کندل دوجی چیست؟ با انواع آن آشنا شوید!
سرمایهگذاران با استفاده از ابزارهای مختلف در بازار بورس، معاملات خود را به شکل بهتری برنامهریزی و مدیریت میکنند. این افراد با بهرهگیری از دانش بورسی و تکنیکهای تحلیلی، یک استراتژی معاملاتی موفق برای خود تدوین میکنند و با بهرهگیری از موقعیتهای مناسب در بازار، سودهای قابل توجهی را کسب میکنند. تحلیل تکنیکال یکی از روشهای تحلیل و ارزیابی سهمهای مختلف در بازار بورس است و کندل شناسی یکی از زیرشاخههای این روش محسوب میشود. در این مقاله قصد داریم به صورت کامل به کندل دوجی در تحلیل تکنیکال بپردازیم. برای آشنایی با الگوی شمعی دوجی در تحلیل تکنیکال، با ما همراه باشید.
منظور از الگوی شمعی دوجی یا کندل دوجی چیست؟
الگوی شمعی دوجی به یک سری از الگوهای کندلی گفته میشود که قیمت باز و بسته شدن سهم در آن، به یکدیگر بسیار نزدیک است. الگوهای کندلی به شکلهای مختلفی وجود دارند. به صورت کلی کندل دوجی به معنی پیروز نشدن خریداران و فروشندگان بر یکدیگر یا یک نوع خستگی موقت در بازار بورس است و با تشکیل کندل دوجی، حالت انتظاری برای سرمایهگذاران به وجود میآید.
این افراد با استفاده از تحلیل و ارزیابی کندلهایی که بعد از کندل دوجی در روند نمودار سهم تشکیل میشود، میتوانند به راحتی جهت حرکت سهم را تشخیص دهند. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:
آشنایی با انواع کندل دوجی
کندلهای دوجی به شکلهای مختلفی در روند معاملات سهم به چشم میخورد اما به صورت کلی سه حالت از این کندلها در بازار بورس، پرتکرار هستند:
- کندل دوجی پایه بلند
- کندل دوجی سنجاقک
- کندل دوجی سنگ قبر
در ادامه به بررسی و تشریح هر یک از این کندلهای دوجی در بازار بورس، میپردازیم.
1/ کندل دوجی پایه بلند
در کندل دوجی پایه بلند، قیمت باز و بسته شدن سهم یکسان یا بسیار نزدیک به هم است. سایههای تشکیل شده در قسمت بالا و پایین این کندل بسیار بلند هستند. وجود این سایههای بلند یعنی در یک بازه زمانی میزان تقاضا در سهم باعث بالا رفتن قیمت سهم شده و در ادامه در بعضی از بازههای زمانی، فشار عرضه باعث میشود که قیمت سهم پایینتر بیاید. همانطور که حدس میزنید این رفتار در روند معاملات سهم به معنی وجود نوسانات زیاد است و سرمایهگذاران نمیتوانند با قطعیت معاملات خود را برنامهریزی کنند. در این برهه زمانی سهم نیاز به استراحت دارد و بعد از شکلگیری کندل دوجی پایه بلند، سهم نوسانهای ریزتری را تجربه میکند و به اصطلاح رنج میشود. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:
کندل دوجی چیست و انواع آن کدام است؟
2/ کندل دوجی سنجاقک
در این نوع از کندل دوجی، قیمت باز و بسته شدن سهم و بالاترین قیمت سهم، یکسان یا بسیار نزدیک به یکدیگر است و به همین دلیل سایه پایینی تشکیل شده در این کندل، دارای ارتفاع بیشتری است. مشاهده این کندل در روند معاملات به این معنی است که سهم در بالاترین قیمت شروع به معامله میکند و فشار زیاد عرضه باعث میشود که قیمت سهم کاهش پیدا کند. در ادامه فشار تقاضا برتری پیدا میکند و همین امر موجب بالا رفتن قیمت سهم خواهد شد و درست در بالاترین قیمت، سهم بسته میشود. به صورت خلاصه این کندل نشاندهنده برتری خریداران در روند معاملات است که همزمان با آن، قیمت سهم رو به رشد خواهد بود. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:
3/ کندل دوجی سنگ قبر
در کندل دوجی سنگ قبر، قیمت باز و بسته شدن سهم و پایینترین قیمت معامله، یکسان یا بسیار نزدیک به یکدیگر است. این کندل نشاندهنده این است که سهم در قیمت پایین شروع به معامله کرده است و در ادامه فشار تقاضا باعث شده قیمت بالاتر برود، در نهایت فشار عرضه کندل دوجی چیست و انواع آن کدام است؟ در روند معاملات سهم بیشتر شده و منجر به کاهش قیمت میشود و درست در همان محدوده پایین قیمتی، سهم بسته خواهد شد. این کندل نشان دهنده برتری عرضه در روند معاملات است. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:
چند نکته مهم درباره کندلهای دوجی
- کندل دوجی سنجاقک معمولا در انتهای روند نزولی سهم تشکیل میشود.
- کندل دوجی سنگ قبر به طور معمول در انتهای روند صعودی سهم شکل میگیرد.
- حالت نزولی سهم بعد از کندل دوجی سنگ قبر، معمولا کمی طولانی خواهد بود.
- برای انجام معاملات در بازار بورس، فقط با اتکا به کندل دوجی تصمیمگیری نکنید و همزمان از سایر ابزارهای تحلیلی استفاده کنید.
- کندلهای دوجی به تحلیلگران کمک میکنند تا روند سهم را در روزهای آینده بازار پیشبینی کنند.
- نوع دیگری از کندل دوجی با نام «دوجی چهار قیمت» وجود دارد که با دیدن این الگو نمیتوان فهمید بازار به چه شکل تغییر پیدا کرده است. البته این نوع از کندل دوجی کاربرد زیادی ندارد و فقط سه حالت اول به صورت زیاد در مکرر معاملات سهم به چشم میخورند.
