ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک

ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و ریسک غیرسیستماتیک سهام

هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و ریسک غیرسیستماتیک سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش برای ارزیابی کیفیت اقلام تعهدی از توانایی اقلام تعهدی ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک برای پیش بینی جریانهای نقدی عملیاتی و برای سنجش ریسک غیرسیستماتیک سهام از دو مدل کپ ام (CAPM) و فاما و فرنچ (FAMA & FRENCH) و از متغیر های اهرم مالی، عملکرد عملیاتی، اندازه شرکت، ارزش دفتری به ارزش بازار، نوسانات جریان نقدی و عملکرد ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک بازده سهام به عنوان متغیرهای کنترلی استفاده شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و به روش مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته است. در این پژوهش91 شرکت در طول دوره 1388 تا 1392 به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. رویکرد انتخابی برای آزمون فرضیه ها با استفاده از تلفیق داده های مقطعی و زمانی است. در این پژوهش، از روش رگرسیون حداقل مربعات ادغام شده (پنل دیتا) استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان می دهد بین کیفیت اقلام تعهدی و ریسک غیرسیستماتیک سهام طبق مدلهای کپ ام (CAPM) و فاما و فرنچ (FAMA & FRENCH) رابطه ای وجود ندارد .‌

تاثیر ریسک غیرسیستماتیک سهام بر رفتار گروهی سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران

رفتار گروهی سرمایه گذاران یکی از پدیده های مورد توجه پژوهشگران حوزه مالی است. رفتار گروهی باعث افزایش نوسان قیمتها در بازارهای مالی شده و منجر به فاصله گرفتن سهم از ارزش ذاتی آن می‌گردد. این پدیده در سالهای گذشته در داخل کشور نیز مورد آزمون قرار گرفته است و شواهدی مبنی بر وجود آن در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد. در عین حال اندکی از پژوهش ها به بررسی این موضوع پرداختند که آیا تمایز بین ویژگیهای سهام بر رفتار گروهی سهامداران آن تأثیر می‌گذارد یا خیر. در این مطالعه به ریسک غیرسیستماتیک به عنوان یکی از عوامل احتمالی تشدید کننده رفتار گروهی پرداخته می‌شود. به علاوه تأثیر ریسک غیرسیستماتیک بر رفتار گروهی در بازار هیجانی و نیز بازار صعودی و نزولی به طور مجزا مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد در شرایط بازار هیجانی نزولی، ریسک غیرسیستماتیک سهم بر تشدید رفتار گروهی سهامداران آن تأثیرگذار بوده است. به علاوه در سهام با ریسک غیرسیستماتیک پایین‌تر، رفتار گروهی بیشتر در بازار نزولی دیده شده است. این مطالعه با استفاده از داده های شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1388 تا 1394 انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

• ریسک غیرسیستماتیک
• رفتار گروهی
• بازار هیجانی
• بازار صعودی و نزولی

عنوان مقاله [English]

The investigation of relationship between the herd behavior of investors and idiosyncratic risk: evidence from the Tehran stock exchange

نویسندگان [English]

• Javad Alizadeh 2
• Javad Dustjabbarian 3

2 PHD candidate in Finance Tehran University

3 PHD candidate in Accounting Allameh Tabatabaei University

چکیده [English]

The herd behavior of investors is of the most noticeable issues in finance. Herd behavior could lead to an increase in volatility of share prices and its ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک deviation from intrinsic value. There have been some investigations on this issue in recent years which prove the presence of herd behavior in the Tehran Stock Exchange. However, few of them seek to study the impact of various stock traits on investors’ behavior. This study aims to regard the idiosyncratic risk as a possible determinant of herding and consider its impact on the extreme market condition, up and down markets. Using companies listed in Tehran Stock Exchange between 1388 to 1394(Iranian calendar), the results demonstrate that the idiosyncratic risk could intensify the herd behavior of investors in extreme down markets. In addition, for stocks with lower idiosyncratic risk, herding could be observed in down markets.

کلیدواژه‌ها [English]

• Idiosyncratic risk
• Herd behavior
• Extreme market condition
• Up and down markets

مراجع

اسلامی بیدگلی، غلامرضا و شهریاری، سارا (1386). بررسی و آزمون رفتار توده­وار سرمایه­گذاران با استفاده از انحرافات بازده سهام از بازده کل بازار در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380 ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک تا 1384. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، سال چهاردهم، شماره 49، 44-25.

