اطلاعات جغرافیایی (سپهر)
به لحاظ سیاسی، جهان اسلام می تواند برای خود نقش یک قدرت جهانی را تعریف نماید و بدین ترتیب زمینه ای را فراهم آورد که منافع کلیه کشورهای اسلامی عضو از ناحیه تعریف و تاسیس «اتحادیه ی کشورهای اسلامی» حاصل آید. روایی و پایایی چنین نقش و جایگاهی به دلایل ذیل است : بهره مندی جهان اسلام از کانون های معتبر برای ایجاد قدرت؛ داشتن ایدئولوژی برون گرا که قابلیت طرح خود را در گستره ی جهانی دارد و حداقل در قلمرو جهان اسلام از مقبولیت اجتماعی برخوردار است؛ سهم قابل توجهی که در شبکه ارتباطات جهانی به دلیل داشتن توان تولید معنا عهده دار است؛ امکان ارتقای سازمان نظامی خود و تبدیل نمودن آن به یک قدرت مؤثر در سطح منطقه ای؛برخوردار بودن از قلمرو جغرافیایی وسیع که در بردارنده ی جمعیتی بالاست؛ داشتن ژئوپلیتیک حساس و تاثیرگذار در نظام جهانی. تاسیس «اتحادیه ی کشورهای اسلامی» هدفی بزرگ در حد و اندازه ی نظام های منطقه ای ارزیابی می شود که به گمان بسیاری، به عنوان کارآمدترین بدیل ساختاری برای نظم نوین جهانی در قرن حاضر مطرح است.
تاثیر اقلیم بر خونریزی های گوارشی در شهر کرمان
- حوزههای تخصصیجغرافیارشته های جغرافیای عمومیجغرافیای پزشکی
خونریزی از دستگاه گوارش یک اورژانس شایع پزشکی است که اغلب به بستری شدن در بیمارستان می انجامد. خونریزی قسمت فوقانی دستگاه گوارش شایع ترین عارضه زخم معده (زخم پپتیک)(1) است که مرگ و میر و هزینه بالایی دارد. با توجه به این که ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی سلامتی از عناصر اقلیمی تاثیر می پذیرند، اما اطلاعات دقیقی در مورد تاثیر این عناصر بر تعداد وقوع خونریزی های گوارشی در کرمان در دست نیست. همچنین الگوی نوسانات فصلی خونریزی های گوارشی نیز نشان داده نشده است. بنابراین هدف این مطالعه تعیین ارتباط عناصر اقلیمی همچون دما و فشار جو بر تعداد خونریزی های گوارشی و تعیین نوسانات فصلی آن در شهر کرمان می باشد. اطلاعات مربوط به خونریزی گوارشی تعداد 393 بیمار که در طی سال های 1385 و 1386 به بیمارستان افضلی پور کرمان مراجعه کرده بودند در ارتباط با نوسانات فصلی و عناصر اقلیمی همچون دما و فشار جو مربوط به این شهر طی دو سال مذکور تجزیه و تحلیل شد، برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار SPSS و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، آنووا(2)، آزمون Tاستفاده گردید. نتایج آزمون آنووا نشان داد که تعداد خونریزی های گوارشی در فصل تابستان افزایش و در فصل زمستان کاهش داشت (012/0 = P) همچنین ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین تعداد ماهیانه خونریزی گوارشی و میانگین درجه حرارت ماهیانه ارتباط آماری مستقیمی وجود دارد به طوری که با افزایش دما تعداد خونریزی گوارشی نیز افزایش می یافت (023/0 = P، 46/0 = r). اما میانگین فشار جو با تعداد خونریزی های گوارشی ارتباط معنی داری را نشان نداد (77/0 = P، 06/0 = r). با توجه به نتایج مطالعات حاضر می توان موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی را یکی از عوامل مرتبط با خونریزی های گوارشی دانست.
فضا، بعد چهارم قدرت: فناوری فضایی
- حوزههای تخصصیجغرافیافنون جغرافیاییسنجش از راه دور GIS
محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه ی فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه ی کشور و امنیت پایدار را ایجاب می نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسی و با اهمیت در خصوص فناوری فضایی و فعالیت های فضایی کشور، حوزه های تخصصی سنجش از دور و تصویر برداری فضایی را مورد بررسی قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقی فضا، کارکردهای فضا و فناوری فضایی، مباحث عمده ای هستند که در این نوشتار به آن ها پرداخته شده است.
تحلیلی بر مکان یابی فرودگاه ها بر اساس شاخص های استاندارد
- حوزههای تخصصیجغرافیاجغرافیای انسانیجغرافیای شهری
افزایش روزافزون مسافرین و مسافرتهای هوایی و تحول سریع ترابری هوایی و افزایش حجم و مقدار آنها مسائلی را در مکان یابی فرودگاه ها پدید آورده که حل آن ها مستلزم برنامه ریزی و بکار گرفتن دانش و فنون فرودگاهی و هوانوردی می باشد. ایجاد فرودگاه ها با ملاحظه مقتضیات آن که فضای قابل توجهی را در مجاور یک شهر نیاز دارد مستلزم سرمایه گذاری زیاد می باشد. لذا احداث آن احتیاج به مطالعه همه جانبه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی داشته و محل آن از نظر موقعیت طبیعی، زمین شناسی و هواشناسی باید مناسب باشد. بدین منظور در این مقاله ضمن ارائه شاخص های استاندارد در مکان یابی فرودگاه ها مشکلات حاکم بر فرودگاه مهرآباد را نیز مورد بررسی قرار می دهیم.
بررسی بر هم کنش امواج مایکروویو با سطح زمین
- حوزههای تخصصیجغرافیافنون جغرافیاییسنجش از راه دور GIS
امروزه سنجش از دور مایکروویو در بررسی و پایش سطح زمین و عوارض آن از اهمیت بسزایی برخوردار میباشد. اساس سنجش از دور مایکروویو مبتنی بر شناخت دقیق برهمکنش این امواج با سطوح مختلف زمین نظیر خاک، آب، پوشش گیاهی و. است.بدون چنین شناختی اتخاذ شیوههای کارآمد و مؤثر پدافند غیرعامل برای حفظ مراکز حیاتی، حساس و مهم امکانپذیر نمیباشد. در این مقاله به بررسی چگونگی برهم کنش امواج مایکروویو با اجزای اصلی سطح زمین میپردازیم.
گذری اجمالی بر رویکردها و راهبردهای توسعه روستایی
- حوزههای تخصصیجغرافیاجغرافیای انسانیجغرافیای روستایی
توسعه روستایی نه تنها به دلیل سکونت تعداد چشمگیری از جمعیت در روستاها، بلکه به منظور دستیابی همه جانبه به توسعه ی ملی امری ضروری و اساسی است. از عوامل موثر بر قدرت و اعتبار واگرایی طرف دیگر پیچیدگی مسئله ی توسعه روستایی تلاش همه جانبه ای از طرف دولت، کارگزاریها و مردم را ایجاب می کند. آنچه مسلم است این که روستاهای مختلف از نظر داشتن امکانات، زیرساختهای محیطی، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با هم تفاوت دارند. بنابراین توصیه یک مدل یا راهبردی واحد و کارآمد برای توسعه روستایی ممکن نیست و هر جامعه ای باید متناسب یا شرایط و اولویتها، رویکردها و راهبردهای توسعه روستایی متفاوتی را در پیش گیرد. هدف کلی در این مقاله، بررسی رویکردها و راهبردهای عمده توسعه روستایی بویژه در دنیای در حال توسعه اعم از راهبردهایی که جهت گیری اجتماعی یا اقتصادی دارند و همچنین راهبردهای فضایی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش اسنادی است و از مطالعات کتابخانه ای و منابع الکترونیکی بهره جسته ایم. در این مطالعه ابتدا شرح مختصری در مورد توسعه روستایی ارائه و سپس رویکردها و راهبردهای توسعه روستایی از دیدگاههای مختلف تشریح گردیده است. از بررسی ها و مطالعات انجام گرفته در این خصوص، می توان چنین نتیجه گرفت که رویکردی می تواند در جوابگویی به نیازها و سوق دادن روستا به سمت توسعه پایدار روستایی موفق باشد، که بر دوام و پایداری توسعه تاکید داشته و در عین حال معیارهای آن دائمی، همه جانبه و فراتر از توجه به زمان حال و نیازهای امروز باشد.