کلام آخر کندل دوجی چیست و انواع آن کدام است؟
تحلیلگران با استفاده از ابزارهای متنوعی که در بازار بورس وجود دارد، بهترین موقعیتها را برای ورود و خروج از سهم، تشخیص میدهند. یکی از این ابزارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال کندل دوجی است. کندلهای دوجی در اشکال مختلفی در روند معاملات یک سهم به وجود میآیند که سه نمونه از آنها بیشتر به چشم میخورند: کندل دوجی پایه بلند، کندل دوجی سنجاقک و کندل دوجی سنگ قبر. هر کدام از این کندلهای دوجی تحت شرایط خاصی به وجود میآیند. به عنوان مثال دوجی سنجاقک در انتهای روند نزولی در سهم شکل میگیرد و با یک حمایت قوی منجر به تغییر روند سهم و شکلگیری روند صعودی خواهد شد. باید در نظر داشته باشید در روند معاملات، برای تصمیمگیری نهایی فقط به کندلهای دوجی اتکا نکنید و به صورت همزمان از سایر ابزارهای موجود در بازار استفاده کنید، به این شکل نتیجه حاصل شده دارای اعتبار بیشتری خواهد بود.
کندل دوجی چیست؟ + انواع الگوی دوجی
کندل دوجی (تلفظ انگلیسی: Doji) یکی از محبوبترین الگوهای کندل استیک و بیانگر سردرگمی و بیتصمیمی تریدرها است. الگوی Doji میتواند سیگنال تضعیف قدرت روند و برگشت آن را صادر کند. مهمترین ویژگی دوجی، نزدیک بودن قیمت پایانی و آغازین است. در واقع بدنه کندل بصورت یک خط صاف است (تقریبا یکسان بودن Open Price و Close Price) که با توجه به سایه بالایی و پایینی کندل، انواع مختلفی دارد: 1. دوجی سنجاقک، 2. سنگ قبر، 3. چهار قیمت، 4. پایه بلند. در حالت کلی تمام الگوهای تک کندلی Doji بیانگر تشویش و بیتصمیمی معاملهگران و جزء الگوهای خنثی هستند. عدم درک و آموزش صحیح مفاهیم ساده تحلیل تکنیکال گاها باعث تحلیلهای اشتباه و ضررهای سنگین معامله گران میشود. الگوی دوجی جزء مفاهیمی است که عموما به درستی آموزش داده نمیشود! با ما در این آموزش تحلیل تکنیکال همراه باشید تا با مفاهیم الگوی کندل استیک Doji آشنا شوید.
مفهوم کندل در تحلیل تکنیکال
“تمام آنچه یک تریدر نیاز دارد در نمودار قیمت نهفته است”. در بین چارتهای تحلیل تکنیکال، نمودار کندل استیک اطلاعات بیشتری را در دل خود جای میدهد. هر کندل در نمودار Candlestick متشکل از 4 داده “Close, Open, High, Low Price” است. شکل زیر مفهوم کندلها را نشان میدهد که شامل بدنه (Real Body) و سایه (Shadow) است. تفاوت در طول بدنه و سایه کندلها باعث ایجاد الگوهای کندل استیک میشود. در واقع آشنایی با مفاهیم الگوهای Candlestick چیزی جز درک عمیق مفهوم کندل نیست. اگر جزء تریدرهای علاقمند به پرایس اکشن هستید مقاله “کندل چیست؟” را بارها و بارها مطالعه بفرمایید!
کندل دوجی چیست؟
کندل دوجی (Doji) جزء الگوهای خنثی است اما اهمیت بالایی در الگوهای شمعی – ژاپنی تحلیل تکنیکال دارد. این الگو بیانگر سردرگمی معاملهگران است که این بیتصمیمی و تشویشِ تریدرها میتواند باعث تضعیف قدرت روند شود و هشداری بر پایان روند باشد. با مشاهده الگوی دوجی باید برای شروع تغییر روند آماده شد اما نباید صرفا بر اساس مشاهده این الگو اقدام به معامله کنیم و بایستی منتظر کندل بعدی جهت تایید سیگنال بمانیم. مشخصات ظاهری کندل دوجی به صورت زیر است:
- بدنه کندل بسیار کوچک و شبیه یک خط صاف است.
- سایه بالایی و پایینی اهمیتی ندارد اما در انواع مختلف آن متفاوت است.
- رنگ بدنه نیز مهم نیست.
دوجی جزء الگوهای تک کندلی است اما در سایر الگوهای چند کندلی مهم (مثل الگوی سه کندلی ستاره صبحگاهی یا Evening Star) نیز مشاهده میشود.
مفهوم الگوی کندل استیک دوجی
مهمترین ویژگی Doji یکسان بودن “قیمت باز شدن” و “قیمت بسته شدن” است. در واقع بدنه کندل دوجی بصورت یک خط صاف است که با توجه به طول سایه بالایی و پایینی شبیه یک علامت جمع یا صلیب و صلیب معکوس خواهد بود! هر چه طول سایههای بالایی و پایینی بلندتر باشد تشویش و تردید بیشتر معاملهگران را نتیجه میدهد.
مهمترین مفهوم کندل دوجی، بلاتکلیفی تریدرهاست که در یک روند صعودی یا نزولی میتواند اخطاری بر پایان روند و یا حداقل کاهش قدرت روند باشد. چرا که با دودلی و بیتصمیمی خریداران یا فروشندگان، امکان برگشت قیمت یا درجا زدن آن (ایجاد یک روند ساید) وجود داد.
نکته: هنگام شکلگیری کندل Doji در حوالی سطوح حمایت و مقاومت باید انتظار چرخش قیمتها را داشته باشید. اگر کندل بعدی یک الگوی برگشتی مثل اینگالف باشد احتمال تغییر روند قوت خواهد گرفت.
انواع کندل دوجی
در حالت کلی 4 نوع کندل دوجی داریم: 1. سنجاقک، 2. سنگ قبر، 3. پایه بلند، 4. چهار قیمت. تفاوت در سایههای بالایی و پایینی باعث به وجود آمدن انواع مختلف الگوی Doji میشود. الگوهای دوجی سنجاقک و سنگ قبر از نظر مشخصات ظاهری به ترتیب شبیه پین بار صعودی و نزولی هستند.