ایزدیان، ناصر و حاجیان نژاد، امین (1388). بررسی و آزمون رفتار توده ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک وار در صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال دوم، شماره 7، 132-105

جهانگیری راد، مصطفی، مرفوع، محمد، و سلیمی، محمدجواد (1393). بررسی رفتار گروهی سرمایه­گذاران در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ـ سال یازدهم ـ شماره 24، 158-141

دارابی رویا، رجب دری حسین، خرمین منوچهر (1397). بررسی رابطۀ بین نرخ بهره، نرخ ارز و رفتار توده‌وار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، سال نهم، شماره 18، 30-17

زنجیردار محمد، خجسته صدف (1395). تاثیر رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی بر بازده سهام . فصلنامه سیاست­های مای و اقتصادی،سال چهارم،شماره 15، 134-115

سعیدی، علی و فرهانیان، سید محمدجواد (1390). رفتار توده وار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال چهارم، شماره 16، 198-175

شکرخواه جواد، بولو قاسم، حقیقت محمد (1396). بررسی تأثیر گشتاورهای مرتبه بالاتر و نوسانات غیرسیستماتیک بر بازده آتی سهام با استفاده از مدل فاما مکبث. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی ، سال چهاردهم، شماره 56، 109-133

فدایی مهدی، تکبیری زهرا (1395). آزمون رفتار توده واری سرمایه گذاران صکوک اجاره در ایران. تحقیقات مالی - اسلامی سال ششم، شماره 1، 170-143

کشاورز حداد، غلامرضا و رضایی، محمد، (1389) آزمون و تحلیل وجود رفتار گله ای در بین سرمایه گذاران نهادی بازار سهام ایران ، پژوهش های اقتصادی ایران سال پانزدهم، شماره 45، 137-103

Bali, T.G., & Cakici, N. (2008). Idiosyncratic volatility and the cross section of expected returns. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 43, 29–58.

Campbell, J.Y., Lettau, M., Malkiel, B.G., & Xu, Y. (2001). Have individual stocks become more volatile? An empirical exploration of idiosyncratic risk. Journal of Finance, 56, 1–43.

Chang, E.C., Cheng, J.W., & Khorana, A. (2000). An examination of herd behavior in equity markets: An international perspective. Journal of Banking & Finance, 24, 1651–1679.

Chang, E.C., & Dong, S. (2006). Idiosyncratic volatility, fundamentals, and institutional herding Evidence from the Japanese stock market. Pacific-Basin Finance Journal, 14, 135–154.

Chiang, T. C., & Zheng, D. (2010). An empirical analysis of herd behavior in global stock markets. Journal of Banking and Finance, 34, 1911–1921.

Christie, W.G., & Huang, R.D. (1995). Following the pied piper: Do individual returns herd around the market?. Financial Analysts Journal, 31–37.

Goodfellow, C., Bohl, M. T., & Gebka, B. (2009). Together we invest? Individual and institutional investors’ trading behaviour in Poland. International Review of Financial Analysis, 18, 212–221.

Huang, T.C., Lin B-H, & Yang, T-H. (2015). Herd behavior and idiosyncratic volatility. Journal of Business Research 68, 763–770.

Hwang, S., & Salmon, M. (2004). Market stress and herding. Journal of Empirical Finance, 11, 585–616.

Lakonishok, J., Shleifer, A., & Vishny, R.W. (1992). The impact of institutional trading on stock prices. Journal of Financial Economics, 32, 23–43.

Liao, T. L., Huang, C. J., & Wu, C. Y. (2011). Do fund managers herd to counter investor sentiment?. Journal of Business Research, 64, 207–212.

Tan, L., Chiang, T. C., Mason, J. R., & Nelling, E. (2008). Herding behavior in Chinese stock markets: An examination of A and B shares. Pacific-Basin Finance Journal, Elsevier, vol. 16, 61-77

Yao, J., Ma, C., & He, W. P. (2014). Investor herding behavior of Chinese stock market. International Review of Economics and Finance, 29, 12–29.

