهایمان را به خودروی بنز کلاس اِس دارد شکی ندارم؛ اما دستبهیقه شدن با این بازار مستلزم کسب مهارتهای روانشناختیاست. میدانم که شاید باورش برایتان سخت باشد اما بیش از نیمی از مسیر موفقیت در معاملهگری، مستلزمِ کسب مهارتهای روانشناختی است.
۶- زمان کافی
برای سرمایهگذاری در بازار بورس به روش مستقیم باید زمان کافی جهت تحلیل بازار در اختیار داشته باشیم. حتی اگر پیشنیازهای قبلی را هم طی کنیم عدم اختصاص زمان کافی برای تحلیل و انجام معاملات بازهم حکمِ کوبیدن آب در هاون را دارد!
تحلیل صورتهای مالی شرکتها، تحلیلی فنی نمودارها و ارسال دستورات شرطی خریدوفروش مطلقاً به زمان کافی نیاز دارد چراکه با یکدست نمیتوان دو هندوانه را گرفت!
۷- مدیریت فردی
اگر سرمایهگذاری در بازار بورس به روش مستقیم هنوز هم برایتان جذاب است اندکی صبر کنید. شما در این تجارت خودتان مدیر خودتان هستید. اگر حین رانندگی از چراغقرمز عبور کنید جریمه خواهید شد؛ اما قانون اعمال جریمه در صورت عبور از چراغقرمز را مجلس برایمان دیکته کرده است، دولت هم ضامن اجرا و اعمال قانون است.
در بازار بورس این ما هستیم که قانون چراغقرمزها را برای خودمان تدوین میکنیم و بازهم این خودمان هستیم که باید از قوانینمان پیروی کنیم. البته که عبور از چراغقرمز برابر است با جریمه؛ اما از خودتان سؤال کنید اگر از قوانین استراتژی معاملاتی خودتان تخطی کنید چه کسی شمارا بازخواست خواهد کرد!؟ هیچ! خودتان مدیر خودتان هستید.
راستش را بخواهیم کاری سختتر از اینکه آدم خودش مدیر خودش باشد سراغ ندارم!
سرمایهگذاری در بازار بورس (باواسطه)
اگر هفت شرطی که پیشتر عنوان کردم را ندارید عقل ایجاب میکند قبل از اینکه حجمِ سرمایهی ما مثل یک ساندویچ ژامبون تکهتکه شود آن را به کاردان بسپاریم؛ منظورم از شرایط عنوانشده، همهی آنها باهم است!
درواقع پیششرطهایی که برای سرمایهگذاری مستقیم عنوان کردم هرکدام حکمِ یک قطعهی جورچین رادارند. حتی اگر به تحلیل بازار هم مسلط شدیم شاید ازنظر روانی برای این کار ساخته نشدهایم. بهتر نیست قبل از انهدامِ پساندازهایمان، سرمایهی خود را به گروهی بسپاریم که امر خطیر معاملهگری را انجام دهند؟ یا ترجیح میدهیم از هول حلیم توی دیگ بیفتیم!
سرمایهگذاری در بورس به روش غیرمستقیم، راهکارهای سرمایهگذاری در بورس این امکان را فراهم میکند که مدیریت سرمایهی خود را به افراد متخصص و باتجربه این حوزه بسپاریم. این افراد با بررسی مداومِ شرایط بازار تلاش میکنند بهترین تصمیمات سرمایهگذاری را بر روی سرمایهی ما اتخاذ کنند. پر مسلم است که آنها نیز هزینههایی دارند و درازای خدمات خود، کارمزد مشخصی را مطالبه میکنند.
اما چه کسی قرار است بجای خودمان مدیریت سرمایهی ما را به دست بگیرد؟ در ادامه تصمیم داریم شمارا با انواع روشهای سرمایهگذاری غیرمستقیم آشنا کنیم.
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
یکی از بهترین راههای سرمایهگذاری در بازار بورس به روش غیرمستقیم، بهرهمندی از امکاناتِ صندوقهای سرمایهگذاری است. سرمایهگذاری در این صندوقها طی سالهای گذشته به یکی از محبوبترین ابزارهای سرمایهگذاری در جهان تبدیلشده است. بر اساس آمارمجموع داراییهای تحت مدیریت این صندوقها به بیش از سی هزار میلیارد دلار رسیده است. این میزان پول قریب به نیمی از ارزش ناخالص داخلی (GDP) کل جهان است.