کندل دوجی سنجاقک
کندل دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) دارای مشخصات زیر است:
- بدنه بسیار کوچک
- سایه پایینی بلند
- عدم وجود سایه بالایی یا بسیار کوتاه
کندل دوجی سنجاقک شباهت ظاهر زیادی به الگوی چکش و Hanging Man دارد اما ممکن است سیگنالهای متفاوتی داشته باشد. دوجی سنجاقک در روند نزولی و صعودی میتواند هشداردهنده برگشت روند باشد اما در پایان روند نزولی، سیگنال معتبرتری صادر میکند و رایجتر است. چرا؟!
دوجی سنجاقک مثل کندل چکش در انتهای روند نزولی، به عنوان یک الگوی برگشتی صعودی رفتار میکند. اما در پایان روند صعودی، سیگنال متفاوتی نسبت به الگوی مرد حلق آویز دارد و نمیتواند به عنوان الگوی برگشتی درنظر گرفته شود و عموما یک اصلاح قیمت موقت را پیشبینی میکند.
مشاهده دوجی سنجاقک در انتهای یک روند نزولی این مفهوم را القا میکند که سایه پایینی بلند، بیانگر فشار عرضه در قیمتهای پایین است اما برابری قیمت پایانی و آغازین نشان میدهد که تلاش فروشندگان ناموفق بوده و خریداران با تقاضای خرید در قیمتهای بالاتر باعث کاهش فشار عرضه شدند. بنابراین تشکیل کندل دوجی سنجاقک در انتهای یک روند نزولی و حوالی خط حمایت میتواند سیگنالی از برگشت قیمت و شروع روند صعودی باشد.
تشکیل کندل بعدی بالاتر از دوجی سنجاقک میتواند مهر تاییدی بر آغاز روند صعودی باشد. همچنین استفاده از اندیکاتورهای مومنتوم مثل استوکاستیک یا RSI بر دقت و اعتبار تحلیل شما میافزاید. در شکل زیر چارت اتریوم در تایم فریم 1 ساعته همراه 2 کندل دوجی سنجاقک را مشاهده میکنید. همانطور که در مقالات قبلی توضیح دادیم “هنگام استفاده از الگوهای Candlestick، تحلیل در چند تایم فریم بصورت همزمان باعث افزایش دقت تحلیل میشود.”
کندل دوجی سنگ قبر
کندل دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji) دارای مشخصات زیر است:
- بدنه بسیار کوچک
- سایه بالایی بلند
- عدم وجود سایه پایینی یا بسیار کوتاه
کندل دوجی سنگ قبر شبیه الگوی Shooting Star و چکش معکوس است و میتواند در هر دو روند صعودی و نزولی ظاهر شود. دوجی سنگ قبر به عنوان سیگنال پایان روند صعودی رایجتر بوده و از اعتبار بالاتری برخوردار است. بنابراین این الگو را در دسته الگوهای بازگشتی نزولی (مثل کندل ستاره ثاقب) در نظر بگیرید. کندل دوجی سنگ قبر به ندرت در کف قیمتی مشاهده میشود. در واقع الگوی Gravestone Doji در یک روند نزولی عموما به عنوان سیگنال برگشت روند محسوب نمیشود و صرفا یک افزایش قیمت موقت است برخلاف الگوی چکش معکوس!
طبق کندل سنگ قبر، شروع معاملات با قیمتهای پایین آغاز شده اما با افزایش تقاضای خریداران، قیمتها بالاتر رفته است (سایه بالایی بلند). در نهایت پایین بودن قیمت Close بیانگر عدم پیروزی خریداران و کاهش تقاضا بوده و میتواند سیگنال کاهش قدرت روند باشد. الگوی Gravestone Doji در انتهای روند صعودی و حوالی خط مقاومت را هشدار آغاز روند نزولی درنظر بگیرید. رنگ بدنه اهمیتی ندارد و اگر بدنه سبز رنگ بود فریب آنرا نخورید!
هنگام مشاهده الگوی دوجی سنگ قبر، از اندیکاتور مووینگ اوریج، Stochastic یا RSI جهت شناسایی محدوده اشباع خرید استفاده کنید. در شکل زیر مربوط به چارت یورو – دلار در تایم فریم 30 دقیقه، واکنش نمودار به الگوی دوجی سنگ قبر را مشاهده میکنید.
الگوی دوجی پایه بلند
کندل دوجی پایه بلند (Long leg Doji) دارای مشخصات زیر است:
- بدنه بسیار کوچک (قیمت باز و بسته شدن بسیار نزدیک به یکدیگر)
- سایه بالایی و پایینی بلند
مطابق شکل زیر و با توجه به توضیحات قبلی، احتمالا مفهوم این الگو را خودتان حدس زدهاید! سایه بالایی و پایینی بلند بیانگر نوسان شدید بازار، بلاتکلیفی و خستگی همزمان خریداران و فروشندگان است. در بین انواع کندلهای دوجی، الگوی دوجی پایه بلند، بیشترین تشویش و بیتصمیمی تریدرها را منعکس میکند. با مشاهده این الگو باید منتظر یک روند خنثی (ساید) و بازار رنج باشید. محدوده نوسان نیز بین سایه بالایی و پایینی کندل دوجی پایه بلند خواهد بود.
تشکیل الگوی Long leg Doji در انتهای یک خط روند پُر قدرت، میتواند سیگنالی از کاهش قدرت روند باشد و باید با احتیاط معاملات را دنبال کرد.
الگوی دوجی چهار قیمت
یکسان بودن قیمت پایانی، آغازین، بسته شدن و باز شدن، باعث تشکیل کندل دوجی چهار قیمت بصورت یک خط صاف میشود. بنابراین مشخصات ظاهری بصورت زیر است:
- بدنه بسیار کوچک (یک خط صاف)
- عدم وجود سایه بالایی و پایینی
این الگو در بازارهای جهانی به ندرت مشاهده میشود به طوری که عموما در مقالات انگلیسی اسمی از آن آورده نمیشود! این الگو بیشتر در بورس تهران کاربرد دارد و بیانگر صف خرید و فروش است چرا که فقط در بورس تهران با محدودیت دامنه نوسان قیمت روزانه مواجه هستیم.