بررسی و ارزیابی مسائل جمعیتی شهرستان اردستان
- حوزههای تخصصیجغرافیاجغرافیای انسانیجغرافیای شهریجغرافیای جمعیت
اردستان (واقع در استان اصفهان)، از شهرستانهایی است که جمعیت آن طی سالهای آماری همواره مواجه با نوساناتی بوده است. با توجه به نرخ پایین رشد جمعیت در شهرستان اردستان، پیش بینی می شود در سال 1395 جمعیت آن حدودآ به 411 هزار نفر برسد. مهاجرت از جمله عوامل مهم نوسانات جمعیتی در این شهرستان به شمار می رود.
تحلیلی بر کارکرد گردشگری در ایجاد اشتغال و درآمد ناخالص ملی
- حوزههای تخصصیجغرافیارشته های جغرافیای عمومیجغرافیای اوقات فراغت
امروزه گردشگری بعنوان صنعتی پاک در دنیای مدرن و پست مدرن قادر است تا با ایجاد اشتغال و افزایش درآمد ملی نقشی مهم و مؤثر در توسعه ی پایدار جوامع انسانی ایفا نماید. براین مبنا مقاله ی حاضر در راستای پاسخ به پرسش هایی چند، برآن است تا به کمک مطالعات کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آخرین آمار رسمی ارائه شده از سوی مراجع معتبر ملی و بین المللی، ضمن تشریح شرایط موجود، برآوردی از کارکرد صنعت مذکور در ایجاد فرصت های شغلی و درآمد ملی، در افق 2020 میلادی ارائه نماید. نتایج حاصل نشان می دهد که با وجود تاثیرانکارناپذیر گردشگری بر شاخص های مذکور، متاسفانه به دلیل عدم توازن بین آمار گردشگران خارج شده و وارد شده به کشور، شاهد تراز بازرگانی منفی در بخش اعظمی از دوره ی زمانی تحقیق می باشیم. امری که جبران آن تنها با بازنگری در سیاست های جاری، تدوین و اجرای راهبردهای ساختاری- کارکردی، در حوزه مذکور محقق می گردد.
تخریب شتابنده در آبخیزها و پیامدهای زیست محیطی منطقه فرحزاد
- حوزههای تخصصیجغرافیاجغرافیای طبیعیجغرافیای زیستی
آبخیزهایی که بدلیل توسعه ناهنجار کلان شهر تهران به شدت آسیب دیده اند باعث می شوند تا در آینده ای نه چندان دور منتظر یک فاجعه زیست محیطی برای تهران و سایر زیستگاه های متاثر از آن مانند دره فرحزاد- حصارک و. باشیم. دره فرحزاد یکی از عناصر ساختاری زمین (کریدورهای اکولوژیک و یا لکه های زیستگاه) در ارائه ارزشها و خدمات زیست محیطی به بسترهای همجوار خود و به شهر نقش مؤثری دارد و در مجموع دارای موقعیت جغرافیایی و اکولوژیک خاصی است که ناشی از همجواری دامنه البرز و حضور دره های کوهستانی است؛ مناطق شهری باید بتدریج به سکونتگاههای پایدار برای زندگی انسانها تبدیل شوند. به این معنی که مدیریت شهری باید بیشتر از پیش به ارتباط متعادل و متناسب با محیط پیرامون آن توجه نماید. با رعایت این نوع ملاحظات زیست محیطی می توان از بروز بحرانهای شهر جلوگیری کرد و یا لااقل شدت آن را کاهش داد. در این پژوهش منطقه فرحزاد به عنوان یک نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است و طی مطالعات میدانی، بررسی اسناد و مدارک موجود، علل تخریب این بستر در زمان، و پتانسیلهای بالقوه آن در کل مسیل شناسایی و جهت استفاده بهینه از این بسترهای طبیعی درون شهری پیشنهادهایی در دو مقیاس کلان (کل مسیل) و خرد ارائه گردیده است.
توسعه پایدار در سطوح حساس: نمونه مطالعاتی: شهرستان فردوس در حاشیه کویر
- حوزههای تخصصیجغرافیاجغرافیای انسانیجغرافیای شهری
شهرها و روستاهای ما در گذشته بهترین نمونه های پایداری را در خود متجلی ساخته بودند. توجه به محدودیتهای اکولوژیک محل نظیر آب، توسعه متناسب و سازگار با طبیعت، صرفه جویی در منابع، استفاده از مواد و مصالح بومی، ابداع روشهای مؤثر و مناسب برای ادامه حیات نظیر قنات و بادگیر و. نمونه هایی از شیوه های پایدار و سازگار با توان محیطی تلقی می شدند. اما افزایش جمعیت و ازدیاد خواسته های مادی و معنوی انسان و نوع نگاه به طبیعت، این تعادل را تا حد زیادی از بین برده است. این وضعیت در محیط هایی که محدودیت های طبیعی بیشتر است،بحرانی تر به نظر می رسد. شهرستان فردوس از آن محیط هایی است که در حاشیه کویر قرار دارد و با تنگناهای متعددی روبرو است.با روند افزایش جمعیت به شیوه کنونی و استمرار روندهای تولید به طریقه سنتی، استمرار حیات در این بخش از کشور، با تنگناهای متعددی روبرو خواهد بود. این مقاله در نظر دارد با معرفی قابلیت های بلا استفاده شهرستان و چگونگی بهره برداری از آنها، تا حدودی فشارها و تهدیدهای موجود را تقلیل دهد.
تحلیلی بر آسیب پذیری مساکن روستایی: مطالعه موردی : مساکن روستایی شهرستان بافت
- حوزههای تخصصیجغرافیاجغرافیای انسانیجغرافیای روستایی
کشور ما ایران به عنوان یکی از مستعدترین مناطق جهان برای زمین لرزه، نیازمند توجه دقیق به ساخت و سازهای مسکن و تامین ایمنی آنها از نظر فنی است. در این میان، توجه به مساکن روستایی به لحاظ استفاده از مصالح کم دوام یا غیر مقاوم، از اهمیت اساسی برخوردار است. بر این اساس، این پژوهش مساکن روستایی شهرستان بافت را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. هدف از انجام پژوهش، شناخت نوع مساکن روستایی شهرستان با توجه به امکانات و پتانسیل های محیطی و نحوه ی استفاده از مصالح طبیعی موجود در منطقه در ساخت مسکن روستایی است؛ تا از این طریق شناختی جامع از میزان مقاومت مساکن روستایی در برابر بلایای طبیعی به ویژه زمین لرزه به دست آید. روش پژوهش «توصیفی، تحلیلی و پیمایشی» است که با بررسی تعدادی از روستاهای شهرستان و بهره گیری از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، در اکثر روستاهای شهرستان از مصالح بومی بخصوص از خشت و گل بدون توجه به نکات فنی در ساخت مسکن استفاده گردیده که این مساله آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی را در برابر خطرات زلزله بیش از پیش تهدید می نماید.