Darabi, R., Rajabdorri, H., & Khoramin, M. (2018). Investigating the Relationship Between Interest Rate, Exchange Rate and Herding Behavior in TSE. Journal of Economics and Business Research, 9(18), 17-30. [In Persian].

Eslami Bidgoli, Gh.R, & Shahryari, S. (2008). Investigating and testing the Herd Behavior of investors using deviations of stock returns from total market returns on the Tehran Stock Exchange during 2001-2005. Accounting and Auditing Review, 14(3), 25-44. [In Persian].

Fadaee. M., & Takbiri, Z. (2016) Testing the Investors Herding Behavior of Ijarah Sukuk in Iran. Islamic Finance Research Bi-quarterly Journal.6(1).143-170. [In Persian].

Izadinia, N., & Hajiannejad, A. (2009). Review and Examine the Herd Behavior in Selected Industries in Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Securities Exchange, 2 (7), 105-132. [In Persian].

Jahangiri Rad. M., Marfou. M., & Salimi, M.J. (2013). Investigation of Herding Behavior in Tehran Stock Exchange. Empirical Studies in Financial Accounting, 11(42), 139-156. [In Persian].

Keshavarz Haddad, G., & Rezaei, M. (2011). Herding Behavior among Institutional Investors in Tehran Stock Exchange. Iranian Journal of Economic Research, 15(45), 103-137. [In Persian].

Saeedi. A., & Farhanian. M. J. (2012). To Study the Investor Herd Behavior in Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Securities Exchange. (16)4. 175-198. [In Persian].

Shekarkhah, J., Bolu, G., & Haghighat, M. (2017). The Impact of Higher Moments and Nonsystematic Volatility on Future Stock Return using Fama-MacBeth Model. Empirical Studies in Financial Accounting, 14(56), 109-133. doi: 10.22054/qjma.2018.8780 [In Persian].

Zanjirdar M., & Khojasteh S. (2017). The Impact of Investors’ herding Behavior on the Stock Returns Using Huang and Solomon Model. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 4 (15),115-134. [In Persian].

ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Eskandari A, Hosseini Y. Examining β Systematic Risks in Companies Admitted to Tehran Stock Exchange (1994-1999) . JPBUD 2003; 7 (5) :29-54
URL: http://jpbud.ir/article-1-227-fa.html

اسکندری آتوسا، حسینی یعقوب. بررسی وضعیت ریسک سیستماتیک β ) ) شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (1374-1378). فصلنامه برنامه ریزی و بودجه 1381; 7 (5) :54-29

در یکی از تقسیمات ریسک، ریسک را به دو قسمت سیستماتیک (بازاری) و غیرسیستماتیک (غیربازاری) تقسیم می‌کنند. این تقسیم‌بندی بیشتر در مورد اوراق مالی مصداق پیدا می‌کند و در پژوهش حاضر نیز مورد کندوکاو قرار گرفته است. خطراتی که یک شرکت برای به دست آوردن بازده بیشتر با آن رو به روست، از طرفی به شرایط جامعه و بازار به صورت کلی (تحولات سیاسی، شرایط اقتصادی، آشوب و جنگ، دوران‌های اقتصادی و…) و از طرف دیگر، به وضعیت داخلی شرکت نظیر مدیریت شرکت، قیمت محصول، مسائل بازاریابی، مسائل حقوقی، وضعیت سرمایه و… بستگی دارد. خطراتی که مربوط به کل فعالیت‌هاست، ریسک سیستماتیک، و آن قسمت از خطر که مختص هر شرکت و فعالیت است، ریسک غیرسیستماتیک نامیده می‌شود. این قسمت از ریسک را می‌توان به وسیله تنوع بخشی به مجموعه سرمایه‌گذاری، حذف نمود. به عبارت دیگر، اگر با تغییر و تحول عوامل کلان، وضعیت قیمت سهم یک شرکت عوض شود، دارای ریسک سیستماتیک بالایی است و برعکس. میزان تأثیرپذیری هر یک از شرکت‌ها از عوامل خطرزای بازار (عوامل کلان) یکسان نخواهد بود. پژوهش حاضر با مبنا قرار دادن این تقسیم بندی، به محاسبه ریسک سیستماتیک (بازاری) سهام در بورس تهران پرداخته است. مبتنی بر ادبیات تئوریک مالی، اقدام به تدوین پنج فرضیه و آزمون آنها نموده و در نهایت پیشنهاداتی نیز برای سرمایه‌گذاران، مسئولین بازار سرمایه و پژوهشگران آورده است.