تذکر: معامله صرفا بر اساس الگوهای کندل استیک توصیه نمیشود و تریدرهای دوستدار پرایس اکشن مدنظر داشته باشند که معامله صرفا بر اساس کندل دوجی اشتباه محض است! با مشاهده الگوی دوجی حتما منتظر کندل بعدی بمانید. استفاده همزمان از سایر کندل دوجی چیست و انواع آن کدام است؟ ابزارهای تحلیل تکنیکال نیز فراموش نشود.
اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث الگوهای کندل استیک را دارید به شما توصیه میکنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون الگوهای کندل استیک در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارسسهام باشید.
کندل دوجی چیست و انواع آن کدامند؟
انواع نمودارهایی که برای تحلیل روندهای قیمت و یا حجم معاملات انجام شده استفاده میشود عبارتند از:
سابقه نمودار شمعی به سال ۱۶۰۰ میلادی باز میگردد که برنج کاران ژاپنی برای پیش بینی قیمت برنج مورد استفاده قرار دادند و بعدها در سال ۱۹۹۰ در غرب استیو نیسون الگوهای کندل استیک را مطرح کرد. هر کندل (شمع) از ۴ جزء اصلی تشکیل شده است:
بالاترین قیمتی که سهم در بازه زمانی مشخص مورد معامله قرار گرفته است (High)، پایین ترین قیمتی که سهم در بازه زمانی مشخص مورد معامله قرار گرفته است (Low)، قیمت آغازین معامله سهم (باز شدن (Open))، قیمت آخرین معامله سهم (بسته شدن(Close)). فصله قیمت باز تا بسته، بدنه اصلی کندل را تشکیل میدهد و فاصله بدنه تا بالاترین قیمت را سایه بالایی و فاصله بدنه تا پایین ترین قیمت را سایه پایینی کندل مینامند. اساس روانشناسی بازار همان بدنه اصلی کندل میباشد همچنین بررسی کندلها زیر یک ساعت بی مفهوم است چرا که زمان کافی برای شکل گیری شخصیت آن وجود ندارد، لذا کندل ها را در تایم فریم یک ساعت به بالا بررسی میکنند. باید دقت داشت که برای تحلیل، تنها از یک کندل استفاده نمیشود بلکه کندلهای قبل و بعد نیز باید تایید کننده الگو باشند و همچنین اغلب کندل ها همراه با سایر ابزارهای تحلیلی همانند خطوط روند و حمایت و مقاومت استفاده میشوند. اگر قیمت باز شدن سهم بیشتر و بالاتر از قیمت بسته شدن آن باشد، کندل مربوط به آن را با رنگ سبز یا سفید یا تو خالی نشان میدهند که نشان دهنده قدرت بیشتر خرید و نشان از صعودی بودن قیمت سهم است. اگر قیمت باز شدن سهم کمتر و پایین تر از قیمت بسته شدن آن باشد، کندل مربوط به آن را با رنگ قرمز یا مشکی و یا توپر نشان میدهند که نشان قدرت بیشتر فروش و نشان از نزولی بودن قیمت سهم است.
کندل دوجی
به کندلی گفته میشود که در آن قیمت باز و بسته شدن سهم یکسان و یا بسیار نزدیک به یکدیگر باشد.
اغلب کندل دوجی به معنای خستگی در بازار و عدم پیروزی خریداران و فروشندگان بر یکدیگر است و حالت انتظار را برای معامله کنندگان سهم به وجود میآورد. کندل بعد از دوجی یا سایر ابزارهای تکنیکال جهت روند سهم را مشخص مینمایند و تصمیم درست را به معامله گران نشان میدهند.
انواع کندل دوجی
پرتکرارترین کندلهای دوجی که در نمودارهای قیمت سهم ها ظاهر میشوند در سه دسته عمده جای دارند:
دوجی پایه بلند
در این کندل که قیمت باز و بسته شدن سهم یکسان و یا بسیار نزدیک به یکدیگر است، سایههای بالایی و پایینی بسیار بلندی شکل میگیرد.
به این معنا که در محدودههایی از زمان فشار تقاضا باعث شده که قیمت تا حد زیادی بالا برود و در محدودههایی از زمان نیز فشار بالای عرضه قیمت را تا حدود زیادی پایین برده است. این امر نوسان زیاد بازار را نشان میدهد و باعث عدم قطعیت در معاملات سهم میشود. به همین دلیل سهم نیاز به استراحت خواهد داشت و احتمالا در بازار روند دار بعد از ظهور کندل دوجی پایه بلند، برای مدتی بازار سهم در محدوده همان دوجی پایه بلند نوسان ریز خواهد داشت و به اصطلاح رنج میشود.
دوجی سنجاقک
در دوجی سنجاقک قیمت باز و بسته شدن سهم و بالاترین قیمت سهم یکسان و یا بسیار نزدیک به یکدیگر است و سایه پایینی بلندی در کندل شکل میگیرد. به این معنا که سهم در بالاترین قیمت شروع به معامله میکند اما فشار عرضه قیمت را تا حدود زیادی کاهش میدهد اما دوباره فشار تقاضا و خرید باعث بالا رفتن قیمت سهم تا بالاترین قیمت معامله شده میشود و در همان قیمت نیز بسته میشود. به این ترتیب میتوان گفت این کندل نشان از پیروزی تقاضا و روند رو به رشد قیمت سهم دارد.
به همین دلیل زمانی که دوجی سنجاقک در انتهای روند نزولی و در ناحیه حمایتی سهم شکل بگیرد میتواند نشان از شروع روند صعودی در سهم باشد و نقطه مناسبی برای ورود و خرید سهم است به شرط آنکه کندل بعدی بالاتر از دوجی سنجاقک باشد و شروع روند صعودی را تأیید کند.
دوجی سنگ قبر
در دوجی سنگ قبر قیمت باز و بسته شدن و پایین ترین قیمت معامله یکسان و یا بسیار نزدیک به یکدیگر است. به این معنا که سهم در قیمت پایین آغاز به معامله کرده است اما فشار تقاضا و خرید خریداران قیمت را بالا برده است اما دوباره فشار عرضه فروشندگان باعث کاهش قیمت سهم شده و در همان پایین ترین قیمت بسته شده است. به این ترتیب کندل دوجی سنگ قبر نشان از روند رو به کاهش قیمت سهم دارد.