نگرشی بر جغرافیا و جنسیت
- حوزههای تخصصیجغرافیارشته های جغرافیای عمومیجغرافیای جمعیت
بیشتر مردم برداشت هایی مبهم از جغرافیا دارند. اکثر مردم جغرافیا را دانشی می دانند که صرفآ به بررسی کوه، رود و طبیعت می پردازد. اما از زمانی که جغرافیا به عنوان یک علم و رشته دانشگاهی مطرح شد و در پیشرفت و توسعه مکانها نقش مهمی را بر عهده گرفت، در میان مردم نیز نسبت به دانش جغرافیا تغییرات و دیدگاههای متفاوتی بروز کرد. این رشته علمی دارای دو بعد اصلی یعنی طبیعت و انسان می باشد. این هر دو بعد در مکان ها به طور متقابل بر یکدیگر تاثیر می گذارند و تاثیر می پذیرند. در بعد انسان هر دو جنس هم مردان و هم زنان در تاثیرگذاری و تاثیرپذیری از طبیعت دارای نقش اصلی و مهم می باشند. با توجه به این مهم، نقش جنس و جنسیت در علم جغرافیا مورد تاکید می باشد که این خود باعث شده است یکی از شاخه های علم جغرافیا، به عنوان جغرافیای جنسیت مورد توجه محافل علمی و دانشگاهی قرار بگیرد. بنابراین با توجه به نقشی که انسان در توسعه و روند آمایش یک مکان جغرافیایی دارد این نقش به صورت نقشی یک جانبه و یک بُعدی در اکثر جوامع نگریسته شده است و زنان به اندازه مردان در دست یابی به مشاغل مهم و تاثیرگذاری در روند برنامه ریزی برای توسعه تاثیر نداشته اند. هر چند که در برخی از کشورها با تفکر لیبرال دموکراسی زنان نقشی چشمگیر پیدا کرده اند ولی در اکثر جوامع این موضوع هنوز کمرنگ می باشد. هدف در این پژوهش بررسی نقش جنسیت و تاثیرگذاری آن در روند پیشرفت و توسعه جوامع می باشد. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و یافته های تحقیق با بررسی اسناد کتابخانه ای بدست آمده است. سؤال اصلی در این مقاله این است: آیا در توسعه جغرافیایی مکانها به برابری میان دو جنس توجه می شود؟ و فرضیه آن: برابری و عدالت میان دو جنس (مردان و زنان) در جغرافیای مکانها ارزش و اعتباری کمرنگ دارد؛ می باشد.
تجزیه و تحلیل پویایی چشم انداز شهری با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره ای: مقایسه دو شهر نفتی
- حوزههای تخصصیجغرافیافنون جغرافیاییسنجش از راه دور GIS
شهرنشینی شتابان در نتیجه رشد جمعیت و مهاجرت از روستا به شهر، فرایندی بحرانی در نواحی شهری محسوب می گردد. این مطالعه، پویایی چشم انداز را با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره ای دو شهرنفتی یعنی هاستون از ایالت تکزاس در ایالات متحده و داکینگ از ایالت هیلونگجیانگ در چین، بررسی می نماید. اگر چه هر دو شهر تحت زمینه های متفاوت اجتماعی- سیاسی قرار داشته اند، اما توسعه آنها در 50 سال اخیر بر پایه نفت بوده است. با مقایسه الگو و پویایی چشم انداز در این دو شهر، می توانیم بفهمیم که شهرنشینی در این دو شهر نفتی، بر الگوی چشم انداز، به ویژه بر چشم انداز طبیعی مؤثر بوده است. یک سری از شاخصهای چشم اندازهابا مفاهیم تکمیلی اکولوژیکی جهت سهولت تجزیه و تحلیل پویایی شناسی فضایی در طول یک فاصله زمانی 20 ساله انتخاب شده اند. براساس شاخصهای مکتسبه، روندی عمومی در تغییر چشم انداز در این دو شهر آشکار گردیده است. از زمانی که چشم انداز انسانی نظیر نواحی مسکونی به طور وسیعی جایگزین سایر طبقات طبیعی می شوند، چشم اندازهای طبیعی نظیر مراتع و تالابها از بین رفته یا به صورت الگوی ناهمگون تری قطعه قطعه گردیده اند.
تحلیلی بر تجربیات علمی راهبرد توسعه شهر (GDS) در جهان
- حوزههای تخصصیجغرافیاجغرافیای انسانیجغرافیای شهری
به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگی مناطق شهری برای پاسخگویی به نیازهای جامعه، دیدگاه و روندهای برنامه ریزی بخشی منجربه بروز مشکلات جدی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهری در محلات ناامن، غیربهداشتی و فاقد امکانات اولیه گزینه های بسیار اندکی برای زندگی فراروی خود دارند. برهمین مبنا راهبرد توسعه شهر (CDS) توسط سازمان ائتلاف شهرها برای حل بخشی از این مسائل پدید آمد. راهبرد توسعه شهر در ایجاد فرآیندهای تصمیم سازی مشارکتی در کشورهای در حال توسعه و کاستن از سطح فقرشهری و تامین توسعه پایدار راهبرد بسیار مؤثری است. این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به نگرش های سازمان ائتلاف شهرها و پس از آن به تجربیات عملی راهبردتوسعه شهر (CDS)در جهان می پردازد. هدف این مقاله تحلیل تجربیات CDS در جهان به منظور کمک به برنامه ریزان شهری کشور در راستای ارتقای کیفیت زیست و سکونت شهروندان می باشد. در این تحقیق تجربیات عملی CDS در شهر پنوم پن، شن یانگ، امان و اورادآ، سانتوآندره مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
حجم معاملات؛ معیاری برای قدرت روند قیمتها در بورس
معاملهگران و سرمایهگذاران به شاخص کل توجه ویژهای دارند و تغییرات آن را مد نظر قرار میدهند. ولی این تنها نکتهای نیست که عوامل موثر بر قدرت و اعتبار واگرایی باید مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گیرد. در کنار عواملی مانند شاخصها و قیمت سهام، حجم معاملات نیز عامل مهمی است که باید در تحلیل روند سهام در بورس به آن توجه کرد. به همین دلیل است که افراد بسیاری هر روز نمودار حجم معاملات را بررسی می کنند. حجم معاملات در واقع نشانگر قدرت یک روند است و بررسی آن از این جهت اهمیت دارد. در ادامه این مطلب توضیح میدهیم که حجم معاملات نشانگر چیست و عوامل موثر بر قدرت و اعتبار واگرایی چگونه بر وضعیت سهام تاثیر میگذارد.
حجم معاملات در بازار بورس چیست؟
هر روز در بازار بورس معاملات زیادی در نمادهای مختلفی انجام میشود. این میزان معاملات دستخوش تغییراتی میشود که در روند سهام اثرگذار است. این تغییر میتواند در قالب اثرات مثبت و یا منفی در سهام بروز کند. تعداد این معاملات در بورس در قالب مفهومی به نام حجم معاملات شناخته میشود. حجم معاملات در بورس را میتوان در بازههای زمانی متفاوت (روزانه، هفتگی، ماهانه) مورد بررسی قرار داد. این آمار همچنین میتواند به طور جداگانه در تحلیل شاخص بورس، یک سهم خاص و یا شاخص صنعت بررسی شود. حجم معاملات هر سهم را میتوان در صفحه مربوط به هر نماد در سایت tsetmc.com مشاهده کرد.
توجه به این نکته ضروری است که این حجم، باید در راستای تایید روند معاملات باشد. اگر بخواهیم این جمله را سادهتر بیان کنیم، میتوانیم بگوییم که هنگامی که حجمی سنگین را مشاهده میکنیم، این امر نشان از وجود میل به خرید یا فروش دارد. در واقع این مسئله به صورت موازی با روند سهم رخ میدهد. اگر سهمی درگیر روند نزولی باشد، حجم معاملات سنگین در روزهای منفی بازار، حاکی از ادامه روند نزولی خواهد بود. در سمت مقابل نیز برای استمرار روند صعودی یک سهم، به افزایش این حجم در روزهای مثبت بازار نیاز داریم. این امر بیانگر ارتباط میان میزان معاملات بازار و قدرت روند سهم است.