در ایران نیز با تصویب قانون اصلاحات بورس در سال ۱۳۸۴، این صندوقها متولد شدند. هماکنون بیش از هفت هزار میلیارد تومان در انواع مختلفِ صندوقهای سرمایهگذاری مشترک سرمایهگذاری شده است.
هر انتخاب مستقیم یا غیرمستقیم بودنِ سرمایهگذاری در بازار بورس به سرمایهگذار مرتبط است اما اغلب مواقع، سرمایهگذاران محافظهکار هستند که صندوقهای مشاع را به سرمایهگذاری مستقیم ترجیح میدهند. اگر توصیهی من را نیز بخواهیم میگویم بیگدار به آب نزنید چون این بازار به خیلیها میدان نداده است!
پ ن: اصطلاحاً به صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، صندوقهای مشاع گفته میشود
سرمایهگذاری در بورس از طریق سبد گردانها
سبد گردانها (همانند صندوقهای مشاع) شخصیتهای حقوقی هستند که طی قراردادی مشخص امر معاملهگری را برای سرمایهگذار انجام میدهند. البته با این تفاوت که در این روش (برخلاف صندوقهای مُشاع) داراییهای سبد سهام مستقیماً تحت تملک سرمایهگذار است.
در فرآیند سبد گردانی، افرادِ کارآزمودهی سرمایهگذاری به فراخور سطح ریسکپذیری و سرمایهی هر سرمایهگذار، سبد اختصاصی برای وی تشکیل میدهند. این افراد موظفاند بهطور مستمر به سرمایهی ما نظارت و اعمال مدیریت کنند. آنها همچنین متناسب با شرایط بازار، بهترین تصمیمات را برای به حداکثر رساندن ارزش سبدِ ما اتخاذ مینمایند.
تکمیلی
به دلیل طولانی شدنِ مطلب، در این جستار امکانِ بررسی همهی جوانب سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری وجود ندارد. لازم است مزایا و معایب این صندوق بهدقت موردبحث قرار گیرد تا سرمایهگذار باقدرت بیشتری تصمیمگیری کند.
مقالهی بعدی رها سرمایه به ارائه توضیحات مبسوط نسبت به مزایا و معایب صندوقهای مشاع و شرکتهای سبد گردان خواهد پرداخت. همینطور انواع مختلفِ صندوقهای مشاع را بررسی خواهیم کرد.
نتیجهگیری
برای سرمایهگذاری در بازار بورس بهطور مستقیم، پیشنیازهایی لازم است. از طرفی سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس نیز برای همه جذابیت ندارد. این عدم جذابیت به دلیل ماهیت ریسک گریزی و سبکِ معاملات صندوقهای مشاع است.
برای سرمایهگذارانی که روش غیرمستقیم را (البته با اعمال ریسک سلیقهای) انتخاب میکنند، شاید شرکتهای سبد گردان، گزینهی بهتری باشد؛ اما در هر دو صورت مدیریت سرمایه ما توسط افراد خبره صورت میگیرد.
اگر به هر دلیلی شرایط ورود مستقیم به بورس (هفت پیششرط گفتهشده) را ندارید، اکیداً توصیه میکنم به یکی از روشهای غیرمستقیم در این بازار سرمایهگذاری کنید. شک نکنید قدرتِ بهرهی مرکب (مشاهدهی ویدیو) میتواند سرمایه شمارا همانندِ اثر گلولهی برفی رشد دهد.
راهکارهای متنوع سرمایهگذاری کم ریسک در بورس
بازار سرمایه همچون سایر بازارهای مالی، از تحولات سیاسی و اقتصادی تاثیر گرفته و دچار نوسان میشود، همین ویژگی در اقتصاد پرتلاطم کشور، ریسک سرمایهگذاری در بورس را به مراتب افزایش میدهد. در این میان یکی از کارآمدترین سازوکارها برای مدیریت ریسک سرمایهگذاری در بازار سرمایه، استفاده از صندوقهای سرمایه گذاری است.
بازار سرمایه همچون سایر بازارهای مالی، از تحولات سیاسی و اقتصادی تاثیر گرفته و دچار نوسان میشود، همین ویژگی در اقتصاد پرتلاطم کشور، ریسک سرمایهگذاری در بورس را به مراتب افزایش میدهد. در این میان یکی از کارآمدترین سازوکارها برای مدیریت ریسک سرمایهگذاری در بازار سرمایه، استفاده از صندوقهای سرمایه گذاری است.
سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه نسبت به سرمایهگذاری مستقیم شیوهای مطمئنتر و کمریسکتر به شمار میآید اما برای سرمایهگذاری غیرمستقیم از طریق صندوقها، باید میزان ریسکپذیری هر صندوق را متناسب با شرایط سرمایهگذار مورد توجه قرار داد:
- صندوقهای سهامی مناسب افراد با ریسکپذیری بالا هستند.
- صندوقهای با درآمد ثابت، مناسب افراد با ریسکپذیری پایین هستند.
- صندوقهای مختلط از لحاظ ریسک پذیری بین صندوق های سهامی و درآمد ثابت قرار می گیرند.
- سرمایهگذاری در صندوقهای طلا مناسب کسانی است که به سرمایهگذاری در سکه و طلا علاقهمند هستند.
کارگزاری مفید، پیشگام در تنوع سرمایه گذاری با 8 صندوق
طی سالهای اخیر، صندوقهای سرمایهگذاری متعددی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در کشور شکل گرفته است. در این میان کارگزاری مفید نیز به عنوان بزرگترین کارگزاری کشور با هدف پاسخگویی به نیاز سرمایهگذاری افراد با علایق و اهداف مختلف، طیف متنوعی از صندوقها شامل 8 صندوق سرمایه گذاری در بازار سرمایه را راه اندازی کرده تا پاسخ گوی سلایق مختلف کاربران باشد.
- صندوق سرمایهگذاری پیشتاز (سهامی):
کارگزاری مفید به عنوان یکی از پیشگامان در حوزه تاسیس صندوقهای سرمایهگذاری، نخستین صندوق خود به نام «صندوق سرمایهگذاری مشترک پیشتاز» را در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۷ به بازار سرمایه معرفی کرد. این صندوق در گروه صندوقهای سهامی قرار گرفته و مناسب افرادی است که از سطح ریسکپذیری بالایی برخوردار هستند.
- صندوق سرمایهگذاری ممتاز (مختلط):
در اواخر بهمن ماه سال ۱۳۸۸، کارگزاری مفید با هدف ایجاد بستری برای سرمایهگذاری افراد با سطح ریسکپذیری متوسط نیز «صندوق سرمایهگذاری توسعه ممتاز» را به عنوان صندوق سهامی معرفی کرد اما از اردیبهشت سال 97 این صندوق به صندوق مختلط تبدیل شد و در حال حاضر با همین مدل فعالیت میکند.
- صندوق سرمایهگذاری پیشرو (سهامی):
به دنبال استقبال فعالان بازار سرمایه و در فروردین ماه سال ۱۳۹۰، کارگزاری مفید دومین صندوق سرمایهگذاری خود را به نام «صندوق سرمایهگذاری مشترک پیشرو» تاسیس کرد. این صندوق به عنوان نخستین صندوق سرمایهگذاری مشترک بدون جریمه ابطال، این امکان را در اختیار سرمایهگذاران قرار داد تا بدون دغدغهی پرداخت جریمه برای خارج کردن سرمایه خود از صندوق، با خیالی آسوده از این فرصت سرمایهگذاری استفاده کنند.
- صندوق سرمایهگذاری امید توسعه (سهامی):
اما تنوع صندوقهای کارگزاری مفید به همین موارد محدود نمیشود. باتوجه به اینکه برخی سرمایهگذاران راهکارهای سرمایهگذاری در بورس به دنبال آن بودند تا بخشی از سود حاصل شده طی دوره سرمایهگذاری خود را به صورت نقدی دریافت کنند، کارگزاری مفید در اسفندماه سال۹۱، دست به ابتکار زد و نخستین صندوق سرمایهگذاری مشترک با تقسیم سود را به نام «صندوق سرمایهگذاری مشترک امید توسعه»، طراحی و به بازار سرمایه معرفی کرد.
- صندوق سرمایهگذاری توسعه اندوخته آینده(نماد اطلس):
حدود یک سال بعد یعنی دی ماه سال ۹۲ نیز کارگزاری مفید نخستین صندوق قابل معامله خود به نام «صندوق سرمایهگذاری توسعه اندوخته آینده» را تاسیس کرد که این صندوق با نماد «اطلس» در تابلو بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس درج شد.