بنابراین ظهور دوجی سنگ قبر در انتهای روند صعودی و در ناحیه مقاومتی سهم میتواند نشان از آغاز روند نزولی باشد به شرط آنکه کندل بعدی پایین تر از کندل سنگ قبر شکل گیرد و تأیید کننده آغاز روند نزولی باشد.
آشنایی با کندل دوجی در تحلیل تکنیکال و انواع آن
استفاده از کندل استیکها یا نمودارهای شمعی در کنار تابلوخوانی، دید خوبی به سرمایهگذاران در جهت شناخت بازار ارائه میدهد. تحلیلگران با استفاده از این ابزارهای پرکاربرد میتوانند میزان و قوت عرضه و تقاضا، فشار خرید و فروش، تعداد و حجم خریداران و فروشندگان و همچنین میزان قدرت روندهای خرسی و گاوی در بازار نسبت به هم را بسنجند. درنهایت بااستفاده از این اطلاعات مهم میتوان قیمت آتی بازار را حدس زد. علاقهمندان به تحلیل تکنیکال برای تفسیر کندلها، لازم است تا قبل از هر چیزی با ساختار و انواع آن بهطور کامل آشنا شوند. الگوهای شمعی بر اساس ترتیب قرارگیری چند کندل و بررسی طول بدنه و سایهی آنها انواع مختلفی دارند که از جملهی آنها میتوان به کندل مارابوزو، چکش، ستاره دنبالهدار و …، اشاره کرد. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ ، به بررسی کندل دوجی در تحلیل تکنیکال و انواع آن خواهیم پرداخت.
تعریف کندل دوجی در تحلیل تکنیکال
تعریف کندل دوجی در تحلیل تکنیکال
کندل دوجی در تحلیل تکنیکال کندلی است که در آن قیمت باز شدن (Open) و بسته شدن (Close)، یا با هم برابر هستند یا اینکه بسیار به یکدیگر نزدیک میباشند و در کل این نوع از الگوها، بدنهی بزرگی ندارند. سایههای این کندل هم میتواند طولهای متفاوتی داشته باشد. الگوی شمع دوجی در شرایط سقف و کف بازار، بهعنوان یک سیگنال معکوس بسیار مهم بهشمار میآید و نشان میدهد که خریداران و فروشندگان توانایی ادامهی روند را ندارند؛ یعنی در آن روز معاملاتی، نه فشار خریدارها زیاد بوده و نه فشار فروشندهها. در واقع هرچقدر که خریداران قیمت را بالا بردهاند، به همان میزان فروشندهها نیز قیمت را پایین آورده و بازار خنثی شده است. بنابراین پدیدار شدن این الگوها در نقاط بحرانی، خبر از بیتصمیمی بازار و خنثی بودن آن میدهد. از لحاظ روانشناسی بازار، تشکیل کندلهای دوجی، بهمعنای وقوع هیجانات کاذب در بین تریدرها نیز میباشد.
یک تحلیل کلی از رفتار کندلهای دوجی در نقاط بحرانی
حال بیایید با هم بررسی کنیم که یک کندل دوجی در تحلیل تکنیکال در نقاط بحرانی، چه رفتاری از خودش نشان میدهد. دقت داشته باشید که بهطور کلی، کندلهای دوجی بر خلاف دیگر کندلها در تحلیل تکنیکال، توانایی عبور از خط مقاومت و نگه داشتن حمایت را ندارند و پس از برخورد با آنها دچار بیتصمیمی و در اغلب موارد ریزش خواهند شد. در ادامه توضیحات دقیقتری در این زمینه ارائه خواهیم داد.
واکنش کندل دوجی در تحلیل تکنیکال پس از برخورد با خط مقاومت
زمانی را در نظر بگیرید که قیمت از کف شروع میکند به حرکت پرقدرت به سمت بالا. در اواسط راه شاید تنفس کوتاهی هم داشته باشد و یک شمع مشکی تشکیل شود. اما بعد از آن به حرکتش رو به بالا ادامه میدهد تا وقتی که به نقطهی بحرانی در سقف برسد و یک کندل دوجی تشکیل شود. اکنون که قیمت به سقفی که از نوع مقاومت (مینور یا ماژور بودن آن فرقی ندارد.) میباشد رسیده، دیگر توان ادامه ندارد و درست در همین نقطه، بازار دچار یک نوع بیتصمیمی خواهد شد. وقتی با چنین حالتی مواجه شدید، باید بدانید که به احتمال بسیار قوی این نمودار شایستهی ریزش است.
واکنش کندل دوجی در تحلیل تکنیکال پس از برخورد با خط حمایت
گفتیم که پس از تشکیل کندل دوجی در نزدیکی خط مقاومت، بازار دچار یک نوع بیتصمیمی میشود و در پی آن شروع به ریزش میکند. دقت داشته باشید که در اینجا هم شاید یک تنفس کوتاه وجود داشته باشد و برای مدت بسیار کمی بازار روند صعودی به خودش بگیرد و قیمت سهم افزایش یابد. درست در همین موقع، شاید خیلی از افراد بیتجربه فریب خورده و به امید سود بیشتر، اقدام به خرید سهم نمایند. اما واقعیت این است که این حالت کاملاً گذرا میباشد و پس از آن، طی مدتزمان کوتاهی، بازار مجدداً شروع به ریزش کرده و به نقطهی بحران در کف میرسد و دوباره همانجا یک نوع کندل دوجی در تحلیل تکنیکال تشکیل میشود. باز هم با رسیدن قیمت به کفی که از نوع حمایت میباشد، بازار خنثی خواهد شد و به احتمال زیاد ریزش ادامه خواهد داشت.
انواع کندل دوجی در تحلیل تکنیکال
بهطور کلی بر اساس شکل کندل دوجی در تحلیل تکنیکال میتوان دوجیها را به ۴ دسته تقسیم کرد که پیام هر یک با دیگری متفاوت میباشد. در ادامه به بررسی انواع مختلف این کندلها خواهیم پرداخت.