اندیکاتور حجم معاملات چیست؟
گفتیم که روند معاملات، متاثر از میزان حجم آن است. دو سهم A و B را با روند صعودی در نظر بگیرید. همچنین فرض کنید که سهم A میزان معاملات بیشتری در قیاس با سهم B دارد. نکتهای که از این مطلب میتوان دریافت، برتری سهم A بر سهم B است.
افرادی که طبق تحلیل تکنیکال اقدام به سرمایهگذاری در بازارهای مالی میکنند، از اندیکاتورهای مختلفی استفاده میکنند. یکی از مهمترین و معروفترین اندیکاتورهایی که در تحلیل تکنیکال سهام در بورس نیز استفاده میشود، اندیکاتور حجم معاملات است. این اندیکاتور را در نمودارها میتوان به شکل میلههای قرمز و سبز رنگ مشاهده کرد. در این اندیکاتور، افزایش حجم با رنگ سبز و کاهش آن با رنگ قرمز نمایش داده میشود. برای آشنایی بیشتر با اندیکاتورها، توصیه میکنیم که مقاله «اندیکاتور چیست» را مطالعه کنید.
در بخش قبل، از رابطه مستقیم میان میزان معاملات و روند حرکتی سهم در بازار بورس صحبت کردیم. زمانی که قیمت سهم بالا میرود، باید در پی آن افزایش حجم داشته باشیم. مشابه این مطلب در افت قیمت نیز صادق است. اما هنگامی که این رابطه منطقی میان حجم و قیمت از بین میرود، این امر را باید به عنوان اختلال در روند سهم تلقی کرد. اصطلاحی که برای این وضعیت به کار برده میشود، واگرایی نام دارد.
بیشتر بخوانید
حجم معاملات کاربردهای دیگری نیز در تحلیل تکنیکال بازار بورس دارد. یکی از این کارکردها، تثبیت الگوهای بازگشتی یا الگوهای ادامه دهنده است که در این روش تحلیلی وجود دارد. الگوهایی مانند الگوی دوقلوی کف یا سقف، مثلث، سر و شانه، کانال و یا پرچم بر مبنای این مفهوم تایید میشوند. در صورتی که افزایش حجم در قسمتهای حساس این الگوها مشاهده شود ولی این افزایش در راستای تایید این الگوها نباشد، آنگاه کیفیت این الگوها زیر سوال خواهد رفت و قطعا نمیتوان بر آنها تکیه کرد.
جمعبندی
یکی از مهمترین فاکتورهایی که در بررسی روندها در بازارهای مالی مورد بررسی قرار میگیرد، حجم معاملات است. حجم معاملات بیانگر تعداد معاملات است که در بازههای مختلف زمانی یا در هر صنعت، بازار یا سهم صورت گرفته است. میزان این عدد در واقع بیانگر قدرت یا سستی یک روند است. از همین رو، از اندیکاتور حجم معاملات در تحلیل تکنیکال بورس یا بازارهای دیگر استفاده فراوانی میشود.
فارغ از اینکه روند سهم مثبت است یا منفی، بالا بودن میزان حجم معاملات در آن نکتهای مثبت است و به معنای قدرت نقدشوندگی بالای سهام است. قدرت نقدشوندگی به این دلیل حائز اهمیت است که به سهامداران این اطمینان را میدهد که در هر روندی (چه مثبت و چه منفی)، امکان خرید و فروش سهم به میزان مناسبی وجود خواهد داشت.
کندل چیست؟ + مهمترین انواع کندل ها
نمودارهای کندل استیک (شمعی – ژاپنی) یکی از پرکاربردترین نمودارها در تحلیل تکنیکال هستند. کندلها (Candle) به عنوان اجزای اصلی این نمودارها حاوی تمام اطلاعات قیمتی موردنیاز در آن تایم فریم خاص میباشند. اهمیت کندل (معنی فارسی: شمع) در تحلیل تکنیکال زمانی مشخص میشود که شما صرفا با دیدن نمودارهای شمعی و یافتن الگوهای CandleStick روند قیمتی را پیشبینی میکنید. وجه تمایز کندلها در ارائه هیجانات و احساسات معاملهگران بصورت بصری است. بیشترین اطلاعات قیمتی در Candle گنجانده میشود به طوری که با تحلیل آنها میتوان رفتار آینده بازار را پیشبینی کرد. اگر گام صفر آموزش تحلیل تکنیکال را یادگیری مفهوم کندل و انواع آن بدانیم اغراق نکرده ایم!
سرفصل آموزشی
نمودار کندل استیک در تحلیل تکنیکال
طبق اولین اصل تحلیل تکنیکال “قیمت، همه چیز است!” در واقع تکنیکالیستها معتقدند تمامی عوامل موثر بر تغییرات قیمت در خود قیمت مستتر است. در واقع فقط کافی است با استفاده از تحلیل نمودار، روند قیمتی را پیشبینی کنیم. بنابراین “نمودارهای قیمتی” نقش مهمی دارند چرا که نمودار با اطلاعات کاملتر و بهتر، میتواند باعث بهبود کارایی تحلیل شود. سه نوع نمودار در تحلیل تکنیکال وجود دارد:
- نمودار خطی: از اتصال نقاط قیمت پایانی بدست میآید. اطلاعات زیادی در این نمودار از بین میرود.
- نمودار میلهای: اطلاعات قیمت بصورت یک خط عمودی (میله) شامل 4 پارامتر اصلی قیمت یعنی قیمت پایانی، آغازین، بیشترین و کمترین قیمت است.
- نمودار کندل استیک (CandleStick Chart): مشکل نمودارهای میلهای، عدم فهم سریع اطلاعات هر میله است. این مشکل در نمودارهای کندل استیک با اضافه شدن بدنه حل شد. بنابراین مزیت نمودارهای شمعی – ژاپنی فهم راحتتر و سریعتر است. در این نمودارها، کندلها (Candle) به عنوان عنصر اصلی نمودار شناخته میشوند. استفاده از نمودارهای CandleStick در بین تحلیلگران پرایس اکشن کاربرد فراوانی دارد.
کندل چیست؟
کندل در لغت به معنای شمع است و جزء اصلی نمودارهای Candlestick است. 4 پارامتر اصلی قیمت (قیمت پایانی، آغازین، بیشترین و کمترین قیمت) در یک تایم فریم خاص را شامل میشود. کندلها از دو بخش اصلی تشکیل میشوند: بدنه (Real Body) و سایه (Shadow). بدنه کندل بیانگر قیمت بسته شدن (Close Price) و قیمت بازگشایی (Open Price) است. دو خطی که در ابتدا و انتهای بدنه قرار دارد به شادو یا همان سایه معروف است. سایه پایینی و بالایی به ترتیب معرف کمترین قیمت (Low Price) و بیشترین قیمت (High Price) هستند. در واقع طول سایهها بیانگر دامنه نوسان قیمت است.
با توجه به قیمت پایانی (Close) و آغازین (Open) دو نوع کندل داریم: صعودی یا نزولی. اگر قیمت پایانی بیشتر از آغازین باشد بیانگر کندل صعودی با بدنه توخالی و رنگ سفید است. همچنین اگر قیمت پایانی کمتر از قیمت بازگشایی باشد کندل نزولی خواهیم داشت که رنگ بدنه آن بصورت توپر و با رنگ سیاه خواهد بود. دقت بفرمایید که نمایش بدنه کندل صعودی و نزولی به ترتیب با رنگ سبز و قرمز رایجتر است. شکل زیر مفهوم کندل را با جزئیات تمام نشان میدهد.
مفاهیم کندل ها در یک نگاه
میتوان اولین کاربرد نمودار کندل استیک را فهم سریع و آسان نوسانات قیمت درنظر گرفت. در واقع به راحتی و صرفا با دیدن کندلها میتوانیم کل معاملات در یک تایمفریم را تحلیل کنیم. چرا که هر کندل منعکسکننده عکسالعمل و رفتار تمامی معاملهگران در یک تایمفریم خاص است. در ادامه چند تفسیر ابتدایی از کندلها را خدمتتان بیان میکنیم که صرفا با نیمنگاهی به نمودار شمعی میتوان این مفاهیم را برداشت کرد.