معاملهگران بازار سرمایه ممکن است در شرایطی بخشی از سرمایه خود را به صورت نقد در حساب نزد کارگزار خود نگه دارند. کارگزاری مفید به دنبال آن بود تا به منظور بیاستفاده نماندن این وجوه و منتفع شدن صاحبان سرمایه، مکانیزم خاصی را طراحی و ابداع کند. صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت «حامی» در اردیبهشت ماه سال ۹۳ به عنوان راهکاری برای استفاده بهینه از این وجوه، به بازار سرمایه معرفی شد. به دنبال راهاندازی این صندوق، مشتریان کارگزاری مفید اگر تمایل داشته باشند، میتوانند از این امکان استفاده و بابت مانده حسابشان به صورت روزشمار سود دریافت کنند.
- صندوق سرمایه گذاری نامی (درآمد ثابت):
در بهمن ماه سال ۹۶ کارگزاری مفید دومین صندوق با درآمد ثابت خود را به نام صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت «نامی» تاسیس کرد.
نهایتا نیز در خرداد ماه سال ۹۷ و با هدف برآورده شدن نیاز سرمایهگذاران علاقهمند به سرمایهگذاری در طلا، کارگزاری مفید صندوق قابل معامله سرمایهگذاری در اوراق بهادار مبتنی بر طلا را تاسیس کرد و این صندوق با نماد «عیار» در تابلو بورس کالا درج شد.
سهم 14 درصدی صندوقهای سهامی مفید از بازار
صندوق سهامی نوعی صندوق سرمایهگذاری مشترک است که قالب سبد دارایی آن متشکل از سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است. این صندوقها تقسیم سود دورهای ندارند و سود این نوع صندوقها ناشی از تفاوت قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق است.
در مجموع در بازار سرمایه ایران ۶۸ صندوق سهامی مجوز فعالیت دارند که در این میان خالص ارزش دارایی صندوقهای سهامی کارگزاری مفید در مجموع به بیش از ۱۴ درصد از ارزش دارایی کل صندوقهای بازار میرسد.
راهکارهای سرمایهگذاری در بورس
رئیس سازمان بورس با بیان این که سود دهی بازار سرمایه در بلند مدت از بازدهی بانکها و تورم بیشتر است گفت: مردم باید اصول اولیه مدیریت ریسک را رعایت کنند و افرادی که آشنایی کافی به بازار ندارند به طور غیرمستقیم وارد بورس شوند.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، محمدعلی دهقان دهنوی در اولین گردهمایی میز صنعت شرکتهای سبدگردان بازار سرمایه گفت: برنامه ما تسهیل مشکلات سبدگردانهای بازر سرمایه است و روند مطلوبی که طی چند ماه گذشته آغاز شده با قوت ادامه خواهد یافت و از مشکلات به سرعت حل خواهد شد.
وی با اعلام اینکه هدف ما توسعه همه نهاد مالی تحت نظارت سازمان بورس است و سبد گردانها یکی از این نهادها هستند، افزود: فعالیت سبد گردانها در آینده هم از نظر تعداد و هم از نظر خدمات در ابعاد کمی و کیفی افزایش مییابد.
رئیس سازمان بورس با بیان اینکه شرکتهای سبد گردان در بازار سرمایه خدمات سرمایه گذاری غیر مستقیم ارائه میدهند، گفت: ریسک سرمایه گذاریهای غیر مستقیم به مراتب کمتر از روشهای مستقیم است.
وی با اعلام اینکه ما همیشه به مردم و افراد علاقهمند به بازار سرمایه که آشنایی تخصصی کافی ندارند، گفته ایم نباید از روشهای مستقیم وارد بازار سرمایه شوند، بیان کرد: راهکار ما برای این دسته از افراد سرمایه گذاری غیر راهکارهای سرمایهگذاری در بورس مستقیم است.
دهنوی با اعلام اینکه در روش غیر مستقیم سرمایه گذاران در واقع یا واحدهای صندوقهای سرمایه گذاری را خریداری کنند، یا اینکه پول خود را تحت مدیریت شرکتهای سبد گردان وارد سهام میکنند، اظهارکرد: در این روش دیگر نیازی نیست که خود سرمایه گذار خیلی وقت بگذارند و یا تخصصی برای خرید تحلیل بازار داشته باشند.