۱. دوجی پایهبلند یا فرفره (Long Legged Doji)
دوجی پایهبلند یا فرفره (Long Legged Doji)
این نوع از کندل دوجی در تحلیل تکنیکال که به آن دوجی قدبلند نیز گفته میشود، فاقد بدنه است و سایهی بالایی و پایینی بلند و تقریباً هماندازه دارد. دیدن این الگوی شمعی در نمودار به معنای برابری قدرت خریدار و فروشنده میباشد و همچنین تردید و دودلی و عدم قاطعیت در تصمیم تریدرها را نشان میدهد. دوجی پایهبلند، همچنین پیشبینی میکند که شمعهای بعدی نیز در همین رنج قیمتی درجا خواهند زد. چنانچه بازار جهت حرکت مشخصی نداشته باشد، در آن صورت، الگوی دوجی قدبلند سقف و یا کف بازار را نشان میدهد. نکتهی دیگر اینکه اگر این الگو، فاقد سایهی بالایی و پایینی باشد، به معنای آن است که سهم در صف خرید یا در صف فروش قرار داشته است.
۲. دوجی سنگ قبر (Grave Stone Doji)، از انواع کندل دوجی در تحلیل تکنیکال
دوجی سنگ قبر (Grave Stone Doji)، از انواع کندل دوجی در تحلیل تکنیکال
دوجی سنگ قبر، نوع دیگری از کندل دوجی در تحلیل تکنیکال میباشد که همانطور که از اسمش پیداست، یک کندل ترسناک است و خبر از نزولی شدن روند میدهد. سایهی بالایی در این الگوی شمعی، بلند و سایهی پایینی ندارد. اگر هم داشته باشد، خیلی کوتاه است. یعنی در طول بازار صعودی بوده ولی در نهایت فروشندهها وارد میدان شده و سهام خود را عرضه کردهاند و قیمت سهم به قیمت باز شدن (Open) که همان قیمت اولیه است، نزدیک شده است. بنابراین اغلب تریدرها بعد از مشاهدهی این کندل سهم خود را میفروشند و از صف خرید خارج میشوند. دقت داشته باشید اغلب بازارهای خرسی که بعد از این کندل اتفاق میافتند، طولانی خواهند بود. دوجی سنگ قبر، هم در بازارهای صعودی و هم در بازارهای نزولی ممکن است اتفاق بیافتد. اما معمولاً در انتهای بازارهای گاوی شاهد این نوع از دوجیها هستیم.
۳. دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
سایهی پایینی در این نوع از کندل دوجی در تحلیل تکنیکال بلند و سایهی بالایی ندارد یا اینکه خیلی کوتاه است. درست برعکس دوجی سنگ قبر. این چنین رفتاری بیانگر قدرت بالای خریداران است. اگر این الگو در کف تشکیل شود، سیگنال صعودی و برگشت به سمت بالاست. یعنی مثل سنجاقک پرواز میکند و به سمت بالا میرود. در صورت تشکیل این کندل، در آینده شاهد افزایش قیمت خواهیم بود. دقت داشته باشید که اگر در روند صعودی، سنجاقک ظاهر شود، نشانهای برای کاهش قیمت سهم در بازار خواهد بود. اما اگر در روند نزولی بازار ظاهر شود، سیگنال افزایش قیمت را به تحلیلگر میدهد. این الگو به ندرت ایجاد میشود و طبق مطالب گفته شده سیگنال خطر را فعال خواهد کرد.
۴. دوجی صلیب (Cross Doji)
دوجی صلیب (Cross Doji)
در این نوع از کندل دوجی در تحلیل تکنیکال که به آن دوجی چهار قیمت نیز میگویند، بالاترین قیمت، پایینترین قیمت، قیمت شروع و قیمت پایان، همگی در یک نقطه قرار دارند. این الگو از لحاظ نموداری شبیه نمودار پایهبلند است که سایههای آن کوتاهتر میباشند. دوجی صلیب، به تنهایی قابل تحلیل نیست و برای فهمیدن چگونگی تغییرات بازار با استفاده از این الگو، باید به شمعهای قبلی و بعدی آن نیز توجه کرد.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ با کندل دوجی در تحلیل تکنیکال و انواع آن آشنا شدید. گفتیم که این الگوها به تنهایی نشانگرهایی خنثی هستند و اطلاعات کمی دربارهی بازار در اختیار تریدرها قرار میدهند. لذا برای ترید کردن با استفاده از این کندلها باید به کندلهای قبل و بعد آنها نیز توجه نمود. اندازهی سایز سایههای کندل دوجی در کنار کندلهای تاییدیهی آن میتواند، بهعنوان یک نقطهی ورود به بازار در نظر گرفته شود. این بدان معناست که معاملهگران نیاز به دست کشیدن از این معامله خواهند داشت. بههرحال پیشبینی میزان سود دریافتی و یا میزان پتانسیل سود در معاملاتی که بر پایهی الگوهای کندلی دوجی انجامی میشود، کار سادهای نیست. بنابراین استفاده از دیگر ابزارهای تکنیکی و الگوهای کندلی در کنار دوجیها برای در نظر گرفتن سیگنالهای مناسب ورود و خروج ضروری است.
چراغ ، به عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با ارائهی نکات و دورههای مفید در زمینهی آموزش بورس به شما برای ورود و سرمایهگذاری در این بازار جذاب و پرتلاطم کمک نماید.
الگوی کندل دوجی (Doji) چیست؟
اساس تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی، استناد به نمودارهای قیمت است که در چند دسته مختلف وجود دارند. نمودارهای خطی و میلهای را میتوان معمولترین نمودار قیمت دانست، اما این نمودارها نمیتوانند اطلاعات زیادی درباره قیمت و بازار را به تریدر منتقل کنند؛ بنابراین نمودار دیگری مطرح است که میتواند در یک نگاه، اطلاعات بیشتری را به معاملهگران منتقل کند. این نمودارها، نمودار شمعی ژاپنی یا کندل استیک «Candle Staick» هستند. نمودارهای شمعی ژاپنی نزد تریدرها محبوبیت بسیاری دارند. در ادامه قصد داریم به بررسی کندل دوجی یا همان نمودار شمعی دوجی بپردازیم. پس اگر شما نیز کنجکاو هستید تا بدانید الگوی دوجی چیست و چه انواعی دارد، در این مقاله از دلفین وست با ما همراه شوید.