- بدنه مشکی و سفید به ترتیب بیانگر قدرت بالای فروشندگان و خریداران است. هر چه طول بدنه کندل بزرگتر باشد قدرت بیشتری از خرید یا فروش را نشان میدهد.
- شادو با توجه به رنگ بدنه میتواند مفاهیم مهمی را به معاملهگران گوشزد کند. برای مثال بلند بودن طول سایه بالایی در یک کندل نزولی بیانگر قدرت بالای فروشندگان و افزایش تقاضای عرضه است.
- بلند بودن طول سایه پایینی در یک کندل صعودی نیز نشان از قدرت بالای خریداران و افزایش تقاضای خرید دارد.
انواع کندل ها — مهمترین الگوهای شمعی (Candlestick)
با شناسایی واکنش بازار به قرارگیری خاص کندلها کنار یکدیگر، الگوهای کندل استیک (Candlestick Patterns) ساخته میشوند. 3 نوع کلی الگوی کندل استیک داریم. بیشتر این الگوهای برای پیشبینی بازگشت روند در سطوح حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار میگیرند. در واقع الگوهای کمی برای تایید و ادامهدار بودن روند فعلی وجود دارند. انواع کندلهای برگشتی به 2 دسته صعودی و نزولی تقسیم میشوند.
- برگشتی صعودی
- برگشتی نزولی
- ادامهدهنده
یک دستهبندی دیگر نیز با توجه به ترتیب قرارگیری چند کندل و بررسی طول بدنه و سایه آنها وجود دارد مثل الگوهای یک، دو و سه کندلی. در ادامه مهمترین این الگوها را به شما آموزش خواهیم داد.
1. کندل مارابوزو
به یک کندل صعودی بدون سایه (بدنه سفید یا سبز)، الگوی مارابوزو سفید یا Bullish Marubozu میگویند که یک روند صعودی و بازار گاوی را در پی خواهد داشت چرا که این الگو نشان از افزایش سطح تقاضا و فشار خرید معاملهگران دارد.
به یک کندل نزولی بدون سایه (بدنه سیاه یا قرمز)، الگوی ماروبوزو سیاه یا Bearish Marubozu میگویند که یک روند نزولی و بازار خرسی را در پی خواهد داشت چرا که این الگو نشان از افزایش سطح عرضه و فشار فروش معاملهگران دارد در شکل زیر این دو الگو نشان داده شده است. در این دو الگو، هر چه طول بدنه شمع بلندتر باشد قدرت بیشتری از خرید یا فروش را نشان میدهد.
2. الگوی کندل استیک دوجی (Doji)
الگوی دوجی نیز جزء الگوهای تک کندلی است بدین صورت که بدنه کندل بسیار کوتاه و عموما بصورت یک خط نازک میباشد و به معنی یکسان بودن قیمت بازگشایی و قیمت پایانی است. الگوی دوجی در تحلیل تکنیکال بیانگر تشویش و بیتصمیمی معاملهگران است. در حالت کلی 4 نوع کندل دوجی داریم: پایه بلند، سنگ قبر، سنجاقک و چهار قیمت!
الگوی دوجی پایه بلند: بدنه نازک، سایه بلند از هر دو طرف | برابر بودن فشار عرضه و تقاضا ← تشویش و دودلی معاملهگران |
الگوی دوجی سنگ قبر: بدنه نازک، سایه بالایی بلند | قدرت زیاد فروشندگان ← سیگنال فروش در انتهای روند صعودی |
الگوی دوجی سنجاقک: بدنه نازک، سایه پایینی بلند | قدرت زیاد خریداران ← سیگنال خرید در انتهای روند نزولی |
کندل دوجی چهار قیمت: بدنه و سایه کوتاه! | بیانگر صف خرید و فروش — برابری قیمت پایانی، آغازین، بیشترین و کمترین قیمت |
همراه شدن Doji با الگوی Marubozu نتایج جالبی در پی دارد:
- اگر الگوی دوجی همراه با ماروبوز سفید باشد نشان از تضعیف قدرت خریداران و احتمال افزایش فشار فروش دارد بنابراین کاهش قدرت روند صعودی را در پی دارد و باید با احتیاط بیشتری نسبت به خرید سهام اقدام کرد!
- اگر الگوی دوجی همراه با ماروبوز سیاه باشد نشان از تضعیف قدرت فروشندگان و احتمال افزایش فشار خرید دارد بنابراین کاهش قدرت روند نزولی را در پی دارد و احتمال توقف روند کاهشی قیمت وجود دارد!
3. الگوی مرد به دار آویخته (Hanging Man)
ویژگی الگوی Hanging Man (مرد به دار آویخته یا مرد اعدامی) عوامل موثر بر قدرت و اعتبار واگرایی عدم وجود سایه بالایی کندل یا کوتاه بودن آن میباشد همچنین سایه پایینی باید حداقل 2 برابر بدنه باشد. این الگو در انتهای یک روند صعودی و در نقاط مقاومت رخ میدهد و به علت قدرت زیاد فروشندگان و افزایش سطح عرضه، بیانگر تغییر روند صعودی به نزولی است و اگر رنگ بدنه مشکی (قرمز) باشد قدرت الگوی مرد به دار آویخته بیشتر خواهد بود.
4. کندل چکش (Hammer) در تحلیل تکنیکال
در این الگو، سایه پایینی 2 تا 3 برابر بدنه کندل است و سایه بالایی نداریم یا خیلی کوتاه میباشد. این الگو در انتهای یک روند نزولی و در نقاط حمایت رخ میدهد و نشان از افزایش سطح تقاضا و شکلگیری روند صعودی دارد. رنگ بدنه اهمیت زیادی ندارد اما رنگ سفید (سبز) بدنه، بیانگر قدرت بیشتر الگو برای بازگشت و تغییر روند نزولی به صعودی خواهد بود. این الگو به پین بار صعودی نیز معروف است.
الگوی چکش معکوس (Inverted Hammer) از نظر رفتاری مشابه کندل چکش است با این تفاوت که سایه بالایی 2 برابر بدنه است و سایه پایینی خیلی کوتاه میباشد. دقت بفرمایید که این الگو از اعتبار کمتری برای بازگشت و تغییر روند نزولی به صعودی برخوردار است.
5. الگوی ستاره دنباله دار (Shooting Star)
این الگو که به پین بار نزولی معروف است در انتهای روند صعودی شکل میگیرد. سایه بالایی حداقل 2 برابر بدنه و کندل فاقد سایه پایینی (یا خیلی کوتاه) است. الگوی شوتینگ استار (ستاره ثاقب) بیانگر افزایش تقاضای فروش و در نتیجه تغییر روند صعودی به نزولی است و اگر رنگ بدنه سیاه باشد (نزولی – بدنه قرمز) قدرت بازگشت روند بیشتر خواهد بود. اگر بعد از تشکیل الگوی ستاره دنباله دار، یک کندل پایینتر از کف قیمتی شکل بگیرد میتوان آنرا سیگنال قوی فروش دانست.
6. الگوی ابر سیاه پوشاننده (Dark Cloud Cover)
جز الگوهای دو کندلی و بازگشتی است که تغییر روند صعودی به نزولی را در پی دارد بدین صورت که در یک روند صعودی ابتدا یک شمع سفید با بدنه نسبتا بلند و سپس کندلی با رنگ سیاه تشکیل خواهد شد شمع قرمز باید حداقل 50% بدنه کندل سبز را شامل شود و سقف قیمتی آن باید بالاتر از سقف شمع سیاه باشد. تشکیل این الگو در نقطه مقاومت باعث قدرت بیشتر آن در تغییر روند خواهد بود.