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution 4.0 International License قابل بازنشر است.

پایگاه های مرتبط

• موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیرت و برنامه ریزی

کلمات کلیدی

اقتصاد, برنامه, برنامه ریزی, تحولات اقتصادی, توسعه اقتصادی, سیاست ها و راهبردهای اقتصادی, مسائل اقتصادی ایران و جهان

• کاربران حاضر در وبگاه: 2 کاربر;
• میهمانان در حال بازدید: 22 کاربر;
• تمام بازدید‌ها: 14479278 بازدید;
• بازدید 24 ساعت قبل: 1293 بازدید

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

بررسی اثر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت بر ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک: با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر مسئولیت پذیری اجتماعی بر ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای محاسبه ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک از مدل بازار استفاده شد. همچنین شاخص مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها از مدل تحلیل پوششی داده ها (ورودی محور و خروجی محور) محاسبه شد؛ برای آزمون فرضیه های پژوهش از اطلاعات 90 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1394-1390 استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مسئولیت پذیری اجتماعی ورودی محور و مسئولیت پذیری اجتماعی خروجی محور، اثری منفی و معنادار بر ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک دارند. مسئولیت اجتماعی موجب کاهش ریسک (سیستماتیک و غیرسیستماتیک) می شود، چرا که شرکت های دارای سرمایه اجتماعی بالا، دارای توانایی بالایی در مواجهه با شوک های داخلی یا خارجی می باشند. خصوصا ارتباط مناسب بین سهامداران باعث می گردد تا چنین شرکت هایی دارای امنیت بیمه مانند باشند، که تقاضا و عرضه را در زمان بحران ثابت نگه داشته و انعطاف پذیری در رخدادهای ناگهانی را بهبود می بخشد و باعث تسهیل در بازیافت و رشد پایدار می گردد.

بررسی عوامل موثر بر خلاف قاعده ریسک غیر سیستماتیک

در اکثر تحقیقات صورت گرفته در خصوص خلاف قاعده ریسک غیرسیستماتیک به ترجیحات سرمایه‌گذاران و یا غیرعقلایی ‌بودن سرمایه‌گذاران و ویژگی‌های شرکت پرداخته شده است و در مورد تاثیر ریسک غیر سیستماتیک بر قیمت‌گذاری باید عنوان کرد؛ وقتی وضعیت بازار مناسب باشد، قیمت سهام اجزای بنیادی شرکت را منعکس می‌سـازد؛ اما در واقع حرکت قیمت سهام کاملاً بازتاب یا انعکاسی از ارزش اولیـة آن نیسـت؛ زیـرا عوامـل غیربنیادی همانند تورش رفتاری سرمایه‌گذاران، نبـود تقارن اطلاعاتی و ریسک‌های سیستماتیک هنگـام ارزیـابی سـهام موجب انحراف قیمت سهام از ارزش اولیه یا واقعی آن یا قیمـت‌گـذاری نادرسـت مـی‌شـود. ایـن وضعیت بر تصمیمات سرمایه‌گـذاری شـرکت تأثیرگـذار اسـت. مـدیر مـی‌توانـد از سـهام بـیش قیمت‌گذاری‌شده به منزلة منبع تأمین وجه برای سرمایه‌گذاری (به‌دلیل پایین‌بودن هزینة سـرمایه) بهره ببرد و در مقابل، از فروش سهامی که کم قیمت‌گذاری شـده‌انـد امتنـاع ورزد؛ زیـرا هزینـة سرمایه بیشتر است که نتایج حاصل از آزمون فرضیه با بررسی اطلاعات جمع­آوری­شده مربوط به 67 شرکت در جامعه آماری در دوره‌ی زمانی 1393-1381 که مورد تجزیه­وتحلیل قرار گرفت؛ در نتیجه این پاسخ حاصل می­شود ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک که سرمایه‌گذاری صورت­گرفته توسط شرکت‌های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار ایران جهت سودآوری منجر به افزایش نوسان ریسک غیر سیستماتیک آنها شده است.