الگوی شمعی دوجی در تحلیل تکنیکال چیست؟
هر الگوی شمعی میتواند ۴ مؤلفه اصلی را در اختیار تریدر قرار دهد که میتوان این مؤلفهها را از هر نمودار شمعی بهدستآورد:
- بالاترین قیمت «High»
- پایینترین قیمت «Low»
- قیمت آغازین «Open»
- قیمت پایانی «Close»
چهار مؤلفه فوق میتواند در قیمتهای روزانه سهام بورس یا در قیمت سایر بازارهای مالی در یک بازه زمانی مشخص بررسی شود. درمجموع کندل شمعی، یک الگوی بازگشتی و نشاندهنده تغییر موقعیت بازار است. الگو یا کندل دوجی به الگویی گفتهمیشود که در آن، قیمت آغازین و قیمت پایانی با هم برابر یا بسیار بههم نزدیک باشند. کندل دوجی به مدلی از کندل شمعی گفتهمیشود که در آن بازار حالت خنثی و کندل دوجی چیست و انواع آن کدام است؟ راکت یافتهاست؛ بهطوریکه فروشندگان و خریداران هیچکدام بر یکدیگر پیروز نشدهاند. معاملهگران با کندلی که پس از کندل دوجی در نمودار ایجاد میشود، میتوانند جهت بازار را تشخیص دهند.
چه زمانی الگوی دوجی اتفاق میافتد؟
همانطور که اشاره کردیم، تشکیل الگو یا کندل دوجی، نشانه خنثیبودن بازار است. باوجوداین معمولاً کندل دوجی در انتهای یک روند صعودی طولانی تشکیل میشود. این نوع کندل میتواند اخطاری برای بازگشت بازار باشد، اما بهصورتکلی نباید سریع درباره دوجیها تصمیم گرفت، بلکه باید منتظر ماند تا الگوی دوجی بهصورتکامل روی نمودار تشکیل شود، آنگاه برحسب آن به پیشبینی بازار پرداخت. معمولاً تریدرهای محافظهکار بیشتر صبر میکنند تا با تشکیل کامل کندل دوجی بهتر بتوانند موقعیت بازار را برای خود توصیف کنند. این موضوع کمک میکند تا این تریدرها ریسک کمتری را در معاملات خود متحمل شوند؛ بنابراین موضوع اینکه الگوی دوجی چه زمامی رخمیدهد، میتواند در انتهای یک روند طولانی شارپ باشد که باید با احتیاط درباره آن تصمیمگیری کرد.
انواع الگوهای دوجی
الگوهای دوجی یا کندلهای دوجی انواع مختلفی دارند که هریک از آنها میتوانند موقعیتهای خاصی را به تریدر اعلام کنند. اگر بخواهیم برخی از رایجترین کندلهای دوجی را نام ببریم، موارد زیر در اولویت قرار دارند:
الگوی دوجی پایهبلند که به آن الگوی دوجی فرفره هم گفته میشود، فاقد بدنه است؛ یعنی سایههای آن بلند و برابر هستند. الگوی دوجی پایهبلند روی نمودار، برابربودن قدرت خریداران و فروشندگان بازار را نشان میدهد. از روی این الگو میتوان به ترید و عدم قاطعیت در تصمیمگیری معاملهگران نیز پیبرد. اگر در نمودارهای بورس، الگوی دوجی پایهبلند فاقد سایه بالایی یا پایینی باشد، نشاندهنده آن است که سهام در صف خرید یا فروش قرار دارد.
در الگوی دوجی سنجاقک، سایه بالایی وجود ندارد یا خیلی کوتاه است، اما سایه پایینی بلندی مشاهده میشود. از روی الگوی دوجی سنجاقک میتوان به قدرت بالای خریداران در بازار پیبرد. اگر این الگو در یک روند صعودی ظاهر شود، یک سیگنال کاهش قیمت برای تریدر خواهدبود، اما چنانچه این الگو در یک روند نزولی ظاهر شود، نشانه افزایش قیمت خواهدبود. به الگوهای دوجی سنجاقک، الگوی دوجی اژدها هم گفتهمیشود؛ بنابراین هرکجا نام الگوی دوجی اژدها را مشاهده کردید، به یاد دوجی سنجاقک بیفتید. باید توجهداشت که الگوی دوجی اژدها یا همان الگوی دوجی سنجاقک بهندرت در نمودارها ظاهر میشود و میتواند به فعالشدن سیگنال خطر بینجامد!
در الگوی دوجی سنگ قبر، برخلاف الگوی دوجی سنجاقک، سایه پایینی وجود ندارد یا بسیار کوتاه است، اما در عوض سایه بالایی بلندی وجود دارد. این الگو مانند اسمش ترسناک بوده و به معنای قدرت زیاد فروشندگان در بازار است؛ یعنی خریدار و تقاضا برای خرید وجود ندارد یا بسیار اندک است و حجم معاملات کمتر میشود. الگوی دوجی سنگ قبر میتواند هم در روندهای صعودی و هم در روندهای نزولی ظاهر شود، اما معمولاً در انتهای بازارهای گاوی یا صعودی رخ میدهد. بیشتر معاملهگران با مشاهده این الگو از خرید منصرف میشوند یا تصمیم به فروش میگیرند. معمولاً بازار خرسی که پس از یک بازار گاوی در پی یک الگوی دوجی سنگ قبر ایجاد میشود، طولانی است؛ بههمیندلیل از روی این الگو میتوان به یک روند نزولی طولانی پیبرد.
به الگوی دوجی صلیب، الگوی دوجی چهار قیمت «Four Price Doji» نیز گفتهمیشود. در الگوی دوجی صلیب، قیمت آغاز، پایان، بالاترین و پایینترین با هم برابر هستند؛ بهطوریکه شبیه یک صلیب به نظر میرسد. این الگو شبیه الگوهای دوجی پایهبلند است؛ با این تفاوت که سایههای کوتاهتری دارد. از روی الگوی دوجی صلیب بهتنهایی نمیتوان درباره حرکت بازار نتیجهگیری کرد، بلکه باید به کندلها و الگوهای دوجی کناری آن توجه شود. موارد فوق جزء مشهورترین و قابلتوجهترین الگوهای دوجی در تحلیل تکنیکال هستند که میتوان آنها را بهصورت تکی بررسی کرد، اما برخی از الگوهای مشهور در تحلیل تکنیکال هستند که میتوان آنها را بهصورت جفتی، سهتایی یا دربرابرهم بررسی کرد. الگوی دوجی استار یا الگوی ستاره یکی از آنهاست که در ادامه به بررسی آن میپردازیم.