7. الگوی اینگالف نزولی (Bearish Engulfing)
این الگو که به پوشای نزولی نیز معروف است در بازار خرسی و هنگام تغییر روند صعودی به نزولی تشکیل میشود بدین صورت که یک کندل قرمز، یک یا چند شمع قبلی خود را شامل میشود! و پوشش بیشتر کندلها باعث افزایش قدرت بازگشتی آن خواهد شد. کندل سیاه باید شمع سفید قبل خود را کامل پوشش دهد بدین صورت که قیمت آغازین و پایانی آن باید بیشتر از قیمت پایانی و آغازین کندل سبز قبلی باشد.
8. الگوی اینگالف صعودی (Bullish Engulfing)
این کندل صعودی در بازار گاوی و انتهای روند نزولی شکل میگیرد. بدینصورت که یک کندل سبز، یک یا چند شمع قبلی خود را پوشش میدهد و هر چه کندلهای بیشتری را شامل شود قدرت بازگشت آن بیشتر خواهد بود. کندل سفید باید شمع سیاه قبل خود را کامل بپوشاند. شناسایی الگو اینگالف صعودی در نقاط حمایتی معتبر میتواند به عنوان سیگنال خرید تلقی شود. Engulfing به الگوی پوششی یا پوشا نیز معروف است.
9. الگوی ستاره صبحگاهی در تحلیل تکنیکال (Morning Star)
از الگوهای سه کندلی و برگشتی صعودی است بدین صورت که در پایان یک روند نزولی، یک شمع سیاه بلند تشکیل میشود که روند نزولی فعلی را تایید میکند سپس شمع دوم با بدنهای کوچک و پایینتر از بدنه شمع اول شکل میگیرد. رنگ بدنه شمع دوم اهمیت ندارد! آخرین کندل در بالای بدنه شمع دوم و با رنگ سفید ظاهر میشود و باید حداقل 50% بدنه شمع اول را پوشش دهد. دقت بفرمایید که کوچک بودن بدنه شمع دوم و شباهت آن با ستاره! دلیل نامگذاری این الگو است و به شمع میانی، ستاره نیز میگویند.
10. الگوی ستاره عصرگاهی (Evening Star)
نقطه مقابل الگوی قبلی است! یعنی در پایان یک روند صعودی شکل میگیرد و نشان از برگشت روند صعودی دارد و جزء الگوهای قوی برگشتی است. در این الگو شمع اول بصورت یک کندل بلند سفید، شمع دوم با بدنهای کوچک و بالاتر از شمع اول و نهایتا آخرین کندل در زیر بدنه ستاره و با رنگ سیاه ظاهر میشود که قیمت پایانی آن زیر خط میانی بدنه شمع اول است. ستاره عصرگاهی سیاره زهره است که قبل از تاریکی هوا ظاهر میشود! برخلاف ستاره صبحگاهی (سیاره عطارد) که نشانه طلوع آفتاب است!
11. الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
یکی از الگوهای پرقدرت تحلیل تکنیکال جهت تغییر روند صعودی به نزولی است سه کندل سیاه با اندازههای تقریبا یکسان، سیگنال کاهش قیمت را صادر میکنند! این الگو بیانگر فشار عرضه و فروشندگان قوی است. در مقابل این الگو، الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers) قرار دارد که 3 شمع سبز پشت سر هم نوید یک روند صعودی و افزایش قیمت را میدهند.
12. الگوی عشق: عشق بورزید، پرواز کنید!
اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش تحلیل تکنیکال را دارید به شما توصیه میکنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش تحلیل تکنیکال در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارسسهام باشید.
تورم لجامگسیخته عامل واگرایی درآمد در ایران/ ثروتمندترشدن صاحبان اموال، فقیرترشدن مزدبگیران
توزیع درآمد را میتوان یکی از مباحث مهم در اقتصاد دانست. این عبارت اساسا بیانگر آن است که درآمد حاصل از تولید در کشورها، چگونه در میان عوامل آن تقسیم شده و هر یک از بخشهای دخیل در پیشبرد اقتصاد، تا چه میزان از آن درآمد، بهرهمند میشوند.
وجود نابرابریهای گسترده در توزیع درآمد به پیدایش فقر و ازدیاد آن منجر شده و شکاف طبقاتی جامعه را بهشدت افزایش خواهد داد. تحلیل نمودارهای توزیع درآمد در حقیقت درجات این نابرابریها در میان افراد یک جامعه را توصیف میکنند. نابرابری درآمد، از بزرگترین عوامل بروز فقر بهویژه در میان کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. همچنین افزایش این نابرابری در رابطهای معکوس با سرعت رشد اقصادی، سبب کندشدن روال توسعهیافتگی خواهد بود. بهدلیل اهمیت این امر همواره بررسی تاثیرات متقابل رشد اقتصادی و توزیع درآمد مورد توجه صاحبنظران اقتصادی بوده است. اقتصاددانان یکی از مهمترین وظایف اقتصادی دولتها را کنترل وضعیت نابرابری درآمد میدانند؛ چرا که وظیفه توزیع بهویژه در اقتصادهای دولتی، ایجاب میکند که دولت با هدف کاهش نابرابری درآمدها در جامعه، چگونگی تغییرات درآمدهای افراد جامعه را با استفاده از ابزارهای موجود در علم اقتصاد، تجزیه و تحلیل کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، در همین زمینه با علیاکبر نیکواقبال، اقتصاددان گفتوگو کرده ایم و شیوه توزیع درآمد در ایران را مورد بررسی قرار داده است که در ادامه میخوانید.
نخستین جرقههای نظریه تقسیم درآمدهای ملی در علم اقتصاد از کجا آغاز شد؟
تقسیم یا توزیع درآمد ملی همواره یکی از جدلانگیزترین مباحث در علم اقتصاد بوده است؛ شکل اولیه این تقسیم از کارکرد اولیه علم اقتصاد سرچشمه میگیرد. تولید بهعنوان فرآیند ترکیب عوامل تولید یعنی کار، زمین و سرمایه، ابتداییترین جرقه تقسیم را رقم میزند. کارگران بابت کار خود در کارگاه دستمزد، زمینداران رانت و سرمایهداران بهره دریافت مینمایند. مهمترین چالش با این توزیع درآمد توسط کارل مارکس در بیش از دو قرن پیش صورت گرفت که مبحث سود یا ارزش اضافه را مطرح و عنوان کرد که این ارزش اضافه به جیب سرمایهداران میرود و دقیقا درجه استثمار کارفرما یا سرمایهدار از کارگر را نشان میدهد. این توزیع درآمد که بهزعم مخالفان سرمایهداری، ناعادلانه قلمداد شده بود،شدت پیدا کرد؛زیرا سرمایهدار علاوه بر ارزش اضافه یا سود، بابت زمین و کار خود نیز از انواع درآمدهای دیگر برخوردار میشد.