رئیس سازمان بورس افزود: صندوقهای سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که یکی از آنها صندوقهای درامد ثابت است که تقریبا مثل بانکها هستند و ریسک خیلی کمی دارند.
وی صندوقهای کالایی مانند طلا را از دیگر صندوقهای بازار بورس خواند و گفت: کسی که در صندوق طلا سرمایه گذاری می کند مثل این است که خود طلا خریداری کرده راهکارهای سرمایهگذاری در بورس است، اما دیگر مشکلات مانند نگهداری و سرقت نخواهد داشت.
دهنوی با بیان اینکه ریسک برخی صندوقها نسبت به ریسک خرید و فروش سهامی کمتر است، ولی از سرمایه گذاری در بانک پر ریسکتر هستند، ادامه داد: این صندوقها مناسب افرادی است که هم زمان و دانش کافی برای سرمایه گذاری مستقیم ندارند، هم دنبال بازدهی بیشتر نسبت به سیستم بانکی هستند.
وی افزود: تجربه ثابت کرده سود دهی بازار سرمایه در بلند مدت از بازدهی بانکها و تورم بیشتر بوده است، اما مردم باید اصول اولیه مدیریت ریسک را رعایت کنند و (همه تخم مرغهای خود را در یک سبد نگذارند) و نگاه بلند مدت داشته باشند.
یک توصیه مهم به سهامداران
کارشناس بازار سرمایه گفت: سبد سهام بهینه و مطلوب با شرایط این روزهای بازار، پرتفویی است که در آن چند صنعت مختلف وجود داشته باشد.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، مهدی میرزایی در رابطه با این پرسش که سبد سهام ویژه این روزهای بازار باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟ اظهار کرد: این روزها، بازار یک روند رو راهکارهای سرمایهگذاری در بورس به رشدی را در پیش گرفته است و به جلو میرود، اما این موضوع میتواند سبب بروز مشکلاتی برای برخی از افراد که نسبت به بازار شناخت کافی ندارند شود. از جمله میتوان گفت افراد وقتی شرایط بازار را صعودی میبینند ممکن است که رفتار هیجانی از خود بروز دهند.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: یکی از مواردی که به طور متعدد مشاهده شده این است که سرمایه گذاران در چنین وضعیتی به طور معمول پرتفوی خود را به یک تا دو سهم محدود میکنند و در دامنه محدود سرمایه گذاری میکنند، که این یک خطای مشهود است، زیرا به محض اصلاح بازار، به هر دلیلی ممکن است آن سهم کامل ریزش کند و کل سرمایه فرد از بین برود. برای همین منظور در چنین وضعیتی لازم است که بین گروههای مختلفی از صنایع سرمایه گذاری شود.
میرزایی افزود: افراد برای شکل گیری یک سبد سهام بهینه و مناسب، نه فقط از شرکتهای مختلف بلکه باید از صنایع مختلف و شرکتهایی که به نظر میرسند با توجه به شرایط بازار وضعیت مناسب تری دارند، برای سرمایه گذاری انتخاب کنند تا در صورتی که یک صنعت آسیب دید بقیه صنایع بتوانند پرتفوی فرد را حفظ کنند.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: نکتهای که وجود دارد این است که افراد برای چیدمان پرتفوی خودشان در شرایط حال حاضر نباید زنجیرهای عمل کنند، زیرا که برخی از سهام و صنعتها به یکدیگر وابستگی دارند و ممکن است که با اصلاح یکی، دیگری نیز وارد اصلاح شود.
او گفت: با توجه به وضعیت و شرایط کشور صنایعی مانند صنایع سیمانی و صنایعی که وابستگی به دلار دارند. میتوانند برای شرایط حال حاضر بازار مفیدتر باشند. دلیل نام بردن صنعت سیمان به سبب آزادسازی است که در قیمتهای آن رخ داده و از سوی دیگر راهکارهای سرمایهگذاری در بورس صنعت ساختمان که با توجه به طرحهای بیان شده چشم انداز مناسبی دارد. صنایع فلزات اساسی و پتروشیمی نیز جز صنایع دلار محور هستند که جذابیتهای خود را همیشه داشته اند.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: در مجموع پرتفوی بهینه و مطلوب با شرایط این روزهای بازار، پرتفویی است که در آن چند صنعت مختلف، با توجه به شرایط کشور از صنایعی که از محدودیت کمتری برخوردار هستند باشد و البته تا حدودی نیز به دلار وابستگی داشته باشند.