کندل یا الگوی دوجی استار چیست؟
الگوی دوجی استار «Star Doji» به الگویی دوجی گفتهمیشود که یک بدنه کوتاه دارد. درحقیقت زمانی این الگو شکل میگیرد که در نتیجه یک شکاف در لایههای زیرین قیمت و در بالای روند حرکتی ایجاد شده باشد. آنگاه یک کندل با بدنه کوچک در بالا یا پایین یک کندل بزرگ شکل میگیرد که بالا و پایینبودن آن میتواند نتایج متفاوتی داشته باشد. برای درک این موضوع باید درنظرداشت که مدل الگوی دوجی استار یا ستاره دو نوع الگوی دوجی استار یا ستاره صبحگاهی و عصرگاهی دارد. این دو نوع دوجی را میتوان بهصورتزیر بررسی کرد:
الگوی ستاره صبحگاهی از تشکیل سه شمع متوالی ایجاد شده که سبب برگشت روند میشوند. ستاره صبحگاهی معمولاً در آخر روندهای نزولی ظاهر میشود. تریدرها با استفاده از این الگو در انتهای یک خط روند نزولی و استفاده از اندیکاتورهای دیگر، معکوسشدن روند را پیشبینی میکنند. این دوجی را میتوان پس از یک کندل بلند مشاهده کرد که تشخیص کندل دوجی چیست و انواع آن کدام است؟ آن در مقایسه با سایر کندل دوجی دشوارتر است. ستاره صبحگاهی در نمودار شبیه ستارهای به نظر میرسد که در بالای یک کندل نزولی شارپ قرار گرفته و بر آن میتابد تا آن را روشن کند و انرژی صعودی به آن بدهد.
الگوی ستاره عصرگاهی، نقطه مقابل ستاره صبحگاهی است؛ بهطوریکه میتوان آن را بیانگر تغییر روند از صعودی به نزولی در نظر گرفت. درواقع ستاره عصرگاهی یک کندل صعودی بلند است که در دنباله یک کندل نزولی یا صعودی کوتاه تشکیل میشود. درادامه آن نیز یک کندل نزولی بزرگ شکل میگیرد که حداقل به اندازه نصف کندل صعودی ارتفاع دارد. الگوی ستاره عصرگاهی مانند یک ستاره میماند که پایینتر از کندل صعودی شارپ قرار گرفته و نزول و افولکردن آن را نشانمیدهد. کندل دوجی یا الگوی دوجی ستاره، یکی دیگر از الگوهای کاربردی در تحلیل تکنیکال است که میتواند در کنار سایر اندیکاتورها برای نتیجهگیری از بازار بسیار مفید و کاربردی واقع شود.
نکته
اگرچه میدانیم الگوی دوجی چیست، الگو یا کندل دوجی بهتنهایی برای تصمیمگیری کفایت نمیکند، بلکه باید در کنار انواع کندل دوجی از اندیکاتورها و دیگر ابزارهای مالی استفاده شود.
محدودیتهای الگوی شمعی دوجی چیست؟
اگرچه الگوهای دوجی یا کندل دوجی، یکی از ابزارهای اولیه تریدرها هستند و اهمیت بسیاری دارند، بهدلیل برخی محدودیتها نمیتوان به آن تکیهکرد؛ بههمیندلیل همواره توصیهمیشود از الگوهای دوجی بهتنهایی برای تصمیمگیری استفاده نشود و در کنار آنها، حتماً از دیگر ابزارهای تحلیلی هم استفاده شود. درواقع میتوان محدودیتهای کندل دوجی را بهصورتزیر بررسی کرد:
- الگوهای دوجی در حقیقت نشانگرهایی خنثی هستند که اطلاعات مهم، اما بسیار اندکی را به تریدر میدهند.
- برخی از انواع کندل دوجی که در این مطلب معرفی شدند، بهندرت در نمودارهای قیمت ظاهر میشوند؛ بنابراین نمیتوان همیشه از نتیجه حاصل از تشکیل آنها در نمودار بهرهگرفت.
- الگوهای دوجی صددرصد قابلاعتماد نیستند؛ زیرا پس از تشکیل آنها، بازگشت قیمت تضمینی نیست، بلکه تنها یک فرضیه درصورت ظاهرشدن آنهاست که بیشتر به واقعیت تبدیل میشود، اما نمیتوان کاملاً روی آن حساب کرد.
موارد فوق را میتوان اصلیترین محدودیتهای کندل دوجی درنظرگرفت؛ بنابراین اگر شما یک تریدر مبتدی هستید، باید حتماً با این کندلها آشنایی داشته باشید، اما نباید بهتنهایی در تحلیلهای خود روی آنها حساب کنید، بلکه دیگر ابزارهای تحلیلی را همراه با آنها استفاده کنید و از تحلیلهای بنیادی نیز غافل نشوید.
پرسشهای متداول
الگوی دوجی یکی از الگوهای شمعی است که در آن، معمولاً قیمتهای آغازین، پایانی، بالاترین و پایینترین قیمت در آنها برابر یا بسیار بههم نزدیک هستند. این موضوع در هر نوع از الگوهای دوجی بهشکلی متفاوت دیدهمیشود.
الگوهای دوجی انواع مختلفی دارند که از جمله آنها میتوان به الگوی دوجی صلیب، الگوی دوجی سنجاقک، الگوی دوجی سنگ قبر، الگوی دوجی دابل، الگوی دوجی استار و… اشاره کرد.
الگوهای دوجی اطلاعات کلی را به تریدر منتقل میکنند و نمیتوانند بهتنهایی الگوی کاملی برای تحلیل تریدرها باشند؛ بههمیندلیل باید در کنار انواع کندل دوجی از دیگر نمودارها و ابزارهای تحلیلی مانند اندیکاتورها استفاده شود.
برای یادگیری “تحلیل تکنیکال” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
دیدگاه شما