مخالفان سرمایهداری در آن زمان، سوسیالیستها بودهاند که نظریات آنها نیز همواره در اقتصاد چالشبرانگیز بوده است؛این مخالفت و نبرد سرمایهداری و سوسیالیزم چه سرانجامی یافت؟ تاثیر این نبرد بر اقتصاد جهانی را چگونه ارزیابی میکنید؟
چندین دهه جدال بین نظام اقتصادی سرمایهداری و نظام سوسیالیزم دولتی در نهایت به ازهمپاشیدگی سوسیالیزم و برپایی نظام اقتصاد بازار متکی به دولت رفاه شد که آثار و نتایج بسیار شگفتانگیزی بر توزیع درآمد ملی بر جا گذاشت. وظایف پنجگانه دولتهای رفاه بهویژه در حفظ و تاکید بر ثبات و امنیت اقتصادی، رشد اقتصادی بدون تورم، اشتغال و تامین حداقل معیشت برای آحاد شهروندان و.. بهویژه در کشورهایی مانند سوئد و آلمان غربی نتایج درخشانی در تقسیم درآمد ملی بهوجود آورده است. بخشودگیهای مالیاتی برای اقشار کمدرآمد، مالیاتهای تصاعدی و رو به افزایش برای دارندگان درآمدهای کلان، پرداخت سوبسید و یارانه به اقشار کمدرآمد، بیکاران و از کارافتادگان و نیز یارانههای بیحدوحصر جهت حمایت از تولیدات ملی از جلوههای مثبت این نظام اقتصادی را تشکیل داده است. البته با این وجود، شکاف، فاصله و یا نسبت درآمد و ثروت بین دو گروه پردرآمدها و کمدرآمدها در سطح جهانی رو به افزایش و تزاید است. با این حال نباید بیانصافی کرده و دستاوردهای این نظام اقتصادی را چه در سطح تامین و بهبود حداقل معیشت و چه تاثیرات مثبت آن بر روندهای بهبود رفاه در سطح جهانی کمارزش قلمداد نمود؛ اگر چه اقتصاددانانی ممکن است این نظر مثبت را تایید نکنند.
تحلیل شما از روند تقسیم درآمد ملی در ایران چیست؟
تقسیم درآمد ملی در ایران دورهها و نتایج مختلفی را پشتسر گذاشته است. شور انقلابی سالهای اولیه انقلاب اسلامی ایران، منجر به دولتینمودن بخشهای عظیمی از فعالیتها و بخشهای اقتصادی از جمله بانکها، بیمهها، کشتیرانی، هواپیمایی و انواع کارخانجات تولیدی و صنعتی شد. باید توجه داشت که شروع انقلاب اسلامی در زمانی رخ داد که اردوگاه سوسیالیزم بیش از دوسوم جهان را اداره میکرد و نبرد این دو اردوگاه در سطحی متوازن جلو میرفت. دولتیشدن عوامل موثر بر قدرت و اعتبار واگرایی بخشهای عظیمی از اقتصاد ایران بهسرعت منجر به دو تا سهبرابرشدن اشتغال در این سازمانها، کاهش کیفیت محصولات تولیدی و نوسانات تورمی شد که از عواقب آن ثروتمندترشدن صاحبان اموال و املاک و فقیرترشدن ازکارافتادگان، بیکاران و مزدبگیران است. این فرایند نشان داد که مدینه فاضله یا تقسیم عادلانه درآمد ملی بهمعنی یکسانسازی درآمدها و ثروتها، دور از دسترس است.
عوامل موثر در ضعف روند تقسیم ثروت و درآمد در اقتصاد ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟
عوامل زیادی در واگرایی درآمدها و ثروتها در ایران نقش داشتهاند. از مهمترین آنها میتوان به تورم و نوسانات تورمی لجامگسیخته بهویژه در زمان حاضر اشاره کرد. بوروکراسی بسیار تعمقیافته، پرهزینه و مانعتراش جهت پیشبرد و تسریع کارها، نظام قانونگذاری با تصویب قوانین متناقض، تعداد دعاوی سر به فلک کشیده در قوه قضائیه، خصوصیسازیهای ناموفق و بهاتمامنرسیده، فضای کسبوکار پرهزینه، بانکداری افسارگسیخته و یا به مرز ورشکستگی رسیده، عدم شفافیت در سیاستهای پولی- بانکی و بودجهریزی سالانه دولت و در نهایت عدم وحدت و یگانگی در مدیریت نهادهای دولتی و حکومتی از جمله عواملی هستند که اگر قصد و نیتهای پاک و صادقانهای جهت بهبود توزیع و یا تقسیم عادلانه درآمد ملی وجود داشته باشد، موانعی اساسی در تحقق آن هستند.
تفکر واگرا چیست؟ افراد خلاق چطور فکر می کنند؟
تفکر واگرا یکی از انواع نگرشها به مسائل است. بسیاری از روانشناسان معتقدند تفکر واگرا از مهمترین ابعاد تفکر خلاقیت است. حتی بعضی از روانشناسان پا را از این تعریف فراتر میگذارند و تفکر واگرا را مساوی با تفکر خلاق میدانند. اما تفکر واگرا چیست؟ ما در این مقاله زیروبم تفکر واگرا را بررسی کردهایم. با ما در ذهن همراه باشید.
تفکر واگرا و خلاقیت
قبل از طرح هر مسالهای باید به این سوال جواب بدهیم که اصلا تفکر واگرا چیست؟
تفکر واگرا به نوعی از نگرش اطلاق میشود که در آن افراد به جای فکر به چارچوب های مرسوم و نظمهای همیشگی، دوست دارند جور متفاوتی به مسائل نگاه کنند. افرادی که تفکر واگرا دارند برای حل مسائل به روشهای موسوم اکتفا نمیکنند و روشهایی را امتحان میکنند که عمدتا جدید و خلاقانه به حساب میآیند. اصلا به همین دلیل است که نام این تفکر، واگرا است.
بسیاری از روان شناسان عقیده دارند تفکر واگرا مهمترین رکن تفکر خلاق است. اگر میخواهید فردی خلاق محسوب شوید، باید واگرا فکر کنید. یعنی باید به دنبال شکستن چارچوبها و درهم ریختن قواعد معمول باشید. بهاین صورت میتوانید قدمی مهم به سمت خلاقیت بردارید.
لازمه داشتن تفکر واگرا، نپذیرفتن قالبهای فکری همسان است. معمولا افرادی که واگرا فکر میکنند به استفاده از تجربیات مشابه علاقهای ندارند. آنها اصولا دوست دارند تجربیات جدید را کشف و آزمایش کنند.
به همین دلیل، معمولا تفکر واگرا منجر به خلق راههای جدید و بدیع میشود. معمولا افرادی که واگرا فکر میکنند، افراد خلاقی محسوب میشوند.
تفکر همگرا در برابر تفکر واگرا
در نقطه مقابل تفکر واگرا، تفکر همگرا وجود دارد. این تفکر برخلاف عوامل موثر بر قدرت و اعتبار واگرایی تفکر واگرا بر استفاده از تجربیات پیشنیان، پیروی از اصول و مفاهیم سنتی و حرکت در چارچوب قواعد و هنجارها تاکید میکند. برخلف تفکر واگرا که مشخصه اصلی افراد خلاق محسوب میشود، تفکر همگرا ویژگی اصلی افراد منطقی است.
معمولا کسانی که تفکر خطی و اصول منطقی را دنبال میکنند، به صورت همگرا فکر میکنند. آنها به دنبال پیدا کردن جوابهای متعدد برای یک سوال نیستند. بلکه ترجیح میدهند از اصولی پیروی کنند که از قبل آزمایش شده است و صحت و اعتبار آنها از قبل تایید شده است.
اصولا افراد با تفکر همگرا، برخلاف کسانی که تفکر واگرا دارند، افرادی قاعدهمند، دقیق، منظم و محافظهکار شناخته میشوند. درصورتیکه افراد با تفکر واگرا، افرادی نامنظم، هنجارشکن، خلاق و متفاوت شناخته میشوند.
این افراد شخصیتهای برونگرایی دارند و درمقابل اتفاقات متفاوت از خود انعطاف نشان میدهند. میتوانید برای مطالعه نکات تفاوت تفکر واگرا و تفکر همگرا این مقاله ما را مطالعه کنید. اما در ادامه به صورت مفصل به ویژگیهای شخصیتی افرادی که تفکر واگرا دارند خواهیم پرداخت.
ویژگیها
کسانی که تفکر واگرا دارند، از چند مشخصه اصلی برخوردارند. مشخصه این افراد به صورت زیر تعریف میشود:
برونگرایی
یکی از جالبترین ویژگیهای افرادی که تفکر واگرا دارند برونگرایی آنهاست. این افراد معمولا بسیار اجتماعی، خونگرم و خوش اخلاق هستند. آنها معمولا به فعالیت در قالب گروه علاقه دارند. مشارکت گروهی و همکاری این افراد با گروه، در وضعیت ایدهآلی قرار دارد و معمولا جزو افراد موثر در گروه بهحساب میآیند.