او گفت: نکته دیگر اینکه با توجه به شرایط بازار در حال حاضر باید گفت که اغلب سهمهای شاخص ساز در حال رشد و جهت دهی به بازار هستند، مانند شستا، مس، پتروشیمیها و غیره، اما استراتژی مطلوب این است که فقط برای روی این سهام سرمایه گذاری نشود و سهمهای کوچک بنیادی نیز در نظر گرفته شود، تا ریسک پرتفوی افراد کاهش پیدا کند.
راهکارهای بورس برای تامین مالی سرمایهگذاری در حوزه معدن
دنیای معدن: برای تامین مالی سرمایهگذاری در حوزه معدن راهکارهای بورسی وجود دارد. تامین مالی جمعی، سرمایهگذاری جسورانه و صندوق سرمایهگذاری خصوصی روش تامین مالی با پروانه اکتشاف و صندوق پروژه، سهامیعام پروژه، تاسیس سهامیعام و صکوک روش تامین مالی با گواهی کشف و پروانه بهرهبرداری است که البته در بخش سرمایهگذاری جسورانه تاکنون موردی در کشور انجام نگرفته است.
به گزارش دنیای معدن، مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری امیر با بیان مطلب فوق گفت: نرخ بهره بین بانکی بر هزینه مالی شرکتهای تولیدی موثر است. افزایش نرخ بهره سبب افزایش هزینه مالی شرکت و غیرتوجیهپذیر شدن بسیاری از پروژهها در اقتصاد میشود. این موضوع در بخش نخست سبب کاهش سودآوری و در بخش دوم سبب کاهش رشد شرکتها در بلندمدت میشود.
فرهنگ حسینی اثر افزایش نرخ بهره را بر سود بانکها منفی دانست و گفت: کارکرد بانکها جمعآوری سپردههای کوتاهمدت و پرداخت تسهیلات بلندمدت است؛ در عملیات وامدهی بانکها سررسید وامها طولانیتر از سررسید سپردهها است. با افزایش نرخ بهره، سود سپردهها به سرعت افزایش مییابد، اما بانکها نمیتوانند سود تسهیلات را همزمان افزایش دهند. از اینرو گفته میشود، شکاف اعتباری بانکها منفی است؛ در نتیجه افزایش نرخ بهره، کاهنده سود بانکها است.
وی در خصوص چشمانداز قیمت جهانی سرب و روی اظهار کرد: بهای تمام شده به واسطه انرژی (گاز و برق) تحت عواملی همچون پیمان پاریس، هزینه کربن و اختلاف اروپا با روسیه و همچنین افزایش هزاردلاری بهای تبدیل ناشی از انرژی، کاهش ۲۰-۱۰درصدی تولید با قیمت زیر ۳ هزار دلار و توقف تولید در برخی شرکتها در سمت و سوی قیمت جهانی تاثیر دارد.
مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری امیر خاطرنشان کرد: در بخش تقاضای سرب و روی تولیدات خودرو، ساختمان و باتریها با تکنولوژی جدید تاثیر مستقیم داشته است. طبق پیشبینیها تقاضای خودرو تا سال ۲۰۳۰ در چین و هند حدود ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت و از فلز روی با عنوان ضدزنگ تقاضای بسیار بالاتری را شاهد خواهیم بود.
حسینی تاکید کرد: بازار خودروی چین و هند میتواند منشأ افزایش ۵۰درصد تقاضای خودرو طی دهه جاری باشد به طوریکه سرانه فعلی هند ۳۰ و چین ۱۸۰ و برای سال ۲۰۳۰ این سرانه برای هند ۱۲۰ و چین ۳۶۰ پیشبینی شده است.
به گفته مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری امیر، انرژیهای پاک و هزینه ذخیرهسازی مبتنی بر سرب در مقایسه با لیتیوم عوامل رشد تقاضای سرب در سالهای آتی خواهد بود. وی در ادامه به آخرین وضعیت شرکتهای بورسی حوزه سرب و روی پرداخت و گفت: اطراف معدن انگوران، معدن جدیدی اکتشاف نشده و همچنان بیش از ۹۰درصد وابستگی به معدن انگوران برای تامین خاک است؛ البته شرکتهای شمشمحور بخشی از خاک مورد نیاز خودشان را از ترکیه تامین میکنند.
دیدگاه شما