آنها مثبتنگر هستند و به نسبت افراد با تفکر همگرا، خوشبرخوردتر و باانرژیترند. همین مشخصه تاثیر زیادی در خلاقیت این دسته از افراد دارد.
کنجکاوی
یکی دیگر از مشخصههای افراد با تفکر خلاق، کنجکاوی آنهاست. آنها علاقه دارند از هرموضوعی سر دربیاورند. میل و عطش آنها به کسب دانش و مهارتهای جدید تمام نشدنی است. همین ولع آنها نسبت به یادگیری دانش و مهارت جدید باعث میشود علاقه داشته باشند راههای مختلف و غیرمتعارف را برای حل مسائل مختلف امتحان کنند.
ذهن پیچیده و سیال
افرادی که تفکر واگرا دارند از ذهن پیچیده و سیالی برخوردارند. آنها به سادگی میتوانند بین مسائل مختلف پل بزنند و مسائل مختلف را باهم ترکیب کنند. قدرت تحلیلی آنها در رویارویی با مسائل بسیار زیاد است و ذهنشان در آنالیز و ترکیب پدیدهها باهم از توانایی خاصی برخوردار است.
ذهن آنها میتواند بین بیربطترین مسائل هم ارتباط منطقی برقرار کند و به همین دلیل است که در پیداکردن راهحلهای نو و بدیع یک استاد تمام عیار بهحساب میآیند.
انعطافپذیری
مهمترین ویژگی افرادی که به صورت واگرا فکر میکنند، انعطافپذیری آنها است. آنها به سادگی میتوانند با موقعیتها و چالشهای جدید روبهرو شوند. برای این دسته از افراد، هیچ بحرانی وجود ندارد. بلکه هر موقعیت و تغییر جدید، یک چالش جذاب است و به سادگی میتوان با آن روبهرو شد.
آنها از تغییرات نمیترسند و از آنها فرار نمیکنند. بلکه آغوششان برای رویارویی با تغییرات جدید باز است و با روی خوش از آن استقبال میکنند. اگر با عوض شدن برنامه کاری و تغییر موقعیت، عصبانی نمیشوید یا ذهنتان بهم نمیریزد، احتمالا یک فرد با تفکر واگرای قوی هستید یا پتانسیل تبدیل شدن به چنین شخصیتی در شما وجود دارد.
تفکر واگرا در چه موقعیتهایی به کمکمان میآید؟
واقعیت این است که استفاده مطلق از تفکر واگرا، همیشه خوب نیست. ما نیاز داریم که برای پیدا کردن صحیحترین انتخابها در زندگیمان از ترکیب این تفکر و تفکر همگرا استفاده کنیم. اما تفکر واگرا به چه کارمان میآید؟
همانطور که قبلا هم گفتیم، این تفکر مهمترین وجه اثرگذار بر خلاقیت است و وقتی قرار است دست به کارهایی بزنیم که به خلاقیت زیادی نیاز دارند، کمک بزرگی برای ما خواهد بود. از طرفی در تصمیمگیری نهایی و انتخاب میان گزینهها، به تفکر همگرا نیاز داریم.
[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]
ما باید بتوانیم درنهایت بین گزینههای موجود یک گزینه را انتخاب کنیم و به تصمیم درست برسیم. در این مواقع است که تفکر همگرا با چاشنی منطق به مهمترین نیاز ما تبدیل میشود.
کشف پدیدهها
یکی از مهمترین چالشهایی که نیاز ما به تفکر واگرا را افزایش میدهد، زمانی است که مغزمان به آنالیز، تحلیل و کشف پدیدهها نیاز دارد. وقتی میخواهیم به دلایل موجود برای یک مساله فکر کنیم، به تفکر واگرا نیاز داریم تا مغزمان توان ترکیب و تحلیل مسائل را بهدست بیاورد.
با استفاده از تفکر واگرا میتوانیم مسائل زیادی را تحلیل کنیم و بین متغیرهای مختلف، پیوند برقرار کنیم تا به درک ۳۶۰ درجهای از پدیدهها برسیم.
درک صحیح موقعیتها
یکی دیگر از فواید این تفکر درک صحیح موقعیت است. وقتی مغزمان توان کسب اطلاعات دقیق از علل پدیدهها را پیدا کرد، میتواند متغیرهای زیادی را بررسی کند و در چالشهای گوناگون به صحیحترین درک ممکن برسد.
شاید از نظر افرادی که منطقی فکر میکنند، تفکر افراد خلاق کمی عجیب بهنظر برسد؛ اما معمولا این دسته از افراد به درک درستی میرسند.
پیدا کردن راهحل
پیدا کردن راهحلهای نو و بدیع از دیگر فواید داشتن تفکر واگرا است. افراد خلاق میتوانند با صرف این تفکر در تحلیل مسائل و پیوند دادن متغیرها به یکدیگر، معمولا راهحلهایی پیدا کنند که نو و بدیع هستند.
شاید درصدی از خطا همیشه همراه کسانی که به صورت واگرا فکر میکنند وجود داشته باشد؛ اما معمولا راهحلهای آنها نو و بدیع و درصورت درستی، به بهترین شکل ممکن عمل میکند. آنها هیچوقت تسلیم نمیشوند و سعی میکنند به بهترین شکل ممکن از پس حل مسائل بربیایند.
[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]
اختراع و نوآوری
معمولا مخترعان از افراد خلاق هستند و این تفکر مهمترین رکن خلاقیت بهحساب میآید. کسانیکه به صورت واگرا فکر میکنند از ایدههای نو و بدیع استقبال میکنند و از واکنش غیرمتعارف دیگران به راهحلهایشان نمیترسند. آنها از تمسخر یا مخالفت سایرین نسبت به راهحلهایشان ابایی ندارند و به درستی کارشان ایمان دارند.
چگونه تفکر واگرا را در خودمان تقویت کنیم؟
داشتن تفکر واگرا در بسیاری از موارد به کمک ما میآید. بنابراین تقویت توان تفکر واگرا اهمیت زیادی دارد. با استفاده از دستورالعملهای زیر میتوانید این تفکر را در خودتان تقویت کنید:
- ایدهپردازی کنید و ایدههایتان را روی کاغذ بنویسید. یادتان باشد هرایدهای ارزش فکر کردن و پرداخته شدن دارد.
- در تحلیل مسائل و موضوعات مختلف، همه جوانب را درنظر بگیرید و فقط به یک وجه ماجرا نگاه نکنید. تفکر تک بعدی شما را از واگرایی دور خواهد کرد.
- آغوشتان را برای مواجهه با تغییرات باز کنید. به تغییرات به چشم چالشهای جذابی نگاه کنید که میتوانند تجربیات ارزشمندی را برایتان به همراه داشته باشند.
- دایره معاشرتتان را وسیع کنید. همنشینی با افراد و کارکردن در گروه به معنای کسب تجربههای جدید و استفاده از تجربیات دیگران است. چه چیزی در داشتن تفکر واگرا از این مساله کارامدتر است؟
- کسب مهارت و دانش را فراموش نکنید. هرچقدر که مهارتهای بیشتری داشته باشید، توان تفکرتان به طرز موثری افزایش خواهد یافت. هر دانش جدید، مانند پنجرهای جدید رو به دنیا است و افق دید شما را گسترش خواهد داد.
- از هر فعالیتی که ذهنتان را تقویت میکند استقبال کنید. از بازیهای فکری تا خواندن کتاب و انجام تمرینهای تقویت ذهن. همیشه به دنبال ورزش دادن مغز و توان ذهنیتان باشید.
[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]
[su_animate type=”shake” duration=”0.5″]
دیدگاه شما